เอกมล เรืองศรี

1. การละเมิดลิขสิทธิ์หนังทางออนไลน์
และอนาคตวงการหนังในประเทศ
ไทย

2. Outline
• 9.1 ทรัพย์สินทางปัญญา
• 9.2 การคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา
• 9.3 จริยธรรมทางเทคโนโลยีสารสนเทศ
• 9.4 ภัยคุกคามออนไลน์
• 9.5 แนวทางป้ องกันตนเองจากภัยคุกคาม
ออนไลน์
• 9.6 กฎหมายทางเทคโนโลยีสารสนเทศ
2

3. 9.1 ทรัพย์สินทางปัญญา
• ทรัพย์สินทางปัญญา (Intellectual Property) หมายถึง
ผลงานอันเกิดจากการประดิษฐ์ คิดค้น หรือสร้างสรรค์ของมนุษย์ ซึ่งเน้นที่
ผลผลิตของสติปัญญาและความชานาญ โดยไม่คานึงถึงชนิดของการ
สร้างสรรค์หรือวิธีในการแสดงออก ทรัพย์สินทางปัญญาอาจจะแสดงออกใน
รูปแบบของสิ่งที่จับต้องได้ เช่น สินค้าต่างๆ หรือ ในรูปแบบของสิ่งที่จับต้อง
ไม่ได้ เช่น บริการ แนวคิดในการดาเนินธุรกิจ กรรมวิธีในการผลิตทาง
อุตสาหกรรม เป็นต้น (เอกสารหลักสูตรทรัพย์สินทางปัญญา, กรมทรัพย์สิน
ทางปัญญา: www.ipthailand.go.th)
3

4. 9.2.1 ลิขสิทธิ์
• ลิขสิทธิ์(Copyright) หมายถึง สิทธิแต่เพียงผู้เดียวที่จะ
กระทาการใดๆ เกี่ยวกับงานที่ผู้สร้างสรรค์ได้ทาขึ้นโดยการใช้
สติปัญญา ความรู้ ความสามารถ และความวิริยะอุตสาหะของตนเอง
ในการสร้างสรรค์ โดยไม่ลอกเลียนงานของผู้อื่น โดยงานที่สร้างสรรค์
ต้องเป็นงานตามประเภทที่กฎหมายลิขสิทธิ์ให้ความคุ้มครองผู้สร้าง
สรรค์จะได้รับความคุ้มครองทันทีที่สร้างสรรค์โดยไม่ต้องจดทะเบียน
4

5. การกระทาใดๆ ที่เจ้าของลิขสิทธิ์พึง
ทาได้ คือ
• ทาซ้าหรือดัดแปลง
• เผยแพร่ต่อสาธารณชน
• ให้เช่าต้นฉบับหรือสาเนางานโปรแกรมคอมพิวเตอร์ โสตทัศนวัสดุ
ภาพยนตร์ และสิ่งบันทึกเสียง
• ให้ประโยชน์อันเกิดจากลิขสิทธิ์แก่ผู้อื่น
• อนุญาตให้ผู้อื่นใช้สิทธิตาม (1) (2) หรือ (3) โดยจะกาหนดเงื่อนไขอย่าง
ใดหรือไม่ก็ได้ แต่เงื่อนไขดังกล่าวจะกาหนดในลักษณะที่เป็นการจากัดการ
แข่งขันโดยไม่เป็นธรรมไม่ได้
5

6. ผลงานอันมีลิขสิทธิ์
• งานวรรณกรรม (หนังสือ จุลสาร สิ่งพิมพ์ คาปราศรัย โปรแกรมคอมพิวเตอร์ ฯลฯ)
• งานนาฏกรรม (ท่ารา ท่าเต้น ฯลฯ)
• งานศิลปกรรม (จิตรกรรม ประติมากรรม ภาพพิมพ์ ภาพถ่าย ศิลปประยุกต์ ฯลฯ)
• งานดนตรีกรรม (ทานอง ทานองและเนื้อร้อง ฯลฯ)
• งานสิ่งบันทึกเสียง (เทป ซีดี)
• งานโสตทัศนวัสดุ (วีซีดี ดีวีดี ที่มีภาพหรือมีทั้งภาพและเสียง)
• งานภาพยนตร์
• งานแพร่เสียงแพร่ภาพ
• งานอื่นใดในแผนกวรรณคดี วิทยาศาสตร์ หรือศิลปะ
6

7. การละเมิดลิขสิทธิ์
• การทาซ้าหรือดัดแปลง
• การเผยแพร่ต่อสาธารณชน
• การให้เช่าต้นฉบับหรือสาเนาผลงาน
7

8. ข้อยกเว้นการละเมิดลิขสิทธิ์
• การวิจัยหรือศึกษางานนั้นๆ
• ใช้เพื่อประโยชน์ของตนเอง เพื่อประโยชน์ของตนเองและบุคคลในครอบครัว
• ติชม วิจารณ์ หรือแนะนาผลงาน โดยมีการรับรู้ถึงเจ้าของลิขสิทธิ์
• เสนอรายงานข่าวทางสื่อมวลชน โดยมีการรับรู้ถึงเจ้าของลิขสิทธิ์
• ใช้ในการพิจารณาของศาลหรือเจ้าพนักงานตามอานาจของกฎหมาย
• ทาซ้า ดัดแปลง นาออกแสดง ใช้เพื่อประโยชน์ในการสอน โดยไม่นาไปหากาไร
• ทาซ้า ดัดแปลง บางส่วนของงาน ตัดทอนหรือสรุป ใช้แจกจ่ายแก่นักเรียนโดยไม่นาไปหา
กาไร
• นามาเป็นส่วนหนึ่งในการถาม-ตอบในข้อสอบ
8

9. 9.2.2 สิทธิบัตร
• "สิทธิบัตร" หมายถึง หนังสือสาคัญที่ออกให้เพื่อคุ้มครองการประดิษฐ์ หรือการ
ออกแบบผลิตภัณฑ์ ตามที่กาหนดในหมวด ๒ และหมวด ๓ แห่งพระราชบัญญัตินี้
• "การประดิษฐ์" หมายความว่า การคิดค้นหรือคิดทาขึ้น อันเป็นผลให้ ได้มาซึ่ง
ผลิตภัณฑ์หรือกรรมวิธีใดขึ้นใหม่ หรือการกระทาใด ๆ ที่ทาให้ดีขึ้นซึ่งผลิตภัณฑ์หรือ
กรรมวิธี
• "กรรมวิธี" หมายความว่า วิธีการ กระบวนการ หรือกรรมวิธีในการผลิต หรือ
การเก็บรักษาให้คงสภาพหรือให้มีคุณภาพดีขึ้นหรือการปรับสภาพให้ดีขึ้นซึ่ง
ผลิตภัณฑ์ และรวมถึงการใช้กรรมวิธีนั้นๆ ด้วย
9

10. 9.3 จริยธรรมทางเทคโนโลยี
สารสนเทศ
• จริยธรรม (Ethics) หมายถึง หลักของความถูกต้องและไม่ถูกต้อง
ซึ่งถูกใช้เป็นตัวแทนของหลักในการปฏิบัติตนของบุคคล [Laudon and
Laudon, Management Information Systems, 2007]
• จริยธรรมทางเทคโนโลยีสารสนเทศ คือ “หลักของความ
ถูกต้องไม่ถูกต้อง ที่ใช้เป็นหลักปฏิบัติหรือควบคุมการใช้ไอทีของผู้ใช้” หรือก็
คือ “จริยธรรมสาหรับผู้ใช้งานคอมพิวเตอร์” นั่นเอง
10

11. 11

12. 9.4 ภัยคุกคามออนไลน์
• ภัยที่เกิดกับผู้ใช้
– การหลอกลวงซื้อ/ขายออนไลน์
– การเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลโดยไม่ได้รับอนุญาต
– การปลอม/แอบอ้างเฟซบุ้คเพื่อหลอกลวง
– มิจฉาชีพ แฝงตัวมาเพื่อหลอกลวงทรัพย์ หลอกลวงไปทาอนาจาร หรือทาร้ายร่างกาย
การสวมรอยเป็นบุคคลอื่น เพื่อทาให้บุคคลนั้นได้รับความอับอาย เสียหาย หรือเพื่อ
กรรโชกทรัพย์
– การสร้างเว็บไซต์หรือส่งลิงค์ปลอม (Phishing) มายังผู้ใช้ ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นลูกค้า
ธนาคารที่ทาธุรกรรมการเงินทางอินเทอร์เน็ต โดยมิจฉาชีพมักส่งลิงค์ปลอมมาหลอกให้
ลูกค้ากรอก Username และ Password ลงไป แล้วนาไปล็อกอินเพื่อขโมยเงินใน
บัญชี
– การก่อการร้ายบนโลกไซเบอร์ (Cyberterrorism) คือการก่อการร้ายบนระบบ
เครือข่าย หรือบนเครือข่ายอินเตอร์เน็ต
12

13. ภัยที่เกิดกับเครื่องคอมพิวเตอร ์ของ
ผู้ใช้หรืออุปกรณ์ต่างๆ
• ซอฟต์แวร์โจมตี (Malicious Software) เช่น ไวรัสคอมพิวเตอร์ ที่ทาให้
เครื่องคอมพิวเตอร์ผู้ใช้งานทางานผิดปกติ
• แฮคเกอร์ (Hacker) ที่ลักลอบเข้ามาขโมยข้อมูลส่วนตัวในระบบ
คอมพิวเตอร์ของผู้ใช้
• โปรแกรมโทรจัน (Trojan Horse Program) เป็นโปรแกรมที่หลอกให้
ผู้ใช้ดาวน์โหลดลงมาเรียกใช้งาน จากนั้นโปรแกรมโทรจันจะทาลายหรือ
สร้างปัญหาให้กับเครื่องคอมพิวเตอร์ หรือคอยแอบส่งข้อมูลบัญชีผู้ใช้ต่างๆ
ที่บันทึกอยู่ในเครื่องให้กับแฮคเกอร์
13

14. 9.5 แนวทางป้ องกันตนเองจากภัย
คุกคามออนไลน์
• ไม่ใช้คอมพิวเตอร ์โดยไม่ระวัง เมื่อมีการ login ต้อง
logout ออกจากระบบเสมอ
• ไม่ตั้งรหัสผ่านที่ง่ายต่อการคาดเดา รหัสผ่านควรมี 8
ตัวอักษรเป็นอย่างน้อย และควรมีทั้งตัวเลข ตัวหนังสือ และอักขระผสมกัน
อยู่ หรือมีทั้งตัวอักษรพิมพ์เล็ก พิมพ์ใหญ่อยู่ด้วย
• ไม่ใช้คอมพิวเตอร ์โดยไม่สังเกตความ
เปลี่ยนแปลง ควรสังเกตการเปลี่ยนแปลงขณะเปิดและปิดเครื่อง
• ไม่ใช้คอมพิวเตอร ์โดยไม่ได้อัปเดต ควรอัปเดตระบบ
ปฏิบัติการของเครื่องให้เป็นปัจจุบัน เพื่อซ่อมแซมช่องโหว่ ซึ่งเป็นช่องทาง
หลักของการลักลอบเข้าเครื่องคอมพิวเตอร์จากแฮคเกอร์
14

15. • ไม่ลงซอฟต์แวร ์มากเกินจาเป็ น โดยเฉพาะซอฟต์แวร์ที่ละเมิด
ลิขสิทธิ์ เนื่องจากซอฟต์แวร์เหล่านี้มักมีไวรัสหรือโปรแกรมมุ่งร้ายแฝงมา
• ไม่ควรเข้าเว็บไซต์เสี่ยงภัย เช่น เว็บลามกอนาจาร เว็บการพนัน
ออนไลน์ เป็นต้น
• ไม่ทาธุรกรรมออนไลน์โดยไม่สังเกตสัญลักษณ์แสดง
ความมั่นคงปลอดภัย ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นบริการแบบ https:// และมีรูป
กุญแจเป็นสัญลักษณ์
• ไม่เปิ ดเผยข้อมูลส่วนตัวบนโลกออนไลน์
• ไม่ปฏิบัตินอกเหนือกฎหมายเกี่ยวกับการใช้งาน
อินเทอร ์เน็ต
• ไม่หลงเชื่อโดยง่าย
15

16. 9.6 กฎหมายทางเทคโนโลยี
สารสนเทศ
16

17. 9.6.1 พระราชบัญญัติว่าด้วยการ
กระทาความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร ์
พ.ศ. 2550
17

18. 18

19. 19

20. 20

21. • ถ้าเว็บไซต์หรือ blog ของเรา นา embed วีดีโอ
จาก youtube แปะใส่ในหน้าเว็บเราล่ะ ทา
ได้มั้ย ผิดหรือเปล่า?
– embed ของ youtube ใส่หน้าเว็บเราเป็นสิงที่อันตราย เพราะลิขสิทธิ์ของ
เขา แต่อยู่ภายใต้เวบของเรา ซึ่งผิดลิขสิทธิ์
– ดังนั้นวิธีแก้คือ ใส่ภาพนิ่งเป็นตัวอย่างภาพวีดีโอนั้น พร้อมกับทาลิงค์ไปยัง
วีดีโอเจ้าของคลิป อันนี้สามารถทาได้ ไม่ผิดกฎหมายลิขสิทธิ์
21

22. • หากกลุ่มผู้ผลิตรายการทีวี ต้องการนาคลิป
Youtube ไปใช้ควรทาอย่างไร?
– ต้องเผยชื่อ user youtube เจ้าของคลิปนั้น เพื่ออ้างอิง และคลิปที่ใช้ได้ต้อง
เผยแพร่แบบสาธารณะ
– ถ้าเป็นคลิป youtube แบบ Private หรือแชร์ลิงค์เฉยๆ ที่ไม่ใช่สาธารณะ
นามาใช้ ถือว่าผิดลิขสิทธิ์
– กรณีแฟนเพจ facebook แชร์ภาพของ fanpage อื่น เพื่อเรียกเรตติ้ง มีความ
เสี่ยงถูกฟ้อง เพราะเรื่องแสวงหาผลกาไร
– ดังนั้น หากไม่อยากโดนฟ้องเรื่องลิขสิทธิ์ภาพถ่าย ควรถ่ายเอง วาดเอง
หรือขอจากเจ้าของรูปเอง ก็ใช้ได้ แต่ถ้าเอาจาก
google อาจโดนฟ้ องได้ และถูกเรียกเงินสูงด้วย
22