Rèn luyện ý chí chiến thắng cùng Shark Robert Herjavec

87
09
CHẲNG AI XỨNG ĐÁNG VỚI
ĐIỀU GÌ
T
ôi yêu rất nhiều thứ ở Canada.
Tôi thích cách đất nước này chào đón gia đình chúng tôi,
hai người lớn và một đứa trẻ, chẳng có gì ngoài ước mơ.
Và Canada đã cho chúng tôi cơ hội biến giấc mơ thành sự thật.
Tôi thích cái cách nó rộng mở cơ hội cho những người muốn
bay cao hết mức mà năng lực cho phép, nhưng cũng không lãng
quên nhu cầu của những người ở tầng lớp thấp hơn trong xã hội.
Tôi yêu cái cách mình đã tới đây với hai bàn tay trắng, nhưng
ngài thủ tướng đã trao tặng huy chương Kim khánh bội tinh

88 RÈN LUYỆN Ý CHÍ CHIẾN THẮNG CÙNG SHARK ROBERT HERJAVEC
Kim cương cho tôi vì các đóng góp cho Canada. Và tôi yêu thực
tế rằng tất cả chúng tôi đều có thể phản đối về những điều tạo
thành Canada mà hầu như không đánh mất sự tôn trọng với
những người ở bên bất đồng chính kiến với mình.
Hãy chú ý, sự biến đổi từ một đứa trẻ ăn mặc buồn cười
với giọng Croatia đặc sệt để trở thành một gã mặc đồ Tom Ford
xuất hiện trên mạng lưới truyền hình ở khắp Bắc Mỹ không hề
dễ dàng chút nào. Canada có thể đã chào đón tôi, nhưng tôi vẫn
nhớ những kẻ chuyên đi bắt nạt ở trường học không hề hiếu
khách chút nào. Các trải nghiệm của tôi chắc chắn chẳng khác gì
với những đứa trẻ nhập cư tới đây vào cùng một thời điểm, hoặc
những người đã hạ cánh xuống Canada vào các thời điểm khác
trong lịch sử của đất nước. Phần lớn những người như chúng
tôi không chỉ sống sót qua muôn vàn thử thách mà còn trở nên
quyết tâm hơn bao giờ hết để chứng minh rằng, vâng, chúng tôi
thuộc về nơi này, và chúng tôi sẽ tạo nên những thay đổi tích cực
bằng sự hiện diện của mình.
Trong trường hợp của mình, các trải nghiệm đó tạo nên
con người tôi bây giờ, trên nhiều phương diện. Nhờ trải nghiệm
là dân nhập cư, cảm giác là người ngoài, tôi mong rằng mình sẽ
không bao giờ hết nhu cầu chứng minh bản thân hết lần này tới
lần khác. Vợ tôi, Diane, thường hỏi tôi, dù sau gần 20 năm chung
sống bên nhau: “Sao lúc nào anh cũng muốn làm nhiều hơn thế?
Điều gì cứ thôi thúc anh vậy?” Cô ấy tin rằng tôi có một thái độ
phẫn uất, có lẽ cô ấy đúng. Tôi nghĩ về phần lớn những người
cần chứng minh điều gì đó với thế giới này đều có chung cảm

89ROBERT HERJAVEC
xúc, thách thức thế giới này theo cách này hay cách khác.
Sao lại có quan điểm như vậy? Hầu hết các câu trả lời có thể
được tìm thấy từ những sân chơi và trên những con đường mà
bọn côn đồ tụ tập sau khi tan học. Chúng khiến tôi phẫn uất, và
điều đó sẽ không bao giờ biến mất, bất kể tôi đã thành công tới
mức nào và nổi tiếng ra sao. Tôi không thể nào quên được cảm
giác của một đứa trẻ béo lùn, xấu xí bị đánh đập và sỉ nhục ở
trường. Trải nghiệm đó tạo ra những cảm xúc phức tạp pha trộn
vào nhau, bao gồm cả nỗi bất an và sợ hãi, cùng nhu cầu chứng
minh bản thân hết lần này tới lần khác.
Nó cũng thấm nhuần trong tôi một niềm tin rằng tôi hay
bất kì ai chẳng hề xứng đáng với điều gì trừ cái quyền chứng
minh bản thân. Tôi không “xứng đáng” với thành công của tôi,
bất kỳ người nào làm việc cho tôi và với tôi cũng không.
Chẳng ai có được những gì mình “xứng đáng” từ cuộc đời,
bởi vì sự thật là, chúng ta chẳng xứng đáng với cái gì. Chẳng ai
nợ bất kì ai điều gì; chúng ta làm điều gì thì nhận được điều đó
từ cuộc đời. Người duy nhất chịu trách nhiệm cho thành công
hay thất bại của bạn là người mà bạn nhìn vào gương mỗi sáng.
Đúng là một số người trong chúng ta có khởi đầu thuận lợi.
Nhưng những người có nghị lực mạnh nhất trong chúng ta dù
không hề có ưu thế gì mà vẫn chiến thắng.

THÀNH CÔNG BẮT ĐẦU BẰNG SỰ HY SINH
Một số người, khi biết về xuất thân của tôi, đã hỏi vì sao có rất
nhiều người nhập cư thành công trong kinh doanh tới vậy. Điều
gì đã khiến cho những người tới sống ở một quốc gia xa lạ lại đạt
được các mức độ thành công lớn, mà những người Canada có
dòng tộc lâu đời ở đây có vẻ không thể đạt được?
Câu trả lời là sự hy sinh. Những người nhập cư đạt được
những thành công xuất sắc trong kinh doanh sẵn sẵng hy sinh
sự an toàn và thoải mái của hôm nay vì những thành tựu trong
nay mai. Tôi biết cha mình không hề thích đi bộ một tiếng tới
chỗ làm mỗi ngày chỉ để tiết kiệm 50 xu đi xe buýt. Và chắc chắn
ông cũng khao khát được làm một công việc ý nghĩa và thỏa
mãn hơn việc quét dọn nhà máy suốt cả ngày. Nhưng ông chưa
từng nghĩ là mình xứng đáng được hơn. Trên thực tế, tôi nghĩ
ông tin rằng ông chẳng xứng đáng với thứ gì trên đời này nếu
không bỏ công ra kiếm được.
Tôi không tin rằng học thuyết “mạnh được yếu thua” của
Darwin áp dụng được cho những người lo lắng cho công việc
của mình, hoặc chúng ta tồn tại trong một thế giới được ăn cả
ngã về không, nơi chúng ta chỉ ăn những gì giết được. Trên đời
có quá nhiều thứ để tận hưởng, và có quá nhiều sự thỏa mãn đạt
được từ nỗ lực của chính mình, để tôi so sánh theo kiểu kia. (Tuy
nhiên, tôi nghĩ học thuyết đó nên áp dụng cho các doanh nghiệp
- nếu một công ty không có khả năng cạnh tranh, thì nó nên

91ROBERT HERJAVEC
nhường chỗ cho các công ty có năng lực hơn). Tôi thích Canada
vì có rất nhiều khích lệ và tài nguyên có sẵn cho bất kì ai muốn
khởi nghiệp, so với đa số các quốc gia khác.
Khi tôi nói chuyện với các sinh viên ở các trường đại học và
cao đẳng trên khắp Bắc Mỹ, tôi nhắc họ nhớ rằng họ đang sống
trong một thời đại cho phép tiếp cận với các tài nguyên để trở
thành doanh nhân ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường, thay
vì phải tự mình chịu đựng những khó khăn. Đó là một khởi đầu
thuận lợi tuyệt vời, và họ nên tận dụng mọi lợi thế của nó.
Những điều mà tôi đã đạt được trong đời cho tôi niềm tự
hào, nhưng tôi không chỉ ngồi một chỗ và tự khen ngợi bản thân.
Đó là phản ứng vô dụng và tự phụ. Bên cạnh đó, chẳng có thành
tựu nào là hoàn toàn do mình tôi làm nên. Đạt được chúng là
nhờ nỗ lực của cả đội ngũ và những nguyên tắc hướng dẫn của
riêng tôi. Tuy vậy, tôi chắc chắn là người nỗ lực nhất - một gã sẵn
sàng thức trắng đêm nếu cần để hoàn thành công việc. Và đóng
góp đáng kể vào sự thành công của công ty là nhờ một chính
sách tôi duy trì khi chọn những nhân viên mới: Tôi thuê những
người thông minh hơn mình.
Tôi cũng cho rằng công ty là một thực thể riêng biệt theo
đúng nghĩa đen. Sự tồn tại của nó với tôi là một vật thể đang
sống và hô hấp, tôi có trách nhiệm chăm lo cho sự phát triển của
nó. Công ty cần sự chú tâm, cần cho ăn, cần hướng dẫn, và đôi
lúc, cần cả kỷ luật nữa. Nó có thể sống sót mà không cần tôi hàng
ngày quan tâm trực tiếp, nhưng nó sẽ không thể nào phát triển

và trưởng thành nếu tôi không ở đó, dưới một vài hình thức, để
cung cấp những nhu cầu thiết yếu của cuộc sống. Và nếu điều
đó nghe quá đơn giản hay thậm chí là trẻ con, thì tôi không quan
tâm. Trí tưởng tượng có tác dụng.
Tầm quan trọng mà tôi đặt ra để đảm bảo sự phát triển và
trưởng thành liên tục của công ty giống như mối quan tâm của
cha mẹ đối với đứa con của mình, liên quan trực tiếp với việc
không chịu chấp nhận sự “vừa đủ”. Các công ty được duy trì từ
hai nguồn năng lượng: quản lý tốt và có tầm nhìn rõ ràng. Điều
đầu tiên thì quá dễ hiểu rồi. Điều thứ hai là một phần của việc
trở thành doanh nhân.
Rất nhiều người cho rằng tinh thần doanh nghiệp thể hiện
ở bệ phóng cho doanh nghiệp mới. Và một khi công ty được
thành lập, doanh nhân phải tự biến mình thành người quản lý
hiệu quả. Điều này có thể xảy ra ở một số trường hợp, nhưng khi
nó xảy ra - khi ai đó có những kỹ năng khởi nghiệp cố gắng biến
thành một người quản lý có đầy đủ tư cách - thì tôi ngờ rằng,
các hạt giống cho sự sụp đổ của doanh nghiệp bắt đầu đâm chồi
nảy lộc.
Tư duy của một doanh nhân rõ ràng là điều cần thiết để
xây dựng công ty, nhưng trong đó lại thiếu các kỹ năng cần thiết
để duy trì nó. Cái ngày bạn từ bỏ tư duy từng là động lực để bắt
đầu doanh nghiệp là cái ngày bạn nên chuyển giao cho người
khác quản lý. Nhiều năm kiếm được lợi nhuận lớn có thể khiến
bạn tin rằng mình xứng đáng với thành công và có thể thoải mái

93ROBERT HERJAVEC
nghỉ ngơi, để công ty tự hoạt động. Khi bạn bắt đầu tin tưởng
điều đó, bạn đang chọn cách ổn định với thứ “vừa đủ”. Khi làm
thế, bạn đang tự gây khó khăn cho bản thân và tất cả những
người phụ thuộc vào mình để có sự nghiệp thành công.
TRƯỚC KHI TẠO RA ĐƯỢC NHIỀU TIỀN BẠC, BẠN PHẢI TẠO RA GIÁ
TRỊ ĐÃ
Những người nhận thức rõ số tài sản tôi tạo ra được trong sự
nghiệp thấy rất khó có thể tin rằng một cơ hội tương tự giúp đạt
được thành công sẽ tới với họ. Nhưng có đấy. Tất cả chúng ta đều
là các cá thể độc đáo, nhưng cơ hội thì đâu đâu cũng có. Không
may là, có quá nhiều người chỉ chăm chăm tập trung vào việc
tạo ra khối tài sản lớn, đi theo con đường đó là sai.
Trước khi tạo ra được nhiều tiền bạc, bạn phải tạo ra giá trị.
Rất nhiều người tới Shark Tank để tìm kiếm vốn đầu tư không
chú ý tới điều đó. Hãy tạo ra đủ giá trị cho công ty của bạn - giá
trị thực sự chứ không phải thứ giá trị mà bạn vẫn mơ tưởng -
cuối cùng thì nó sẽ biến thành sự giàu có thôi. Bạn càng tạo ra
nhiều giá trị thì càng tích lũy được nhiều tài sản.
Sự khác biệt giữa thu nhập và giá trị, khi được nhìn trong
bối cảnh này, rõ là không cần giải thích. Nhưng có chứ. Nếu bạn

tạo ra một công ty với giá trị đong đếm được và chỉ muốn bòn
rút tiền từ nó, hãy tìm một người mua, chứ không phải một nhà
đầu tư.
Chẳng tôi hay bất kì ai xứng đáng với điều gì trừ cái
quyền chứng minh bản thân.

95
T
âm trạng của một người có thể ảnh hưởng tới những
người khác. Mọi người lính đều biết điều này, và mọi
người đứng đầu công ty cũng nên biết. Khi nói chuyện
với những người bán hàng ở tập đoàn Herjavec về một khách
hàng mới tiềm năng, một sản phẩm mới thú vị hay một chiến
lược bán hàng tích cực mới, họ đều đáp lại cùng loại năng lượng
tôi cho họ. Và nếu sau khi xem qua một bài thuyết trình bán
hàng, nó được đánh giá là “đủ tốt”, thì đó sẽ là một nỗ lực đáng
thất vọng và một kết quả không thành công. Chẳng có gì là “đủ
tốt” cả; hoặc là nó xuất sắc, hoặc nó là rác rưởi.
10
SỰ TẦM THƯỜNG LÀ MỘT
LOẠI VIRUS

Nếu tôi phải phát triển một ý tưởng mà bản thân không thể
hoàn toàn trợ giúp hay không thấy hoàn toàn tự tin về sự thành
công của nó, thì chính sự thiếu nhiệt tình này sẽ ảnh hưởng tới
tất cả mọi người. Nhưng hệ quả đáng chú ý nhất là nó sẽ khiến
hiệu suất cao nhất của đội ngũ bị ảnh hưởng, những người đó
cần được thúc đẩy để thể hiện năng lực cao nhất trong mọi tình
huống. Sự thực là: những người chiến thắng không chỉ muốn
kết giao với những người chiến thắng, họ còn muốn được truyền
cảm hứng nữa. Bạn được truyền bao nhiêu cảm hứng từ một
người lãnh đạo quá dễ dàng thỏa mãn?
Niềm thỏa mãn lớn nhất tôi từng tận hưởng trong nghiệp
kinh doanh là sự thỏa mãn đạt được nhờ đặt ra các tiêu chuẩn
cao nhất có thể, thuyết phục được những người xung quanh
mình đặt ra các tiêu chuẩn tương tự và nhìn nó đóng góp vào
mức độ thành công đáng ngạc nhiên. Tôi chưa từng và sẽ không
bao giờ nhún vai với một nỗ lực dưới mức trung bình và nói:
“Chắc thế là đủ rồi.”
Và tôi sẽ không bao giờ tin rằng mình xứng đáng nhận giá
trị của bất cứ thứ gì mà tôi không vất vả làm ra.
Bạn cũng nên như vậy.

97ROBERT HERJAVEC
SÁU BƯỚC ĐỂ KINH DOANH THÀNH CÔNG
Tôi nhìn mọi việc từ góc nhìn của một thương nhân, nhưng rất
nhiều bài học tôi học được từ nhiều năm qua áp dụng được cho
bất cứ ai có tham vọng. Sáu bước dưới đây là các ví dụ tốt và sử
dụng được cho bất kỳ cấp độ nào trong một tổ chức.
1. Xây dựng và duy trì các mạng lưới
Có câu châm ngôn “Quan trọng là bạn biết ai chứ không phải
bạn biết cái gì” cũng có phần đúng. Nếu bạn không biết ai có thể hỗ
trợ mình vươn tới thành công, hãy ra ngoài và làm quen với họ đi.
Hãy sử dụng tham vọng thành công như một công cụ để vượt qua
nỗi xấu hổ của mình. Và đây là kết quả: nếu bạn đủ thành công,
bạn sẽ trở thành người mà người khác muốn làm quen.
Hãy bắt đầu xây dựng các mạng lưới tinh thần gồm các mối
quan hệ với những đồng nghiệp chủ chốt, cố vấn và người thầy
thông thái. Dựa vào họ không chỉ để thành công với công ty mới
mà để được hỗ trợ và định hướng khi cần. Bỏ thời gian ra cung
cấp các lợi ích tương tự cho họ khi họ cần. Hiếm khi con sói cô
độc có thể thành công trong bất kỳ việc gì.
2. Hãy để khách hàng là trung tâm
Cách tốt nhất để đảm bảo tâm trí và năng lượng của bạn
đang dồn vào sự thành công của công ty là chú trọng vào nhu

cầu của các khách hàng. Dù bạn có là giám đốc điều hành đứng
đầu hay một người dưới quyền đầy tham vọng, chỉ khi bạn
hoàn toàn hiểu thế giới của khách hàng và trân trọng các nhu
cầu của họ, thì bạn mới được chuẩn bị để đưa ra các quyết
định mà cuối cùng sẽ mang lại lợi ích cho doanh nghiệp và sự
nghiệp của bạn. Suy cho cùng, mục đích của mọi công ty là tạo
ra nguồn khách hàng.
3. Hãy thành thực một cách khiêm nhường
Khi mọi chuyện tiến triển thuận lợi, bạn sẽ cảm thấy mình
có thể thành công trong bất kỳ lĩnh vực nào. Khi mọi chuyện
chuyển biến xấu, bạn bắt đầu tin rằng mình chẳng làm được gì
cho ra hồn cả. Đừng nghĩ theo lối đó. Bạn cần trung thực đánh
giá các điểm mạnh và điểm yếu của mình, bởi vì dù bạn đã đạt
được bao nhiêu và mong chờ hoàn thành bao nhiêu, bạn cũng
không thể hoàn hảo ở mọi lĩnh vực.
4. Làm việc bằng thế mạnh của mình
Khi đã phát hiện ra các yếu điểm, đừng lãng phí thời gian
quý giá để cố gắng loại bỏ hay cải thiện chúng. Hãy sử dụng thời
gian đó để áp dụng các điểm mạnh của mình, và tìm những
người có thế mạnh trong những kĩ năng bị thiếu hụt. Các nghiên
cứu đã chứng minh rằng những người thành công chú trọng vào
các điểm mạnh của mình và giao phó những người khác thực
hiện nhiệm vụ trong các lĩnh vực mà mình yếu thế.

99ROBERT HERJAVEC
5. Hãy nhớ rằng định luật Murphy1
sẽ luôn xảy ra đấy
Mọi thứ chẳng bao giờ xảy ra theo đúng kế hoạch. Bất kể
bạn đã kiểm định và dự đoán tình huống cẩn thận cỡ nào. Định
luật Murphy sẽ xảy ra ở đâu đó, vào thời điểm nào đó. Cách duy
nhất để đối mặt với chuyện nhất định sẽ xảy ra là luôn thích
nghi. Hãy dạy bản thân cách phản ứng với những bất ngờ ngoài
ý muốn và các sự kiện không lường trước được bằng cách thay
đổi phương thức và hành động, kể cả khi bạn không có mọi
thông tin mong muốn.
6. Biết rõ cơ hội khi nhìn thấy
Thế giới kinh doanh đầy rẫy các câu chuyện về những
người lẽ ra sẽ tỏa sáng đã bỏ qua các cơ hội thay đổi cả thế giới
và có thể thay đổi cả cuộc đời họ. Như vị giám đốc điều hành
tin rằng kỹ thuật in chụp khô là ý tưởng ngu ngốc, hay các nhà
xuất bản đã từ chối bản thảo của cuốn Harry Potter đầu tiên của
J.K. Rowling. Có rất nhiều ví dụ cực đoan, mỗi ngày vẫn có các
cơ hội kinh doanh phát sinh. Hãy nhạy bén với sự hiện diện của
các cơ hội thực sự, và nhanh chóng phản ứng với những cơ hội
hứa hẹn.
Làm sao bạn nhận biết được? Dưới đây là gợi ý và ví dụ.
Trong Thế chiến thứ II, các phi công bay vào ban đêm phải
tỉnh táo nhận ra máy bay của kẻ thù tiếp cận và phản ứng lại.
1. Còn được gọi là “định luật đầu độc” hay “định luật bánh bơ” do một người Mỹ, ông Edward A. Murphy, Jr. nêu ra.
Tóm tắt định luật: Nếu một việc có thể diễn tiến xấu, nó sẽ diễn tiến đúng như thế. (ND)

Không có ra đa, họ dựa vào tầm nhìn ban đêm để phát hiện các
máy bay khác, đồng nghĩa với việc chăm chú tìm các đốm sáng
từ ống xả của máy bay khác hay trong một trường hợp là đèn tín
hiệu máy bay. Họ nhanh chóng học được cách tìm ra ánh sáng
yếu ớt trên nền trời đen như mực bằng cách không nhìn trực
tiếp vào đó, mà là nhận ra nó bằng tầm nhìn ngoại vi. Bằng cách
này, họ có nhiều khả năng tìm ra các nguy hiểm hơn.
Dùng phương pháp này trong kinh doanh và bạn sẽ có
nhiều khả năng tìm ra cơ hội hơn. Cách này có hiệu quả với tôi
khi bắt đầu nhận ra tầm quan trọng ngày càng tăng của Internet
- tất nhiên là cùng với đa số những người khác. Vào những năm
1990, rõ ràng là khi Internet mở rộng, nó sẽ mang theo các dữ
liệu bí mật, và cuối cùng là một lượng lớn tiền dưới dạng này
hay dạng khác.
Nếu nhìn trực diện, người ta sẽ tìm cách bắt chước, tìm
cách chuyển tiền và dữ liệu từ chỗ này sang chỗ khác. Tôi nghĩ
đó là ý tưởng hay. Thế rồi tôi có ý tưởng hay hơn khi nhìn thấy
tiềm năng từ một góc gián tiếp - từ ngoại vi, như các chiến sĩ phi
công vào ban đêm.
Dù là chuyển các bí mật hay tiền, những người sử dụng
Internet nhanh chóng quen với việc làm điều đó mà không qua
người trung gian. Tôi nhận ra, điều mà Internet thực sự cần
không phải các phương cách khác để chuyển dữ liệu mà là tìm
ra cách để làm điều đó an toàn và đảm bảo hơn.
Internet tạo ra cơ hội cho người dùng kiếm lợi nhuận. Còn

101ROBERT HERJAVEC
tôi giúp họ sử dụng nó an toàn hơn. Nên trong khi đa số người
khác theo đuôi phong trào, thì tôi tạo ra những công ty để mọi
chuyện diễn ra an toàn.
Những người chiến thắng không chỉ muốn kết
giao với những người chiến thắng, họ còn
muốn được truyền cảm hứng nữa.

102
T
ôi phải thừa nhận rằng: có những sáng thức dậy tôi tin
rằng mình phải đối mặt với nhiều vấn đề hơn là cách giải
quyết, và sẽ gặp nhiều thất bại hơn thành tựu. Lúc ấy, tôi
phải tìm cách tự thúc đẩy bản thân tiến về phía trước. Hay nói một
cách hình ảnh thì tôi phải tự thúc vào mông mình.1
Tôi có rất nhiều cách để làm điều này, bao gồm cả tập thể
dục. Chạy 8 km là khó. Chạy 12 km còn khó hơn. Nếu tôi chạy 12
km mà cảm thấy như mình mới chạy 8 km, tôi sẽ tăng mức quyết
1 Đồng giám khảo trong Shark Tank của tôi là Mark Cuban lại có quan điểm khác. Anh ấy nói: “Ngày nào cũng vậy, ai đó
ở nơi nào đó tỉnh dậy với duy nhất mục tiêu là đá vào mông bạn.” Quan điểm ấy khiến tôi ấn tượng đến mức tôi phải khắc
chúng trên một tấm phù điêu trưng trong văn phòng. (TG)
11
CÁCH TỰ THÚC VÀO
MÔNG MÌNH

103ROBERT HERJAVEC
tâm lên, và dù các vấn đề của tôi không thu gọn lại thành các con
số, lòng tự tin rằng mình giải quyết được chúng sẽ căng phồng lên.
Cách này đã có hiệu quả trong rất nhiều năm, nhưng tôi
phát hiện ra rằng công ty phát triển càng lớn thì càng khó để tìm
ra động lực cần thiết. Vì sao? Bởi vì tôi có quá ít thứ để mất nếu
mọi chuyện đi sai đường.
KHẨN CẤP LÀ MỘT ĐỘNG LỰC LỚN
Hồi đầu sự nghiệp, công ty thất bại đồng nghĩa với mất mọi thứ
mà vợ tôi, Diane, và tôi đã nỗ lực làm việc để đạt được. Khi công
ty phát triển và cuộc sống của chúng tôi ổn định hơn, thật dễ
dàng để trở nên lười biếng so với hồi lao động vất vả trong quá
khứ. Tôi giải thích điều này bằng hình ảnh: Một người cố chạy
trốn khỏi tòa nhà gỗ đang bốc cháy có cảm giác động lực rất rõ
ràng. Cùng là người đó trong một căn nhà kiên cố xây bằng bê
tông không cảm thấy sự khẩn cấp tương tự. Khẩn cấp là một
động lực lớn.
Ý nghĩa của việc tự thúc vào mông mình là như thế đó - có
khả năng gom đủ động lực để làm việc dù khi nhu cầu không
có vẻ gì là khẩn cấp. Rick Hansen có được điều này. Trường
đại học Oxford đã không có nó, hay có lẽ vẫn đang mất điều
này. Tôi chưa từng theo học ở Oxford, nhưng lại được gặp Rick

Hansen. Cả hai đã dạy tôi một bài học đáng giá, dù chúng tới từ
các phương hướng khác nhau.
NGUY CƠ CỦA VIỆC THIẾU ĐỘNG LỰC
Vào tháng Mười một năm 2000, một sự kiện gây choáng váng
đã diễn ra ở Oxford. Một giáo sư tên là John Kay, người được bổ
nhiệm chức hiệu trưởng của trường kinh tế Oxford, đã từ chức
chỉ sau ba năm trong khi hợp đồng ký năm năm. Ông thông
báo, việc mình từ chức là do mối quan ngại rằng Oxford sắp trở
thành một học viện tầm thường, chú ý tới việc men theo truyền
thống 1.000 năm của mình hơn là vươn tới những cấp độ xuất
sắc mới.
Giáo sư Kay cảnh báo, Oxford đang có nguy cơ trở thành
một học viện giáo dục hạng hai, trừ khi trường đại tu hệ thống
quan liêu và học cách cạnh tranh với thế giới hiện đại. Trường
học phải cắt giảm những thứ mà Kay gọi là “gian lận và thỏa
hiệp”. Nó cần đưa ra những quyết định quan trọng nhanh chóng
hơn, làm theo một lập trường tích cực quan tâm tới các chính
sách và thủ tục hơn, và “thoát khỏi mớ bòng bong của các ủy ban
với những trách nhiệm mơ hồ và chồng chéo”.1
1 . Câu này và hai câu trích dẫn sau đây của tác giả Caroline Davies, từ bài báo “Oxford University ‘risks slipping into
mediocrity,’” đăng trên tờ The Telegraph, 20 tháng Mười một, 2000. (TG)

105ROBERT HERJAVEC
Để đáp trả lại các cáo buộc của Kay, có người ở tầng lớp
cao hơn của trường đại học tuyên bố: “Chắc chắn Oxford vẫn giữ
được đẳng cấp là một trường đại học ưu việt trên thế giới. Chúng
tôi vẫn tiếp tục thu hút được các sinh viên và các học giả hàng đầu
từ mọi nơi trên thế giới”. Thông điệp rất rõ ràng: Oxford không
thấy cần thiết phải thay đổi cách làm khủng khiếp như lập ngân
sách, đưa ra quyết định và có trách nhiệm giải trình.
Tất cả điều này, như rất nhiều hãng truyền thông khác nhau
của Anh viết, chỉ là chuyện bé xé ra to hồi năm 2000. Trong năm
đó, tùy từng nguồn, Oxford được đánh giá là nằm trong top ba
hay top năm các trường đại học trên thế giới. Năm năm sau, nó
trượt xuống vị trí thứ mười trong Bảng xếp hạng Học thuật của
các trường Đại học toàn Thế giới, hệ thống xếp hạng cao nhất
trong danh sách các trường cao đẳng và đại học theo độ xuất sắc
của chúng.1
Được xếp hạng trong mười trường đại học tốt nhất thế giới
là điều đáng để khoe khoang, nếu những người ở Oxford thực
sự quan tâm tới các vị trí này. Nhưng trượt khỏi vị trí hàng đầu
xuống thứ mười mà vẫn tuyên bố rằng trường không thấy nhu
cầu thay đổi cách vận hành có thể báo động cho những người
đứng đầu rằng trường đang đối diện với nguy cơ trượt dài hơn
trên bảng xếp hạng. Nhưng dù cho đã được báo động thì thực tế
họ đã không hề tiết lộ bất kỳ kế hoạch thay đổi nào.
1 . Các trường đại học được đánh giá dựa trên thành tích học tập hay nghiên cứu (bao gồm các giải Nobel và các giải
thưởng khác mà cựu sinh viên và nhân viên đạt được), các nhà nghiên cứu được trích dẫn nhiều, các bài báo được
ghi vào danh mục trích dẫn chính và thành tích học tập bình quân đầu người. (TG)

Oxford không hề xin lời khuyên của tôi, và tôi cũng chẳng
mong chờ điều đó hay làm vậy. Nếu trường có hỏi, tôi sẽ bỏ qua
mọi phân tích thông thái, biệt ngữ quản lý và chỉ đơn giản đề
nghị trường, như là một thực thể, học cách tự đá mông mình.
Tôi đoán đó không phải lời đề nghị thường được nghe thấy
trong các tòa nhà của Oxford, nhưng có lẽ đó là một phần của
vấn đề. Các tổ chức thường xuyên né tránh việc thực hiện các
bước cần thiết, đôi lúc đau đớn, bằng cách gửi vấn đề tới cho các
hội đồng, nơi mà nếu mọi chuyện diễn ra đúng dự định, thì vấn
đề sẽ được bàn luận liên miên không dứt. Chuyện đó dễ hiểu
mà. Tất cả chúng ta đều phải ép buộc bản thân làm những việc
mình không thích. Đôi lúc chúng ta phải để ông chủ, bạn đời,
bạn bè, bác sĩ hay người nào đó đá vào mông mình, để thuyết
phục chúng ta rằng phải thay đổi đi. Nhưng những người này
không phải lúc nào cũng ở bên ta để làm chuyện đó. Và ít người
trong số họ biết về các chi tiết, nguy cơ và lợi ích nhiều như
chúng ta. Vậy nên chúng ta cần tự đá vào mông mình.
Hãy đẩy phép loại suy này đi xa hơn một bước, bị đá vào
mông thì đau đấy, nhưng nó thường đẩy chúng ta đi xa hơn, và
đi theo hướng cần thiết, nếu chúng ta thật sự mong muốn vượt
qua các vấn đề để đạt được mục tiêu. Hãy hỏi Rick Hansen.

107ROBERT HERJAVEC
NHỮNG VIỆC BẠN CÓ THỂ LÀM NHƯNG LẠI KHÔNG BIẾT
MÌNH CÓ THỂ
Tôi gặp Rick và vợ trong một sự kiện từ thiện. Nói thật là lúc đầu
tôi hơi lo lắng.
Cả hai chúng tôi đều đong đếm các thành tựu của mình
theo nhiều cách khác nhau và vô thức so sánh thành tựu của
chúng tôi với những người khác. Tôi luôn mong gặp được người
cũng gây dựng công ty và đạt được mức độ thành công tương
đương mình. Chúng tôi có thể nhanh chóng hiểu được các
chướng ngại mà người kia phải đối mặt, và các cách vượt qua
chúng. Nhưng chúng ta gần như không thể hiểu được các thành
tựu của Rick Hansen.
Nhắc mọi người chuyện này: Vào tuổi 15, Rick là một
vận động viên sáng giá tại quê nhà ở Williams Lake, British
Columbia, Canada. Bóng chày, khúc côn cầu, bóng đá, các môn
điền kinh, bất cứ thứ gì bạn nghĩ ra được - Rick thể hiện tốt hơn
bất kỳ ai ở trường và trong cộng đồng của mình. Cậu ta cũng đẹp
trai sáng sủa, và rõ ràng là dù chọn bất kỳ con đường nào, đặc
biệt liên quan tới thể thao, thì nhất định sẽ rộng mở.
Rồi một ngày vào năm 1972, cậu ta cùng bạn đi câu cá. Trên
đường về nhà họ quyết định đi nhờ xe, và khi một chiếc xe bán tải
dừng lại ven đường, cả hai cậu bé nhảy lên thùng sau xe tải, không
nhận ra người tài xế đang say rượu. Khi chiếc xe mất lái và đâm

thẳng vào cây, cả hai cậu bé đều bị văng ra khỏi thùng sau xe tải.
Người bạn của Rick thoát mạng với chỉ vài vết bầm dập. Còn cột
sống của Rick thì vỡ vụn. Cậu không bao giờ bước đi được nữa.
“Trong năm năm đầu tiên,” Rick kể cho tôi, “Tôi sẽ trao đi
bất kỳ thứ gì, tôi có thể bán cả linh hồn mình, để lại có thể dùng
đôi chân mình.” Rồi anh mỉm cười và nói tiếp: “Giờ tôi sẽ chẳng
thay đổi điều gì cả”. Tôi tin anh ấy.
Chẳng còn ai thấy tiếc nuối cho Rick Hansen nữa. Bên cạnh
vợ và gia đình, anh ấy được cả triệu người trên thế giới ngưỡng
mộ và hỗ trợ.
Vào những năm 20 tuổi, Rick được truyền cảm hứng từ
cuộc thi Chạy vì Hy vọng mà Terry Fox quyết tâm hoàn thành,
chạy xuyên Canada bằng một chân để gây quỹ nghiên cứu ung
thư. Vào thời điểm đó Rick là một vận động viên ngồi xe lăn tay
và là học sinh đầu tiên bị khiếm khuyết thể chất tốt nghiệp bằng
giáo dục thể chất từ trường Đại học British Columbia. Cuối cùng
anh ấy đã đoạt được ba huy chương vàng, hai huy chương bạc, và
một huy chương đồng trong Thế vận hội dành cho người khuyết
tật mùa hè vào năm 1980 và 1984.
Rick quyết định học tập Terry Fox theo cách của riêng
mình. Rõ ràng là anh ấy không thể thực hiện nỗ lực chạy xuyên
Canada giống Terry. Thay vào đó, anh sẽ đẩy chiếc xe lăn đi
vòng quanh thế giới, dựa vào sức khỏe và các kỹ thuật mình đã
hoàn thiện khi chiến thắng 19 cuộc thi chạy bằng xe lăn quốc tế,
trong đó có ba lần vô địch thế giới. Số tiền được quyên góp trong

109ROBERT HERJAVEC
hành trình Người đàn ông di chuyển khắp thế giới sẽ được dùng
cho các nghiên cứu cách điều trị chấn thương tủy sống. Hơn 26
tháng, bắt đầu từ tháng Ba năm 1985, Rick đã đẩy chiếc xe lăn
của mình vượt 40.000 km, qua 34 quốc gia trên bốn lục địa. Như
Terry Fox, anh ấy gây xúc động ở mọi nơi mình tới. Hơn một
triệu người đã chào đón bằng các lời cổ vũ khi anh tới Bắc Kinh,
và vào thời điểm quay lại British Columbia vào tháng Năm năm
1987, anh đã quyên góp được 26 triệu đô la cho mục đích của
mình. Từ đó, các nỗ lực nhằm giúp đỡ những người cùng cảnh
ngộ của anh đã thu về được 175 triệu đô la.
Sau khi gặp Rick, tôi rời đi với cảm giác của kẻ thất bại, tự
nhủ rằng: “Ôi - mình phải làm việc thôi. Mình phải làm được gì
đó với đời mình!” Đó là tác động của anh ấy tới mọi người.
Thật ngược đời là tôi lại dùng Rick Hansen, một người
không thể cử động đôi chân của mình gần 40 năm, làm ví dụ để
bạn tự đá mông mình. Tuy nhiên, anh ấy là minh họa hoàn hảo
cho ý chí vươn lên bất chấp các khiếm khuyết.
Thật tệ là Đại học Oxford không có quan điểm giống vậy.

SÁU YẾU TỐ CẦN THIẾT ĐỂ ĐẠT ĐƯỢC THÀNH CÔNG
NHỜ SỰ XUẤT SẮC
1. Mục tiêu
Rất nhiều người khó xác định được mục tiêu, nhưng nó
vẫn tồn tại mà. Có mục đích trong đời là lý do bạn rời khỏi
giường mỗi sáng, và đạt được mục tiêu khiến bạn hạnh phúc -
nên như thế. Bất kể mục tiêu của bạn là gì, nó phải xứng đáng
với sự hy sinh mà bạn bỏ thời gian và năng lượng ra thực hiện.
Hãy nghĩ về điều Rick Hansen phải đối mặt mỗi ngày, anh ấy
phải đẩy chiếc xe lăn 40 hay 50 km về phía trước, chỉ sử dụng
sức mạnh của hai cánh tay và nắm tay lên trên bánh xe, trước
khi đêm xuống. Mục tiêu của anh ấy xứng đáng với nỗ lực bỏ ra.
2. Sức bền
Cách chắc chắn nhất để đạt được mục tiêu là nhắm tới sự xuất
sắc trong mọi khía cạnh của công việc. Cam kết thực hiện xuất sắc
là một tình huống vừa tốt vừa xấu. Tốt ở điểm: bạn có thể bắt đầu
ngay lập tức. Tin xấu là: bạn sẽ không bao giờ hoàn thành được.
3. Can đảm
Khi người khác tuyên bố là “đủ tốt” rồi, thì điều đó lấy mất
can đảm để phản đối. Và khi người khác chán nản và bàn lùi -

111ROBERT HERJAVEC
trong thâm tâm bạn cũng đinh ninh không thành công - bạn cần
đủ can đảm để tiếp tục làm. Bạn cũng cần dũng khí để trở nên
nổi bật lúc cần thiết - bước ra khỏi vùng an toàn để bước vào ánh
đèn, chuẩn bị tiếp nhận những lời tán tụng nếu bạn chiến thắng
và nếu thất bại thì chắc chắn sẽ là sự chế giễu. Những người
lãnh đạo thành công làm điều này rất tốt. Tôi không chắc những
người quản lý ở Oxford thành công tới vậy.
4. Lạc quan
Niềm tin rằng những điều tốt đẹp nhất vẫn chưa đến và
mọi mục tiêu của bạn đều có thể đạt được không chỉ là một thái
độ. Đó là một tài sản cũng quan trọng với thành công của bạn
như bất kỳ kỹ năng nào. Nó cũng tốt cho sức khỏe của bạn nữa.
Tôi sẽ không bao giờ từ bỏ việc rèn luyện sức khỏe, nhưng tôi
tin rằng chẳng có bài tập tim mạch nào có lợi cho sức khỏe hơn
sự lạc quan mỗi ngày.
5. Đam mê
Không ai tin vào tầm quan trọng của đam mê trong mọi khía
cạnh cuộc đời và kinh doanh nhiều hơn tôi. Tôi tìm kiếm điều đó
trong mọi nhân viên mình thuê và mọi cuộc thuyết trình kinh
doanh với tôi. Nó không cần phải khoa trương, và chắc chắn cũng
không thể là giả. Đam mê phải chân thật, và phải thực tế.

6. Niềm vui
Lan tỏa niềm vui thu hút mọi người tới bên bạn. Cứ mãi
phiền muộn sẽ đẩy mọi người ra xa.
Khẩn cấp là một động lực lớn. Ý nghĩa của việc tự
đá vào mông mình là như thế đó - có khả năng gom đủ
động lực để làm việc dù khi nhu cầu không có vẻ gì là
khẩn cấp.
Cả hai chúng tôi đều đong đếm các thành tựu của
mình theo nhiều cách khác nhau.

Rèn luyện ý chí chiến thắng cùng Shark Robert Herjavec

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (19)

Ähnlich wie Rèn luyện ý chí chiến thắng cùng Shark Robert Herjavec

Ähnlich wie Rèn luyện ý chí chiến thắng cùng Shark Robert Herjavec (20)

Mehr von Adam1906

Mehr von Adam1906 (12)

Kürzlich hochgeladen

Kürzlich hochgeladen (6)

Rèn luyện ý chí chiến thắng cùng Shark Robert Herjavec