Presentatie tijdens het Congres Risicobesluitvorming in de railsector, waarin ik naast een probleemanalyse (denkreflexen) ook ontwerprichtlijnen voor trainingen met het publiek deelde, als uitkomsten van mijn promotieonderzoek.

2. Ab Bertholet
Instituut voor Veiligheid
Eindhoven School of Education
Opleiding (taalkunde, bedrijfskunde, onderwijskunde)
Hogeschooldocent (risico- en crisiscommunicatie, onderzoek, afstuderen)
Onderzoeker (risicocompetentie en risicodidactiek)

7. Rond het Amsterdamse Leidseplein worden verschillende horeca-exploitanten verdacht van het uitbuiten
van werknemers zonder verblijfsvergunning. Hoe groot is de kans dat de reeds eerder veroordeelde man
links zich hieraan schuldig maakt? Is dat eerder 50% of eerder 75%?

8. Een vrachtvliegtuig komt tijdens de landing in de problemen en belandt naast de baan. Er ontstaat
onmiddellijk een hevige brand. De brandweer gaat ervan uit dat alle passagiers zich bij een vrachtvliegtuig
in de cockpit bevinden en concentreert zich op het bestrijden van de brand aan de voorzijde van het
toestel. Is dit een juiste risicobeslissing?

10. Een jonge vrouw zakt vlak na de finish van een hardloopevenement in elkaar en verliest kort daarop haar
bewustzijn. Ze wordt door vrijwilligers van het Rode Kruis gereanimeerd en in een isolatiedeken gewikkeld.
Is dit een juiste risicobeslissing?

12. Na de aanslag in Utrecht en opschaling naar dreigingsniveau 5 is de kans op een grotere terroristische aanslag in
Nederland toegenomen. Eens of oneens?

13. Welke doodsoorzaak is voor jou als individu
waarschijnlijker (statistisch)?
1. Aanslag 2. Suïcide
1. Verkeersongeluk 2. Diabetes

15. Is er sprake van een generiek praktijkprobleem?

16. Risicomanagement in veiligheidskundige subdomeinen: gevalsstudies

17. Subdomein Plaats risico Verkenning vooraf Respondenten
1 Luchthaven-
beveiliging: security
controle van
passagiers en bagage
Core business: het
werk van de
professionals bestaat
voor 100% uit
risicobeslissingen
Interview Quality
Assurance Manager
Quality Assurance
Manager
beveiligingsbedrijf; 2
agents;
2 Signalering huiselijk
en seksueel geweld
in de ambulante en
intramurale zorg
Professionals hebben
een andere
hoofdtaak;
risicomanagement is
bijproduct
2 Interviews met
adviseurs van
Movisie; workshop
met verschillende
netwerkpartners
2 Movisie-adviseurs;
gedragskundige
intramurale zorg;
aandachts-
functionaris
ambulancezorg
3 Outdoor sport:
adventure-
activiteiten en
extreme sports
Risicomanagement
in het teken van
minimale en niet
maximale veiligheid;
deelnemers komen
juist om risico te
ervaren
Workshop op
Nationaal Outdoor
Symposium;
interview docent
sporthogeschool
Docent Fontys
Sporthogeschool;
exploitant Klimpark
4 Railinfra:
spooronderhoud
Risicomanagement
als voorwaarde om
veilig te kunnen
werken
Interview QHSE-
manager
QHSE-manager;
werkvoorbereider
5 Proactief opsporen
door de politie
Anticiperend
risicomanagement
Interview met 2
onderzoekers naar
aanleiding van
onderzoek ‘Boeven
vangen’
Wijkagent;
Verkeersagent; 3
politie-onderzoekers

19. Professionele risicobeslissingen en
bounded rationality (H. Simon)
• Tijdsdruk
• Gebrek aan informatie
• Feilbaar brein
Denkreflexen (D. Kahneman; G. Gigerenzer)
• Selectie van 11

20. Procesmodel risicobesluitvorming in het veiligheidsdomein (Bertholet, 2016)

21. Wat is het probleem?

23. Shepard Illusion

25. € 110,-

29. RC = RI x RV
Riscocompetentie
Procesmodel risicobesluitvorming in het veiligheidsdomein (Bertholet, 2017)

30. Wat nu?

31. I am not hopeful
at all.
Daniel Kahneman
Versuchen Sie es
doch mal mit
Heuristiken.
Gerd Gigerenzer

32. Ontwerprichtlijnen voor een onderwijs- of trainingsinterventie
Literatuur Beroepspraktijk Opleidingspraktijk
Sociale psychologie,
gedragseconomie, cognitieve
en leerpsychologie
Luchthaven Schiphol,
andere subdomeinen
Bachelor Integrale
Veiligheidskunde,
(BOK, BOP)
Risicocompetentie Vooronderzoek Vooronderzoek
Didactisch ontwerp Trainingsinterventie Experimenten (3)
Implementatie Implementatie
Disseminatie Disseminatie
Onderzoeksactiviteiten

33. Ontwerprichtlijnen voor een onderwijs- of trainingsinterventie
Ontwerpdimensies
Didactiek: inhoud, leerproces, instructiestrategie
Kwaliteit: relevantie, consistentie, bruikbaarheid, effectiviteit

34. Ontwerprichtlijnen voor een onderwijs- of trainingsinterventie
Generiek Beroepspraktijk Opleidingspraktijk
Competentiegericht leren Kennisproductiviteit Authentiek leren
Geen panacee Micro-ontwerp Kennis-toepassing-transfer
Gamedidactiek Heuristieken Boundary crossing
Prototyping Reflectiviteit Onderzoekend vermogen
Dual coding Corporate curriculum Blended learning
Ontwerpactiviteiten (selectie)

38. Goody bag
Presentatie
Animatie Risicomanagement en denkreflexen bij veiligheidsprofessionals
(8’; https://www.youtube.com/watch?v=359dTqGhNdA of zoeken op ‘Risicocompetentie’)
Artikelen
Bertholet, A. (2016). Risico-intelligentie en risicovaardigheid van professionals in het
veiligheidsdomein. Problemen bij het nemen van risicobeslissingen door denkfouten en
beperkte gecijferdheid. Ruimtelijke Veiligheid en Risicobeleid, 7 (22), 60-74.
Bertholet, A., Nieveen, N., & Pepin, B. (2018). Risk Competence Training Intervention with
Airport Security Professionals. UAS Journal, Special Issue EAPRIL 2018.
https://uasjournal.fi/in-english/risk-competence-training-intervention-airport-security-
professionals/.

39. ab.bertholet@hu.nl