Het VRP-Wooncongres is een wake-up call, want ondanks de stedelijke revival gaat in Vlaanderen per dag nog altijd zes hectare open ruimte op de schop voor lintbebouwing en verkavelingen, terwijl bestaande huizen en villa’s nauwelijks verkocht raken en files almaar dieper in de ‘groene’ rand kerven. Weinigen lijken te beseffen dat ons ruimtelijk woonmodel van versnipperd bouwen, suburbaan wonen en verkavelen onhoudbaar is en een zware hypotheek legt op welvaart en levenskwaliteit. Daar bovenop zien we dat er nauwelijks ruimte is voor kansarme groepen. De woningmarkt dreigt op een structurele crisis af te stevenen. Het VRP-wooncongres (8 juni 2015, Gent) ging met plenaire sessies en themaworkshops dieper op verschillende woonvraagstukken waar Vlaanderen de komende decennia mee geconfronteerd zal worden.

1. Voorbeelden van samenwerking Ruimtelijk Woonbeleid
VRP Wooncongres 8 juni 2015
1. Vlaams-Brabant in notendop
2. Huisvestingsinitiatieven Vl.-Br.
vanuit ruimtelijk perspectief
→PRUP weekendverblijven
→Kleinschalig wonen
3. Intergemeentelijk lokaal
→woonbeleid IGS-projecten
→woningdelen

2. 1. Vlaams-Brabant in een notendop
probleemstelling en uitdagingen / woningmarkt Vl.-Brabant in evolutie
•gewijzigde vraag: gezinsverdunning, vergrijzing, ...
•aanbod: grenzen aan potentieel woonuitbreiding
•mismatch vraag en aanbod
•onderbezetting en onderbenutting van bestaande woningen
•betaalbaarheid / bepaalde groep eigenwoningbezit onhaalbaar
•krimpende private huurmarkt en slechte kwaliteit
•uitbreiding sociale huisvesting noodzakelijk, maar hinkt achterop (ca. 3 %)
•ca. 3.000 gezinnen wonen op campings en in weekendverblijven
•streefnormen woningkwaliteit en energieprestatie
•… … …
zie publicatie ‘Wonen in Vlaams-Brabant’ www.vlaamsbrabant.be

3. 1. Vlaams-Brabant in een notendop
beleidsverklaring Provincie Vlaams-Brabant (januari 2013)
‘zwaartepunt provinciale werking is
grondgebonden’… ‘wonen’
. inwoners stimuleren en financieel
steunen om hun woning te isoleren of aan
te passen aan hun zorgnoden’
. lagere segmenten huurmarkt
. intergemeentelijke samenwerking
. OCMW… kansengroepen
. PRUP kans om betaalbaar kleinschalig
wonen te realiseren
. experimenteren vernieuwende
concepten betaalbaar wonen
. en woningdelen
. Vlabinvest

6. 2. Huisvestingsinitiatieven Vlaams-Brabant vanuit ruimtelijk perspectief
Terzijde:
provinciaal ondersteuningsbeleid sociale
huisvesting & sociale-verhuurkantoren
- aangroeisubsidie voor 179 bijkomende
sociale huurwoningen in 2014
154 (2013)
- renteloze renovatieleningen voor 440
sociale huurwoningen in 2014
= verbetering kwaliteit/energieprestatie
469 huurwoningen in (2013)
- Provinciaal grond & pandenbeleid
bv. PIVO-woonproject provinciale grond in
erfpacht (86 sociale woongelegenheden)
Bv. Vlabinvest (grondverwerving)

9. 2. Huisvestingsinitiatieven Vlaams-Brabant vanuit ruimtelijk perspectief
PRUP Kleinschalig wonen
ca. 3000 gezinnen wonen permanent op
campings of in weekendverblijven
In Vlaams-Brabant
ca. 120 clusters in Vlaams-Brabant
taakstelling provincie (Vlaamse Codex
Ruimtelijke Ordening 2009)
→ zoektocht ruimtelijke oplossingen
(dienst RO trekker)
→ projecten kleinschalig wonen
(dienst wonen trekker)

11. 2. Huisvestingsinitiatieven Vlaams-Brabant vanuit ruimtelijk perspectief
PRUP Kleinschalig wonen
Bindend Sociaal Objectief (BSO)
= probleem !
8.073 in totaal bijkomend te realiseren sociale huurwoningen
43 veelal landelijke gemeenten een bijkomende inhaalbeweging
55 moesten motiveringsnota schrijven (monotoring Vlaanderen)
PRUP = opportuniteit !
WE en camping dé sociale huisvesting buitengebiedgemeenten
→ omzetting naar zones voor kleinschalig wonen een opportuniteit om het BSO in die
gemeenten te realiseren
→ BSO + permanent wonen + (inter)gemeentelijk woonoverleg = het gesprek wordt
aangegaan... eigendommen en projectmogelijkheden komen op tafel

12. 2. Huisvestingsinitiatieven Vlaams-Brabant vanuit ruimtelijk perspectief
PRUP Kleinschalig wonen

13. 2. Huisvestingsinitiatieven Vlaams-Brabant vanuit ruimtelijk perspectief
PRUP Kleinschalig wonen
PRUP weekendverblijven / camping
(dienst RO / dienst wonen / dienst toerisme)
MB 8 okt. 2013 keurde 17 provinciale
ruimtelijke uitvoeringsplannen goed
fase 1 Kortenberg, Bertem, Huldenberg,
Scherpenheuvel-Zichem, Leuven, Holsbeek,
Bever, Halle, SP-Leeuw, Ternat, Lennik
→ bilateraal overleg gemeentebesturen
ifv uitvoering draaiboeken, realisatie
individueel woonrecht en woonprojecten
kleinschalig wonen
→ opportuniteit voor projecten kleinschalig
wonen / gesprekken projectuitvoerders
(SVK, SHM, …) en gemeentebesturen

14. 2. Huisvestingsinitiatieven Vlaams-Brabant vanuit ruimtelijk perspectief
PRUP Kleinschalig wonen
PRUP afweging 3 criteria:
-ruimtelijk
-juridisch
-maatschappelijk
Resultaat: ca. 1/3 omzetting woonzone
‘kleinschalig wonen’ (max. 80 m² / 240 m³)
1/3 blijft recreatief,
1/3 open ruimtebestemming
= mogelijk door veel overleg instanties,
agentschappen en lokale besturen
fase 2 & 3
Aarschot, Rotselaar en Tielt-Winge
(Begijnendijk, Oud-Heverlee, Tremelo treden uit
provinciaal planproces)
PR definitieve aanvaarding → goedkeuring MB

15. 2. Huisvestingsinitiatieven Vlaams-Brabant vanuit ruimtelijk perspectief
PRUP Kleinschalig wonen

16. 2. Huisvestingsinitiatieven Vlaams-Brabant vanuit ruimtelijk perspectief
PRUP Kleinschalig wonen
OPEN OPROEP Kleinschalig Wonen
organisatie provincie Vl.-Brabant ism VMSW
→ lancering Open Oproep eind 2014
Opdracht:
“ontwerp kleinschalige wooneenheden van
max. 80 m² / 240 m³ en 50 m² / 160 m³
vaste en verplaatsbare constructies
die beantwoorden aan volgende vereisten:
-normen en voorschriften PRUP
-kwaliteits-, oppervlakte- en bezettingsnormen
Vlaamse Wooncode (VWC)
-EPB-normen (Energie Prestatie en
Binnenklimaat)
-tegen een betaalbare prijs van max. 80.000
euro (1.000 / m²)

17. 2. Huisvestingsinitiatieven Vlaams-Brabant vanuit ruimtelijk perspectief
PRUP Kleinschalig wonen
OPEN OPROEP Kleinschalig Wonen
→ indiendatum 4 mei 2015
→ beoordeling door:
Agentschap Wonen Vlaanderen
Agentschap RO Vlaanderen
Provincie Vlaams-Brabant
Provinciaal Steunpunt Duurzaam Bouwen en Wonen
Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW)
Woonpunt Zennevallei (SHM)
Gewestelijke Maatschappij voor Volkshuisvesting SHM)
RISO Vlaams-Brabant
… … …
→ Referentie catalogus najaar 2015
→ Studiedag 30 november 2015

18. 2. Huisvestingsinitiatieven Vlaams-Brabant vanuit ruimtelijk perspectief
PRUP Kleinschalig wonen
Pilootprojecten kleinschalig wonen
→ voorbereiding projecten sociale
groepswoningbouw
Sint-Pieters-Leeuw (777) (grond verworven)
Halle (Luna) (grond verworven)
Zemst (afspraken bouw 10 entiteiten)
Huldenberg (afspraken bouw 10 entiteiten)
→ voorbereiding grondverwerving
Sint-Pieters-Leeuw (700/700B)
Scherpenheuvel-Zichem
→ nieuwe projecten PRUP fase 2 &3
Rotselaar en Aarschot

19. 3. Intergemeentelijk lokaal woonbeleid
IGS-projecten
Provinciaal ondersteuningsbeleid intergemeentelijke samenwerking:
•stimuleren (inter)gemeentelijk woonoverleg
•beleid ondersteuning tot stand komen IGS-project + dossiervorming
•(mede)financiering IGS-projecten door provincie loonkost 15 % + werkingskosten
(Vlaanderen 65 %, gemeente 15 %)
•actieve deelname provinciale dienst wonen op het terrein
•Provincie hand in hand met buitendienst Wonen Vlaanderen

20. 3. Intergemeentelijk lokaal woonbeleid
IGS-projecten

21. 3. Intergemeentelijk lokaal woonbeleid
Woningdelen
Initiatief dienst wonen
diensten RO, welzijn, leefmilieu/duurzaamheid maken deel uit van
beoordelingscommissie
Provinciale ambitie:
•stimuleren pilootprojecten
•ondersteuning financieel en inhoudelijk
•organiseren gesprekstafels & uitwisseling projecten / betrokken gemeenten
•formuleren beleidsaanbevelingen
•sensibiliseren
•… … …

22. 3. Intergemeentelijk lokaal woonbeleid
Woningdelen
1ste
OPEN OPROEP Woningdelen
34 aanvragen
7 geselecteerde projecten
•Paviljoen Maria OCMW Zemst
•De Okelaar Wolvertem
•Abbeyfield Machelen
•Hertoginnedal Tervuren
•Casa Cura OCMW Leuven
•De Koningsmolen Landen
•Beleidsplan gemeente Bierbeek
2de
Open Oproep (afgesloten 28/02/2015)

23. 3. Intergemeentelijk lokaal woonbeleid
Woningdelen

24. 3. Intergemeentelijk lokaal woonbeleid
Woningdelen

25. Voorbeelden van samenwerking Ruimtelijk Woonbeleid
Provincie Vlaams-Brabant
Conclusie
•oplossingen wonen vraagt bovengemeentelijke aanpak
•Provincie Vlaams-Brabant brengt instanties, verschillende beleidsniveaus, en
woonactoren samen rond diverse ruimtelijke/woonthema’s
•verkokering kan doorbroken worden
•gezamenlijk wegwerken van structurele hinderpalen en formuleren van
beleidsaanbevelingen

26. Bedankt voor uw aandacht !
Tom RAES
diensthoofd wonen
Provincie Vlaams-Brabant
provincieplein 1
3010 Leuven
tel. 016-26 73 17
fax.016-26 73 18
tom.raes@vlaamsbrabant.be
www.vlaamsbrabant.be