ulaanbaatar

1. Мөнгөн хараа чуулга
4-р баг

2.  Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын
 Зүүн хараа хот

3.  “Мөнгөн хараа” чуулгын танилцуулга.
 Эрхэм зорилгод хийсэн SMART шинжилгээ.
 Үйл ажиллагаанд хийсэн SWOT шинжилгээ.
 Чуулын бүтэц зохион байгуулалт.
 Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө.
 Дүгнэлт ба шинэ санаа.

4.  Уриа : Иргэд төвтэй соѐл
 “Мөнгөн хараа чуулга”нь Сэлэнгэ аймгийн хамгийн отгон чуулга
юм. 2008 оны 6 сарын 21нд “Түмэндээ өргөх дуу” нэртэй уран
бүтээлээр анх нээлтээ хийж байсан. Одоогоор нийт 42 ажилчинтай.
Үүний 68% нь мэргэжлийн уран бүтээлчид байдгаас 72% ийг нь 20-
25 насны залуучууд эзэлдэг. Тус чуулгын даргаар СУИС-ийн соѐл
урлагийн удирлагын ангийг магистр зэрэгтэй төгссөн Дэнсмаа
мэргэжилтэн байгуулагдсанаас нь эхлэн одоог хүртэл ажиллаж
байна.
 Зүүнхараа хот нь 25000 орчим хүн амтай. Үүнээс жилдээ 6200 – 6500
орчим иргэд тус чуулгаар үйлчлүүлдэг.
 Улсын төсвөөр санхүүждэг
 Урын сандаа 9 том уран бүтээлтэй
 Гаднаас ирэх уран бүтээлчид тухайн театрт тоглолт хийхдээ 500000
төгрөг төлдөг.

5.  Тоглолтын танхим нь 450 хүний суудалтай.
 Анги тасгийн зохион байгуулалттай
 8-н нэр төрлийн дугуйлан хичээллүүлдэг.
 Хүлээн авалтын тусгай тайз болон туслах хэрэгслүүдтэй
(ширээ сандал 100 ширхэг г.м)
- Үйл ажиллагааны бүтцийн хувьд:
 Бүжгийн анги -10 хүний бүрэлдэхүүнтэй
 Хөгжмийн анги-8 хүний бүрэлдэхүүнтэй
 Дууны анги-6 хүний бүрэлдэхүүнтэй
 Техникийн өрөө- гэрэл шуум нь хамтдаа -1 хүн
 Оѐдолчины өрөө -3 хүний бүрэлдэхүүнтэй.(Мэргэжлийн оѐдолчид)
ажилладаг хамт олон юм.

6. “Мөнгөн хараа” чуулгын эрхэм зорилго:
“Мэргэжлийн өндөр түвшинд чанартай нийгмийн баялагийг
бүтээн туурвиж, ард түмний оюунд хөрөнгө оруулалт хийж,
хөгжүүлэх”
Шинжлэх нь:
S - Тодорхой бус - Нийгмийн баялаг гэж юу болох, хэдий хугацаанд
хийж хэрэгжүүлэх, юунд тэмүүлж байгаа нь тодорхойгүй.
M - Хэмжихүйц – Мэргэжлийн өндөр түвшинд чанартай нийгмийн
баялагийг бүтээнэ гэснээрээ хэм хэмжээг тогтоосон.
A - Хэрэгжихүйц бус – Нийгмийн баялагийг бүтээн туурвихад
боломжийн өртөг хүч чармайлт зарцуулагдах эх сурвалж нь
тодорхойгүй.
R – Бодитой бус – Ард түмний оюунд хэрхэн хөрөнгө оруулалт хийж
хөгжүүлснийг тооцоолох боломжгүй.
T - Хугацаа тодорхой бус – Хэдий хэр хугацаанд нийгмийн баялагийг
бүтээж, ард түмний оюунд хөрөнгө оруулалт хийж, хөгжүүлэх нь
тусгагдаагүй.

7. “Үндэсний соѐл урлагаа цаг үетэйгээ нийцүүлэн хөгжүүлж, мэргэжлийн
уран бүтээлчид өндөр түвшинд, чанартай туурвиж, ард түмний соѐл
урлагаа дээдлэх үзлийг дэлгэрүүлж, сэтгэлгээг хөгжүүлэх”
 S - Тодорхой - “Үндэсний соѐл урлагаа цаг үетэйгээ нийцүүлэн хөгжүүлж,
мэргэжлийн уран бүтээлчид өндөр түвшинд, чанартай туурвиж, ард түмний
соѐл урлагаа дээдлэх үзлийг дэлгэрүүлж, сэтгэлгээг хөгжүүлэх”
 M – Хэмжихүйц - “Үндэсний соѐл урлагаа цаг үетэйгээ нийцүүлэн
хөгжүүлж, мэргэжлийн уран бүтээлчид өндөр түвшинд, чанартай туурвиж,
ард түмний соѐл урлагаа дээдлэх үзлийг дэлгэрүүлж, сэтгэлгээг хөгжүүлэх”
 A - Хэрэгжихүйц - “Үндэсний соѐл урлагаа цаг үетэйгээ нийцүүлэн
хөгжүүлж, мэргэжлийн уран бүтээлчид өндөр түвшинд, чанартай туурвиж,
ард түмний соѐл урлагаа дээдлэх үзлийг дэлгэрүүлж, сэтгэлгээг хөгжүүлэх”
 R – Бодитой – “Үндэсний соѐл урлагаа цаг үетэйгээ нийцүүлэн хөгжүүлж,
мэргэжлийн уран бүтээлчид өндөр түвшинд, чанартай туурвиж, ард түмний
соѐл урлагаа дээдлэх үзлийг дэлгэрүүлж, сэтгэлгээг хөгжүүлэх”
 T - Хугацаа тодорхой “Үндэсний соѐл урлагаа цаг үетэйгээ нийцүүлэн
хөгжүүлж, мэргэжлийн уран бүтээлчид өндөр түвшинд, чанартай туурвиж,
ард түмний соѐл урлагаа дээдлэх үзлийг дэлгэрүүлж, сэтгэлгээг хөгжүүлэх”

8. Дотоод хүчин зүйлс
S-Давуу талууд W- Сул талууд
S-1 Мөнгөн хараа чуулгын нэрийн W-1 Ажилчдын тогтвор суурьшил
уран бүтээлүүдтэй. муу
S-2 Ажилчдын 72% нь 20-25 W-2 Ажилчид хоорондын
насны залуучууд байдаг . харилцаа маш муу
Хөрвөх чадвартай мэргэжлийн W-3 Website , хаяг, албан газрын
түвшний олон авъяаслаг утас байхгүй/Тодорхойгүй /
ажилчидтай W-4 Бусад албан байгууллага ба
S-3 Удирдлагын зохион соѐл урлагийн байгуулагатай
байгуулалт сайн. Менежер нь Соѐл гадаад харилцаа холбоо муу
урлагийн удирдлагын магистр W-5 Үйл ажиллагаа нь иргэдэд
зэрэгтэй, ба сэтгэл зүрхнээсээ төдийлэн сайн хүрдэггүй , хүсэл
ажилладаг мэдрэмжтэй мэргэшсэн сонирхолыг нь татдаггүй
мэргэжилтэн юм. .Мэргэжлийн уран бүтээл
S-4 Мэргэжлийн оѐдолчидтой төдийлэн сайн хийгдэхгүй байгаа.

9. S-5 25000 хүн амтай сумынхаа W-6 Нэр хүндийн хувьд бусдад
төвдөө байрладаг. сайн танигдаагүй.
S-6 Хөдөө орон нутгаар жилдээ
20-22 удаагийн тоглолт зохион
байгуулдаг./Байнгын идэвхтэй
үйл ажиллагааг явуулдаг.
S-7 8 нэр төрлийн дугуйлан
хичээллүүлдэг .
S-8 Шаардлага хангахуйц
өөрийн зориулалтын байр,
техник , тоног төхөөрөмжтэй.
S-9 байнгын хэрэглэгчидтэй.

10. Гадаад хүчин зүйлс
O – Боломж T – Аюул занал
O-1 Урлагийн хувцасны санг T-1 Аймагтаа өрсөлдөх хэмжээний
түрээслүүлэх боломжтой чуулгатай
O-2 Дуу бичлэгийн студитэй болох T-2 Гадаад харилцаа холбоо муугаас
боломжтой. байгууллагын хөгжих боломж
O-3 Чуулгын ажилчдыг мэргэжил алдагддаг.
дээшлүүлэх сургалтанд хамруулаж, Т-3 Тухайн сумын иргэд нь Соѐл
мэдлэг чадварыг нь нэмэгдүүлэх урлагийн арга хэмжээнд идэвхтэй
боломжтой. оролцдоггүй.( Далд хэрэглэгчид
О-4 Гаднаас уран бүтээлчид хүлээж цөөнгүй )
авахад хангалттай тоног төхөөрөмжтэй
учир томоохон тоглолт шоу
үзүүлбэрүүдийг зохион байгуулах
О-5 Чөлөөт цагын арга хэмжээ авч
ажилчидыг идэвхжүүлэх
О-6 Үйлчлүүлэгчидийг өөртөө татаж
суртчилах бүрэн боломжтой.
О-7 Ирээдүйн хүний нөөцийг залуу
уран бүтээлчээр хангах .

11. S – Давуу тал W – Сул тал
О SO – шийдэл WO – шийдэл
– S1O2 - Мэргэжлийн дуу бичлэгийн W2O5 – Албан бус харилцаа болон
Б студээ ашиглан өөрсдийн гэсэн уран чөлөөт цагын арга хэмжээг зохион
о бүтээлийн CD –г гаргах. байгуулж ажилчдын хоорондын
л S6O6 -Байгууллагаа суртчилаж харилцааг сайжруулж улмаар
о үйлчлүүлэгчдийг өөртөө татаж хөдөлмөрийн бүтээмж дээшлүүллэх
м Хөдөө орон нутгаар хийх тоглолтын W4O3 – Чуулгын ажилчдыг мэргэжил
ж тоо болон чанар нэмэгдэх. дээшлүүлэх сургалт семинарт
S7O7– 8 нэр төрлийн дугуйлангаа хамруулан уран бүтээлийн тоо чанар
идэвхтэй , үр дүнтэй хичээллүүлж бүтээмж үр дүн зэргийг нэмэгдүүлэх.
ирээдүйн Хүний нөөцийг шинэ W6O4 –Томоохон хэмжээний шоу
залуу уран бүтээлчдээр хангах тоглолт үзүүлбэрийг зохион байгуулж
S8O1 -Урлагийн хувцасны санг өөрийн нэр хүндээ өсгөж бусдад
түрээслүүлэн ашиг орлогоо танигдах .
нэмэгдүүлснээр техник , технологоо
улам боловсронгуй болгох
боломжтой.

12. Т ST - шийдэл WT –шийдэл
S5T3 – 25000 орчим хүн W3T2 – Website-тай болсноор
– амтай сумынхаа төвд гадаад харилцаа холбоогоо
А байрладаг учир сумынхаа сайжруулж , мэдээлэл хурлан
ю иргэдийг соѐл урлагийн солилцож хөгжих боломжтой.
у арга хэмжээнд идэвхтэй W4T2 - Мэргэжлийн соѐл
л оролцохыг уриалах. урлагийн *СУИС, ХБК *
з S8T1 - Техник ,технолоогоо байгууллагатай хамтарч
а илүү боловсронгуй ажиллаж ,туршлага солилцох
н болгосноор өрсөлдөгч буюу дэмжих замаар харилцаа
а байууллагаас давуу тал бий холбоог сайжруулах
л болно . / оюутан солилцох , шинэ
S9T3 - Байнгын төгсөгчдөөр хүний нөөцийг
хэрэглэгчээрээ дамжуулан хангах/
далд хэрэглэгчдийг өөрсдөө
татах.

13. Соѐл урлагийн байгууллагын бүтэц зохион байгуулалт нь үндсэндээ
өргөн хүрээтэй Функциональ , зохион байгуулалтын бүтэц юм.Энэ
зохион байгуулалтын бүтцийн онцлог нь гол Функцуудын үүрэг роль
өндөр, доод түвшний бие даах чадвар , идэвх санаачлага
хязгаарлагдмал шил шилээ харсан давхар орон тоо ихтэй , өртөг
зардал өндөртэй , гадаад орчны өөрчлөлтөд муу зохицдог явдал юм.
“Мөнгөн хараа” чуулга нь нийт 42 ажилчидтай, үүний 68% нь
мэргэжлийн уран бүтээлчид , 72 %- ийг нь 20-25 насны залуучууд
эзэлдэг.

14.  “Мөнгөн хараа” чуулга нь бүтцийн хувьд:
Захирал
Уран сайхны Санхүүгийн
ТУЗ
удирдаач алба
Бүжгийн Хөгжмийн Үйлдвэр
Дууны анги
анги анги анги

15.  Зорилтууд
1. Мэргэжлийн урлагийн байгууллагын түвшинд хүртэл үйл ажиллагаа
явуулахын тулд мэргэжлийн чадварлаг боловсон хүчнээр баг
бүрдүүлэх.
2. Ажилтнуудынхаа мэдлэг ур чадварыг үйлдвэрлэл, сургалтын
орчноор дээшлүүлж, хүүхэд залуучуудын дунд урлаг соѐлын бүх
төрлийн сургалт тасралтгүй явуулах.
3. Мэргэжлийн урлагийн байгууллагуудаас ялгагдах түвшинд уран
бүтээлээ уламжлалт суурь урлаг дээр тулгуурласан этника
дугаралтыг улам бүр мэргэжлийн түвшинд хийх, гадаад харилцаагаа
сайжруулах.
4. Үйлчлүүлэгчдийн эрэлтэнд нийцсэн уран бүтээлийн үйлдвэрлэлтийг
тогтмол хийж, урын сангаа баяжуулж, материаллаг баазаа
бэхжүүлж, тохижуулах.
5. Ажиллагсадын тогтвор суурьшилтай ажиллах таатай орчин
нөхцлийг бүрдүүлэх.
6. Хэрэглэгчдийн эрэлт хэрэгцээг хангахуйц, чанартай уран бүтээл,
таатай орчин, хэрэглэгчдийн сэтгэл ханамжинд манлайлагч байх.

16.  Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын Зүүнхараа хот нь 25000 орчим хүн
амтай бөгөөд үүнээс тус чуулгаар жилдээ 6200-6500 орчим иргэд
үйлчлүүлж байгаа нь чуулгын үйл ажиллагаа ард иргэдэд зохих
түвшинд хүрч байгаагийн бодит үр дүн юм.Чуулгын даргаар СУИС-
ыг Соѐл урлагийн удирдлагын ангийг магистр зэрэгтэй төгссөн
Дэнсмаа мэргэжилтэн ажилдаг бөгөөд тэрээр урлагийн өндөр
мэдрэмжтэй, хувийн болон удирдлагын зохион байгуулалт сайтай
,онол практикийн өндөр мэдлэгтэй, бүтээлч сэтгэлгээтэй чадварлаг
мэргэжилтэн юм. Мөнгөн хараа чуулга нь үйл ажиллагаагаа
төлөвлөж төлөвлөгөөний дагуу явуулдаг, харьцангуй залуу
ажилчидтай, уран бүтээлч сэтгэлгээ сайтай мэргэшсэн чадварлаг
хамт олонтой гэх зэрэг олон давуу талуудтай байгууллага юм. Тус
чуулга нь 2008 оноос эхлэн одоог хүртэл үйл ажиллагаагаа
тогтвортой явуулж байгаа бөгөөд өөрсдийн гэсэн 9 том уран
бүтээлтэй. Мөн бусад хөдөө орон нутгаар жилдээ 20-22 удаагийн
тоглолт зохион байгуулдаг нь идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж
байгаагийн бас нэгэн илрэл юм. Уг чуулга нь байнгын үзэгчидтэй
буюу байнгын орлоготой мөн өмнөө тавьсан зорилготой бөгөөд
зорилго тус бүр дээр анхаарлаа хандуулж хариуцах эзэн, цаг
хугацааг тодорхой зааж өгснөөрөө цаашид хурдацтай хөгжих
боломж өндөр юм.

17.  Вэб сайт хаягтай болж, чуулгын мэдээллийг байнга оруулаг, дэлхийн
өнцөг булан бүрийн хаанаас ч Мөнгөн хараа чуулгатай холбогдох,
цаг алддалгүй мэдээлэл авах боломжтой. Вэб сайтыг чуулгын
ажилчид ажиллуулах боломжгүй бол, тусгай админтай болох.
 Чуулгын нээлттэй өдөрлөгийг жилд нэг удаа хийх. Зүүн хараа хотын
аливаа байгууллагуудын дунд урлагийн уралдаан тэмцээн, шоу
зохион байгуулах
 Ажилчдаа ур чадвар мэргэжил дээшлүүлэх сургалт ба урлагийн
чиглээлээр мэргэжилтэн бэлтгэдэг сургуульд хамруулах, мэргэжлийн
байгууллагуудтай хамтрах.
 8н нэр төрлийн дугуйлан хичээллүүлдэг бөгөөд, үүнээс залуу
авьяаслаг уран бүтээлчдийг төрүүлж цааш нь ирээдүйтэй
байгууллага руу зуучлах.
 Телевизүүдэд “Алтан сан хөмрөг”-тэй болох бүрэн боломжтой гэж
үзэж байна. Тухайн хотын телевизүүдтэй гэрээ байгуулж томоохон
тоглолтуудын реклам зар сурталчилгаа явуулах.

18.  Техник ,технолоогоо илүү боловсронгуй болгосноор өрсөлдөгч
байууллагаас давуу тал бий болно. Мөн томоохон хэмжээний шоу
тоглолтууд зохион байгуулагдах боломжтой түүгээр дамжуулан ард
иргэдийг соѐлын арга хэмжээнд идэвхтэй оролцдог болгох юм.
 Байнгын хэрэглэгчээрээ дамжуулан далд хэрэглэгчдийг татах,
Байнгын хэрэглэгчдыг урамшуулж өөрсдийн үйл ажиллагаанд
идэьхтэй оролцуулах юм. Улмаар нэг байнгын үйлчлүүлэгчийн цаана
5 далд үйлчлүүлэгч байдаг тиймээс үйлчлүүлэгчдийн сэтгэлд
хоногшилтыг сайн хийх явдал юм. Чуулгад явагдаж байгаа арга
хэмжээнд хэр идэьхтэй оролцодгоор нь урамшуулах юм. Арга
хэмжээний 5 тасалбараар өөрийн хүссэн 1 арга хэмжээнд үнэгүй
оролцох урилгатай гэх зэрэг юм.