7. 1. Pagbibigay depinisyon o pagbibigay-kahulugan
Maibibigay ang kahulugan ng isang salita o
bagay, sa pamamagitan ng mga sumusunod:
• Kasingkahulugan
• Opereysyonal na katuturan sa pamamagitan
ng pagsalungat, pag-uuri-uri o klasipikasyon
• Paggamit ng ilustrasyon o paghahalimbawa
• Kahalagahan ng etimolohiya sa pagbibigay
depinisyon
-Pinakamalimit itong gamitin at pinakakaraniwang uri ng
pagpapaliwanag.
9. b.) Operesyonal na katuturan
- Nagsasaad kung ano ito at ang kahalagahan nito ay
nakasalalay sa realidad at katotohanang napapaloob sa isang
depinisyon.
HALIMBAWA:
Ano ang edukasyon?
Tumutukoy ang edukasyon sa pagtuturo ng iba’t ibang
asignatura sa isang paarala, kolehiyo at pamantasan ng
pinagtuturuan.
Ano ang ibig ipakahulugan ng tauhan sa isang kwento?
Ang mga tauhan ay nagbibigay buhay sa isang kwento. Sila
ang nagsisipaganap sa mga akda.
Ano ang tagpuan?
Ito ang lugar na pinagyarihan ng kwento.
10. c.) Pasalungat
-Nangangailangan ang paraang ito ng pagpapaliwanag
kung ano ang kasalungat ng isang bagay.
Halimbawa:
Ang kasarinlan o kalayaan ay hindi nangangahulugan ng
“pang-aalipin o pangbubusabos”.
Ang kaligayahan ay hindi “kalumbayan”.
Ang maaliwalas na landas ay hindi bako-bako na landas.
11. Sa pamamagitan ng pasalungat na
katuturan, nabibigyan ng pagkakataon ang isang
manunulat o makata na pakitirin ang pangkalahatang
saklaw ng depinisyon.
Tunghayan natin ang depinisyon ng asignaturang Filipino:
Sinasaklaw ng Filipino ang panitikan, malikhaing
pagsulat, pagsasaling-wika, pagpaplanong pangwika, mga
instruksyonal na kagamitan at hindi lamang tuon sa wika o
sa gramatika ng WIkang Filipino.
12. d.) Klasipikasyon o pag-uuri-uri
-Nangangahulugan itong uri o klase ng bagay, mga
gawain o ideya. Ipinaliliwanag kung ano ang pagkakaiba ng
isang termino sa ibang salitang nauuri sa pangkat na
kinabibilangan nito.
Salita Uri o Klasipikasyon Depinisyon/Pagkakaiba
Tula Akdang patula Isang pagbabagong
hugis ng buhay at isang
paglalarawan ng guni-
guni
Epiko Tulang pasalaysay Nagsasalaysay ito ng
mga kabayanihan, halos
hindi mapaniwalaan
pagkat nauukol sa mga
kababalaghan
Halimbawa:
13. e.) Paggamit ng ilustrasyon o paghahalimbawa
-Nangangahuluan o nagpapahiwatig ng ilustrasyon o
paghahalimbawa.
-Maaaring bigyan-kahulugan ang isang bagay sa
pamamagitan ng hintuturo na itinuturol o itutro sa
halimbawa ng nasabing bagay.
Halimbawa:
Ano ang whiteboard, sabay turo sa bulletin
board na nasa gilid ng silid-aralan.
14. f.) Ang kahalagahan ng etimolohiya sa
pagbibigay-katuturan
- Ito ang pinagmulan o pinanggalingan ng salita. Ito ay
kasaysayan ng salitang binibigyang-katuturan.
Halimbawa:
Katuturan ng panitikan
Ang ilang panumbas ng panitikan sa Filipino ay
literatura. Ito ay batay sa salitang-ugat ng wikang Latin na
Litera na ang kahulugan ay letra o titik. Ang panitikan ay
binububo ng mga morpemang panlaping pang-
unlapi, nagiging pan (kapag ang kasunod na salitang-ugat ay
nagsisimula sa d, l, r , s ,t; sa salitang-ugat na titik (letra)
na nawawalan ng simulang T sa pagkakasuno sa PAN-, at sa
hulaping –AN ( Panganiban, 1954) at sa nagiging panitikan
na.