3.  Mediterranear kostaldetik etorritakoMediterranear kostaldetik etorritako
zenbait herri hasi ziren Iberiarzenbait herri hasi ziren Iberiar
Penintsulara iristen: feniziarrak, greziarrakPenintsulara iristen: feniziarrak, greziarrak
eta kartagotarrak.eta kartagotarrak.

4. FeniziarrakFeniziarrak
 Feniziarrak metal bila etorriFeniziarrak metal bila etorri
ziren batez ere urrea, zilarra etaziren batez ere urrea, zilarra eta
burdina. Penintsula hegoaldeanburdina. Penintsula hegoaldean
kokatu ziren eta Gadir etakokatu ziren eta Gadir eta
Malaca koloniak sortu zituzten,Malaca koloniak sortu zituzten,
denborarekin Cadiz eta Malagadenborarekin Cadiz eta Malaga
hiriak izango zirenak.hiriak izango zirenak.

5.  Aportazio handiak ekarri zituzten, hala nolaAportazio handiak ekarri zituzten, hala nola
idazketa, eltzegilearen tornua, eta arrainakidazketa, eltzegilearen tornua, eta arrainak
kontserbatzeko gazitzea.kontserbatzeko gazitzea.

6. GreziarrakGreziarrak
 Greziarrak Greziatik etorri ziren, metal bilaGreziarrak Greziatik etorri ziren, metal bila
etorri ziren batez ere urrea, zilarra etaetorri ziren batez ere urrea, zilarra eta
burdina. Balear Uharteetan hartu zutenburdina. Balear Uharteetan hartu zuten
asentua eta penintsularen hegoaldean etaasentua eta penintsularen hegoaldean eta
ekialdean. Aportazio baliotsuak ekarriekialdean. Aportazio baliotsuak ekarri
zituzten, landaketa berriak (adibidezzituzten, landaketa berriak (adibidez
olibondoa) eta txanpongintza, esaterako.olibondoa) eta txanpongintza, esaterako.

7. KartagotarrakKartagotarrak
 Kartagotarren kolonizazioak,Kartagotarren kolonizazioak,
ordea, izaera militarra izanordea, izaera militarra izan
zuen. Kartagotarrak Kartagotikzuen. Kartagotarrak Kartagotik
zetozen, Afrika iparraldean.zetozen, Afrika iparraldean.
Erromatarrak Cartago NovaErromatarrak Cartago Nova
izena emago ziotena, eta gaurizena emago ziotena, eta gaur
egun Cartagena izena duena.egun Cartagena izena duena.

9.  Konkistatutako herriek erromatar herriarenKonkistatutako herriek erromatar herriaren
ezaugarri kulturalak bereganatzenezaugarri kulturalak bereganatzen
zituzten: bere hizkuntza, txapona etazituzten: bere hizkuntza, txapona eta
bizimodua.bizimodua.

10.  Enperadorea Inperioko gidariEnperadorea Inperioko gidari
nagusia zen, ejertzitoarennagusia zen, ejertzitoaren
burua, legeak ezartzen zituenburua, legeak ezartzen zituen
eta Jainkotzat zeukaten.eta Jainkotzat zeukaten.
 Senatuak Inperioko gaiSenatuak Inperioko gai
garrantzitsuez eztabaidatzengarrantzitsuez eztabaidatzen
zuten eta enperadoreeizuten eta enperadoreei
gomendioak ematen zizkioten.gomendioak ematen zizkioten.
 Erromatar ejertzitoa lejioekErromatar ejertzitoa lejioek
osatzen zuten. Lejio bakoitzeanosatzen zuten. Lejio bakoitzean
jeneral batek gidatutako 5000jeneral batek gidatutako 5000

11. Erromatar gizarteaErromatar gizartea
 Erromatar gizartea:Erromatar gizartea:
 PatrizioekPatrizioek
 PlebeioekPlebeioek
 EsklabuekEsklabuek

13. PatrizioakPatrizioak
 Patrizioak hiritar askeak zirenPatrizioak hiritar askeak ziren
eta oso ugariak ez ziren arren,eta oso ugariak ez ziren arren,
lur eta abere gehienak zituztenlur eta abere gehienak zituzten
beraiek. Ejertzitoko etaberaiek. Ejertzitoko eta
Inperioko politikako kargurikInperioko politikako kargurik
garrantzitsuenak zituzten.garrantzitsuenak zituzten.
 ..

15. PlebeioakPlebeioak
 Plebeioak ere herritar askeak ziren etaPlebeioak ere herritar askeak ziren eta
Inperioko biztanle gehienak taldeInperioko biztanle gehienak talde
honetakoak ziren. Nekazaritzan,honetakoak ziren. Nekazaritzan,
artisautzan, merkataritzan eta jendeartisautzan, merkataritzan eta jende
kopuru handiak ejertzitoan jarduten zuten.kopuru handiak ejertzitoan jarduten zuten.
 Hasieran ezin zuten erromatar bizitzaHasieran ezin zuten erromatar bizitza
politikoan parte hartu, baina denborarekinpolitikoan parte hartu, baina denborarekin
kargu politikoak lortu izan ahal zituzten.kargu politikoak lortu izan ahal zituzten.

17. EsklabuakEsklabuak
 Esklabuak ez zituzten herritartzatEsklabuak ez zituzten herritartzat
hartzen, beste pertsona batenhartzen, beste pertsona baten
jabetzapekoak ziren. Meatzetan,jabetzapekoak ziren. Meatzetan,
zelaietan, patrizioen eta plebeioenzelaietan, patrizioen eta plebeioen
etxeetan lan gogorrak egiten zituzten, etaetxeetan lan gogorrak egiten zituzten, eta
ez zituzten eskubiderik.ez zituzten eskubiderik.

18. Erromatar HiriakErromatar Hiriak
 Erromatar hirietan etxebizitza motaErromatar hirietan etxebizitza mota
desberdinak zeuden, eraikuntza etadesberdinak zeuden, eraikuntza eta
tenplu, eta ingenieritza lantenplu, eta ingenieritza lan
garrantzitsuekin batera.garrantzitsuekin batera.
 Enperadorea eta patriziorikEnperadorea eta patriziorik
garrantzitsuenak domus izeneko luxuzkogarrantzitsuenak domus izeneko luxuzko
jauregietan bizi ziren, edota kanpoaldekojauregietan bizi ziren, edota kanpoaldeko
etxebizitza handietan.etxebizitza handietan.

19.  Plebeioak insulae izeneko seiPlebeioak insulae izeneko sei
eta zortzi solairu bitartekoeta zortzi solairu bitarteko
etxebizitza apaletan bizi ziren.etxebizitza apaletan bizi ziren.
Eraikuntza hauen beheko aldeaEraikuntza hauen beheko aldea
dendek eta tailerrek betetzendendek eta tailerrek betetzen
zuten.zuten.
 Tenpluetan erromatarrek berenTenpluetan erromatarrek beren
jainkoak gurtzen zituzten, jainkojainkoak gurtzen zituzten, jainko
grekoak bezala, giza itxurakoak.grekoak bezala, giza itxurakoak.

20.  Termak bainu publikoak ziren sarritanTermak bainu publikoak ziren sarritan
bilera lekuak.bilera lekuak.

22. Erromatar ZibilizazioaErromatar Zibilizazioa
 Erromatarrek penintsulariErromatarrek penintsulari
Hispania deitu zioten etaHispania deitu zioten eta
probientzietan banatu zuten.probientzietan banatu zuten.

23. HIZKUNTZAHIZKUNTZA
 Latina erromatar Inperioko hinkuntza, ahozkoLatina erromatar Inperioko hinkuntza, ahozko
eta idatzizko komunikazio hizkuntza nagusitzateta idatzizko komunikazio hizkuntza nagusitzat
sartu zen.sartu zen.
 Nekazaritza teknika berriak ere sartu ziren,Nekazaritza teknika berriak ere sartu ziren,
ongarri berrien erabilera, ureztatze teknikaongarri berrien erabilera, ureztatze teknika
berriak etab. esaterako.berriak etab. esaterako.
 Zubiak, akueduktuak, galtzarak, antzokiak,Zubiak, akueduktuak, galtzarak, antzokiak,
anfiteatroak, zirkuak etab bezalako eraikuntzaanfiteatroak, zirkuak etab bezalako eraikuntza
eta azpiegiturak ere eraiki zituzten.eta azpiegiturak ere eraiki zituzten.

24.  Segoviako akueduktua:Segoviako akueduktua:
 Meridako antzokia:Meridako antzokia:
 Alkantarako zubia:Alkantarako zubia:

25. HiriakHiriak
 Hiriak sortzea HispaniakoHiriak sortzea Hispaniako
erromanizazioaren ezaugarri bat da. Hirierromanizazioaren ezaugarri bat da. Hiri
hauetako batzuk honakoak dira: Cartagohauetako batzuk honakoak dira: Cartago
Nova (Cartagena), Tarraco (Tarragona),Nova (Cartagena), Tarraco (Tarragona),
Gades (Cadiz), Kordoba (Kordoba),Gades (Cadiz), Kordoba (Kordoba),
Emerita Augusta (Merida), CesaraugustaEmerita Augusta (Merida), Cesaraugusta
(Zaragoza) eta Legio (Leon).(Zaragoza) eta Legio (Leon).