Qëllim i punimit është të kuptojm dallimin në mes të monopolit dhe konkurrencës monopoliste dhe ti shqyrtojm këto dy terme në Kosovë.

1. 1
Etika e Biznesit
Konkurrenca monopoliste – Rasti i Kosovës
Studentët: Mentori:
Ndriçim Smërqaku Prof.Dr.Nagip Skenderi
Shota Ramadani
Master – Menaxhim i biznesit ndërkombëtar

2. 2
HYRJE
DEFINIMI I MONOPOLIT
KONKURRENCA MONOPOLISTE
MONOPOLET NË KOSOVË
PERFUNDIMI
BURIMET
Përmbajtja

3. 3
Qëllim i punimit është të kuptojm dallimin në mes të
monopolit dhe konkurrencës monopoliste dhe ti
shqyrtojm këto dy terme në kosovë
Në ekonomi, fjalia monopol rrjedh nga fjala greke që
do të thotë monos – vetëm ose e vetme dhe polein –
për të shitur.
HYRJE

4. 4
Monopoli është një formë e konkurrencës joideale
kur tërë ofertën e kontrollon vetëm një ndërmarrje.
Si rregull paraqitet në prodhimin e atyre produkteve
që nuk kanë zëvendësime. Ndërmarrjet e tilla kanë
mundësi të mëdha ndikimi mbi çmimet për shkak të
mungesës së konkurrentëve, hyrje të cilëve në degët e
monopolizuara është shumë e vështirë ose krejtësisht
e pamundur.
DEFINIMI I MONOPOLIT

5. 5
Në vendet e Evropës Jug-lindore karakteristike është
që kompanitë e prodhimit të rrymës elektrike,
kompanitë e telefonisë fikse dhe shumë të tjera të
jenë monopole, duke mos pasur asnjë konkurrent.
Karakteristikë e cilat përcakton nëse një kompani
është monopol ose jo, është mos ekzistimi i
produkteve zëvendësuese
DEFINIMI I MONOPOLIT

6. 6
Konkurrenc monopoliste nënkupton kur në një treg ka shumë shitës të
një industrie dhe ekzistojnë shumë zëvendësues të afërt për mallrat që
prodhohen, por megjithatë disa firma mbajnë fuqinë.
Në rastin kur një firmë nxjerr fitim nga shitja e një produkti në një degë
dhe firmat e tjera nuk lejohen të riprodhojnë në mënyrë të plotë atë
produkt, por ato përsëri mund të arrin profit duke hyrë në tregë dhe
duke prodhuar një produkt të ngjajshëm, por I cili dallon nga firmat
tjera. Secila firmë mundohet ta diferencojë produktin e saj nga ato të
firmavee tjera në tregë. Sa më e suksesshme të jetë ajo firmë në
diferencimin e produktit, aq më shumë fuqi monopolistike .
KONKURRENC MONOPOLISTE

7. 7
KONKURRENC MONOPOLISTE

8. 8
KONKURRENC MONOPOLISTE
Monopol i pastër Konkurrenc Monopoliste
Monopol i pastër / Konkurrenc
Monopoliste
Një treg të cilin e kontrollon vetëm
një firm dhe që ka kontroll të tërë në
atë treg.
Një strukturë tregu që përbëhet nga disa
firma që kanë shitje të shumta.
Përparësitë Asnjë Zgjidhje për konsumatorët
Numëri i konkurrentëve Asnjë Disa
Ngjajshmëritë Caktues të çmimeve

9. 9
PTK
Vala
(në kohën e valës 900-Monopol, tani konkurrenc
monopoliste)
Post e Kosovës
(monopol)
Telekomi i Kosovës
(konkurrencë monopoliste).
RASTI I KOSOVëS

10. 10
Aeroporti i Prishtinës
(Monopol privat – dhënia me koncension për 20vite)
KEK– Monopol Natyror
(privatizimi i Distribucionit dhe Furnizimit –
monopol ligjor)
Frekuencat Nacionale Televizive
(Konkurrenc Monopoliste)
RASTI I KOSOVëS

11. 11
Sistemi bankar në Kosovë
(konkurrenc monopoliste – 1.prijn dy banka të huaja
me rreth 65% aktivitet total-pesha në sistem dhe
2. marrëveshje për normat e interesit)
Kompanitë e sigurimeve
(konkurrenc monopoliste- marrëveshje në çmimin e
policave të sigurimit)
RASTI I KOSOVëS

12. 12
Disa monopole natyrore:
KEK-u
Termokos,
kompania rajonale mbeturinave,
kompania rajonale e ujësjellsit,
hekurudha e kosovës, etj
RASTI I KOSOVëS

13. 13
Si përfundim monopolet mund të jënë i dobishëm
ndonjëherë, shteti si pronar i disa kompanive të
rëndësishme dhe strategjike, mund të ketë përfitime,
gjë te cilën Qeveria e Kosovës duhet ti mbaj disa
monopole që ka kosova dhe në bazë të tyre të
përfitonte populli i Kosovës. Në shumicën e rasteve u
vërejt se konsumatori paguan më shumë për
produktin, si dhe merr kualitet më të ulët se sa në
konkurrencë të plotë.
PëRFUNDIM

14. 14
•S.Polovina & Gj.Sh.Mediq : Bazat e Ekonomisë, Kolegji Victory &
Instituti i hulumtimeve shkencore VICTORY, Prishtinë, 2009
•H.Qela : Etika e Biznesit, Alb Paper
•Banka Qëndrore e Republikës së Kosovës, koment dhe analiza :
ODA
•Internet, http://en.wikipedia.org/wiki/Kosova,
•Internet, http://en.wikipedia.org/wiki/Vala_900,
•Internet, http://www.kek-energy.com/rrethKek.asp,
•Internet, http://www.slideshare.net/coupletea/monopoli-12906131,
BURIMET