1. DETYRE KURSI
Lenda : Makroekonomi
Punoi : Dorina Ranxha Pranoi : Dr Manjola
Finance Kontabilitet Tavanxhiu
Grupi : B

2. TEMA: BUXHETI,DEFICITI BUXHETOR, BORXHI
PUBLIK DHE ARSYET PSE EKZISTOJNE.
 Qellimi kryesor i ketij studimi eshte te jap informacione te
pergjithshme ne lidhje me buxhetin e shtetit,deficitin dhe
borxhin publik,analizimin e ketyre koncepteve dhe intepretimi
se si ka evoluar deficiti dhe borxhi publik i Shqiperise gjate
periudhes 2005-2012.
 Permbajta :
 1.Buxheti i shtetit.
 2.Struktura e te ardhurave.
 3.Te ardhurat buxhetore ne vitin 2005-2012 ne Shqiperi.
 4.Deficiti buxhetor .
 5.Borxhi publik.
 6. Defiçiti buxhetor dhe borxhi publik në vitet 2005 – 2012 ne
Shqiperi.

3. 1.C’ESHTE BUXHETI I SHTETIT ?
 Buxheti i Shtetit reflekton në mënyrën më të plotë dhe domethënëse
politikën e një qeverie. Buxheti i Shtetit si një akt përshkrues, përcakton të
gjitha linjat e të ardhurave, shpenzimeve dhe investimeve të qeverisë në një
vit, si dhe një fond rezervë. Buxheti i Shtetit miratohet nga Kuvendi
në ligjin e buxhetit vjetor. Ai perben rreth 28% te PBB ne Shqiperi.
 Buxheti është mjeti kombëtar i përdorimit të të ardhurave dhe shpenzimeve
të shtetit. Ai përbëhet nga buxheti i qeverisë qëndrore dhe buxhetet e
qeverive vendore.
 Buxheti i Shtetit është i balancuar në termat e arkëtimeve dhe të pagesave.
Arkëtimet përfshijnë të hyrat që rezultojnë nga transaksione të ndërsjella
dhe jo të ndërsjella, të ardhurat nga shitja e mallrave dhe shërbimeve, nga
shitja e aktiveve afatgjata, të ardhurat nga tatimet, taksat dhe tarifat,etj.
 Pagesat përfshijnë shpenzime që lidhen me transaksione të ndërsjella dhe jo
të ndërsjella, shpenzime për blerjen e mallrave dhe shërbimeve, për blerjen
ose formëzimin e aseteve afatgjata, pagesa për huamarrje, transferta
qeveritare, shpenzime per interesa etj.

4. STRUKTURA E TE ARDHURAVE
 Të ardhurat (hyrjet) në buxhetin e shtetit, sipas ligjit
organik të buxhetit, kanë këtë strukturë:
 I. Të ardhura nga ndihmat,
 II. Të ardhurat tatimore,
 III.Të ardhurat jo tatimore

5. TË ARDHURAT BUXHETORE NË VITET 2005 – 2012
 Këtu paraqitet ecuria e të ardhurave buxhetore në vitet 2005 – 2012,
si në vleftë absolute (në miliard lekë), ashtu edhe për frymë referuar
Prodhimit të Përgjithshëm bruto (% PBB). Vlefta e vitit 2012 është
ajo në plan, ndërsa në vitet e tjera janë vlerat faktike. Të dhënat janë
marrë nga Ministria e Financave.

6. DEFICITI BUXHETOR
 Në kontabilitetin kombëtar, deficiti buxhetor rezulton kur
të ardhurat e shtetit janë më të vogla se shpenzimet e tij,
pra, bilanci buxhetor është negativ.
 Në rastin kur hyrjet në buxhet janë më të mëdha se daljet
flitet për një tepricë buxhetore, rast ky që ndodh rrallë.
Konkretisht, në shumicën e vendeve buxhetet publike (të
matura me një periodicitet vjetor) ndërtohen në deficit.

7. DEFICITI BUXHETOR
 Për të ekuilibruar llogaritë, deficiti mund të kompensohet nëpërmjet:
 - huamarrjes, kjo e çvendos problemin në kohë, nevojitet besimi i
kreditorëve dhe ka një kosto suplementare meqënëse duhet të
paguhen interesat;
 - përdorimit të rezervave paraprakisht të akumuluara prej tepricave
buxhetore të realizuara gjatë viteve të mëparshme;
 - rritjes së tatimeve, duke supozuar që ato nuk mbysin aktivitetin
ekonomik, gjë që do të sillte uljen e të hyrave për buxhetin publik.,
Anasjelltas, ulja e tatimeve e ndërtuar për të stimuluar rritjen e
aktivitetit ekonomik do të sillte rritjen e shumatores të të ardhurat
fiskale;
 - emetimit monetar;
 - reduktimit të shpenzimeve publike.

8. BORXHI PUBLIK
Borxhi publik përfshin shumatoren e huave shtetërore dhe të interesave
të maturuara e të pashlyera deri në momentin e llogaritjes së tyre.
Marrja e borxheve nga ana e shtetit diktohet nga nevojat e sigurimit të
burimeve të të hyrjve për mbulimin e deficitit buxhetor. Borxhi publik
shtohet çdo vit kur deficiti publik vjetor financohet ekskluzivisht prej
huave të reja.
Kur borxhet e marra përdoren në mënyrë produktive për zhvillimin
ekonomik të vendit, atëhere mund të jenë dobiprurëse. Në rast të
kundërt kthehen në një barrë të rëndë për gjeneratat e ardhshme të
vendit, të cilat do të duhet të përballojnë shlyerjen e tyre.
Borxhi publik ndahet në borxh të brëndshëm (të marrë nga agjentët ekonomikë
residentë në vend) dhe borxh të jashtëm (të marrë nga shtete të tjera ose
organizata dhe institucione financiare ndërkombëtare). Nga pikepamja e afatit
të shlyerjes, borxhi publik mund të jetë afatshkurtër, afatmesëm dhe afatgjatë.
Borxhi publik më shpesh matet në përqindje të PBB.

9. DEFIÇITI BUXHETOR DHE BORXHI PUBLIK
NË VITET 2005 – 2012
 Këtu paraqitet ecuria e defiçitit buxhetor dhe e borxhit publik në
vitet 2005 – 2012, si në vleftë absolute (në miliard lekë), ashtu edhe
për frymë referuar Prodhimit të Përgjithshëm bruto (% PBB). Vlefta
e vitit 2012 është ajo në plan, ndërsa në vitet e tjera janë vlerat
faktike. Të dhënat janë marrë nga Ministria e Financave.

10. DEFIÇITI BUXHETOR DHE BORXHI PUBLIK
NË VITET 2005 – 2012
 Sic e shohim dhe nga grafiket, deficiti buxhetor dhe
borxhi publik eshte rritur deri ne 2012.
 Borxhi publik në Shqipëri për vitin 2012 karakterizohet
kryesisht nga borxh i brendshëm, afatshkurtër,
 në monedhë vendase, dhe i mbajtur kryesisht nga bankat
vendase. Në vitet e fundit është vënë re se
 norma e rritjes së borxhit të jashtëm ka qenë më e lartë se
ajo e borxhit të brendshëm, dhe kjo përbën
 një rrezik për stabilitetin financiar në vend, sepse mbart
një ekspozim më të lartë ndaj ndryshimeve në
 tregjet botërore financiare dhe kursit të këmbimit.

11. KONKLUZIONE DHE REKOMANDIME
 Një rritje e borxhit publik fillon të shfaqë shqetësime serioze në
terma afatgjatë. Madje, sa më e gjatë të jetë kjo periudhë, aq më pak
para kursehen e investohen në ekonomi, gjë që, gradualisht,
provokon rënie, deri recesion ekonomik. Po kështu, një borxh i lartë
e bën më të drejtpërdrejtë ndërhyrjen e shtetit në ekonomi. Ai sjell
taksa më të larta, madje, një borxh i rritur tej kufijve në sajë të
nevojës për para e financime, mund të shoqërohet me masa drastike
(të imponuara edhe nga institucionet ndërkombëtare financiare), deri
duke krijuar pakënaqësi qytetare dhe thyeje kohezioni social.
Gjithashtu, rritja e borxhit publik e zmadhon koston e tij. Në këtë
kuptim, një borxh i lartë është një pengesë e drejtpërdrejtë për rritjen
ekonomike.

12.  Si rezultat, pritet që borxhi publik në fund të vitit 2013 të arrijë
vlerën prej 72%.
 Defiçiti buxhetor ishte një ndër shkaqet kryesore, që ndikonte në
mënyrë të drejtpërdrejtë në rritjen e borxhit publik, përderisa ai
financohej plotësisht nga ky i fundit. Politikëbërësit nuk duhet të
zgjedhin që të reduktojnë shpenzimet qeveritare si alternativën e tyre
më të mirë, për të reduktuar defiçitin buxhetor, por ato duhet
zgjedhin rritjen e të ardhurave nga taksat. Mënyra më e mirë për ta
bërë këtë gjë është aplikimi i kontrolleve, dhe sanksioneve
gjithëpërfshirëse për të gjithë ata që i shmangen pagimit së taksave.
Gjithashtu përdorimi i parave që vijnë nga taksat duhet të bëhet
transparent për publikun e gjerë, sepse transparenca rrit besimin, dhe
ky i fundit do të rriste ndërgjegjësimin e qytetarëve taksapagues se
paratë e tyre po përdoren në të mirë të tyre.


13. BIBLIOGRAFIA
 Faqja:Financat publike (Buxheti i shtetit)
 www.shtetiweb.com.org
 Ministria e Financave www.minfin.gov.al
 Buxheti dhe deficiti buxhetor ne Shqiperi
www.albmark.com