In 2011 is met www.gahetna.nl veel werk verzet in het gestructureerd en gestandaardiseerd aanbieden van archieven, indexen, foto’s en kaarten. Het eigen platform stond nog voorop maar de randvoorwaarden waren aanwezig om met de ‘eigen’ datasets toeleverancier te zijn naar anderen. Europeana en APEx rammelen aan de poort. Vanaf 2012 ontstond via het begrip open data bij het Nationaal Archief een beweging om alle data te openen. Naast de technische voorwaarden bleek dit vooral een juridische en mentaliteitskwestie te zijn.
Inmiddels zijn de data van het Nationaal Archief waar mogelijk open en zijn de EAD’s, scans (archieven, foto’s, kaart) en indexrecords via OAI-PMH, API en datadump als een enorme bak data gelabeld, gedocumenteerd en herbruikbaar. Hoe heeft die omslag plaatsgevonden, welke stappen zijn gezet en wat zijn de leerpunten hieruit?
Tim de Haan
projectadviseur en informatieanalist - Nationaal Archief
4. • Tegenover elke fysieke bezoeker staan 170
(unieke) digitale bezoekers (op ons eigen
domein)
• Focus in de afgelopen jaren om de eigen
digitale basis beter op orde te krijgen (open
formaten, open standaarden)
• Belang om meer als tussenstation i.p.v. als
eindstation van informatie te functioneren
Kanteling
5. Definitie(s) van open
Informatie die:
• Vrij beschikbaar is
• Toegankelijk is
• Herbruikbaar is
Informatie die:
• Op ‘t web
• Gestructureerd
• Open Formaat
• API (application programming interface)
• Linked Data
6. Extern naar open
• Flickr the Commons 2008
• Beelddonatie Wikipedia 2009
• Vrijgave 1e
set kaarten 2011
Flickr, 2008 Wikipedia, 2009
#OpenCultuurData, 2011 - 2011
* route 2
8. • Vrijgaven 140K beelden CC-BY-
SA
#OpenCultuurData, 2012 (Harry Pot, Man met bolhoed op het strand, 2.24.01.05 912-6832, licentie CC-BY-SA)
• Parelprojecten
9. Onbekend, De man achter de kassa van dansgelegenheid Balajo, 2.24.14.02 254-0041, licentie CC-BY-SA
Betaald
Terug naar* route 1
11. Eric KochExplosie op vliegbasis Soesterberg, de smeulende resten van de hangar, 2.24.01.05 919-4173, licentie
CC-BY-SA
Impact
12. • Foto’s (vooralsnog) CC-BY-SA (metadata, archiefscans CC0/PD)
• Beschikbaar met een medium-resolutie van 1280 pixels
• Hoge resolutie downloadbaar voor € 5,- (archiefscans € 1,-)
Marcel Antonisse, Bewaker van de villa van dhr. Heineken in Noordwijk met verrekijker, 2.24.01.05 932-7685, licentie CC-BY-SA
De (voorlopige) keuze
13. Aantal fotobestellingen in 2013 uit de collecties waar het Nationaal Archief de rechten op heeft
Baten / Lasten
14. www.gahetna.nl/opendata
CC0, aan te sluiten via OAI-PMH
PD, aan te sluiten via API en OAI-PMH
CC0, aan te sluiten via datadump
PD, aan te sluiten via API en OAI-PMH
CC-BY-SA , aan te sluiten via API en OAI-PMH
De collectiepraktijk
16. Harry Pot, Opening nieuwe weg Eindhoven-Tilburg. Minister Korthals haalt hefboom over, 2.24.01.05
912-8767, licentie CC-BY-SA
17. Wijziging van de Richtlijn 2003/98/EG hergebruik
overheidsinformatie (Richtlijn 2013/37/EU)
Artikel 2, Definitie 4
“„hergebruik”, het gebruik door natuurlijke
personen of rechtspersonen van documenten die
in het bezit zijn van openbare lichamen voor
andere commerciële of niet-commerciële
doeleinden dan het oorspronkelijk doel binnen
de publieke taak waarvoor de documenten zijn
geproduceerd.
Met de wijziging valt ook overheidsinformatie in
`archieven’ onder de Richtlijn.
* route 1
Europa
18. Helikopter met een leiding boven de
hoogspanningsmasten, 2.24.01.05 926-9889, licentie
CC-BY-SA
Breed verknopen
25. Wikipedia + Archieven
@hayify – hay@wikimedia.nl
Hay Kranen
• Wikipedian in Residence
• Oktober 2013 – September 2014
• Samenwerking Wikipedia / KB & NA
• Open data essentieel
• Maar waarom is een WiR eigenlijk nodig?
26. Wikipedia + Archieven
@hayify – hay@wikimedia.nl
GLAM’s
• Archiveren en contextualiseren
• Contextualiseren is lastig voor archieven
• Maar Wikipedia doet dat juist heel goed
33. Wikipedia + Archieven
@hayify – hay@wikimedia.nl
Geheel bekostigd uit donaties
• Reclamevrij door meer dan 1.1
miljoen donaties per jaar (€ 37
miljoen)
• NA: € 43 miljoen
44. Wikipedia + Archieven
@hayify – hay@wikimedia.nl
1. Wikipedia is een encyclopedie
Relevant, geen zelfpromotie, geen origineel
onderzoek en encylopedisch geschreven
45. Wikipedia + Archieven
@hayify – hay@wikimedia.nl
2. Wikipedia heeft een neutraal standpunt
• NPOV
• Bronvermeldingen: 12.000 KB, 450 NA
52. Wikipedia + Archieven
@hayify – hay@wikimedia.nl
Overeenkomsten en verschillen
• Alles moet in het stramien passen
• Passie voor inhoud (weinig sexy)
• Kwaliteit (meestal) boven kwantiteit
• Veel meer publieksgericht
• Shoot first, ask questions later
• “Digital native”, geen paper legacy
• Meedogenloos over auteursrecht