1. Modeli IS – LM
Të ardhurat
Kështu që, modeli IS – LM paraqet raportin në
mes pjesës “reale”dhe “monetare” të
Tregjet e aktiveve
Tregu i mallrave
ekonomisë.
Tregu monetar
Tregu i obligacioneve
Kërkesa agregate
Produkti
Kërkesa
Oferta
Kërkesa
Oferta
Normat e interesit
Politika Monetare
Politika Fiskale

2. Tregjet e aktiveve dhe kurba LM
Tregjet e aktiveve janë tregjet ku tregtohen paraja,
obligacionet, aksionet, shtëpitë dhe format e tjera
të pasurisë.
Aktivet ndahen në :

Aktivet financiare, dhe

Aktivet reale.
Pastaj një nënndarje e mëtejshme përcakton katër
kategori të aktiveve në ekonomi::




Paraja,
Aktivet që sjellin interes (obligacionet)
Titujt e pronësisë ose aksionet,
Aktivet reale.

3. Paraja dhe depozitat tjerë
Stoku monetar i mirëfilltë përbëhet prej
aktiveveve që mund të përdoren
menjëherë.
Paraja
përfshin
paranë
në
dorë
(kartëmonedhat dhe monedhat) si dhe
depozitat mbi të cilat shkruhen çeçe .

4. Obligacionet
Një obligacion është letër me vlerë që i sjell
mbajtësit të tij të ardhura të përvitshme, në
bazë të përqindjeve fikse të caktuara më
parë.
Obligacioni përbën një detyrim afatgjatë për
ndërmarrjen ose shtetin.

5. Aksionet
Aksioni është një titull pronësie ndaj një pjese të
pasurisë së shoqërisë ( korporatës ), një letër
me vlerë që vërteton se një individ ka investuar
vlerën nominale të aksionit dhe se ka të drejtë të
marrë pjesë në fitimin e shoqërisë aksionare, në
përputhje me vlerën nominale.
Aksionarët marrin një pjesë të fitimit të shoqërisë
aksionare në formën e dividendit, do të thotë e
hyra që realizohet nga aksionet quhet dividendë.

6. Aktivet reale
Aktivet reale ose aktivet konkrete janë
makineritë, toka, ndërtesa, të mirat
afatgjata të konsumit ( automobilat,
makinat larëse, etj.), etj.
Këto aktive sjellin një të ardhur që ndryshon
nga e ardhura tjetër

7. Kufizimi buxhetor i pasurisë
Çdo individ duhet të vendosë se si do të
shpërndajë pasurinë financiare të tij ose të saj,
midis llojeve alternative të aktiveve, se a do të
mbajnë para apo obligacione
Secila prej tyre i ka anët e veta pozitive dhe
negative. Me para në dorë kryhen më shpejt
pagesat, por nuk sjellin kurrfarë interesi, ndërsa
te obligacionet është e kundërta.
Vendimi për formën në të cilën do të mbahen
aktivet, quhen vendime portofol .

8. Kërkesa nominale dhe reale për
para
Kërkesa nominale për para paraqet
kërkesën e individit për një njësi të dhënë
eurosh.
Kërkesa reale për para paraqet kërkesën e
individit për para të shprehur në numrin e
njësive të të mirave që mund të blejë
Kërkesa nominale
paraja.
Kërkesa reale për para =
Niveli i çmimeve

9. p.sh. nëse kërkesa nominale për para është
100E dhe niveli i çmimeve është 2E për
mall – gjë që thotë se shporta
përfaqësuese e të miave kushton 2E –
atëherë kërkesa reale për para është 50E
të mira. Nëse më vonë, çmimi i të mirave
dyfishohet 4E për mall dhe gjithashtu
kërkesa për para nominale dyfishohet në
200E, ndërsa kërkesa reale për para
mbetet e pandryshuar në 50 të mira .

10. Bilancet reale të parasë
Bilancet reale të parasë – shkurt bilancet
reale – përfaqësojnë sasinë e parasë
nominale pjesëtuar me nivelin e çmimeve.
Kërkesa reale për para quhet kërkesa për
bilance reale ( L ). Në mënyrë të
ngjashme, mbajtjet reale të obligacioneve
përfaqësojnë
sasinë
nominale
të
obligacioneve pjesëtuar me nivelin e
çmimit.

11. pasuria reale financiare është thjesht,
pasuria nominale, WN, pjesëtuar me
nivelin e çmimeve, P.
L + DB =
WN
P
Një vendim për të mbajtur më shumë
bilance reale është gjithashtu vendim për
të mbajtur më pak pasuri reale në formën
e obligacioneve.

12. Sasia totale e pasurisë reale financiare në
ekonomi përbëhet prej bilanceve reale të parasë
dhe të obligacioneve reale ekzistuese. Prandaj
pasuria reale financiare totale është e barabartë
me:
WN
P
=
M
P
+SB
ku M përfaqëson stokun e bilanceve nominale të
parasë dhe SB përfaqëson vlerën reale të
ofertës së obligacioneve.

13. Kufizimi buxhetor i pasurisë
Kufizimi buxhetor i pasurisë nënkupton
që kur tregu monetar është në
ekuilibër ( L = M / P ) edhe tregu i
obligacioneve është në ekuilibër ( DB
= SB ).

14. Kërkesa për para
Kërkesa për para paraqet kërkesën për
bilance reale, sepse njerëzit e mbajnë
paranë për ato që do të blejnë.
Sa më i lartë të jetë niveli i çmimeve aq më
shumë bilance reale duhet të mbajë një
person, për të qenë i aftë të blejë një sasi
të mirash.
Nëse dyfishohet niveli i çmimeve, atëherë
një individ duhet të mbajë dy herë më
shumë bilance nominale që të jetë në
gjendje të blejë të njëjtën sasi të mirash.

15. Kërkesa për bilance reale varret nga niveli i
të ardhurave reale dhe norma e interesit.
Nga niveli i të ardhurave varret sepse
individët e mbajnë paranë për të financuar
blerjet e tyre, të cilat, nga ana e tyre
varrën nga të ardhurat.
Varret nga norma e interesit sepse, sa më e
lartë të jetë norma e interesit aq më pak
para do të mbahen në dorë, për çdo nivel
të ardhurash, dhe e kundërta.

16. Kërkesa për bilance reale rritet me rritjen e
nivelit të të ardhurave dhe ulet me rritjen e
normës së interesit. Si rrjedhim kërkesa për
bilance shkruhet:
L=kY–hi
k,h > 0
Parametrat
k
dhe
h
pasqyrojnë
ndjeshmërinë e kërkesës për bilance
reale , respektivisht, ndaj nivelit të të
ardhurave dhe normës së interesit. Një rritje
të normës së interesit me 1% redukton
kërkesën reale për para me h euro realë .

17. Oferta e parasë, ekuilibri i tregut
monetar, dhe kurba LM
Kurba LM ose kurba e ekuilibrit të tregut
monetar, tregon të gjitha kombinimet e
normave të interesit dhe të niveleve të të
ardhurave, të tilla që kërkesa për bilance
reale është e barabartë me ofertën .

18. Përfitimi i kurbës LM
Pika E1 ne grafikun b) e ka një
pikë
korresponduese
në
Me rritjen e të ardhuravere
grafikun a), dhe atë Pika e E1E2, e ka pikën tjetër
pikën
me prej Y1-Y2, kemi koresponduese në grafikun
normë të interesit i1 dhe
majtas.
zhvendosjen e pikës
produkt Y1.
ekuilibruese E1-E2.
E2
i2
i1
E2
i2
E1
E1
i1
L2
L1
LM
Y1
Me normë të interesit i1
kërkesa për bilance reale
është L1, dhe kemi pikën
ekuilibruese E1.
Y2
Bashkimi i dy pikave E1 dhe E2
formon kurbën LM.
Oferta monetare e parasë
fiksohet nga Fedi, M, me
nivel të çmimeve P.
M
P
Rritja e produktit qon në rritjen e kërkesës
për bilance reale. Pasi që oferta monetare
është e fiksuar atëher kemi zhvendosje të
kërkesës për bilance reale L1-L2.

19. Pozicioni I kurbës LM
Oferta reale monetare mbahet konstante
përgjatë kurbës LM. Kjo nënkupton që një
ndryshim në ofertën reale monetare e
zhvendos kurbën LM.
Zhvendosja është e paraqitur në figurën 2 .

20. Në prej Ne pjesën a) kemi kërkesën për
Në nivelin fillestar të të ardhurave Y1,
Tani oferta monetare rritet nivelin fillestar të ofertës
reale monetare, reale ekuilibri
norma ekuilibër e interesitM’/P, i2.Në
në bie në të cilën e paraqesim bilanceM ∕ P, të parasë L1 për një
vendoset në pikën E1, të të ardhurave Y1
panelin e majtë, pasqyrojmë pikën zhvendosjes djathtas nivel të dhënënë normë
nëpërmjet E2 si
interesi me interes i2
pikë të kurbës së re LM, kurbës së ofertës monetare. i1. Pika korresponduese
të që i korrespondon
në kurbën LM është E1.
stokut më të lartë të parasë.
Pozicioni I kurbës LM
LM
i
i
LM’
E1
E1
i2
i2
E2
E2
i1
i1
L1
Y1
Të ardhurat, produkti ( a )
M∕P
Bilancet reale
(b)
Kështu që, një rritje në
M ‘∕
stokunP real të parasë
zhvendos kurbën LM poshtë
në të djathtë.