1. Sistemi gjyqësor
në Republikën e Kosovës
Të nderuar studentë
Duke e pasur parasysh nivelin e informatave që ju duhet t’i posedoni për sistemin tonë
gjyqësor, duke i pasur parasysh mundësitë që lejon programi për t’i trajtuar këto informata të
rëndësishme për Ju dhe duke mos harruar se kompetenca e juaj është në lëmin e ekonomisë dhe
biznesit, duke mos dashur që të ju ngarkojë më shumë, jam përpjekur që ngas burimet e
ndryshme të ju përgatisë këtë material i cili besoi do ketë mundësi që mjaftueshëm t’u ofrojë
njohuritë të cilat janë esenciale për çdo ekonomistë.
Me rëndësi esenciale për ne do jetë sfera gjyqësore e çështjeve të karakterit ekonomik që
ndërlidhet me kompetencën e Gjykatës Themelore dhe Gjykatës së Apelit respektivisht
kompetencës funksionale, territoriale dhe lëndore të Departamentit për çështje ekonomike në
këto institucione.
Trajtimi me i thellë i tyre do behet gjatë ligjëratave.
HISTORIKU I ZHVILLIMIT TË GJYQËSORIT NË KOSOVË
(marrë nga Gjykata Supreme e Republikës së Kosovës – uebi : http://www.gjykatasupreme‐
ks.org/?cid=1,24)
Hyrje
Zhvillimet historike në dhe përreth Kosovës, në etapa të ndryshme kohore, kanë
imponuar edhe specifikat e organizimit të pushteteve në Kosovë, varësisht nga karakteristikat e
autoriteteve që kanë sunduar territorin e Kosovës gjatë historisë. Megjithatë, nga koha e
organizimit politiko-ushtarak të Lidhjes së Prizrenit (1878) e gjer në përfundimin e Luftës së
Dytë Botërore, në Kosovë nuk mund të flitet për ndonjë organizim të sistemit gjyqësor në nivel
të institucioneve vendore. Në veçanti, populli shqiptar edhe pse nën sundimin e të huajve,
sidomos në krahinat malore ku nuk mund të shtrihej pushteti i administratorëve të huaj
(pushtuesve), marrëdhëniet politiko-shoqërore, pronësore, penale etj, i rregullonte përmes
aplikimit të së drejtës zakonore, dhe kontestet gjyqësore i ka zgjidhur nëpërmjet pleqësive. Në
mungesë të pushtetit qendror, pleqësia ishte organ gjyqësor, i cili merrej me gjykimin e
çështjeve penale, civile, dhe çështjeve tjera.
GJYQËSI NË KOSOVË NGA VITI 1945 DERI NË KUSHTETUTËN E VITIT 1974
Fillet e gjyqësisë në Kosovë pas Luftës së Dytë Botërore paraqiten në korrikun e vitit 1945, kur
zgjidhet organi më i lartë gjyqësor i Krahinës së Kosovës me emrin Gjykata Popullore e
1

2. Krahinës (Dokumenti origjinal i bashkangjitur më poshtë). Për shkak të zhvillimeve politike të
kohës, vetëm pas një muaji, me vendim të Kuvendit të Serbisë kjo gjykatë do ta humbë
karakterin e gjykatës së instancës më të lartë në krahinë duke u shndërruar në gjykatë me
kompetenca të gjykatës së qarkut, derisa funksionin e instancës më të lartë gjyqësore të
Krahinës e ka kryer Gjykata Supreme e Serbisë. Kjo e sanksionuar me Ligjin mbi Rregullimin e
Gjykatave Popullore që u nxor nga Kuvendi i Përkohshëm Popullor i Jugosllavisë me 25 gusht
të vitit 1945.
Me ndryshimet në Kushtetutën e vitit 1963, në Republikën Socialiste Federative të Jugosllavisë
(RSFJ) fillon të aplikohet sistemi unik gjyqësor që në përbërje kishte: gjykatat e kompetencës së
përgjithshme, që në atë kohë ishin Gjykatat Komunale, Gjykatat e Qarkut, Gjykatat Supreme të
Republikave, Gjykata Supreme Federative dhe Gjykatat e Specializuara. Ky koncept i ndërtimit
të gjyqësorit ka imponuar nevojën që në Krahinat Autonome të formohen degët e Gjykatës
Supreme të Serbisë, që u aplikua edhe në Krahinën e Kosovës. Gjatë kësaj periudhe,gjyqtarët e
degëve gjyqësore kanë qenë të zgjedhur dhe shkarkuar nga Kuvendi i Krahinës, ( ku kanë
funksionuar 17 Gjykata Komunale dhe 3 Gjykata të Qarku), përveç degës së Gjykatës Supreme
të Serbisë në Krahinën Autonomë të Kosovës.
Më vonë me ndryshimet kushtetuese që pasuan nga viti 1968 deri 1972 Krahinat Autonome, në
lëmin e gjyqësisë gati njëjtësohen me Republikat. Gjatë kësaj periudhe Kosova nxjerr Ligjin
Kushtetues (24 shkurt 1969), i cili rregullon pozitën e Gjykatës Supreme të Kosovës si gjykatë
me të drejta dhe detyra të njëjta me ato të Republikave, e cila ushtron funksionin në mënyrë
ligjore në tërë territorin e Kosovës. E më pas, me ndryshimet kushtetuese të vitit 1971,
përkatësisht në amendamentin 2 për Ligjin Kushtetues të KSAK, Krahina i rregullon me ligjet e
veta edhe gjykatat, arbitrazhin, Këshillat e Pajtimit, Prokurorin Publike, Avokaturë Publike etj.
Në vitin 1972 formohet Gjykata Kushtetuese e Kosovës si dhe Gjykata e Lartë Ekonomike me
seli në Prishtinë, dhe përfundimisht konkretizohet me avancimin e pozitës me ndryshimet
Kushtetuese të vitit 1974 në rang të përafërt me njësi tjera federale, duke ju mundësuar që të
ushtrojë pushtetin legjislativ, ekzekutiv dhe gjyqësor. Funksioni gjyqësor, sipas Kushtetutës së
vitit 1974 ushtrohej nga gjykatat e rregullta dhe gjykatat vetëqeverisëse. Gjykatat e rregullta
përbëheshin nga gjykatat komunale dhe gjykatat e qarkut, kurse si gjykate e rregullt e instancës
më të lartë paraqitet Gjykata Supreme e Kosovës në të cilën janë zgjidhur në mënyrë meritore
çështjet e ndryshme civile, penale, ekonomike dhe administrative. Themelimi, kompetenca
përbërja dhe organizimi i gjykatave të rregullta në Kosovë u rregullua me Ligji mbi Gjykatat e
Rregullta të Kosovës të vitit 1978.
RRËNIMI I SISTEMIT GJYQËSOR NË KOSOVË GJATË VITEVE TË 90' TË SHEKULLIT XX
Fillimi i sulmeve ndaj pozitës Kushtetuese të Kosovës nga ana e Republikës së Serbisë, që pasoi
pas ngjarjeve të vitit 1981, arriti kulminacionin me amendamentet që u përgatitën në
Kushtetutën e Serbisë në vitin 1989. Këto amendamente shkaktuan rrënimin e plotë të
Autonomisë së Kosovës, pezulluan pushtetin e autoriteteve legjitime në Kosovë, u bë ndërprerja
e punës së Kuvendit, Këshillit Ekzekutiv të Kosovës, u morën kompetencat organeve gjyqësore
dhe të sigurisë së pushtetit të Kosovës, të cilat u transferuan në Republikën e Serbisë. Me këto
veprime, pasoi edhe marrja e kompetencave të administratës së judikaturës. Kështu, me
2

3. vendimin e Kuvendit të Serbisë bëhet shkarkimi i gjyqtarëve shqiptarë, të cilët zëvendësohen
me gjyqtarë serbë dhe në të njëjtën kohë bëhet ndërprerja e organizimit të provimit të
judikaturës duke pamundësuar kuadro të reja që t'i nënshtrohen provimit të judikaturës dhe
profesionalizmit në këtë fushë.
KRIJIMI I SISTEMIT GJYQËSOR NGA PASLUFTA E VITIT 1999 DERI ME SHPALLJEN E
PAVARËSISË NË VITIN 2008
Gjendja e menjëhershme e pasluftës në Kosovë, në fushën e gjyqësorit, rezultoi me një
shkatërrim të gjerë në ndërtimin dhe funksionimin e institucioneve, në infrastrukturë,
teknologji dhe kuadro të kualifikuara, me shumë lëndë të pazgjidhura ndër vite, shkatërrim të
dosjeve gjyqësore dhe dokumentacionit të rëndësishëm, problemet e sigurisë në rritje dhe me
një gjyqësor ende jo funksional.
Kështu, me fillimin e instalimit të administratës së Kombeve të Bashkuara në Kosovë (UNMIK),
si një çështje me prioritet u ndërmorën hapat fillestar për rindërtim të një sistem gjyqësor multietnik të bazuar në parimet demokratike. Si hap të parë, UNMIK lëshoi tri dekrete emergjente:
një për themelimin e Këshillit të Përbashkët Konsultativ mbi Emërimet e Përkohshme
Gjyqësore, një për anëtarët e saj dhe e treta për emërimin e katër prokurorëve, dy gjyqtarë
hetues dhe një panel prej tre gjyqtarësh. Ky sistem u njoh si "Sistemi emergjent gjyqësor" i
iniciuar më 30 qershor 1999 me hapjen e Gjykatës së Qarkut në Prishtinë, e ndjekur nga hapja e
gjykatave në Prizren, Pejë, Gjilan dhe Mitrovicë dhe e mbështetur nga gjykatat mobile, me 36
gjyqtar, e cila deri në fund të vitit 1999 sistemi emergjent i drejtësisë arriti të emëronte 301
gjyqtarë.
Në mars 2000, UNMIK themeloi Departamentin Administrativ të Drejtësisë, përgjegjës për
menaxhimin e përgjithshëm të çështjeve që kishin të bëjnë me sistemin gjyqësor. Në Prill 2001,
gjithnjë duke shkuar në avancim të strukturave udhëheqëse gjyqësore, UNMIK themeloi
Këshillin Gjyqësor dhe Prokurorial të Kosovës (KGjPK), i cili zëvendësoi Komisioni Këshillues
Gjyqësor që kishte pushuar së funksionuari në Dhjetor të vitit 2000. KGJPK-ja kishte për detyrë
të bënte thirrje për aplikime nga ana e profesionistëve të drejtësisë për të shërbyer në postet e
gjyqtarëve, prokurorëve dhe gjyqtarëve porotë; shqyrtonte aplikacionet e tyre dhe jepte
rekomandime për emërimin e tyre tek administrata e OKB-së në Kosovë.
Në Maj 2001, UNMIK , përmes autorizimeve të Përfaqësuesit Special të Sekretarit të Përgjithshë
(PSSP) nxori Kornizën Kushtetuese për Vetëqeverisje të Përkohshme në Kosovë (Korniza
Kushtetuese), e cila parashihte krijimin e institucioneve të përkohshme Vetëqeverisëse (IPVQ)
që përbëheshin nga Kuvendi i Kosovës, Presidenti i Kosovës, Qeveria, Gjykatat dhe organet
tjera dhe institucionet e përcaktuara në kuadër të saj. Korniza Kushtetuese përcaktoi që sistemi
gjyqësor të jetë i përbërë nga Gjykata Supreme, Gjykatat e Qarkut, Gjykatat Komunale dhe
Gjykatat për Kundërvajtje. Si rezultat i këtyre zhvillimeve, deri në fund të vitit 2003, në gjykatat
e Kosovës ishin të emëruar dhe punonin gjithsej 316 gjyqtarë, përfshirë këtu edhe 14 gjyqtarë
ndërkombëtarë, përfshirja e të cilëve u rregullua me Rregulloren e PSSP-së nr. 2000/6.
Në Dhjetor të vitit 2005 administrata e UNMIK-ut themeloi, Këshillin Gjyqësor të Kosovës
(KGjK) duke operuar nën autoritetin e PSSP-së dhe duke trashëguar Këshillin Gjyqësor dhe
3

4. Prokurorial të Kosovës. KGjK përbëhej nga 11 anëtarë, prej të cilëve 7 ishin gjyqtarë (duke
përfshirë 2 gjyqtarë ndërkombëtarë). Gjyqtarët përfshinin Kryetarin e Gjykatës Supreme, që
njëkohësisht ushtronte detyrën e Kryetarit të KGJK-së, 2 gjyqtarë nga Gjykata Supreme dhe 4
gjyqtarë tjerë që përfaqësonin gjykatat tjera.
ORGANIZIMI I SISTEMIT GJYQËSOR SIPAS KUSHTETUTËS SË REPUBLIKËS SË KOSOVËS
Pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës në shkurt të vitit 2008, dhe me miratimin e Kushtetutës së
Kosovës, organizimit të sistemit të drejtësisë i kushtohet një kapitull i veçantë (VII) ku nga neni
102-108 janë të sanksionuara parimet e përgjithshme të sistemit gjyqësor, organizimi,
juridiksioni, përfshirë këtu Këshilli Gjyqësor i Kosovës si organ përgjegjës, i cili siguron
pavarësinë dhe paanësinë e sistemit gjyqësor, derisa rregullimin strukturor të gjykatave e ka
lënë të vendoset me Ligj të veçantë.
Si rrjedhojë, në korrik të vitit 2010 aprovohet Ligji për Gjykata Nr. 03/L-199 i cila përcakton
sistemin e gjykatave të Republikës së Kosovës të përbërë nga: Gjykatat Themelore, Gjykata e
Apelit dhe Gjykata Supreme. Pjesë e sistemit gjyqësor të Republikës së Kosovës janë edhe
Gjyqtarët e EULEX-it, funksioni dhe kompetenca e të cilëve është e përcaktuar sipas Ligjit Nr
.03/L-053. Fillimi i zbatimit të Ligjit për Gjykatat, që nisë me operacionalizimin e plotë në janar
të vitit 2013, paraqet fillimin e një periudhe të re në procesin e reformimit dhe strukturimit të
gjyqësorit të Kosovës, në një sistem më bashkëkohorë dhe më efikas në ndarjen e shërbimeve
për qytetarë të Kosovës.
Parimet kushtetuese të gjyqësorit
Pushteti gjyqësor ushtrohet nga gjykatat. Pavarësia e gjykatave garantohet dhe
sanksionohet ne Kushtetute dhe ne legjislacionin e vendit. Te gjitha institucionet
(legjislative dhe ekzekutive ) qeveritare dhe te tjera, kane për detyre te respektojnë
pavarësinë e pushtetit gjyqësore. Gjykatat, gjykojnë ne baze te Kushtetutës dhe ligjit
dhe ky parim është baze dhe kornize e pavarësisë se tyre. Pra, gjykatat realizojnë
funksionin e tyre ne mënyrë te pavarur dhe te paanshme nga institucionet dhe subjektet
e tjera te përcaktuar me Kushtetute dhe ligj. Gjykatat i zgjedhin çështjet qe u
parashtrohen me paanësi, duke u mbështetur ne fakte dhe sipas ligjit, pa kufizime dhe
pa qene objekt ndikimesh, nxitjesh, presionesh ose ndërhyrjesh direket ose indirekte.
Ne kuadër të parimeve të përgjithshme të sistemit gjyqësorit hyjnë:
a) pavarësia e gjyqësisë nga legjislativi dhe ekzekutivi paraqet parakushtin kryesor për
ekzistimin e kushteve për pavarësinë e gjyqësisë. Ky parim konsiston ne mos varësinë e
gjykatave nga parlamenti dhe qeveria, dhe ne mos ushtrimin e kontrollit politik ndaj
punës se tyre;
b) depolitizomi i gjykatave, paraqet një parim tjetër, për funksionimin e gjyqësisë se
pavarur. Gjykatat dhe anëtaret e saj nuk mund te involvohen drejtpërdrejt, aktivisht ne
jetën politike. Pra, brenda organizimit gjyqësor është i ndaluar çdo veprim politik, ne
baza partiake ose ne forma tjera te organizimit politik;
c) financimi i pavarur paraqet një garanci te funksionimit te gjyqësisë se pavarur. Kjo
nënkupton se, gjykatat duhen te financohen nga një buxhet i pavarur i tyre, i cili nuk do
4

5. te jete nen kontroll te përhershëm te qeverise, por do te administrohet dhe menaxhohet
nga vete gjykata;
d) respektimi i procedurave gjyqësore është një kusht tjetër për ndërtimin e konceptit te
gjyqësisë se pavarur dhe te shtetit gjyqësor ne përgjithësi;
e) zgjedhja e gjyqtarëve me afate të gjata, paraqet një element tjetër te ndërtimit te
gjyqësisë se pavarur, i cili siguron sigurinë juridike te gjyqtareve dhe ushtrimin e
funksioneve te tyre. Duke qene te zgjedhur për periudhat e gjata kohore, gjyqtaret
marrin garanci se do te jene te pavarur nga ndryshimet politike, te cilat pasojnë pas çdo
cikli te zgjedhjeve parlamentare.
Mënyra e emërimit dhe shkarkimit te gjyqtareve ne Kosove është e përcaktuar me Kushtetute.
Gjyqtaret i emëron, riemëron dhe shkarkon Presidenti i Republikës me propozim e Këshillit
gjyqësor. Gjyqtaret gëzojnë imunitet nga ndjekja penale, padite civile dhe shkarkimi nga
funksioni për vendimet e marra, votimet e bëra, mendimin e shprehur dhe për veprimet e tjera
brenda fushëveprimit te detyrave dhe përgjegjësive te tyre. Ata nuk janë mbi ligjin. Gjyqtaret
mund te shkarkohen nga funksioni për shkak te dënimit për një vepër te rende penale ose për
mos respektimin e detyrës. Ne baze te Kushtetutës, pavarësinë, paanshmërinë e sistemit
gjyqësorë e siguron Këshilli Gjyqësor i Kosovës. Gjykata Supreme e Kosovës është autoriteti me
i larte gjyqësor. Organizimi, funksionimi dhe juridiksioni i gjykatave rregullohet me ligj. Ky Ligj
përcakton rregullat e organizimit dhe funksionimit te Gjykatave, statusin e gjyqtarit, parimet
dhe rregullat e gjykimit, paraqitjen dhe shqyrtimin e kërkesave, procedurat e veçanta, marrjen e
vendimeve dhe ekzekutimin e tyre.
KUSHTETURA E REPUBLIKËS SË KOSOVËS - SISTEMI GJYQËSOR
Me Kushtetutën e Republikës së Kosovës është rregulluar sistemi gjyqësor dhe ai prokuroria në
vend. Sipas këtij sistemi konkretisht sipas dispozitave të:
Neni 102 [Parimet e Përgjithshme të Sistemit Gjyqësor]
1. Pushteti gjyqësor në Republikën e Kosovë ushtrohet nga gjykatat.
2. Pushteti gjyqësor është unik, i pavarur, i drejtë, apolitik e i paanshëm dhe siguron qasje të
barabartë në gjykata.
3. Gjykatat gjykojnë në bazë të Kushtetutës dhe ligjit.
4. Gjyqtarët gjatë ushtrimit të funksionit të tyre duhet të jenë të pavarur dhe të paanshëm.
5. Garantohet e drejta për ankesë ndaj një vendimi gjyqësor, përveç nëse me ligj është
përcaktuar ndryshe. E drejta e përdorimit të mjeteve të jashtëzakonshme juridike,
rregullohet me ligj. Me ligj mund të lejohet e drejta për të referuar një rast në mënyrë të
drejtpërdrejtë në Gjykatën Supreme, dhe për të tilla raste nuk ka të drejtë ankese.
5

6. Neni 103 [Organizimi dhe Jurisdiksioni i Gjykatave]
1. Organizimi, funksionimi dhe jurisdiksioni i Gjykatës Supreme dhe i gjykatave të tjera,
rregullohen me ligj.
2.
Gjykata Supreme e Kosovës është autoriteti më i lartë gjyqësor.
3. Të paktën pesëmbëdhjetë përqind (15%) e gjyqtarëve të Gjykatës Supreme, por jo më
pak se tre (3) gjyqtarë, do të jenë nga radhët e komuniteteve që nuk janë shumicë në
Kosovë.
4. Kryetarin e Gjykatës Supreme të Kosovës e emëron dhe shkarkon Presidenti i Kosovës,
nga radhët e gjyqtarëve te Gjykatës Supreme, për mandat shtatëvjeçar, pa mundësi të
riemërimit, pas propozimit të Këshillit Gjyqësor të Kosovës për emërimin ose
shkarkimin e saj/tij.
5. Kryetarët e të gjitha gjykatave të tjera emërohen në mënyrën e përcaktuar me ligj.
6. Të paktën pesëmbëdhjetë përqind (15%) e gjyqtarëve nga cilado gjykatë tjetër, e
themeluar me jurisdiksionin e apelit, por jo më pak se dy (2) gjyqtarë do të jenë nga
radhët e komuniteteve që nuk janë shumicë në Kosovë.
7.
Gjykata të specializuara mund të themelohen me ligj kur kjo të jetë e nevojshme, por në
asnjë mënyrë nuk mund të themelohen gjykata të jashtëzakonshme
⇒ Neni 104 [Emërimi dhe Shkarkimi i Gjyqtarëve]
⇒ Neni 105 [Mandati dhe Riemërimi]
⇒ Neni 106 [Papajtueshmëria]
⇒ Neni 107 [Imuniteti]
⇒ Neni 108 [Këshilli Gjyqësor i Kosovës]
⇒ Neni 109 [Prokurori i Shtetit]
⇒ Neni 110 [Këshilli Prokurorial i Kosovës]
⇒ Neni 111 [Avokatura]
GJYKATA KUSHTETUESE
Neni 112 [Parimet e Përgjithshme]
1. Gjykata Kushtetuese është autoriteti përfundimtar në Republikën e Kosovës për
interpretimin e Kushtetutës dhe përputhshmërisë së ligjeve me Kushtetutën.
2. Gjykata Kushtetuese është plotësisht e pavarur në kryerjen e përgjegjësive të saj.
6

7. Neni 113 [Jurisdiksioni dhe Palët e Autorizuara]
1. Gjykata Kushtetuese vendos vetëm për rastet e ngritura para gjykatës në mënyrë ligjore
nga pala e autorizuar.
2. Kuvendi i Kosovës, Presidenti i Republikës së Kosovës, Qeveria dhe Avokati i Popullit
janë të autorizuar të ngrenë rastet në vijim:
2.1.
çështjen e përputhshmërisë së ligjeve, të dekreteve të Presidentit e të
Kryeministrit dhe të rregulloreve të Qeverisë, me Kushtetutën;
2.2.
përputhshmëria e Statutit të Komunës me Kushtetutën.
3. Kuvendi i Kosovës, Presidenti i Republikës së Kosovës dhe Qeveria janë të autorizuar të
ngrenë çështjet në vijim:
3.1.
konflikti në mes të kompetencave kushtetuese të Kuvendit të Kosovës,
Presidentit të Republikës së Kosovës dhe Qeverisë së Kosovës;
3.2.
përputhshmëria e referendumit të propozuar me Kushtetutën;
3.3.
përputhshmëria e shpalljes së Gjendjes së Jashtëzakonshme dhe veprimeve të
ndërmarra gjatë Gjendjes së Jashtëzakonshme me Kushtetutën;
3.4.
përputhshmëria e një amendamenti të propozuar kushtetues me marrëveshjet e
detyrueshme ndërkombëtare, të ratifikuara sipas kësaj Kushtetute dhe rishikimi i
kushtetutshmërisë së procedurës së ndjekur;
3.5.
nëse është shkelur Kushtetuta gjatë zgjedhjes së Kuvendit.
4. Komuna është e autorizuar të kontestojë kushtetutshmërinë e ligjeve ose të akteve të
Qeverisë, të cilat cenojnë përgjegjësitë komunale ose zvogëlojnë të hyrat e komunës, në
rast se komuna përkatëse është prekur nga ai ligj ose akt.
5. Dhjetë (10) a më shumë deputetë të Kuvendit të Kosovës, brenda një afati prej tetë (8)
ditësh nga dita e miratimit, kanë të drejtë të kontestojnë kushtetutshmërinë e çfarëdo
ligji ose vendimi të miratuar nga Kuvendi, si për përmbajtjen, ashtu edhe për
procedurën e ndjekur.
6. Tridhjetë (30) a më shumë deputetë të Kuvendit të Kosovës, janë të autorizuar të ngrenë
çështjen nëse Presidenti i Republikës së Kosovës ka kryer shkelje serioze të Kushtetutës.
7. Individët janë të autorizuar të ngrenë shkeljet nga autoritetet publike të të drejtave dhe
lirive të tyre individuale, të garantuara me Kushtetutë, mirëpo vetëm pasi të kenë
shteruar të gjitha mjetet juridike të përcaktuara me ligj.
8. Gjykatat kanë të drejtë t’i referojnë Gjykatës Kushtetuese çështje përkitazi me
përputhshmërinë kushtetuese të një ligji, nëse ajo përputhshmëri është ngritur gjatë
procedurës gjyqësore dhe gjykata referuese nuk është e sigurt për përputhshmërinë e
7

8. ligjit të kontestuar me Kushtetutën dhe nëse vendimi i gjykatës referuese për rastin e
caktuar, varet nga përputhshmëria e ligjit në fjalë.
9. Kryetari i Kuvendit të Kosovës duhet të referojë amendamentet kushtetuese të
propozuara para miratimit në Kuvend, me qëllim që të konstatohet nëse amendamenti i
propozuar i zvogëlon të drejtat dhe liritë e garantuara me kapitullin II të Kushtetutës.
10. Jurisdiksioni shtesë mund të rregullohet me ligj.
Neni 114 [Përbërja dhe Mandati i Gjykatës Kushtetuese]
Neni 115 [Organizimi i Gjykatës Kushtetuese]
Neni 116 [Efekti Juridik i Vendimeve]
Neni 117 [Imuniteti]
Neni 118 [Shkarkimi]
Kërkesë e pedagogut!
Ju lutem për më shumë informata shihni ne: http://www.kushtetutakosoves.info/?cid=1,257
8

9. PUSHTETI GJYQËSOR
Pushteti në Republikën e Kosovës është i bazuar në parimin e ndarjes, kontrollit dhe
balancimit në mes pushtetit ekzekutiv, legjislativ dhe gjyqësor.
Pushteti gjyqësor në Republikën e Kosovës është unik, i pavarur dhe ushtrohet nga
gjykatat. Ushtrimi i pushtetit nga gjykatat bëhet në pajtim me Kushtetutën dhe ligjet e
Kosovës, si dhe marrëveshjet ndërkombëtare të zbatueshme në Kosovë.
Sistemi i gjykatave i Republikës së Kosovës përbëhet nga:
1) Gjykatat Themelore,
2) Gjykata e Apelit dhe
3) Gjykata Supreme
9

10. I.
II.
III.
Gjykatat Themelore janë gjykata të shkallës së parë në territorin e Republikës
së Kosovës. Sipas Ligjit për Gjykata funksionojnë shtatë Gjykata Themelore: e
Prishtinës, Gjilanit, Prizrenit, Gjakovë, Pejës, Ferizajt dhe e Mitrovicës, dhe
përveç selisë kryesore, secila Gjykatë Themelore ka degët e veta.
Gjykata e Apelit funksionon si gjykatë e shkallës së dytë, me juridiksion
territorial në gjithë Republikën e Kosovës. Selia e Gjykatës së Apelit është në
Prishtinë.
Gjykata Supreme e Kosovës është instanca më e lartë gjyqësore në Kosovë
dhe ka juridiksion në gjithë territorin e Republikës së Kosovës. Gjykata Supreme
përfshin kolegjin e apelit të Agjencionit Kosovar të Pronës si dhe Dhomën e
Posaçme të Gjykatës Supreme, gjyqtarët e së cilës janë pjesë e Gjykatës Supreme.
Selia e Gjykatës Supreme është në Prishtinë.
Për më tepër rreth organizimit, juridiksionit dhe strukturës së gjykatave në Republikën
e Kosovës mund të klikoni në Ligjin për Gjykatat Nr. 03/L-199
Organizimi dhe Juridiksioni i Gjykatave
GJYKATA THEMELORE
Sistemi gjyqësor në Republikë n e Kosovës rregullohet me Ligjin për Gjykatat Nr. 03/L –
199 që përfshinë organizimin,
funksionimin
dhe
jurisdikcionin
e
gjykatave
në tërë
territorin e Republikës e Kosovës.
Shprehjet të cilat përdorën në këtë ligj:
Gjykata Themelore - gjykatë e shkallës së parë, me seli në shtatë qendra rajonale
gjeografike të themeluara me këtë ligj.
Dega - nën-ndarja gjeografike e një Gjykate Themelore.
Gjykata e Apelit - gjykata e shkallës së dytë, e themeluar me këtë ligj.
Departament - nën-komponentë e gjykatës e themeluar me këtë ligj me qëllim të
caktimit të lëndëve sipas natyrës së tyre në mënyrë që të rritet efikasiteti i
gjykatës.
Divizion - nën-komponentë i Departamentit të Përgjithshëm të një gjykate e themeluar
10

11. me qëllim të caktimit të lëndëve sipas natyrës së tyre me në mënyrë
që të rritet
efikasiteti i gjykatës.
Këshilli Gjyqësor i Kosovës - institucioni i pavarur siç parashihet me Nenin 108
të Kushtetutës së Republikës së Kosovës.
Kryetar i Gjykatës - gjyqtari përgjegjës për menaxhimin dhe veprimet e një gjykate
të paraparë me këtë ligj;
Gjyqtari Mbikëqyrës - gjyqtari në krye të degës të Gjykatës Themelore, i cili për
veprimet e asaj dege i përgjigjet Kryetarit të Gjykatës Themelore.
Instituti Gjyqësor - organ i pavarur, që vepron në bashkëpunim me KGJPK-në
dhe me institucionet, të cilat i trashëgojnë përgjegjësitë e tij për koordinimin e
nevojave për aftësimin profesional të gjyqtarëve dhe të prokurorëve të Kosovës,
për aftësimin e kandidatëve për gjyqtarë dhe prokurorë, si dhe për çështje të tjera në
pajtim me ligjin.
GJYKATAT THERMELORE
Gjykatat Themelore janë gjykata të shkallës së parë në territorin e Republikës së
Kosovës. Shtatë (7) Gjykata Themelore themelohen si në vijim:
1) Gjykata Themelore e Prishtinës me seli në Prishtinë themelohet për territorin
Komunës
së
Prishtinës,
Fushë
Kosovës,
Obiliqit,
Lipjanit,
e
Podujevës,
Gllogovcit dhe të Graçanicës;
2) Gjykata Themelore e Gjilanit me seli në Gjilan themelohet për territorin e së
Gjilanit, Kamenices, Novobërdës, Ranillugut. Kllokotit dhe Vërbocit; Parteshit, Vitisë
3) Gjykata Themelore e Prizrenit me seli në Prizren themelohet për territorin e Komunës
11

12. së Prizrenit, Dragashit, Suharekës dhe Mamushës;
4) Gjykata Themelore në Gjakovë me seli në Gjakovë themelohet për territorin
e
Komunës së Gjakovës, Malishevës, dhe Rahovecit;
5) Gjykata Themelore e Ferizajit me seli në Ferizaj themelohet për territorin e Komunës
së Ferizajit, Kaçanikut, Shtimes, Shtërpcës dhe Hanit të Elezit;
6) Gjykata Themelore e Mitrovicës me seli në Mitrovicë themelohet për territorin e
Komunës së Mitrovicës Jug dhe Mitrovicës Veri, Leposaviqit,
Zubin
Potokut,
Zveçanit, Skenderajit dhe Vushtrrisë.
7) Gjykata Themelore e Pejës me seli në Pejë themelohet për territorin e Komunës
së Pejës, Deçanit, Junikut, Istogut dhe Klinës;
Degët e Gjykatave Themelore – juridiksioni territorial
1. Përveç selisë kryesore, secila Gjykatë Themelore ka degët e veta të themeluara me këtë ligj.
⇒ Gjykata Themelore e Prishtinës ka këto degë:
dega në Podujevë për komunën e Podujevës;
dega në Graçanicë për komunën e Gracanicës;
dega në Lipjan për komunën e Lipjanit;
dega në Gllogoc për komunën e Gllogovcit.
⇒ Gjykata Themelore e Gjilanit ka këto degë:
dega në Kamenicë, për komunën e Kamenicës dhe komunën e Ranillugut;
dega në Viti, për komunën e Vitisë dhe komunën e Kllokotit;
dega Novobërdës për komunën e Novobërdës.
⇒ Gjykata Themelore e Prizrenit ka këto degë:
Dega në Dragash për komunën e Dragash;
Dega në Suharekës për komunën e Suharekës.
⇒ Gjykata Themelore e Mitrovicës ka këto degë:
dega në Leposaviq për komunën e Leposaviq;
12

13. dega në Vushtrri për komunën e Vushtrrisë;
dega në Zubin Potok për komunën e Zubin Potok-ut;
dega në Skenderaj për komunën e Skenderajt.
⇒ Gjykata Themelore e Gjakovës ka këto degë:
dega në Malishevë për komunën e Malishevës;
dega në Rahovec për komunën e Rahovecit.
⇒ Gjykata Themelore e Pejës ka këto degë:
dega në Istog për komunën e Istogut;
dega në Klinë për komunën e Klinës; dega në Deçan, për komunën e Deçanit dhe
komunën e Junikut.
⇒ Gjykata Themelore e Ferizajit ka këto degë:
dega Kaçanik, për komunën Kaçanikut dhe komunën e Hanit të Elezit;
dega e në Shtërpcë për komunën e Shtërpcës.
Jurisdikcioni i Gjykatës Themelore sipas Lëndës
i.
Gjykatat Themelore janë kompetente për të gjykuar në shkallë të parë gjitha
çështjet, përpos nëse me ligj parashihet ndryshe.
ii.
Gjykatat themelore janë kompetente për të dhënë ndihmë juridike ndërkombëtare
dhe për të vendosur për pranimin e vendimeve të gjykatave të huaja.
iii.
Çështjet administrative dhe ekonomike janë kompetencë ekskluzive të Gjykatës
Themelore të Prishtinës.
Organizimi i Brendshëm i Gjykatës Themelore – funksional
Me qëllim të funksionimit më të mirë dhe gjykimit të çështjeve gjyqësore sipas tarës së natyrës
së tyre Gjykatat themelore për brenda janë të organizuara në Departamentet si në vijim:
A. Departamenti për Çështjet Ekonomike që vepron në Gjykatën Themelore në
Prishtinës, për gjithë territorin e Republikës së Kosovës;
B. Departamenti për Çështjet Administrative që vepron në Gjykatën Themelore
në
13

14. Prishtinës, për gjithë territorin e Republikës së Kosovës;
C. Departamenti për Krimet e Rënda që vepron në selinë e secilës Gjykatë Themelore;
D. Departamenti i Përgjithshëm që vepron në selinë e secilës Gjykatë Themelore, si dhe në
secilën degë të Gjykatës Themelore;
E. Departamenti për të Mitur, që vepron në kuadër të gjykatave themelore.
Kryetari i Gjykatës Themelore
Secila
Gjykatë
Themelore
ka
Kryetarin
e
Gjykatës,
i
cili
është
përgjegjës
për
menaxhimin dhe punën e Gjykatës Themelore. Secila degë – pjesë e Gjykatave Themelore ka
një Gjyqtar Mbikëqyrës që i përgjigjet Kryetarit të Gjykatës Themelore
përkatëse për
punën e degës.
Kryetari i Gjykatës Themelore cakton të gjithë gjyqtarët, përfshirë edhe Gjyqtarin
Mbikëqyrës, për punë në degët e Gjykatës Themelore përkatëse. Me rastin e caktimit të
gjyqtarëve në degët, brenda mundësive, Kryetari i Gjykatës Themelore do të ketë në
konsiderim përbërjen etnike të jurisdikcionit territorial të asaj dege. Gjatë caktimit të
Gjyqtarëve Mbikëqyrës, Kryetari i Gjykatës do të këshillohet me Këshillin Gjyqësor të
Kosovës.
Kryetari i Gjykatës Themelore i cakton gjyqtarët në departamente për të siguruar
gjykimin efikas të lëndëve dhe përkohësisht mund të ri-caktojë gjyqtarët ndërmjet degëve dhe
departamenteve
sipas
nevojës,
që
të
adresohen
konfliktet,
të
zgjidhen
lëndët
e
prapambetura apo të sigurojë shqyrtimin me kohë të çështjeve.
Caktimi i lëndëve në departamente përkatëse, brenda gjykatës, bëhet në përputhje me
rregulloren e Këshillit Gjyqësor të Kosovës, sipas kompetencës së departamenteve.
Departamenti për çështje ekonomike i Gjykatës Themelore
1) Departamenti për Çështje Ekonomike i Gjykatës Themelore është kompetent për
çështjet në vijim:
a) kontestet ndërmjet personave juridik vendor dhe të huaj lidhur me çështjet e tyre
afariste;
14

15. b) riorganizim, falimentim dhe shuarjen e personave juridik, nëse me ligj nuk
përcaktohet ndryshe;
c) kontestet lidhur me pengimin e posedimit, me përjashtim të pronës së
paluajtshme, ndërmjet palëve të cekura në nën-paragrafi 1.1 të këtij paragrafi;
d) kontestet lidhur me cenimin e konkurrencës, keqpërdorim apo monopolizim dhe
pozitën dominuese në treg si dhe marrëveshjet monopoliste;
e)
mbrojtjen e të drejtave pronësore dhe të pronës intelektuale.
f) kontestet midis kompanive të aviacionit, për të cilat zbatohet Ligji mbi
Kompanitë e Aviacionit, duke përjashtuar kontestet lidhur me të drejtat
e udhëtarëve;
g)
çështje të tjera të parapara me ligj.
2. Të gjitha çështjet në Departamentin për Çështje Ekonomike të Gjykatës Themelore
gjykohen nga një (1) gjyqtar profesionist, përpos nëse me ligj nuk parashihet ndryshe.
Departamenti për çështje Administrative i Gjykatës Themelore
1) Departamenti për Çështje Administrative i Gjykatës Themelore gjykon dhe vendos në
konfliktet administrative sipas padive kundër akteve administrative përfundimtare
dhe për çështjet e tjera të përcaktuara me ligj.
2) Të gjitha çështjet
në Departamentin
për
Çështje Administrative të Gjykatës
Themelore gjykohen nga një (1) gjyqtar profesionist, përpos nëse me ligj nuk parashihet
ndryshe.
Departamenti për Krime të Rënda i Gjykatës Themelore
Departamenti për Krime të Rënda i Gjykatës Themelore i gjykon veprat penale në vijim, të
parapara me Kodin penal të Kosovës:
a) angazhimi në aktet terroriste duke e mos e përjashtuar edhe përfshirjen në
ndihmesën,
mundësimin,
organizimin
apo
mbështetjen
ndaj
terrorizmit
në
apo
grupeve terroriste;
b) veprat penale kundër së drejtës ndërkombëtare që përfshin por nuk kufizohet
në gjenocid, krimet kundër njerëzimit dhe krimeve të luftës;
15

16. c)
rrezikimi i sigurisë së aviacionit civil.;
d) themelimi i skllavërisë, kushteve skllavërore dhe punës së detyruar;
e) trafikimi i emigrantëve;
f)
trafikimi i njerëzve;
g)
rrezikimi i personave të mbrojtur ndërkombëtarisht;
h) pengëmarrja;
i)
pronësimi i paligjshëm, përdorimi, transferimi apo posedimi i materialit nuklear;
j)
kërcënimi për përdorimin apo kryerjen e plaçkitjes së materialit nuklear;
k) vrasje e rëndë;
l)
rrëmbimi;
m) tortura;
n) mashtrimi zgjedhor dhe shkatërrimi i dokumenteve të votimit;
o)
dhunimi;
p) prodhimi, shpërndarja apo përpunimi i paautorizuar i drogave narkotike të
q) rrezikshme dhe substancave hipnotike;
r)
falsifikimi i parave;
s)
krimi i organizuar, përfshirë kanosjen gjatë procedurave penale për krim
t) të organizuar;
u) veprat
penale
kundër
detyrës
zyrtare
duke
mos
e
përjashtuar,
keqpërdorimin e detyrës apo autoritetit zyrtar, shpërdorimi në zyrë, mashtrimi,
pranimi i mitove si dhe shkëmbimi i ndikimit apo një sjellje të një ngjashme;
v) çfarëdo
krimi
që
nuk
kompetencën ekskluzive
Kosovës
siç
gjendet
apo
përcaktohet
në
i
listuar
vartëse
të
Ligjit
mbi
në
Zyrës
Zyrën
këtë
nen
i
cili
bie
nën
së
Prokurorisë
Speciale
të
e
Prokurorisë
Speciale
të
Republikës së Kosovës Nr. 03/L-52 (13 Mars 2008). çfarëdo krimi tjetër i dënueshëm
me dhjetë (10) ose me shume vite siç parashihet me ligj.
2. Të gjitha çështjet në Departamentin për Krime të Renda të Gjykatës Themelore
gjykohen nga trupi gjykues prej tre (3) gjyqtarëve profesionist, nga të cilët njëri duhet të jetë
kryesues i trupit gjykues.
Departamenti i Përgjithshëm i Gjykatës Themelore
16

17. 1. Departamenti i Përgjithshëm i Gjykatës Themelore gjykon në shkallë të parë gjitha
çështjet, përveç nëse kjo është në kompetencë e një Departamenti tjetër të Gjykatës
Themelore.
2. Të gjitha lëndët e paraqitura pranë Departamentit të Përgjithshëm
të Gjykatës
Themelore do të gjykohen nga një (1) gjyqtar profesionalë, përveç nëse me ligj nuk
parashihet ndryshe.
GJYKATA E APELIT
1. Gjykata e Apelit themelohet si gjykatë e shkallës së dytë, me jursdikcion territorial në
gjithë Republikën e Kosovës.
2. Selia e Gjykatës së Apelit është në Prishtinë.
3. Përbërja e Gjykatës së Apelit pasqyron shumëllojshmërinë etnike të Republikës së
Kosovës dhe parimet ndërkombëtare të barazisë gjinore. Në përputhje me dispozitat
relevante të Propozimit Gjithëpërfshirës për Zgjidhjen e Statusit të Kosovës dhe
Kushtetutës së Republikës së Kosovës si dhe për të siguruar pjesëmarrjen e komunitetit në
gjyqësor, pesëmbëdhjetë përqind (15%) e numrit të tërësishëm së ulëseve në
Gjykatën e Apelit, por në asnjë rast më pak se dhjetë ulëse, janë të garantuara për
gjyqtarët nga radha e komuniteteve që nuk janë shumicë në Kosovë.
Kompetencat e Gjykatës së Apelit - Gjykata e Apelit është kompetente të shqyrtojë:
a) të gjitha ankesat e ushtruara kundër vendimeve të Gjykatave Themelore;
b) të vendosë në shkallë të tretë, sipas ankesës që është lejuar me ligj dhe për konfliktin e
juridiksionit ndërmjet gjykatave themelore;
c) të vendos për konfliktin e jurisdikcionit ndërmjet Gjykatave Themelore;
d) çështjet tjera të parapara me ligj.
Shqyrtimi i lëndëve në Gjykatën e Apelit;
a) Gjykata e Apelit shqyrton dhe gjykon lëndët në kolegj prej tre (3) gjyqtarëve
profesionistë, përveç nëse me ligj parashihet ndryshe.
17

18. b) Vendimet e Gjykatës së Apelit janë dokumente publike. Këshilli Gjyqësor i Kosovës
siguron publikimin e vendimeve të Gjykatës së Apelit. Vendimet, të paktën duhet
të publikohen në faqen e internetit të Këshillit Gjyqësor të Kosovës, apo në përputhje me
Rregulloren e Këshillit Gjyqësor të Kosovës.
Organizimi i Brendshëm i Gjykatës së Apelit - Gjykata e Apelit organizohet në
departamentet si në vijim:
a) Departamenti i Përgjithshëm;
b) Departamenti për Krime të Rënda;
c) Departamenti për Çështje Ekonomike;
d) Departamenti për Çështje Administrative; Departamenti për të Mitur
3. Gjykata e Apelit ka Kryetarin i cili është përgjegjës për menaxhimin dhe punën e
gjykatës.
4. Bazuar në rregulloret e përcaktuara nga Këshilli Gjyqësor i Kosovës Kryetari i Gjykatës
së Apelit:
a) cakton gjyqtarët në departamente për të siguruar gjykim efikas të lëndëve, dhe
sipas nevojës, mund të ri caktojë gjyqtarët përkohësisht ndërmjet
Departamenteve për zgjedhjen e lëndëve të pazgjidhura
apo për të siguruar
zgjidhjen e lëndëve me kohë;
b) të caktojë, sipas nevojës, udhëheqësit e Departamenteve për të siguruar
veprime efikase të gjykatës, dhe
c)
të sigurojë që secila lëndë e parashtruar në Gjykatën e Apelit i caktohet një kolegj
prej tre (3) gjyqtarëve dhe do të caktojë gjyqtarin kryesues të këtij kolegji.
GJYKATA SUPREME
18

19. ⇒ Gjykata Supreme e Kosovës është autoriteti më i lartë gjyqësor. Organizimi,
funksionimi dhe juridiksioni i Gjykatës Supreme dhe i gjykatave të tjera, rregullohen me
ligj. Të paktën pesëmbëdhjetë përqind (15%) e gjyqtarëve të Gjykatës Supreme, por jo
më pak se tre (3) gjyqtarë, do të jenë nga radhët e komuniteteve që nuk janë shumicë në
Kosovë. Kryetarin e Gjykatës Supreme të Kosovës e emëron dhe shkarkon Presidenti i
Kosovës, nga radhët e gjyqtarëve te Gjykatës Supreme, për mandat shtatëvjeçar, pa
mundësi të riemërimit, pas propozimit të Këshillit Gjyqësor të Kosovës për emërimin
ose shkarkimin e saj/tij. Kryetarët e të gjitha gjykatave të tjera emërohen në mënyrën e
përcaktuar me ligj. Të paktën pesëmbëdhjetë përqind (15%) e gjyqtarëve nga cilado
gjykatë tjetër, e themeluar me juridiksionin e apelit, por jo më pak se dy (2) gjyqtarë do
të jenë nga radhët e komuniteteve që nuk janë shumicë në Kosovë.
Gjykata të specializuara mund të themelohen me ligj kur kjo të jetë e nevojshme, por në
asnjë mënyrë nuk mund të themelohen gjykata të jashtëzakonshme. Gjyqtarët i emëron,
riemëron dhe shkarkon Presidenti i Republikës së Kosovës, me propozimin e Këshillit
Gjyqësor të Kosovës. Mandati fillestar për gjyqtarët është trevjeçar. Në raste të
riemërimit, mandati është i përhershëm deri në moshën e pensionimit, sikurse është
përcaktuar më ligj, përveç nëse shkarkohet në pajtim me ligjin. Kriteret dhe procedurat
për riemërimin e një gjyqtari, përcaktohen nga Këshilli Gjyqësor i Kosovës dhe ato
mund të dallojnë në shkallë nga kriteret e përdorura për shkarkimin e gjyqtarëve.
Kompetencat e Gjykatës Supreme - Gjykata Supreme është kompetente të vendosë lidhur me:
a) kërkesën për mjetet e jashtëzakonshme juridike kundër vendimeve të formës së prerë të
gjykatave të Republikës së Kosovës, siç është paraparë me ligj;
b) revizionin kundër vendimeve të shkallës së dytë të gjykatave në çështjet kontestimore,
siç është paraparë me ligj;
c) përcakton qëndrimet parimore dhe mendimet juridike për çështjet që kanë rëndësi për
zbatimin unik të ligjeve nga gjykatat në territorin e Kosovës;
d) lëndët e Agjencisë Kosovare të Pronave, siç parashihet me ligj;
e) në Dhomën e Posaçme, lëndët e Agjencisë Kosovare të Privatizimit ose të Agjencisë
Kosovare të Mirëbesimit, siç parashihet me ligj;
f) çështje të tjera të parapara me ligj.
⇒
Këshilli Gjyqësor i Kosovës -
Këshilli Gjyqësor i Kosovës siguron pavarësinë
dhe paanësinë e sistemit gjyqësor. Këshilli Gjyqësor i Kosovës është institucion
19

20. plotësisht i pavarur në ushtrimin e funksioneve të tij. Këshilli Gjyqësor i Kosovës
siguron që gjykatat në Kosovë të jenë të pavarura, profesionale e të paanshme, dhe të
pasqyrojnë plotësisht natyrën shumetnike të Republikës së Kosovës e të ndjekin parimet
e barazisë gjinore. Këshilli Gjyqësor i Kosovës përbëhet nga trembëdhjetë (13) anëtarë,
me kualifikime dhe ekspertizë profesionale. Anëtarët emërohen për një mandat
pesëvjeçar. Këshilli do t’u japë përparësi për emërim si gjyqtarë, anëtarëve të
komuniteteve të nën përfaqësuara në mënyrën e përcaktuar me ligj. Këshilli Gjyqësor i
Kosovës është përgjegjës për rekrutimin dhe propozimin e kandidatëve për emërim dhe
riemërim për pozita gjyqësore, për inspektimin gjyqësor, administrimin gjyqësor,
përpilimin e rregullave për gjykatat në pajtim me ligjin, punësimin dhe mbikëqyrjen e
administratorëve të gjykatave, hartimin dhe mbikëqyrjen e buxhetit për gjyqësorin,
përcaktimin e numrit të gjyqtarëve në secilin juridiksion dhe bën rekomandime për
themelimin e gjykatave të reja. Themelimi i gjykatave të reja bëhet me ligj.
Kërkesa e pedagogut!
Ju
lutem
për
më
shumë
informata
shih
në:
https://www.rks-gov.net/sq-
al/republika/gjyqesia/pages/sistemigjyqesor.aspx
PROKURORI I SHTETIT
⇒
Prokurori i Shtetit
është institucion i pavarur me autoritet dhe përgjegjësi për
ndjekjen penale të personave të akuzuar për ndonjë vepër penale ose për ndonjë vepër
tjetër, sikurse është rregulluar me ligj. Prokurori i Shtetit është institucion i paanshëm,
dhe vepron në bazë të Kushtetutës dhe të ligjit. Organizimi, kompetencat dhe detyrat e
Prokurorit të Shtetit rregullohen me ligj. Prokurori i Shtetit pasqyron përbërjen
shumetnike të Republikës së Kosovës dhe respekton parimet e barazisë gjinore.Mandati
fillestar për prokuror është trevjeçar. Në rast të riemërimit, mandati është i përhershëm
deri në moshën e pensionimit, sikurse është përcaktuar me ligj, përveç nëse shkarkohet
në pajtim me ligjin.Kryeprokurori i Shtetit emërohet dhe shkarkohet nga Presidenti i
Republikës së Kosovës, në bazë të propozimit të Këshillit Prokurorial të Kosovës.
Mandati i Kryeprokurorit të Shtetit është shtatëvjeçarë, pa mundësi riemërimi.
20

21. ⇒
Këshilli Prokurorial i Kosovës - Këshilli Prokurorial i Kosovës është institucion
plotësisht i pavarur në kryerjen e funksioneve të tij, në pajtim me ligjin. Këshilli
Prokurorial i Kosovës siguron qasje të barabartë në drejtësi për të gjithë personat në
Kosovë. Këshilli Prokurorial i Kosovës siguron që Prokurori i Shtetit të jetë i pavarur,
profesional, i paanshëm dhe pasqyron natyrën shumetnike të Kosovës dhe parimet e
barazisë gjinore. Këshilli Prokurorial i Kosovës do të rekrutojë, propozojë, avancojë,
transferojë, disiplinojë prokurorët në mënyrën e rregulluar me ligj. Këshilli do t’i japë
përparësi emërimit për prokurorë të anëtarëve të komuniteteve të nën përfaqësuara në
mënyrën e përcaktuar me ligj. Të gjithë kandidatët duhet t’i plotësojnë kriteret e
përcaktuara me ligj.Përbërja e Këshillit Prokurorial të Kosovës, si dhe dispozitat për
emërimin, shkarkimin, mandatin, strukturën organizative dhe rregullat e procedurës,
rregullohen me ligj.
21

22. ISH - GJYKATA EKONOMIKE – PRISHTINË
Juridiksioni i ish – Gjykatës Ekonomike në Prishtinë
Juridiksioni i gjykatës ekonomike para se të fute në fuqi Ligji për Gjykata në Republikën e
Kosovës me 01 janar 2013 është përcaktuar sipas Ligjit mbi Gjykatat e Rregullta të vitit 1978 kur
vendi ynë ka qenë pjesë e ish Republikës Socialiste Federative të Jugosllavisë.
Ky material ofron të dhëna se si ka funksionuar Gjykata Ekonomik e Kosovës deri me 30 dhjetor
2012.
Për cilin territor ka qenë kompetente Gjykata ekonomike? = Ka qenë kompetente për tërë
territorin e Kosovës.
Për cilat lëndë papasur juridiksion Gjykata ekonomike? = Gjykata ekonomike ka shqyrtuar
kontestet ndërmjet dy subjekteve juridike dhe krimet/deliktet ekonomike;
Sidomos:
a) Kontestet ekonomike;
b) Kontestet lidhur me mbrojtjen dhe përdorimin e zbulimeve, shpikjeve, mostrave,
modeleve, vulave metalike, dhe të drejtën e përdorimit të firmës, si dhe
konkurrencën jo të drejtë dhe të drejtat e autorit;
c) Ndërmerr procedurat për falimentimet dhe likuidimet e subjekteve juridike;
d) Ekzekutimin e aktgjykimeve dhe aktvendimeve në mes të subjekteve juridike,
përveç në rastet kur pasuria e paluajtshme është objekt i ekzekutimit;
e) Kontestet administrative llogaritare (kjo kompetencë tani ka kaluar në Gjykatën
Supreme);
f) Mban regjistrat e ndërmarrjeve dhe personave tjerë (tani kjo kompetencë ka
kaluar në Ministrinë e Tregtisë dhe Industrisë - Zyra e Regjistrimit të Bizneseve).
22