Enzodus Masterclass Professioneel Presenteren Hogeschool Rotterdam, 5 juli 2012

1. Communicatie in drievoud
Masterclass Professioneel Presenteren
Versie 1.3

2. ‘Ik wil een ‘Ik wil ‘Ik wil een
advies’ een tekst’ teamtraining’
Masterclass Professioneel Presenteren
Versie 1.3

3. ‘Ik wil een ‘Ik wil ‘Ik wil een
advies’ een tekst’ teamtraining’
Masterclass Professioneel Presenteren
Versie 1.3

4. 4 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

5. MASTERCLASS PROFESSIONEEL PRESENTEREN
U aangeboden door:
Hogeschool Rotterdam
2010 Uitgevers bv
Enzodus bv
5 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

6. MASTERCLASS PROFESSIONEEL PRESENTEREN
Quote:
‘If I am to speak ten minutes,
I need a week for preparation;
if fifteen minutes, three days;
if half an hour, two days;
if an hour, I am ready now.’
Woodrow Wilson (1856 - 1924),
28e president van de Verenigde Staten
6 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

7. MASTERCLASS PROFESSIONEEL PRESENTEREN
Relevante vragen
• Wie ben ik?
• Wat komt u doen?
• Waar heb ik het over?
• Hoe lang duurt het?
• Kunt u iets vragen?
7 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

8. INHOUDSOPGAVE
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
1. De presentatie
2. De voorbereiding
(opdracht, doel, doelgroep)
3. De structurering
(kop-romp-staart)
4. Hulpmiddelen
(presentatieschema)
5. Overtuigingskracht
6. Vragen.
8 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

9. DE PRESENTATIE
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Welke type presentator bent u?
• Ik zie er enorm tegenop.
• Kan iemand anders toevallig?
• Het hoort er nu eenmaal bij.
• Ik maak me er totaal niet druk om.
• Ik vind het wel leuk, maar liever niet.
• Ik zie wel waar het schip strandt.
• Ik vind het fantastisch om te presenteren.
9 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

10. DE PRESENTATIE
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Nederlanders zijn bang om te presenteren:
1. Ongeluk van naasten
2. De dood
3. Verlaten worden
4. Spreken voor een groep
5. Terrorisme
Nederlandse top vijf angsten, onderzoek 123test ca 4.000 mensen (2005).
10 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

11. DE PRESENTATIE
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Voordelen
• Direct contact met publiek.
• Mogelijk om in korte tijd boodschap
centraal en aan meerdere mensen tegelijk
over te brengen.
• Direct duidelijk hoe boodschap ‘aankomt’.
• Mogelijk om via antwoord op vragen
misverstanden direct uit de weg ruimen.
11 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

12. DE PRESENTATIE
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Nadelen
• Zinsformulering op het moment zelf.
• Publiek kan zich slechts kort concentreren.
• Visuele hulpmiddelen om boodschap te
herlezen, zoals bij schriftelijke
communicatie, ontbreken.
• Boodschap is moeilijker te onthouden dan
bij schriftelijke communicatie.
12 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

13. DE VOORBEREIDING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Maak de opdracht concreet
• Breng in kaart:
• wat u wilt bereiken;
• wat uw opdrachtgever verwacht;
• wat uw doelgroep verwacht.
• In hoeverre kunt u daarop aansluiten?
Wees kritisch
• In hoeverre bent u de meest geschikte spreker om
deze presentatie voor dit publiek met dat doel te houden?
13 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

14. DE VOORBEREIDING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Doel
Hoofddoelen formele presentatie:
• Informeren
• Overtuigen
• Activeren
Hoofddoelen informele presentatie:
• Amuseren
• Emotioneren.
14 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

15. DE VOORBEREIDING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Voorbeelden hoofddoelen formele presentatie
Informatief doel:
• U wilt informatie geven over (de voordelen van) een nieuw
product/dienst/methode/...
Overtuigend doel:
• U wilt overtuigen waarom een nieuw toe te passen techniek
nodig is.
Activerend doel:
• U vindt dat een bepaalde procedure efficiënter kan. U wilt
bereiken dat er iets verandert. Daarvoor is actie nodig, er moet
iets gebeuren.
15 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

16. DE VOORBEREIDING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Commerciële communicatie-uitingen combineren
vaak de formele doelen informeren, overtuigen en
activeren.
Enkele voorbeelden.
16 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

17. DE VOORBEREIDING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
17 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

18. DE VOORBEREIDING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
18 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

19. DE VOORBEREIDING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
19 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

20. DE VOORBEREIDING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Voorbeelden hoofddoelen informele presentatie
Amuserend doel
• U wilt dat uw publiek zich degene die in de belangstelling staat,
positief herinnert; door anekdotes en amusante voorvallen op
te halen, kunt u dat bereiken.
Emotionerend doel
• U wilt uw toehoorders deelgenoot maken van verdriet dat u en
uw publiek hebben, bijvoorbeeld bij een sterfgeval, u
concentreert zich op roerende en emotionele momenten uit het
verleden. U kunt dit uiteraard afwisselen met amuserende
elementen.
20 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

21. DE VOORBEREIDING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Voorbeeld
• Cabaretiers hebben een amuserend en/of
emotionerend doel.
• Hebben ze ook te maken met formele
doelen?
21 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

22. DE VOORBEREIDING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
22 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

23. DE VOORBEREIDING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Doelgroep
• Bereid u voor op uw doelgroep en houd rekening met
bijvoorbeeld de volgende aspecten:
• Hoe (emotioneel) betrokken is uw doelgroep bij uw
onderwerp?
• Wat weten ze al van het onderwerp?
• Wat is de grootte van uw publiek?
• Wat is de leeftijd en wat is het intelligentieniveau?
• Wat is de leefstijl en wat de levensovertuiging?
• Wat zijn de verwachtingen?
•…
23 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

24. DE STRUCTURERING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Kop-romp-staart
• Veel ervaren theoretici en sprekers hebben
hun hoofd gebogen over het begin van een toespraak.
• Hun belangrijkste adviezen komen erop neer dat u in
de eerste minuten van uw presentatie moet zien te bereiken:
• dat u de aandacht van uw publiek trekt,
• dat uw publiek welwillend is om naar u te luisteren,
• dat u uw publiek in staat stelt om uw presentatie
te begrijpen.
24 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

25. DE STRUCTURERING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Kop-romp-staart
• U krijgt dit waarschijnlijk voor elkaar door aandacht
te schenken aan de verschillende onderdelen van de kop.
• Het begin heeft u te pakken en u zet de toon voor:
• de romp en
• de staart van uw presentatie.
25 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

26. DE STRUCTURERING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Kop-romp-staart
• De kop van de presentatie heeft drie functies:
Motiverend
• De kop is de inleiding van uw presentatie waarmee u de
aandacht trekt. Begin met een zogenaamde aandachttrekker.
Structurerend
• De kop geeft een vooruitblik op de structuur van uw presentatie.
Informerend
• De kop geeft informatie over de duur en het doel van uw
presentatie en het belang ervan voor uw publiek.
26 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

27. DE STRUCTURERING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
De kop, onderdelen
Zullen we dan maar beginnen?
• Maak het publiek nieuwsgierig met één van de volgende
aandachttrekkers:
• ga voor uw publiek staan en kijk publiek aan (het wordt stil);
• geef een stelling of stel een vraag;
• geef een voorbeeld of maak een link met de actualiteit;
• vertoon een kort filmpje;
• citeer een uitspraak van een bekend iemand;
• vertel een grap, anekdote of spreekwoord;
• laat iets zien.
27 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

28. DE STRUCTURERING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
De kop, onderdelen
Wie ben ik eigenlijk?
• Introduceer uzelf; vertel iets over uw achtergrond,
uw specialisatie en/of uw ervaring
Wat komt u doen?
• Geef antwoord op terechte (stilzwijgende) vragen van
uw publiek:
• Waarom zit ik hier en wat heb ik aan deze presentatie?
• Waarom is deze presentatie belangrijk voor mij?
Waar zal ik het over hebben?
• Presenteer de inhoudsopgave van uw presentatie
via een hulpmiddel (dia) en licht die toe.
28 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

29. DE STRUCTURERING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
De kop, onderdelen
Hoe lang duurt het?
• Vertel hoe lang uw presentatie duurt (en houd u daaraan).
Mag u iets vragen?
• Maak uw publiek duidelijk wanneer het vragen kan stellen.
Het advies is om aan het einde van uw presentatie het publiek
de gelegenheid te bieden om vragen te stellen.
• Zo kunt u de valkuil ontlopen om de ene na de andere vraag te
beantwoorden waarmee u moeilijk of niet meer aan uw eigen
presentatie toekomt.
Als u veel verschillende hulpmiddelen inzet,
dan is het advies om die ook in de kop te noemen.
29 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

30. DE STRUCTURERING
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
De staart, onderdelen
• De staart van uw presentatie heeft één of meer
van de volgende onderdelen:
• een samenvatting van de belangrijkste punten;
• een conclusie;
• een aansporing;
• een toekomstverwachting;
• een persoonlijk oordeel;
• een ‘uitsmijter’, zoals een anekdote of een citaat.
• Pas op: de staart mag geen nieuwe informatie bevatten.
30 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

31. HULPMIDDELEN
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Voor uzelf: presentatieschema
• Dit is een hulpmiddel voor uw presentatie, een spreekschema
waarin u met trefwoorden het verloop van uw presentatie
weergeeft. Het is een geheugensteun voor uzelf.
• In het presentatieschema staan:
• de hoofdlijnen,
• de aandachtspunten,
• de belangrijke formuleringen van uw presentatie.
• U werkt die uit volgens de structuur van uw verhaal.
31 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

32. HULPMIDDELEN
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Presentatieschema
• Om het presentatieschema voor u zelf gemakkelijk
hanteerbaar te maken, kunt u eventueel werken met:
• kaders,
• onderstrepingen,
• vetgedrukte letters,
• kleurmarkeringen.
• Dit is om de overzichtelijkheid voor uzelf te vergroten.
• Een ander voordeel van het presentatieschema is dat het uw
houding ondersteunt als u het vast houdt tijdens de presentatie.
• Dit helpt u ook om uw zenuwen een beetje de baas te blijven.
32 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

33. HULPMIDDELEN
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Voor uw publiek
• Het advies is om uw presentatie te ondersteunen
met hulpmiddelen.
• Er zijn weinig sprekers die hun luisteraars kunnen boeien
zonder ondersteunend materiaal.
• Luisteraars hebben (audio)visuele ondersteuning nodig
om de lijn van een betoog te kunnen volgen.
33 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

34. HULPMIDDELEN
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Voor uw publiek
• Hulpmiddelen kunnen er bovendien in belangrijke mate aan
bijdragen de boodschap van uw presentatie blijvend over te
brengen.
• Mits:
• u ze juist hebt gekozen,
• ze juist gebruikt,
• ze juist doseert.
• Daar ontbreekt het vaak aan. Hulpmiddelen mogen u niet
vervangen; ze dienen ter ondersteuning! Het gaat tenslotte om
het directe contact tussen u en uw publiek.
34 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

35. HULPMIDDELEN
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Voor uw publiek
• De (audio)visuele middelen moeten dus functioneel zijn.
• De aard van uw presentatie bepaalt dit.
• U moet in ieder geval visualiseren:
• informatie over de structuur van uw presentatie;
• vaktermen, nieuwe of moeilijke begrippen;
• definities;
• opsommingen;
• berekeningen en formules;
• tabellen en grafieken;
• samenvattingen en beknopte conclusie(s).
35 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

36. OVERTUIGINGSKRACHT
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Uiterlijke verschijning
Hoe komt de spreker op het publiek ‘over’?
• Dat hangt ervan af hoe geloofwaardig, sympathiek en
aantrekkelijk het publiek de spreker vindt.
• Het heeft er ook mee te maken hoe groot de overeenkomst
tussen de spreker en het publiek is.
• Hoe meer de spreker citeert, hoe deskundiger het publiek de
spreker in het algemeen vindt.
36 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

37. OVERTUIGINGSKRACHT
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Uiterlijke verschijning
Hoe komt de spreker op het publiek ‘over’?
• Als de spreker een standpunt verdedigt dat tegen het
eigenbelang ingaat, dan ziet het publiek de spreker als
buitengewoon deskundig en betrouwbaar.
• Kennelijk gaan de meeste mensen ervan uit dat een spreker
normaal gesproken louter en alleen het eigen standpunt
verdedigt.
• Als de spreker dus van deze veronderstelling afwijkt, vindt het
publiek de spreker bijzonder integer.
• Als het publiek de spreker aardig vindt, heeft die meer kans om
het publiek aan zich te binden en te overtuigen.
37 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

38. OVERTUIGINGSKRACHT
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Uiterlijke verschijning
• Om u nader kennis te laten maken met verschillende
aspecten van de uiterlijke verschijning, ziet u een opname
van een presentatie
Noteer wat u allemaal opvalt. Maak een onderscheid in:
• algemene aspecten
• taal- en stemgebruik
• non-verbale aspecten:
• mimiek (gezichtsuitdrukking)
• houding, gebaren
• kleding.
38 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

39. OVERTUIGINGSKRACHT
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Uiterlijke verschijning
Algemene zaken:
• te nerveus/plankenkoorts
• onvoldoende voorbereid
• onvoldoende geconcentreerd
• wordt emotioneel
• raakt tekst kwijt
• onregelmatige ademhaling
• ‘rode draad' ontbreekt
• 'kokhalzen’
•…
39 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

40. OVERTUIGINGSKRACHT
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Uiterlijke verschijning
Taal- en stemgebruik:
• zinsbouw hapert
• Stottert
• overslaande stem
• verkeerde klemtonen
• verkeerde intonatie
•…
40 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

41. OVERTUIGINGSKRACHT
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
Uiterlijke verschijning
Non-verbale aspecten:
• Mimiek: Onverzorgd (haar), angstig, gespannen
• Houding: Wiebelen, ingezakt, voorovergebogen
• Gebaren: Wrijven aan neus, in haar, wriemelen aan jas,
hand in zak
• Kleding: Onverzorgd, te grote jas, half dicht geknoopt.
41 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

42. OVERTUIGINGSKRACHT
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
42 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

43. OVERTUIGINGSKRACHT
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
43 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

44. OVERTUIGINGSKRACHT
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
44 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

45. VRAGEN
De presentatie De voorbereiding De structurering Hulpmiddelen Overtuigingskracht Vragen
45 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3

46. 46 Masterclass Professioneel Presenteren © Enzodus bv 2012 16/8/12
Versie 1.3