1. web2.0 strategisch
Interactief webgebruik (web 2.0) in
de openbare bibliotheek
Jan Van Hee
Vormingsplus
Februari 2009
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 1
web2.0 strategisch
Doelstelling
De mogelijkheden van interactieve
●
webdiensten of web 2.0 (blogs, RSS, ...)
voor openbare bibliotheken.
Een opleidingsdag voor trainers die hun
●
kennis zullen overbrengen aan de lokale
bibliothecarissen. In functie van de
doelstellingen van de OB (educatie,
cultuur, informatie, ontspanning,
maatschappelijke activering, erfgoed).
Introductie !
●
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 2

2. web2.0 strategisch
Inhoud
Web 2.0, sociale netwerken, interactieve webdiensten ... ???
−
Toepassen in een bibliotheek ?
Applicaties :
−
Delen van documenten, foto's en video (sharing)
●
Blog
●
RSS
●
Widgets en mash-ups
●
Netwerksites (case : Librarything)
●
Samenwerken met wiki's en social bookmarks
●
Introductie Web 2.0 in de bibliotheek
−
Auteursrechten
−
Besluit
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 3
web2.0 strategisch
Vooraf (1)
“De antwoorden uit de hoek van de Kunsten, het
cultureel erfgoed en het sociaal-cultureel
werk aan de virtuele cultuurparticipant zijn
vandaag nog té beperkt. De website blijft nog té
veel een communicatie/informatie middel en lijkt
vaak nog op een online versie van de
programmabrochure, waardoor het nieuwe
virtuele publiek al te vaak op zijn honger zitten.”
Bron : Laenen A. – C.H.I.P.S. vzw
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 4

3. web2.0 strategisch
Web2.0 ?
“Nieuwe”, interactieve en dynamische
●
generatie webdiensten.
Oneindig aanbod van
●
Sociale netwerken
Systemen
●
User generated
Applicaties
●
content
Kanalen
●
Rich Internet
Actoren Application
●
...
●
Enig gemeenschappelijk element ?
●
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 5
web2.0 strategisch
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 6

4. web20_bib_leuven
Situering Web 2.0
HTML
●
Het klassieke web Statisch
●
1e generatie webdiensten Enkeling >
●
massa
XML, Ajax, ...
●
Web 2.0
Dynamisch
●
2e generatie webdiensten User generated
●
Iedereen wordt zelf journalist, schrijver,
content
uitgever, muzikant, regisseur, bibliothecaris ...
Sociale software
●
Sociale
RSS ●
social netwerken
book-
Blog Wiki Podcast marking Interactiviteit
●
Massa > massa
photo- ●
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 7
sharing
web2.0 strategisch
Web 2.0 : voorbeelden (2)
Iets ouder dan het Web2.0 concept, maar
●
worden wel onder de noemer social
software geplaatst :
– Internet forums
– expert-sites (ask-an-expert)
– Instant Messaging, IRC en VoIP (Skype)
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 8

5. web20_bib_leuven
Web 2.0 : de optimisitische visie ...
Toepassingen :
Toepassing :
zoeken.bibliotheek.be
●
Wikipedia
Amazon.com
●
IBL
●
Blog
●
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 9
web20_bib_leuven
Web2.0 : de kritiek ...
Web 2.0 (...) quot;de
creatieve amateur
verheerlijkt: de
autodidactische
filmmaker, de
slaapkamermuzikant,
de ongepubliceerde
schrijver.
Het suggereert dat iedereen — zelfs de
meest gebrekkig opgeleiden en
onbegrijpelijken onder ons— digitale
media kunnen gebruiken om zichzelf te
uiten en te verwezenlijken.”
13 juni 2008 e-cultuur en web2.0 10

6. web2.0 strategisch
Waarom Web 2.0 implementeren ?
Kennis delen / beheren
●
80 VN-kantoren implementeren
Wiki-software tvv samenwerking
Communicatie (intern en extern)
●
Disney gebruikt sinds enige jaren een
interne blog om te communiceren met
de werknemers
Marketing
●
http://www.youtube.com/watch?v=h
Kostprijs :
1506 Mentos
502 liter Cola
Waarde :
10 miljoen in de openbare bibliotheek
januari 2009 Web2.0 11
dollar
web2.0 strategisch
Waarom Web 2.0 implementeren ? (2)
Bottom-up !
●
interactie en
−
participatie
“ideeënbus”
−
klachtenbeheer
−
Kanaliseren
●
Anticiperen
●
Cfr. : “kloteklanten”
●
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 12

7. web2.0 strategisch
Waarom Web 2.0 implementeren ? (3)
Pragmatische redenen :
●
Serverruimte sparen
−
Gratis software
−
Back-up
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 13
web2.0 strategisch
Discussie
Waarom moet de openbare bibliotheek
●
zich inlaten met Web 2.0 ?
Is dat niet iets voor grote bibliotheken of
●
bibliotheekkoepels (provincie, Digitale
Bibliotheek, Locus, ...) ?
Verliezen we hier niet alle controle op
●
inhoud en privacy ?
En wie gaat dat weer allemaal moeten
●
doen ... ?
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 14

8. web2.0 strategisch
Omgevingsanalyse
Web 2.0-diensten zijn nooit een behoefte,
maar een bevrediging van een behoefte
Behoeftes
Individu Organisatie Oplossing
Mensen ontmoeten Samenwerken Sociale netwerken
Zich uiten Communiceren Blogging
Kennis uitwisselen Kennis beheren Wiki
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 15
web2.0 strategisch
Voorbeeld bibliotheek Herzele
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 16

9. web2.0 strategisch
Inhoud
Web 2.0, sociale netwerken, interactieve webdiensten ... ???
−
Toepassen in een bibliotheek ?
Applicaties :
−
Delen van documenten, foto's en video (sharing)
●
Blog
●
RSS
●
Widgets en mash-ups
●
Netwerksites (case : Librarything)
●
Samenwerken met wiki's en social bookmarks
●
Introductie Web 2.0 in de bibliotheek
−
Auteursrechten
−
Besluit
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 17
web2.0 strategisch
Delen van documenten, foto's en
video : een keuze
Documenten :
●
docs.google.be
−
www.slideshare.net
−
Foto's :
●
www.flickr.com - voorbeeld : www.flickr.com/photos/vvbad/
−
picasa.google.com
−
Video :
●
www.youtube.com
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 18

10. web2.0 strategisch
Samenwerken via de
kantoortoepassingen van Google
Delen van agenda's en documenten !
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 19
web2.0 strategisch
Flickr-pagina van Bibliotheek Kortrijk
http://www.flickr.com/photos/bibliotheekkortrijk
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 20

11. web2.0 strategisch
Videokanalen : Bibs Kortrijk en Herzele
http://www.youtube.com/user/bibkortrijk
http://www.youtube.com/user/bibherzele
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 21
web2.0 strategisch
Inhoud
Web 2.0, sociale netwerken, interactieve webdiensten ... ???
−
Toepassen in een bibliotheek ?
Applicaties :
−
Delen van documenten, foto's en video (sharing)
●
Blog
●
RSS
●
Widgets en mash-ups
●
Netwerksites (case : Librarything)
●
Samenwerken met wiki's en social bookmarks
●
Introductie Web 2.0 in de bibliotheek
−
Auteursrechten
−
Besluit
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 22

12. web20_bib_leuven
Wat is een blog?
Een website waar berichten chronologisch
●
worden gepubliceerd
Geeft commentaar en nieuwsberichten
●
over specifieke onderwerpen of is een
persoonlijk dagboek
Combineert tekst met multimedia en links
●
Lezers kunnen commentaar geven op de
●
berichten
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 23
web20_bib_leuven
Evolutie blogs
(bron : www.technorati.com)
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 24

13. web2.0 strategisch
Een keuze : blog
Vlakke communicatie
Communiceren
(skip levels)
Feedback vragen
Combinatie van push en
Marketing
pull
Gemeenschapsopbouw
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 25
web20_bib_leuven
Biblioblog van Lommel
http://biblommel.wordpress.com/
13 juni 2008 e-cultuur en web2.0 26

14. web20_bib_leuven
Blog lezen
URL Pull !
●
RSS (Rich Site Summary) Push !
●
– Titel
– Samenvatting
– Abonneren
– Reader/Aggregator
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 27
web20_bib_leuven
Corporate blog
Weblog van een organisatie of bedrijf
●
Interne blogs (zie ook wiki's)
●
– Participatie
– Kennisdeling
– Communicatie tussen verschillende 'lagen'
– Groepsgevoel
Disney gebruikt sinds enige jaren een
interne blog om te communiceren met
de werknemers
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 28

15. web20_bib_leuven
Corporate blog (2)
Externe blogs
●
– Nieuwe producten en diensten
– Communicatie van het beleid
Conversaties
●
– Reactie op kritiek/klachten
Kloteklanten
●
– Beeld van de bedrijfscultuur
– Minder formeel dan persberichten
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 29
web2.0 strategisch
Inhoud
Web 2.0, sociale netwerken, interactieve webdiensten ... ???
−
Toepassen in een bibliotheek ?
Applicaties :
−
Delen van documenten, foto's en video (sharing)
●
Blog
●
RSS
●
Widgets en mash-ups
●
Netwerksites (case : Librarything)
●
Samenwerken met wiki's en social bookmarks
●
Introductie Web 2.0 in de bibliotheek
−
Auteursrechten
−
Besluit
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 30

16. web20_bib_leuven
RSS : Wat ?
De afkorting staat voor Really Simple Syndication
en bestaat uit een stukje script (XML) dat een
RSS-reader op de hoogte stelt van een wijziging
op een website.
RSS wordt vooral gebruikt bij weblogs, forums of
nieuwssites om telkens op de hoogte te kunnen
zijn van het laatste artikel/nieuws.
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 31
web20_bib_leuven
RSS : voorbeelden
Bibliotheek Peer
Ovinob
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 32

17. web20_bib_leuven
RSS-feeds lezen
Webapplicaties:
●
– Google Reader
– Bloglines
– Netvibes
Client software:
●
– Thunderbird, Outlook 2007, ...
– Firefox, Internet Explorer, ...
Integreren op je eigen website of blog
●
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 33
web20_bib_leuven
Voorbeeld Google Reader
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 34

18. web20_bib_leuven
Voorbeeld Thunderbird
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 35
web20_bib_leuven
Voorbeeld Firefox
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 36

19. web2.0 strategisch
RSS op je website
Dynamische, externe inhouden (nieuws, blogs, ...)
integreren op je website/blog
http://news.google.be/news?
hl=nl&tab=wn&ned=nl_be&q=com
posteren&ie=UTF-8&output=rss
Integreren via nieuwsreader
van de website
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 37
web20_bib_leuven
Voorbeeld
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 38

20. web20_bib_leuven
Voorbeeld www.judoclubberlare.be
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 39
web2.0 strategisch
Inhoud
Web 2.0, sociale netwerken, interactieve webdiensten ... ???
−
Toepassen in een bibliotheek ?
Applicaties :
−
Delen van documenten, foto's en video (sharing)
●
Blog
●
RSS
●
Widgets en mash-ups
●
Netwerksites (case : Librarything)
●
Samenwerken met wiki's en social bookmarks
●
Introductie Web 2.0 in de bibliotheek
−
Auteursrechten
−
Besluit
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 40

21. web2.0 strategisch
Een keuze : widget
Ruimte besparen op de eigen server
Content delen
Documenten
Presentaties
Film
Foto's
docs.google.com
Picasaweb.google.be
<div
slideshare.net
Flickr.com YouTube.com style=quot;width:425
zoho.com
px;text-
align:leftquot;
id=quot;__ss_23806
5quot;><object
style=quot;margin:0
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 41
Integreren in website via widget pxquot; width=quot;425quot;
height=quot;355quot;>...
web2.0 strategisch
Widget : YouTube in blog of website
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 42

22. web2.0 strategisch
Voorbeeld : widget zoeken.bibliotheek.be
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 43
web2.0 strategisch
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 44

23. web2.0 strategisch
Bestaande informatie herwerken :
Mashup's
• 1 + 1 = iets anders
• “A mashup combines two or more other
applications creating another application
that can help you better perform
different activities”
• Bekendste voorbeeld :
Google-maps
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 45
web2.0 strategisch
Mash-up : get London reading
http://www.getlondonreading.co.uk/Books-in-London
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 46

24. web2.0 strategisch
Inhoud
Web 2.0, sociale netwerken, interactieve webdiensten ... ???
−
Toepassen in een bibliotheek ?
Applicaties :
−
Delen van documenten, foto's en video (sharing)
●
Blog
●
RSS
●
Widgets en mash-ups
●
Netwerksites (case : Librarything)
●
Samenwerken met wiki's en social bookmarks
●
Introductie Web 2.0 in de bibliotheek
−
Auteursrechten
−
Besluit
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 47
web2.0 strategisch
Sociale netwerksites
Algemeen :
●
www.facebook.com - de hype van 2008
−
www.netlog.com - vooral jongeren
−
www.myspace.com - als uithangbord
−
Specifiek :
●
bibliotheek20.ning.com - voor bibliothecarissen
−
www.librarything.nl - boeken
−
www.linkedin.com - professioneel netwerken
−
www.lastfm.com - muziek
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 48

25. web2.0 strategisch
Bibliotheken en facebook
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 49
web2.0 strategisch
Aanmeldingsbericht Bib Maaseik
Bedankt voor je aanmelding bij de groep 'Bib Maaseik'.
Graag wil ik je eraan herinneren dat dit een 'open' groep
is. Ieder lid kan dus reageren op prikbordberichten,
discussies, geplaatste items, foto's enz. Maar dat is niet
alles. Jullie kunnen ook zelf een nieuwe discussie starten
of een bericht op het prikbord plaatsen met bijvoorbeeld
een leuke tip. Als je beschikt over foto's of filmpjes mag
je die ook plaatsen. Dit kunnen bijvoorbeeld foto's of
videoopnamen zijn van een activiteit in onze bib.
Kortom, het is de bedoeling dat deze groep helemaal van
jullie wordt, ook opmerkingen of zelfs klachten mag je
hier in alle vrijheid poneren, maar natuurlijk wel altijd in
een 'propere' taal.
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 50

26. web2.0 strategisch
Bibliotheek Herzele community
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 51
web2.0 strategisch
13 juni 2008 e-cultuur en web2.0 52

27. web2.0 strategisch
Open Vlacc op LibraryThing
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 53
web2.0 strategisch
LibraryThing for libraries
http://www.librarything.com/forlibraries/
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 54

28. web2.0 strategisch
Inhoud
Web 2.0, sociale netwerken, interactieve webdiensten ... ???
−
Toepassen in een bibliotheek ?
Applicaties :
−
Delen van documenten, foto's en video (sharing)
●
Blog
●
RSS
●
Widgets en mash-ups
●
Netwerksites (case : Librarything)
●
Samenwerken met wiki's en social bookmarks
●
Introductie Web 2.0 in de bibliotheek
−
Auteursrechten
−
Besluit
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 55
web2.0 strategisch
Wiki : wat ?
Een Wiki is (web)toepassing, waarmee documenten
gezamenlijk kunnen worden gemaakt of bewerkt,
zonder de tussenkomst van een centrale redactie.
Het woord wiki wiki komt uit het Hawaïaans en
heeft de betekenis van 'snel, vlug, beweeglijk'.
(bron : Wikipedia)
cfr. : versiebeheer in een tekstverwerker
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 56

29. web2.0 strategisch
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 57
web2.0 strategisch
Een keuze : wiki
Samenwerken
Inhouden verzamelen en delen
Versiebeheer
Mail beperken
Kennismanagement
Verschillende wikifarms :
“Beste koop” :
www.wikispaces.com
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 58

30. web2.0 strategisch
Voorbeeld : werkgroep Beeld en
Geluid (wvla)
http://beeldengeluid.wikispaces.com/
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 59
web2.0 strategisch
Voorbeeld : kennis delen Bib Herzele
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 60

31. web2.0 strategisch
Opzetten wiki
Keuze 1 : wiki-farms (om zelf een wiki
●
te maken zonder een eigen
hosting/server te hebben)
Een keuze :
−
http://www.wikia.com/
http://www.wikispaces.com/
Gebruikt de wikimedia-software (Wikipedia)
●
Gratis, wel advertenties.
●
Hou www.zoho.com in de gaten !
−
Zelf kiezen via :
−
http://www.wikimatrix.org/
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 61
web2.0 strategisch
Keuze 2 : Laten draaien op eigen server
●
met afzonderlijke software
Een keuze :
−
http://www.mediawiki.org/
de software van de Wikipedia
http://wiki.splitbrain.org/wiki:dokuwiki
geen database nodig !
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 62

32. web2.0 strategisch
Keuze 3 : Integratie in een
●
Contentmanagement Systeem (CMS)
De mogelijkheid is meestal reeds aanwezig in
−
bekende CMS-sen.
Een CMS (of blog- en wiki-software)
●
uitproberen ?
http://www.opensourcecms.com/
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 63
web2.0 strategisch
Inhoud
Web 2.0, sociale netwerken, interactieve webdiensten ... ???
−
Applicaties :
−
Delen van documenten, foto's en video (sharing)
●
Widgets en mash-ups
●
RSS
●
Blog
●
Podcast
●
Wiki
●
Social Bookmarks
●
Netwerksites
●
Introductie Web 2.0
−
Auteursrechten
−
Besluit
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 64

33. web2.0 strategisch
Wat is social bookmarking?
Manier om Internet bookmarks op te slaan,
−
te ordenen, te delen en te doorzoeken
Toegankelijk voor het publiek of een
−
bepaalde groep
Tagging
−
Sociaal netwerk: gebruikers met zelfde
−
interesses
Betekenis – menselijke activiteit
−
Geen gecontroleerde 'trefwoordenlijst'
−
(folksonomy)
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 65
web2.0 strategisch
Social bookmarking : mogelijkheden
Del.ico.us
−
Furl.it
−
Connotea (social citations)
−
13 juni 2008 e-cultuur en web2.0 66

34. web2.0 strategisch
Een webpagina taggen
13 juni 2008 e-cultuur en web2.0 67
web2.0 strategisch
De persoonlijke pagina
13 juni 2008 e-cultuur en web2.0 68

35. web2.0 strategisch
Tagcloud op de website
(Nashville public library)
Voorbeeld Brussel :
http://www.hob.be/nl/delicious/index.asp
13 juni 2008 e-cultuur en web2.0 69
web2.0 strategisch
Ontsluiting via het publiek
13 juni 2008 e-cultuur en web2.0 70

36. web2.0 strategisch
Inhoud
Web 2.0, sociale netwerken, interactieve webdiensten ... ???
−
Toepassen in een bibliotheek ?
Applicaties :
−
Delen van documenten, foto's en video (sharing)
●
Blog
●
RSS
●
Widgets en mash-ups
●
Netwerksites (case : Librarything)
●
Samenwerken met wiki's en social bookmarks
●
Introductie Web 2.0 in de bibliotheek
−
Auteursrechten
−
Besluit
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 71
web2.0 strategisch
Aanpak introductie
1. Creëer een gemeenschapsgevoel
2. Hou het simpel (vooral de uitleg), begin simpel
3. Wek nieuwsgierigheid
4. Betrek iedereen, laat iedereen content aanleveren (UGC)
5. Zorg voor een diverse content-mix
6. Zorg voor een leerweg
7. Zorg voor een snelle (eerste) impact
8. Zorg voor constante ontwikkeling
9. “Let the outside in and the inside out” (Paul Lomax,
twopointoh.co.uk)
10. Evalueer constant en stuur bij
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 72

37. web2.0 strategisch
Innovatietheorie van Rogers
Kloof
Bron : Diffusion of Innovations / Everett Rogers.
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 73
web2.0 strategisch
Bewustzijn vergroten :
Leerweg actoren
Missionarissen
●
Niet dwingen
●
Passief Learning by doing
●
cfr. : “23 dingen”
Vermijden
Gewennen
Gebruik
Creatie van meerwaarde
Actief
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 74

38. web2.0 strategisch
Inhoud
Web 2.0, sociale netwerken, interactieve webdiensten ... ???
−
Toepassen in een bibliotheek ?
Applicaties :
−
Delen van documenten, foto's en video (sharing)
●
Blog
●
RSS
●
Widgets en mash-ups
●
Netwerksites (case : Librarything)
●
Samenwerken met wiki's en social bookmarks
●
Introductie Web 2.0 in de bibliotheek
−
Auteursrechten
−
Besluit
−
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 75
web2.0 strategisch
Auteursrechten ???
Je eigen werk beschermen
en delen ?
Foto's, muziek, ... zoeken en
gebruiken ?
= creativecommons.org
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 76

39. web2.0 strategisch
Verder met Web 2.0
www.23dingen.be !!!
●
www.23dingen.nl
●
bibliotheek20.ning.com
●
Informatie 2009
●
januari 2009 Web2.0 in de openbare bibliotheek 77
web2.0 strategisch
Verder lezen ...
www.maarifa.be
●
www.slideshare.net/jvanhee
●
http://delicious.com/jvanhee/bundle:Web%202.0
●
Of : jvanhee@maarifa.be
●
●
januari 2009