Regulacja wydajności grzewczej systemu ogrzewania budynku odbywa się w nowoczesnych rozwiązaniach za pomocą regulatora pogodowego w oparciu o krzywą grzewczą. To charakterystyka opisująca zależność temperatury zasilania instalacji grzewczej od temperatury na zewnętrz budynku.

1. Krzywa grzewcza – sposób regulacji wydajności instalacji
grzewczej oraz metody korekty jej przebiegu
 Definicja i rodzaje krzywych grzewczych
 Ustawienie krzywej grzewczej w zależności od systemu grzewczego
 Możliwości korygowania przebiegu krzywej grzewczej
Wydanie 1/2014
15.02.2014
www.eko-blog.pl www.vaillant.pl

2. 2
 Pierwowzorem krzywej grzewczej była tzw. „tabela palacza”, według której
obsługa najczęściej kotła węglowego mogła określić wymaganą temperaturę
zasilania systemu grzewczego, w zależności od temperatury zewnętrznej.
 Taką samą funkcję realizuje obecnie krzywa grzewcza, przy czym jest
to realizowane całkowicie automatycznie przez regulator pogodowy.
Krzywa grzewcza, a „tabela palacza”
Temperatura zewnętrzna
20oC -20oC
Temperaturazasilania
wodągrzewczą
70oC
20oC
60oC
-15oC
 Na podstawie pomiaru
temperatury zewnętrznej,
regulator pogodowy dobiera
temperaturę zasilania
instalacji grzewczej, np.
dla -15oC  zasilania 60oC

3. 3
 Dobór krzywej grzewczej uzależniony jest od rodzaju zastosowanego systemu
grzewczego – nominalnych temperatur zasilania i powrotu. Na przykład dla
tradycyjnego we wcześniejszych latach typu ogrzewania zakładano parametry
nominalne 90/70oC, co oznaczało temperaturę zasilania 90oC (powrotu 70oC)
przy -20oC. Dobierana była podstawowa krzywa grzewcza o nachyleniu 1.8.
Krzywa grzewcza systemu ogrzewania
Temperatura zewnętrzna, oC
Temperaturawody
grzewczej,oC
1.8

4. 4
Dobór krzywej grzewczej do budynku
Temperatura zewnętrzna, oC
Temperaturawody
grzewczej,oC
„stare” instalacje
grzewcze
nowe instalacje
grzewcze grzejnikowe
instalacje ogrzewania
podłogowego
 Instalacje ogrzewania podłogowego pracują z niskimi temperaturami, np.
40/30 albo 35/27oC i są dla nich dobierane niskie nachylenia krzywej grzewczej.
Dla instalacji grzejnikowych dobierane są krzywe o większym nachyleniu.

5. 5
 Jeżeli temperatura wewnątrz pomieszczeń jest zbyt niska w każdych warunkach
(przy każdej temperaturze zewnętrznej), to korekta polega na zmianie nachylenia
krzywej grzewczej w regulatorze pogodowym i podwyższeniu temperatury
zasilania instalacji grzewczej w całym zakresie jej pracy (np. z 1.5 na 1.8).
Korekta krzywej grzewczej w całym
zakresie temperatur zewnętrznych
Temperatura zewnętrzna, oC
Temperaturawody
grzewczej,oC

6. 6
 Jeżeli temperatura wewnątrz pomieszczeń jest zbyt niska w okresach
przejściowych (temperatury zewnętrzne powyżej 0oC), to korekta krzywej
grzewczej polega na zmniejszeniu jej nachylenia (np. z 1.5 na 1.2), a następnie
przesunięciu (np. + 6K) (krzywa grzewcza jest w ten sposób obracana w prawo).
Korekta krzywej grzewczej w zakresie
wyższych temperatur zewnętrznych
Temperatura zewnętrzna, oC
Temperaturawody
grzewczej,oC

7. 7
 Zmiana temperatury wymaganej
wewnątrz pomieszczeń powoduje
przesunięcie krzywej grzewczej
wzdłuż osi ukośnej.
Zmiana temperatury wymaganej w budynku,
a korekta krzywej grzewczej
 Temperatura zasilania instalacji grzewczej
zostanie podwyższona w całym zakresie pracy

8. 8
 Krzywa grzewcza ulegnie równoległemu przesunięciu wzdłuż osi ukośnej, gdy
zostanie zmieniona wymagana temperatura wewnętrzna. Temperatura zasilania
instalacji grzewczej podwyższy się, zwiększając wydajność cieplną grzejników.
Zmiana temperatury wymaganej w budynku,
a korekta krzywej grzewczej
Temperatura zewnętrzna, oC
Temperaturawody
grzewczej,oC
Tz = 63oC
Tz = 68oC

9. 9
 Pełne możliwości płynnej regulacji temperatur pracy instalacji grzewczej, są
osiągalne dla kotłów bez dolnego ograniczenia temperatury wody powrotnej
(lub w kotle). W szczególności więc pełny zakres regulacji osiągany jest dla
kotłów kondensacyjnych, gdzie niższe temperatury pracy są wręcz pożądane
dla uzyskiwania wysokich sprawności pracy (efekt kondensacji pary wodnej).
Krzywa grzewcza, a rodzaj kotła grzewczego
Temperatura zewnętrzna, oC
Temperaturawody
grzewczej,oC
TMIN = 40oC

10. 10
Wybór regulatora: pokojowy, czy pogodowy?
Źródło: „Felduntersuchungen: Betriebsverhalten von Heizungsanlage mit Gasbrennwertkesseln”,
Fachhochschule Braunschweig/Wolfenbüttel 2004
 Regulacja pogodowa w oparciu o krzywą grzewczą zapewnia najniższe koszty
ogrzewania domu. Nie dopuszcza do nadmiernego podwyższania temperatur
wody grzewczej. Systemy pracujące w trybie regulacji pogodowej uzyskiwały
średnio sprawność średnioroczną 87,3%, podczas gdy przy regulacji pokojowej
o ponad 3% mniej: 84,2% (na podstawie analizy pracy 67 systemów grzewczych)
Średnioroczna sprawność systemu ogrzewania
(Jahresnutzungsgrad), odniesiona do ciepła
spalania gazu ziemnego.

11. 11
Regulacja w trybie „mieszanym”:
pogodowa + pokojowa
 Bez względu na zmiany wewnątrz
budynku, regulator pogodowy reaguje
wyłącznie na zmiany temperatury
zewnętrznej (2).
 Jeżeli charakter budynku utrudnia
utrzymywanie oczekiwanej temperatury
wewnętrznej, możliwe jest zastosowanie
trybu „mieszanego” regulacji – z korektą
temperatury zasilania w zależności od
temperatury wewnętrznej.
 Regulator (1) (jak calormatic 470) jest
wtedy instalowany wewnątrz budynku
pełniąc dodatkową funkcję pomiaru
temperatury wewnętrznej.
1
2

12. 12
Ustawienie krzywej grzewczej,
a oszczędności w zużyciu paliwa
 Przyjmuje się, że każde podniesienie o +1oC
temperatury wewnętrznej zwiększa zużycie
paliwa przez kocioł grzewczy o około +6%.
 Dlatego należy dążyć do ustawienia jak
najniższej krzywej grzewczej, przy której
osiąga się komfort cieplny w budynku.
 Może to wymagać kilku korekt nastawy krzywej
na podstawie obserwacji zachowania się
systemu grzewczego w swoim budynku.
 Regulator pogodowy przyjmuje w swojej pracy
pomiar temperatury zewnętrznej tzw. stłumionej,
czyli uśrednianej w czasie, aby nagłe jej zmiany
nie powodowały „skokowej” regulacji wydajności
systemu ogrzewania. Jest to ważne tym
bardziej, że budynki są obiektami zwykle o dużej
bezwładności cieplnej.

13. Chłodzenie
www.eko-blog.pl www.vaillant.pl
Ogrzewanie
Energia odnawialna
Kotły gazowe
Kotły olejowe
Pompy ciepła
Kolektory słoneczne
Systemy wentylacji