Geometriako oinarrizko kontzeptuak

1. GEOMETRIAKO
OINARRIZKO
SAILKAPENA

2. IRUDI GEOMETRIKOENIRUDI GEOMETRIKOEN
SAILKAPENASAILKAPENA
Irudi geometrikoak bi talde nagusietan sailkatzen dira :
POLIGONOAK IRUDI KURBOAK

3. POLIGONOAK
poligonoak hiru taldetan sailkatzen dira :
-triangeluak : 3 alde 3 angelu
-laukia : 4 alde 4 angelu
-beste batzuk :

4. triangeluak
3 alde 3 angelu dituen poligonoa da. Eta honela sailkatzen dira :
Aldeei begira
aldekidea
isoszelea
eskalenoa
Angeluei begira
zuzena
zorrotza kamutsa
at=Oinaren azalera · h
2

5. laukia
4 alde eta 4 angelu dituen poligonoa da. Eta honela sailkatzen da :
Paralelogramoak :
beren aldeak
binaka berdinak
dituzten laukiak.
karratua
laukizuzena
erronboa
Trapezioak :
Bi alde paralelo
eta beste biak
ez dituen laukia.
zuzena Erregularra
edo isoszelea irregularra
A trap= (O+o) · h
2
Ak = oina · h
Ae= D+d
2
AK=a2

6. Beste batzuk
Pentagonoa hexagonoa heptagonoa
oktagonoa
5 alde 5 angelu 6 alde 6 angelu
7 alde 7 angelu
8 alde 8 angelu

7. IRUDI KURBOAK
ZIRKUNFERENTZIA ZIRKULOA
Perimetroa dela esan
daiteke. Zentrotik
distantzia berdinera
dauden puntu multzoa
da.
Azalera dela esan daiteke.
Zirkunferentziaren barneko
eremua da.
Az = πr2
Pz = 2πr

8. GORPUTZ GEOMETRIKOENGORPUTZ GEOMETRIKOEN
SAILKAPENASAILKAPENA
Gorputz geometrikoak bi talde handietan sailkatu daitezke :
POLIEDROAK GORPUTZ BIIBILAK

9. POLIEDROAK
Hiru taldetan sailkatu ditzakegu poliedroak :
-prismak :
-piramideak :
-poliedro erregularrak :
TETRAEDROA(4) HEXAEDROA(6)
OKTAEDROA(8)
IKOSAEDROA(20)
DODEKAEDROA(12)

10. prismak
Paraleloan dauden bi oinen erpinak lotzean sortzen den poliedroa da.
Prismak paralelepipedoak izan daitezke. Paralelepipedoak oinarri bezala
Paralelogramo bat duen prisma.
Hau ortoedroa da
zeren angelu guztiak
angeluzuzenak dira
paralelepipedoak
Prismaren izena oinaren arabera jartzen da.

11. piramideak
Poligono baten oina eta poligono horren plano berean ez dagoen puntuarekin
erpinak elkartzean sortzen den gorputz geometrikoa da.
Piramide
triangelularra
Piramide
laukiarra
Piramide
pentagonala
Piramide
hexagonala
Piramidearen izena oinaren arabera jartzen da.

12. Poliedro erregularrak
Aurpegi guztiak berdinak dituzten
poliedroak dira.
Dodekaedroa (12)
Hexaedroa (6)
Ikosaedroa (20)
Oktaedroa (8)
Tetraedroa (4)

13. GORPUTZ BIRIBILAK
Hiru taldetan sailkatzen dira :
-zilindroa
-konoa
-esfera