1. LỜI MỞ ĐẦU
Hồ Chí Minh- một trong những nhà tư tưởng, nhà lãnh tụ cách mạng thế
giới, quan tâm nhiều về vấn đề đạo đức và giáo dục đạo đức.Trong cuộc đời hoạt
động cách mạng, Người luôn xem trọng vấn đề xây dựng đạo đức cách mạng, coi
đạo đức là cái gốc, cái nền tảng của người cách mạng. Tư tưởng đạo đức Hồ Chí
Minh, do đó, rất sâu sắc, phong phú, cả về lý luận và thực tiễn, đã trở thành một bộ
phận vô giá của văn hóa dân tộc và nhân loại, một sức mạnh to lớn làm nên mọi
thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Không những bàn về đạo đức, mà chính cuộc
đời của Người là một tấm gương sáng phản ánh một cách mẫu mực những tư
tưởng và khát vọng đạo đức do chính mình đặt ra.
Giáo dục đạo đức là một trong những vấn đề nổi bật trong tư tưởng đạo đức
Hồ Chí Minh. Người đặc biệt nhấn mạnh vai trò của đạo đức và luôn quan tâm đến
việc giáo dục đạo đức trong sự nghiệp trồng người. Công cuộc đổi mới ở nước ta
hiện nay đang cần những thế hệ công dân tốt và đội ngũ cán bộ có đủ cả đức lẫn
tài. Cho nên, việc tăng cường công tác giáo dục đạo đức là một trong những yêu
cầu của công cuộc đổi mới kinh tế - xã hội, là đòi hỏi cấp thiết của sự nghiệp phát
triển con người trong giai đoạn mới ở nước ta.
SVTH-Đoàn Kiều Văn Tâm
Tiểu Luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh
NỘI DUNG
I .Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức
1.Quan điểm về vai trò và sức mạnh của đạo đức
Khi đánh giá vai trò của đạo đức trong đời sống, Người nói “Cũng

2. như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có
gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo
đức thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân”. Như vậy Hồ Chí
Minh đã khẳng định đạo đức là nguồn nuôi dưỡng và phát triển con người, như
gốc của cây, nguồn của sông, của suối. Như đối với con người, sức có mạnh mới
gánh được nặng và đi được xa. Người cách mạng phải có đạo đức cách mạng mới
hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng. Bởi lẽ con đường đi đến độc lập dân tộc và
CNXH là con đường dài, đòi hỏi sự phấn đấu không ngừng của mỗi người, mỗi
thế hệ và nhiều thế hệ nối tiếp nhau. Chăm lo cái gốc, cái nguồn, cái nền tảng ấy là
công việc thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân, của mỗi gia đình và mỗi người
trong xã hội. Đạo đức trở thành nhân tố quyết định mọi công việc và là phẩm chất
của con người, vì vậy việc rèn luyện đạo đức cho con người trước hết là cho cán
bộ đảng viên là cần thiết. Người thường nhắc lại ý của V.I.Lenin: Đảng cộng sản
phải tiêu biểu cho trí tuệ, danh dự, lương tâm của dân tộc và thời đại. Trong di
chúc, Người căn dặn:” Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức
cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật
trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của
nhân dân”. Tư tưởng Hồ Chí Minh là đạo đức trong hành động, lấy hiệu quả thực
tế làm thước đo. Trong cuốn Đường Cách Mệnh, bài đầu tiên nói về tư cách người
cách mệnh, Hồ Chí Minh đã nêu một quan điểm lớn: phải có cái đức để đi đến cái
trí, và khi có cái trí thì cái đức đảm bảo cho người cách mạng giữ vững được chủ
nghĩa mà mình đã giác ngộ, chấp nhận, đi theo. Người phân tích, người có đức mà
bất tài giống như ông Bụt ngồi trong chùa không làm hại ai nhưng cũng chẳng có

3. ích gì, ngược lại có tài mà không có đức là hỏng. Như vậy, tài và đức, hồng và
SVTH-Đoàn Kiều Văn Tâm
Tiểu Luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh
chuyên, phẩm chất và năng lực phải thống nhất làm một, trong đó đức là gốc của
tài, hồng là gốc của chuyên, phẩm chất là gốc của năng lực. Tài càng lớn thì đức
càng cao, vì đức- tài nhằm phục vụ nhân dân. Vai trò của đạo đức còn thể hiện là
lòng cao thượng của con người. Mỗi người có công việc, tài năng, vị trí khác
nhau.. nhưng ai giữ được đạo đức cách mạng thì là người cao thượng. Suy rộng ra,
sức hấp dẫn của chủ nghĩa xã hội chưa phải là ở lý tưởng cao xa, ở mức sống vật
chất dồi dào, ở tư tưởng được tự do giải phóng, mà trước hết là ở những giá trị đạo
đức cao đẹp, ở phẩm chất của những người cộng sản ưu tú, bằng tấm gương sống
và hành động của mình, chiến đấu cho lý tưởng đó trở thành hiện thực. Tấm
gương đạo đức trong sáng của một nhân cách vĩ đại, song cũng rất đời thường của
Hồ Chí Minh chẳng những có sức hấp dẫn mạnh mẽ với nhân dân Việt Nam mà
còn cả nhân dân thế giới.
2. Quan điểm về những chuẩn mực đạo đức cách mạng
a. Trung với nước, hiếu với dân.
Trong mối quan hệ đạo đức thì mối quan hệ giữa mỗi người với đất nước,
với nhân dân, với dân tộc là mối quan hệ lớn nhất. Trung, hiếu là phẩm chất quan
trọng nhất, bao trùm nhất. Trung, hiếu là những khái niệm đã có trong tư tưởng
đạo đức truyền thống Việt Nam và phương Đông, xong có nội dung hạn hẹp.
”Trung với vua, hiếu với cha mẹ”. Hồ Chí Minh đã kế thừa những giá trị đạo đức
truyền thống và đưa vào đó một nội dung mới ”Trung với nước, hiếu với dân”.

4. Trung với nước là trung thành với sự nghiệp dựng nước và giữ nước, trung thành
với con đường đi lên của đất nước, là suốt đời phấn đấu cho Đảng, cho cách mạng.
Nước là của dân,nhân dân làm chủ đất nước, bao nhiêu quyền hạn và lực lượng
đều ở nơi dân, bao nhiêu lợi ích đều vì dân, cán bộ là đầy tớ của dân chứ không
phải là ”quan cách mạng”. Từ “trung với vua, hiếu với cha mẹ” chuyển thành tận
trung với nước tận hiếu với dân, Hồ Chí Minh đã thức hiện một cuộc cách mạng
về đạo đức :”Đạo đức cũ như người đầu cuối ngược xuống đất chân chổng lên trời.
Đạo đức mới như người hai chân đứng vững được dưới đất, đầu ngửng lên trời”
SVTH-Đoàn Kiều Văn Tâm
Tiểu Luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh
Hai là, học cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, đời riêng trong sáng, nếp
sống giản gị và đức khiêm tốn phi thường.
Ba là, học đức tin tuyệt đối vào sức mạnh của nhân dân, kính trọng nhân
dân và hết lòng, hết sực phục vụ nhân dân, luôn nhân ái, vị tha, khoan dung và
nhân hậu với con người.
Bốn là, học tấm gương về ý chí và nghị lực tinh thần to lớn, quyết tâm vượt
qua mọi thử thách, gian nguy để đạt được mục đích cuộc sống.
Chúng ta còn giáo dục đạo đức bằng nêu những tấm gương sáng, phát huy
hơn nữa tinh thần thì đua yêu nước trong các đoàn thể, tổ chức, cơ quan trên mọi
lĩnh vực xã hội. Đồng thời, phải kiên quyết đấu tranh chống lại những hiện tượng
phi đạo đức, lối sống thực dụng, chủ nghĩa cá nhân, khắc phục những biểu hiện tư
tưởng đạo đức cũ không còn phù hợp. Chẳng hạn, xử lý triệt để những hành vi bạo
lực học đường, hành vi trái với đạo đức học đường, đi ngược với lễ thầy trò. Kỷ

5. luật, loại bỏ những cán bộ, đảng viên tha hóa về đạo đức cách mạng, tình trạng
tham nhũng, thiếu trách nhiệm, cửa quyền của các cơ quan nhà nước.
Từ đó, mỗi người dân Việt Nam thấy được vai trò, vị trí của đạo đức đối
với cá nhân và xã hội, để vươn lên với tinh thần, tình cảm và trách nhiệm của
mình, làm chủ được một cách đúng đắn tri thức hiện đại, trở thành những con
người có đầy tâm, đủ tài, biết “đau với nỗi đau của đất nước, biết lo với nỗi lo
chung của đất nước
SVTH-Đoàn Kiều Văn Tâm
Tiểu Luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh
KẾT LUẬN
Một tờ báo nước ngoài đã viết “ Đằng sau cái cốt cách dịu dàng của Cụ Hồ
là một ý chí sắt thép. Dưới cái bề ngoài giản dị là một tinh thần quật khởi anh
hùng không có gì uy hiếp nổi”. Đúng vậy, ở Hồ Chí Minh người ta tiềm thấy
chân dung một con Người rất đỗi bình dị trong cuộc sống đời thường, nhưng lại
toát lên những phẩm chất đạo đức cách mạng trong sáng, một tinh thần quật khởi
anh hùng, một ý chí sắt thép của một người lãnh tụ cách mạng vĩ đại đã suốt đời
đấu tranh cho công cuộc giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp. Phải khẳng định
rằng, những phẩm chất đạo đức của Hồ Chí Minh đã nâng tầm thành hệ tư tưởng
đạo đức kế thừa được truyền thống đạo đức dân tộc, kết hợp với tinh hoa đạo đức
nhân loại, lấy đạo đức cộng sản Mác-Leenin làm cốt lõi. Tư tưởng đạo đức mà
Người để lại cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta có ý nghĩa và giá trị vô cùng to
lớn. Đặc biệt là đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn
nước nhà bước vào nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, xu thế

6. toàn cầu hóa, đã và đang mang lại những cơ hội, thuận lợi nhưng cũng đặt ra nhiều
thách thức, khó khăn cần được giả quyết. Nhất là vấn đề sự nghiệp giáo dục đạo
đức cho thế hệ trẻ, cho các cán bộ đảng viên, cho mọi người dân Việt Nam. Hơn
lúc nào hết, vấn đề giáo dục đạo đức đã trở thành một bài toán khó cho Đảng và
nhà nước, một vấn đề nhức nhối cho toàn xã hội. Mà để giải quyết được bài toán
ấy không phải là dễ, nhưng cũng không phải là khó nếu mỗi người dân Việt Nam,
nhất là mỗi sinh viên chúng ta – thế hệ rường cột tương lai của nước nhà, tự mình
ý thức được vai trò của đạo đức, rèn luyện, tu dưỡng theo tư tưởng đạo đức của
Người, nói cách khác, trong giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi mỗi cá nhân phải biết
tự “xoá đói về thông tin, về trí tuệ”, phải biết tự “xoá nghèo về nhân cách và đạo
đức làm người” để thực sự trở thành những công dân vừa “hồng” vừa “chuyên”
nhằm xây dựng đất nước “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như Bác Hồ đã từng mong
SVTH-Đoàn Kiều Văn Tâm
Tiểu Luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh
Tài liệu. vn
Thực trạng đạo đức học đường hiện nay
Thực Trạng đạo đức học sinh, sinh viên
Nhà xuất bản Chính Trị Quốc Gia
Báo tuoitre.com
Báo tuoitre.com

7. toàn cầu hóa, đã và đang mang lại những cơ hội, thuận lợi nhưng cũng đặt ra nhiều
thách thức, khó khăn cần được giả quyết. Nhất là vấn đề sự nghiệp giáo dục đạo
đức cho thế hệ trẻ, cho các cán bộ đảng viên, cho mọi người dân Việt Nam. Hơn
lúc nào hết, vấn đề giáo dục đạo đức đã trở thành một bài toán khó cho Đảng và
nhà nước, một vấn đề nhức nhối cho toàn xã hội. Mà để giải quyết được bài toán
ấy không phải là dễ, nhưng cũng không phải là khó nếu mỗi người dân Việt Nam,
nhất là mỗi sinh viên chúng ta – thế hệ rường cột tương lai của nước nhà, tự mình
ý thức được vai trò của đạo đức, rèn luyện, tu dưỡng theo tư tưởng đạo đức của
Người, nói cách khác, trong giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi mỗi cá nhân phải biết
tự “xoá đói về thông tin, về trí tuệ”, phải biết tự “xoá nghèo về nhân cách và đạo
đức làm người” để thực sự trở thành những công dân vừa “hồng” vừa “chuyên”
nhằm xây dựng đất nước “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn” như Bác Hồ đã từng mong
SVTH-Đoàn Kiều Văn Tâm
Tiểu Luận Tư Tưởng Hồ Chí Minh
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh
Tài liệu. vn
Thực trạng đạo đức học đường hiện nay
Thực Trạng đạo đức học sinh, sinh viên
Nhà xuất bản Chính Trị Quốc Gia
Báo tuoitre.com
Báo tuoitre.com