SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 24
Downloaden Sie, um offline zu lesen
1-1




            Paraqitjet grafike
Qëllimet:
Pas kësaj ore të ligjeratave ju duhet të jeni në gjendje që të :

       Dini rolin dhe rëndësinë e paraqitjeve grafike

       Dini disa nga llojet e paraqitjeve grafike

       Konstruktoni diagramet vijore dhe diagramin polar.

       Konstruktoni diagramet sipërfaqësore përmes shtyllave, të
      katrorit dhe rrethit.

       Kuptoni disa nga parimet e konstruktimit të paraqitjeve të
      ndryshme grafike

                                                                     1




       Qëllimi i paraqitjes grafike
        Grafikët rrefejnë një tregim…..
        Shumë njerëz tregojnë pak interesim ose
         nuk kanë kohë që të analizojnë shifrat
         dhe faktet e ndryshme të dhëna në
         gazetat ditore. Mirëpo nëse këto të dhëna
         janë të prezantuara grafikisht, ato bëhen
         më të lehta për tu kuptuar dhe mbesin për
         një kohë më të gjatë në kujtesë.
        Prezantimi grafik i të dhënave e bëjnë
         leximin e tyre më interesant, më të
         shpejtë dhe më lehtë të kuptueshme.
        E metë e prezantimit grafik të të dhënave
         është mungesa e detaleve dhe saktësia
         më e vogël.
                                                                     2




                                                                         1
Qëllimi i paraqitjes grafike
Në ekonomi, një figurë e vërtetë është më e vlefshme se njëmijë
                            fjalë……

   Paraqitja grafike përbën një nga mjetet më
    efikase si për përshkrimin në formë vizuale
    të rezultateve të vrojtimit të shumta të një apo
    disa karakteristikave të një popullimi
    statistikor, ashtu edhe për zbulimin e
    raporteve dhe ndërlidhjeve midis këtyre
    karakteristikave ose midis ndryshimeve në
    kohë dhe hapësirë të fenomeneve.
   Paraqitja grafike lehtëson kuptimin shumë më
    shpejtë sesa paraqitja e një morie të madhe
    shifrash, duke i kryer një shërbim të madh
    shkencës dhe përbënë një mjet ndihmës
    shumë të vlefshëm për studimet statistikore.
                                                              3




       Format e paraqitjes grafike


             FORMAT E PARAQITJES GRAFIKE


                                           Ideogramet/
     Diagramet         Kartogramet
                                           piktogramet


  -Pikësore
  (stigmograme)     -Kartodiagrame        Grafikë me figura
  -Vijore           -Harta statistikore        natyrale
  -Sipërfaqësore
  -Hapësinore



                                                              4




                                                                  2
Diagramet

    Stigmograme (diagrame pikësore)
    Diagrame vijore (përmes vijave)
    Diagrame sipërfaqësore (histograme)
    Stereograme (hapësinore)




                                             5




                          Diagrami vijor
 Bazohet në pasqyrimin grafik përmes vijave të
  drejta , të shtrembra dhe të thyera.
 Në konstruktimin e tyre , kryesisht,
  shfrytëzohen sistemet koordinative:
 -sistemi i koordinatave këndrejta dhe
 - sistemi polar
 Përmes diagrameve vijore mund të
  pasqyrojmë me sukses grafikisht një ose të
  krahasojmë dy e më tepër seri kohore, por
  nëse vlerat e tyre nuk dallohen shumë dhe
  nëse janë të shprehura në njësi të njeta të
  matjes.
                                             6




                                                  3
Diagrami vijor

 Diagramet vijore janë të përshtashme për të
  prezantuar ecuritë e biznesit sepse përmes
  tyre mund të shihen ndryshimet gjatë tërë
  kohës. Variabla, si numri i njësive të shitura
  prezantohet në boshtin vertikal (ordinatë)
  derisa koha prezantohet në boshtin
  horizontal(abshisë)
 Përmes diagramit vijor me sukses mund të
  krahasojmë ecuritë e eksportit, importit,
  të ofertës , kërkesës, natalitetit dhe
  mortalitetit e kështu me radhë.              7




   Shembull 1.                      Diagrami vijor

   Shitjet e telefonave celularë (në 000 copë) në
    një shtet gjatë periudhës 2000-2004 janë si
    në tabelën vijuese: Paraqitni të dhënat përmes
    dijagramit vijor.
                            Vitet       Shitjet në
                                        000 copë
                        2000           280
                        2001           300
                        2002           570
                        2003           900
                        2004           1200

                                                     8




                                                         4
Prezantimi i të dhënave përmes dijagramit
vijor
                                            Telefona te shitur
                              1400
 Nr. i telefonave te shitur




                              1200

                              1000

                               800

                               600

                               400

                               200

                                 0
                                     2000    2001      2002      2003   2004

                                                       Vitet

                                                                                9




                                                       Diagrami polar
 Diagrami polar shfrytëzohet për pasqyrimin e
  dukurive të karkaterit sezonal, përkatësisht
  për hulumtimin e variacioneve sezonale dhe
  pasqyrohet në diagramin polar.
 Variacione sezonale kanë këto dukuri: numri
  dhe bujtjet e turistëve, qarkullimi hotelier,
  konstruktimi ndërtimor, konsumi i energjisë
  elektrike, kërkesa për mallra sezonale etj.
 Diagrami polar na mundëson që në mënyrë
  mjaft figurative të vërejmë varaiacionet e
  dukurisë së vështruar përmes muajve dhe të
  shikojmë ndikimin e sezonës në to.

                                                                               10




                                                                                    5
Paraqitja përmes diagramit polar
Shembull 2 Kurorëzimet në Kosovë në vitin 2004 sipas
muajve janë si në tabelën vijuese




                                        Burimi:ESK: Analiza e statistikave
                                        Vitale të Kosovës për periudhën
                                        më të re, shukrt, 2008

                                                                  11




                                       Diagrami polar

 Sa më tepër që vija i afrohet mesit të
  rrethit (polit), do të thotë se sezoni
  ndikon ashtu që dukuria zvogëlohet.
 Sa më tepër që vija largohet nga
  mesi i rrethit – sezoni ndikon në
  rritjen e dukurisë.



                                                                  12




                                                                             6
Diagramet sipërfaqësore
                             (histograme)
    Diagramet sipërfaqësore janë grafikë të
     cilët përmes sipërfaqeve të figurave
     gjeometrike pasqyrojnë të dhënat
     statistikore. Më të përdorshmit janë:
    Shtyllat (bar diagramet)
    Katrori
    Rrethi


                                               13




2-17


       Diagramet me shtylla (Bar diagramet )


        Diagramet me shtylla (bar diagramet ),
         përdoren shumë në prezantimin e të
         dhënave. Ata mund të jenë:
        Shtylla të thjeshta,
        Shtylla të dyfishta dhe të
         shumëfishta
        Shtyllat simetrike
        Shtylla të ndara ose strukturale
                                               14




                                                    7
Shtyllat e thjeshta
  Shtyllat e thjeshta shfrytëzohen për
   paraqitjen e madhësisë ose të
   nivelit të dukurisë sipas
   modaliteteve apo vlerave të një
   veçorie ose sipas veçorisë kohore ose
   hapësinore.
  Me shtylla të thjeshta mund të
   prezantohen gati të gjitha llojet e
   serive.

                                                            15




 Shembull 3                  Shtyllat e thjeshta

 Shitjet e telefonave celularë (në 000 copë) në një shtet gjatë
  periudhës 2000-2004 janë si në tabelën vijuese: Paraqitni të
  dhënat përmes shtyllave të thjeshta

                                  Vitet     Shitjet
                                            në 000
                                             copë
                               2000         280
                               2001         300
                               2002         570
                               2003         900
                               2004         1200

                                                            16




                                                                   8
Shembull 3- vazhdim                                         Shtyllat e thjeshta/ të njëfishta



                                                         Shitja e telefonave celular

                                           1200
                   Shitjet (në 000 copë)
                                           1000
                                            800
                                            600
                                            400
                                            200
                                              0
                                                  2000        2001      2002     2003   2004
                                                                       Vitet




                                                                                                17




  Shembull 4.                                              Shtyllat e thjeshta/ të njëfishta


   Levizja e numrit të popullsisë së Kosovës për periudhën 123 vjeçare




Burimi: ESK: Analiza e Statstikave Vitale të Kosovës për periudhën më të re, Shkurt 2008.




                                                                                                18




                                                                                                     9
Shembull 4. vazhdim   Shtyllat e thjeshta/ të njëfishta




                                                    19




         Shtylla të dyfishta dhe të
                      shumëfishta
 Shtyllat e dyfishta dhe të shumëfishta
  shfrytëzohen kur duam të krahasojmë
  madhësinë, përkatësisht nivelin e
  dy e më shumë dukurive sipas të
  njetës veçori, ndërsa të dhënat janë
  të shprehura në njësi të njëjta të
  matjes.


                                                    20




                                                          10
Shembull 5.                                                              Shtyllat e dyfishta




                                                                                                 21




Shembull 5.                                                              Shtyllat e dyfishta

                                     Popullsia ne Kosove sipas gjinise, 2002-2005)

                              1080
                              1060
                              1040
 Nr. i popullsise (ne mije)




                              1020
                              1000
                              980
                              960
                              940
                                      2002              2003                2004      2005
                                                                  Viti               Gra     Burra



                                                                                                 22




                                                                                                      11
Shembull 5.                                                        Shtyllat e shumëfishta

                                       Popullsia totale e Kosoves sipas gjinise (2002-2005)

                                2500
   Nr. i popullsise (ne mije)




                                2000

                                1500

                                1000

                                500

                                  0
                                           2002            2003       Viti        2004            2005

                                                          Gra     Burra      Gjithsej popullsia




                                                                                                         23




Sygjerimet për konstruktimin e Diagrameve me shtylla

 Për përgjigjet kategorike që janë kualitative, shtyllat
  duhet të konstruktohen horizontalisht kurse për përgjigje
  numerike shtyllat duhet të konstruktohen vertikalisht.
 Hapësira në mes të shtyllave duhet të jetë sa gjysma e
  gjerësisë së shtyllës ose sa gjerësia e shtyllës.
 Shkallët dhe porositë janë mjet i rëndësishëm për
  leximin e grafëve dhe duhet të përfshihen.
 Boshtet duhet të definohen qartë.
 Titulli i grafit vendoset mbi grafik.
 Burime te të dhënave dhe spjegime të tjera duhet të
  prezantohen.


                                                                                                         24




                                                                                                              12
Shtyllat simetrike
 Shtyllat simetrike janë formë specifike e
  shtyllave të dyfishta (ose binarëve) të cilat
  janë të shtrira horizontalisht dhe për ballë
  njëri tjetrit.
 Më së shpeshti zbatohen në statistikën
  demografike me qëllim të pasqyrimit të
  të strukturës së popullsisë sipas gjinisë
  dhe moshës.
 Duke pasqyruar të dhënat e popullsisë
  sipas moshës dhe gjinisë formojmë
  PIRAMIDËN E POPULLSISË
                                                 25




                        Shtyllat simetrike
 Shtyllat simetrike shfrytëzohen edhe për
  pasqyrimin dhe krahasimin e madhësisë dhe
  strukturës së dukurive të cilat janë të kundërta
  njëra me tjetrën, por reciprokisht të lidhura dhe
  të kushtëzuara. Si p.sh.
 Të hyrat dhe të dalat
 Eksporti dhe importi
 Të lindurit dhe të vdekurit
 Të shpërngulurit dhe të kthyerit në një
  regjion të caktuar
 Kurorëzimet dhe shkurorëzimet
                                                 26




                                                      13
Piramida e popullsisë
 Piramida e popullsisë ,e quajtur gjithashtu piramida
  moshë-gjini e popullsisë ose diagrami i strukturës së
  moshës, është ilustrim grafik që prezanton
  shpërnadarjen e moshave të ndrysheme të popullsisë
  sipas gjinisë (zakonisht për një shtet ose regjion).
 Ajo përbëhet nga dy bar diagrame të mbështetura
  shpinë për shpinë ashtu që popullsia shënohet në
  boshtin X (abshisë) kurse gjinia në boshtin Y,(ordinatë),
  njëra tregon gjininë femerore e tjetra gjininë
  mashkullore, zakonisht në grupe moshore prej 5 vjet.
 Meshkujt prezantohen në anën e majtë kurse femrat
  në anën e djathtë dhe ata mund të prezantohen në
  përqindje ose me numrin absolut të popullsisë.
                                                       27




                   Piramida e popullsisë/ilustrim


                   Mosha




                                                       28




                                                              14
Piramida e popullsisë së Kosovës
                     (ESK: Anketa Demografike dhe Socio-ekonomike 1999),




                                                                           29




                Përdorimi i piramidës së popullsisë

   Piramida e popullsisë mund të shfrytëzohet për të gjetur
    numrin e popullsisë që është ekonomikisht e varur nga
    pjesa tjetër e popullsisë.
   Vartësit ekonomik ( popullsia e paaftë për punë) janë ata që
    janë më të rinj se 15 vjet dhe ata mbi 65 vjet.
   Natyrisht në disa vende më pak të zhvilluara fëmijët fillojnë të
    punojnë edhe para moshës 15 vjeçare, kurse në disa vende të
    tjera është e zakonshme që puna të filloj gjatë moshës 18-21
    vjet, kurse njerëzit mund të punojnë edhe pas moshës 65
    vjeçare ose të pensionohen më herët.Për këtë definimi është një
    lloj vlerësimi.
   Në shumë vende,qeveritë planifikojnë zhvillimin ekonomik në
    atë mënyrë që popullsia e aftë për punë duhet të mbështesë
    popullsisnë e paaftë për punë.
   Piramida e popullsisë mund të shfrytëzohet edhe për vështrimin
    e rritjes natyrore të popullsisë, lindjet dhe normën e
    vdekjes së popullsisë.                                    30




                                                                                15
Diagramet përmes sipërfaqes së
                                      katrorit dhe rrethit

   Katrorët , gjegjësisht sipërfaqja e
    katrorit shfrytëzohen për pasqyrim grafik
    të dhënave me qëllim të krahasimit të
    madhësive të tyre të cilat mund të jenë
    proporcionale me madhësinë të cilat i
    përfaqësojnë.

           S        a2   siperfaqja e katrorit
          a          S    brinja e katrorit
                                                                      31




                                                      Shembull 6
  Sëmundjet nga kanceri në Kosovë në vitin 2005
  sipas niveleve janë si në tabelën vijuese.
  Prezantoni grafikisht të dhënat përmes sipërfaqes
  së katrorit.

  Rastet e sëmundjeve       Nr. i të sëmurëve
  malinje, 2005
  Niveli primar                               3885
  Niveli seknodar                               462
  Niveli terciar                              1148
  Gjithsej                                   5495
Burimi: ESK Statistikat sociale, “Statistikat e shëndetësisë”, 2005

                                                                      32




                                                                           16
Shembull 6 - vazhdim
    Niveli primar S a2
     =3885;S= 3885 a S                                    3885        62,32 :10 6, 232 6 cm



                                            S    a2
    Niveli sekondar
     = 462; S= 462                          a        S   462      21, 49 :10 2,149 2 cm


    Niveli
     terciar=1148                       S       a2
     S=1148                             a        S       1148         38,38 :10 3,8 4 cm

                                                                                      33




                                                     Shembull 6 - vazhdim
Fig. Sëmundjet nga kanceri sipas niveleve në vitin 2005 në Kosovë.
Niveli primar
                                                                 Niveli terciar
                                        Niveli
                                        sekondar

     S= 3885 pacientë
                                                             S= 1148 pacientë
                                       S= 462 pacientë




a=62,32 (6 cm)                       a= 21,49 (2m)                    a=38,38 (4cm)


Burimi: ESK Statistikat sociale, “Statistikat e shëndetësisë”, 2005




                                                                                      34




                                                                                              17
Diagramet sipërfaqësore të rrethit

    Diagramet sipërfaqësore të rrethit, përdoren për nevoja
     të krahasimit të dhënave statistikore si dhe për paraqitjen e
     strukturës së dukurisë.


S     r2                3,14
        S
r                  r rrezja e rrethit

    Të dhënat e shembullit të gjashtë të shfrytëzohen
    për paraqitjen e sëmundjeve nga kanceri sipas
    niveleve.
                                                                       35




                                                        Shembull 7

                         S     r2
 Niveli primar
  =3885;S= 3885                 S        3885
                         r                         1237,3   35,17 :10 3,517cm
                                         3,14

 Niveli sekondar = S               r2
  462; S= 462
                                     S      462
                    r                               147,13 12,3 :10 1,123cm
 Niveli                                    3,14
  terciar=1148
  S=1148       S r2
                          S          1148
                    r                           365, 6 19,12 :10 1,912cm
                                     3,14
                                                                       36




                                                                                18
Shembull 7 - vazhdim
Fig. Sëmundjet nga kanceri sipas niveleve në vitin 2005 në Kosovë.
Niveli primar

                                        Niveli                           Niveli terciar
                                        sekondar

                r=3,5cm
                                                                                 r=1,9cm
                                            r=1,2cm




 r=35,17 (3,5 cm)                  r= 12,13 (1,2cm)                    r=19,12 (1,9cm)

 Burimi: ESK Statistikat sociale, “Statistikat e shëndetësisë”, 2005

                                                                                           37




                              Rrethi struktural/diagrami tortë

 •Diagrami struktural ëshët një grafik i
 ndarë në sektore, i cili ilustron
 frekuencat në përqindje.
 •Në daigramin tortë madhësia e çdo
 sektori është proporcionale me sasitë
 që prezanton.
 •Bashkërisht të gjithë sektorët
 krijojnë rrethin e plotë.
                                                                                           38




                                                                                                19
Rrethi struktural/diagrami tortë
       Hapat për ndërtimin e diagramit torte ose rrethit
          struktural:
        Komponentet e veçanta të variablave konvertohen në
         përqindje për të ndërtuar diagramin tortë.
        Këto përqindje konvertohen në shkallë
         korresponduese të rrethit.
        Vizatohet rrethi me kompas me madhësi adekuate.
        Maten pikat në rreth që prezantojnë madhësinë e çdo
         sektori me ndihmën e këndmatësit.
        Aranzhohen sektorët sipas madhësisë.
        Përdoren ngjyra të ndryshme për të dalluar pjesët e
         veçanta.

                                                               39




2-20




       Rrethi struktural/diagrami tortë

        Diagrami tortë veçanërisht është i
         përshtatshëm për prezantimin e
         distribucionit relativ dhe në përqindje
         të frekuencave. Rrethi është i ndarë në
         mënyrë proporcionale me frekuencat
         relative dhe pjesët e rrethit e
         përgjigjen grupeve të ndryshme.
        SHEMBULL 5: Përgjigjet e 200
         lojtarëve në lidhje me llojin e patikave
         që preferojnë janë si në tabelën
         vijuese:                                 40




                                                                    20
Shembull 8- vazhdim

       Bazuar në të dhënat në vijim , prezantoni ato përmes
       diagramit tortë.

        Lloji i         Nr. i       Struktura        Shkallët e rrethit
        patikave        lojtarëve   %
        Nike            92                 46%                46x3,6=165,6o
        Adidas          49              24,5%               24,5 x 3,6=88,2o
        Reebok          37              18,5%               18,5 x 3,6=66,6o
        Ascis           13               6,5%                6,5 x 3,6=23,4o
        Të tjera        9                4,5%                 4,5 x3,6=16,2o
        Gjithsej        200                   100                             360o

                                                                                 41




2-22



                    Diagrami tortë për preferencat e lojtarëve



                                      Asics
                        Reebok         6%
                         18%
                                          Të tjera
                                            4%
                                                                      Nike
                                                                      Adidas
                                                                      Reebok
                   Adidas                                             Asics
                    24%
                                                                      Të tjera
                                              Nike
                                              46%




                                                                                 42




                                                                                      21
Rrethi struktural/diagrami tortë

 Derisa diagrami tortë ndoshta është grafiku
  statistikor më i përhapur në botën e biznesit
  dhe të mas mediave, ai rrallë shfrytëzohet
  për publikime shkencore dhe teknike.
 Eshtë një prej grafikëve më të kritikuar, dhe
  shumë statisticientë rekomandojnë që të
  eliminohet krejt nga përdorimi , duke theksuar
  veçanërisht se është vështirë të krahasohen
  pjesë të ndryshme të një grafiku të dhënë, ose
  të krahasohen të dhënat nga diagrame të
  ndryshme strukturale.

                                                  43




Forma të tjera të paraqitjes grafike
 Kartogrami- i cili mund të paraqitet
  si kartodiagram dhe si hartë.
 Ideogrami /Piktogramet –
  paraqiten përmes simboleve dhe
  figurave natyrale
 Shtrirja territoriale e dukurisë më së
  miri mund të pasqyrohet përmes
  kartodiagramit.
                                                  44




                                                       22
Paraqitja grafike përmes hartave




                                                  45




 Disa rekomandime për ndërtimin e grafikëve


 Çdo grafik duhet të përmbajë në vetvete të
    gjithë treguesit e nevojshëm për interpretimin e
    saktë të tij, pavarësisht nga teksti, pra:
-titullin e qartë të objektit që paraqitet;
-periudhës së cilës i referohen të dhënat;
-hapësirën territoriale;
-burimin si dhe
-shkallët e matjeve që janë zbatuar.
 Numrat dhe fjalët që përmban grafiku,duhet të
    lexohen pa e rrotulluar fletën.


                                                  46




                                                       23
Disa rekomandime për ndërtimin e grafikëve
                - vazhdim

 Duhet zgjedhur drejt metoda e
  paraqitjes,në mënyrë që ajo të jetë më e
  përshtatshmja për një tip tabele të
  caktuar, kur mund të përdoren
  korrektësisht disa metoda, përparësi
  duhet dhënë metodës më të thjeshtë;
 Në boshtet duhet treguar saktësisht
  gjithmonë përmbajtja e variablave dhe
  njësia e matjes;
 Prerjet e shkallëve duhet treguar
  nëpërmjet ndërprerjes së boshteve, etj.
                                                     47




Konceptet kyçe
 Diagramet                 Shtyllat simetrike
 Diagramet vijore          Piramida e popullsisë
 Diagrami polar            Katrori
 Diagramet                 Rrethi
sipërfaqësore               Diagrami struktural
 Shtyllat e thjeshta,      Kartodiagramet
të shumëfishta              Ideogramet




                                                     48




                                                          24

Más contenido relacionado

Was ist angesagt?

Sëmundjet gjenetike
Sëmundjet gjenetikeSëmundjet gjenetike
Sëmundjet gjenetikeXhuLia Muca
 
Borxhi publik dhe deficiti buxhetor ne Shqiperi
Borxhi publik dhe deficiti buxhetor ne ShqiperiBorxhi publik dhe deficiti buxhetor ne Shqiperi
Borxhi publik dhe deficiti buxhetor ne ShqiperiDarla Evangjeli
 
Llojet e teksteve
Llojet e teksteveLlojet e teksteve
Llojet e tekstevesindi21
 
Letersia boterore e shekullit xx
Letersia boterore e shekullit xxLetersia boterore e shekullit xx
Letersia boterore e shekullit xxJozefKola
 
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshmeProjekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshmesidorelahalilaj113
 
Funksioni
FunksioniFunksioni
Funksionikoralda
 
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriut
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriutroli i elementeve kimike ne organizmin e njeriut
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriutmikaela basha
 
Liber per Kimi 12 (me zgjedhje).pdf
Liber per Kimi 12 (me zgjedhje).pdfLiber per Kimi 12 (me zgjedhje).pdf
Liber per Kimi 12 (me zgjedhje).pdfShisheShishe
 
Elementet kimik ne trupin tone projekt kimi
Elementet kimik ne trupin tone  projekt kimiElementet kimik ne trupin tone  projekt kimi
Elementet kimik ne trupin tone projekt kimiFacebook
 
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Ushtrime)
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Ushtrime)STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Ushtrime)
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Ushtrime)fatonbajrami1
 
Fazat e studimit statistikor
Fazat e studimit statistikorFazat e studimit statistikor
Fazat e studimit statistikorMenaxherat
 
Ushtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikesUshtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikeskulla 2010
 
Kimia ne mbrojtje te mjedisit
Kimia ne mbrojtje te mjedisitKimia ne mbrojtje te mjedisit
Kimia ne mbrojtje te mjedisitKlarisa Klara
 
iliada analize , Analize e Iliades
iliada analize , Analize e Iliadesiliada analize , Analize e Iliades
iliada analize , Analize e Iliadesssuseree34b8
 
Syprina e katërorit dhe drejtkëndëshit
Syprina e katërorit dhe drejtkëndëshitSyprina e katërorit dhe drejtkëndëshit
Syprina e katërorit dhe drejtkëndëshitAdelina Fejzulla
 
Lidhja e matematikes me lendet e tjera
Lidhja e matematikes me lendet e tjeraLidhja e matematikes me lendet e tjera
Lidhja e matematikes me lendet e tjeraolinuhi
 

Was ist angesagt? (20)

Sëmundjet gjenetike
Sëmundjet gjenetikeSëmundjet gjenetike
Sëmundjet gjenetike
 
Borxhi publik dhe deficiti buxhetor ne Shqiperi
Borxhi publik dhe deficiti buxhetor ne ShqiperiBorxhi publik dhe deficiti buxhetor ne Shqiperi
Borxhi publik dhe deficiti buxhetor ne Shqiperi
 
Plan biznesi
Plan biznesiPlan biznesi
Plan biznesi
 
Llojet e teksteve
Llojet e teksteveLlojet e teksteve
Llojet e teksteve
 
Letersia boterore e shekullit xx
Letersia boterore e shekullit xxLetersia boterore e shekullit xx
Letersia boterore e shekullit xx
 
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshmeProjekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
Projekt; Gjeometria ne programet shkollore e jeten e perditshme
 
Funksioni
FunksioniFunksioni
Funksioni
 
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriut
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriutroli i elementeve kimike ne organizmin e njeriut
roli i elementeve kimike ne organizmin e njeriut
 
Panelet diellore
Panelet diellorePanelet diellore
Panelet diellore
 
Kimi 10
Kimi 10Kimi 10
Kimi 10
 
Liber per Kimi 12 (me zgjedhje).pdf
Liber per Kimi 12 (me zgjedhje).pdfLiber per Kimi 12 (me zgjedhje).pdf
Liber per Kimi 12 (me zgjedhje).pdf
 
Problemet e adoleshenteve
Problemet e adoleshenteveProblemet e adoleshenteve
Problemet e adoleshenteve
 
Elementet kimik ne trupin tone projekt kimi
Elementet kimik ne trupin tone  projekt kimiElementet kimik ne trupin tone  projekt kimi
Elementet kimik ne trupin tone projekt kimi
 
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Ushtrime)
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Ushtrime)STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Ushtrime)
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Ushtrime)
 
Fazat e studimit statistikor
Fazat e studimit statistikorFazat e studimit statistikor
Fazat e studimit statistikor
 
Ushtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikesUshtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikes
 
Kimia ne mbrojtje te mjedisit
Kimia ne mbrojtje te mjedisitKimia ne mbrojtje te mjedisit
Kimia ne mbrojtje te mjedisit
 
iliada analize , Analize e Iliades
iliada analize , Analize e Iliadesiliada analize , Analize e Iliades
iliada analize , Analize e Iliades
 
Syprina e katërorit dhe drejtkëndëshit
Syprina e katërorit dhe drejtkëndëshitSyprina e katërorit dhe drejtkëndëshit
Syprina e katërorit dhe drejtkëndëshit
 
Lidhja e matematikes me lendet e tjera
Lidhja e matematikes me lendet e tjeraLidhja e matematikes me lendet e tjera
Lidhja e matematikes me lendet e tjera
 

Mehr von Menaxherat

Statistike nocionet kryesore dhe mostra ligjerata 2 - ardiana gashi
Statistike   nocionet kryesore dhe mostra ligjerata 2 - ardiana gashiStatistike   nocionet kryesore dhe mostra ligjerata 2 - ardiana gashi
Statistike nocionet kryesore dhe mostra ligjerata 2 - ardiana gashiMenaxherat
 
Statistike treguesit e korelacionit ardiana gashi
Statistike treguesit e korelacionit   ardiana gashiStatistike treguesit e korelacionit   ardiana gashi
Statistike treguesit e korelacionit ardiana gashiMenaxherat
 
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluara
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluaraStatistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluara
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluaraMenaxherat
 
Statistike indekset
Statistike indeksetStatistike indekset
Statistike indeksetMenaxherat
 
Si te bejme hulumtim
Si te bejme hulumtimSi te bejme hulumtim
Si te bejme hulumtimMenaxherat
 
Tatimi mbi vleren e shtuar dhe tatimi ne te ardhurat e korporatave taksa d...
Tatimi mbi vleren e shtuar  dhe tatimi ne  te ardhurat e korporatave  taksa d...Tatimi mbi vleren e shtuar  dhe tatimi ne  te ardhurat e korporatave  taksa d...
Tatimi mbi vleren e shtuar dhe tatimi ne te ardhurat e korporatave taksa d...Menaxherat
 
Sjellja organizative berim ramosaj
Sjellja organizative   berim ramosajSjellja organizative   berim ramosaj
Sjellja organizative berim ramosajMenaxherat
 
Statistike treguesit statistikor te pozicionit ardiana gashi
Statistike treguesit statistikor te pozicionit   ardiana gashiStatistike treguesit statistikor te pozicionit   ardiana gashi
Statistike treguesit statistikor te pozicionit ardiana gashiMenaxherat
 
Seminar analiza e tregut te punes ne kosove
Seminar   analiza e tregut te punes ne kosoveSeminar   analiza e tregut te punes ne kosove
Seminar analiza e tregut te punes ne kosoveMenaxherat
 
Promocioni nail reshidi
Promocioni nail reshidiPromocioni nail reshidi
Promocioni nail reshidiMenaxherat
 
Treguesit e pozicionit ushtrime
Treguesit e pozicionit ushtrimeTreguesit e pozicionit ushtrime
Treguesit e pozicionit ushtrimeMenaxherat
 
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit ardian...
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit   ardian...Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit   ardian...
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit ardian...Menaxherat
 
Projektimi i procesit Vehbi Ramaj
Projektimi i procesit Vehbi RamajProjektimi i procesit Vehbi Ramaj
Projektimi i procesit Vehbi RamajMenaxherat
 
Politika e produktit nail reshidi
Politika e produktit   nail reshidiPolitika e produktit   nail reshidi
Politika e produktit nail reshidiMenaxherat
 
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqi
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqiPermbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqi
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqiMenaxherat
 
Politika e cmimit nail reshidi
Politika e cmimit nail reshidiPolitika e cmimit nail reshidi
Politika e cmimit nail reshidiMenaxherat
 
Mjedisi ligjor i bizneseve
Mjedisi ligjor i bizneseveMjedisi ligjor i bizneseve
Mjedisi ligjor i bizneseveMenaxherat
 
Menaxhment ymer havolli permbledhje
Menaxhment   ymer havolli permbledhjeMenaxhment   ymer havolli permbledhje
Menaxhment ymer havolli permbledhjeMenaxherat
 
Menaxhimi i qmimeve
Menaxhimi i qmimeveMenaxhimi i qmimeve
Menaxhimi i qmimeveMenaxherat
 
Menaxhimi i resurseve humane pytje
Menaxhimi i resurseve humane pytjeMenaxhimi i resurseve humane pytje
Menaxhimi i resurseve humane pytjeMenaxherat
 

Mehr von Menaxherat (20)

Statistike nocionet kryesore dhe mostra ligjerata 2 - ardiana gashi
Statistike   nocionet kryesore dhe mostra ligjerata 2 - ardiana gashiStatistike   nocionet kryesore dhe mostra ligjerata 2 - ardiana gashi
Statistike nocionet kryesore dhe mostra ligjerata 2 - ardiana gashi
 
Statistike treguesit e korelacionit ardiana gashi
Statistike treguesit e korelacionit   ardiana gashiStatistike treguesit e korelacionit   ardiana gashi
Statistike treguesit e korelacionit ardiana gashi
 
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluara
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluaraStatistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluara
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluara
 
Statistike indekset
Statistike indeksetStatistike indekset
Statistike indekset
 
Si te bejme hulumtim
Si te bejme hulumtimSi te bejme hulumtim
Si te bejme hulumtim
 
Tatimi mbi vleren e shtuar dhe tatimi ne te ardhurat e korporatave taksa d...
Tatimi mbi vleren e shtuar  dhe tatimi ne  te ardhurat e korporatave  taksa d...Tatimi mbi vleren e shtuar  dhe tatimi ne  te ardhurat e korporatave  taksa d...
Tatimi mbi vleren e shtuar dhe tatimi ne te ardhurat e korporatave taksa d...
 
Sjellja organizative berim ramosaj
Sjellja organizative   berim ramosajSjellja organizative   berim ramosaj
Sjellja organizative berim ramosaj
 
Statistike treguesit statistikor te pozicionit ardiana gashi
Statistike treguesit statistikor te pozicionit   ardiana gashiStatistike treguesit statistikor te pozicionit   ardiana gashi
Statistike treguesit statistikor te pozicionit ardiana gashi
 
Seminar analiza e tregut te punes ne kosove
Seminar   analiza e tregut te punes ne kosoveSeminar   analiza e tregut te punes ne kosove
Seminar analiza e tregut te punes ne kosove
 
Promocioni nail reshidi
Promocioni nail reshidiPromocioni nail reshidi
Promocioni nail reshidi
 
Treguesit e pozicionit ushtrime
Treguesit e pozicionit ushtrimeTreguesit e pozicionit ushtrime
Treguesit e pozicionit ushtrime
 
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit ardian...
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit   ardian...Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit   ardian...
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit ardian...
 
Projektimi i procesit Vehbi Ramaj
Projektimi i procesit Vehbi RamajProjektimi i procesit Vehbi Ramaj
Projektimi i procesit Vehbi Ramaj
 
Politika e produktit nail reshidi
Politika e produktit   nail reshidiPolitika e produktit   nail reshidi
Politika e produktit nail reshidi
 
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqi
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqiPermbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqi
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqi
 
Politika e cmimit nail reshidi
Politika e cmimit nail reshidiPolitika e cmimit nail reshidi
Politika e cmimit nail reshidi
 
Mjedisi ligjor i bizneseve
Mjedisi ligjor i bizneseveMjedisi ligjor i bizneseve
Mjedisi ligjor i bizneseve
 
Menaxhment ymer havolli permbledhje
Menaxhment   ymer havolli permbledhjeMenaxhment   ymer havolli permbledhje
Menaxhment ymer havolli permbledhje
 
Menaxhimi i qmimeve
Menaxhimi i qmimeveMenaxhimi i qmimeve
Menaxhimi i qmimeve
 
Menaxhimi i resurseve humane pytje
Menaxhimi i resurseve humane pytjeMenaxhimi i resurseve humane pytje
Menaxhimi i resurseve humane pytje
 

Paraqitjet grafike

  • 1. 1-1 Paraqitjet grafike Qëllimet: Pas kësaj ore të ligjeratave ju duhet të jeni në gjendje që të :  Dini rolin dhe rëndësinë e paraqitjeve grafike  Dini disa nga llojet e paraqitjeve grafike  Konstruktoni diagramet vijore dhe diagramin polar.  Konstruktoni diagramet sipërfaqësore përmes shtyllave, të katrorit dhe rrethit.  Kuptoni disa nga parimet e konstruktimit të paraqitjeve të ndryshme grafike 1 Qëllimi i paraqitjes grafike Grafikët rrefejnë një tregim…..  Shumë njerëz tregojnë pak interesim ose nuk kanë kohë që të analizojnë shifrat dhe faktet e ndryshme të dhëna në gazetat ditore. Mirëpo nëse këto të dhëna janë të prezantuara grafikisht, ato bëhen më të lehta për tu kuptuar dhe mbesin për një kohë më të gjatë në kujtesë.  Prezantimi grafik i të dhënave e bëjnë leximin e tyre më interesant, më të shpejtë dhe më lehtë të kuptueshme.  E metë e prezantimit grafik të të dhënave është mungesa e detaleve dhe saktësia më e vogël. 2 1
  • 2. Qëllimi i paraqitjes grafike Në ekonomi, një figurë e vërtetë është më e vlefshme se njëmijë fjalë……  Paraqitja grafike përbën një nga mjetet më efikase si për përshkrimin në formë vizuale të rezultateve të vrojtimit të shumta të një apo disa karakteristikave të një popullimi statistikor, ashtu edhe për zbulimin e raporteve dhe ndërlidhjeve midis këtyre karakteristikave ose midis ndryshimeve në kohë dhe hapësirë të fenomeneve.  Paraqitja grafike lehtëson kuptimin shumë më shpejtë sesa paraqitja e një morie të madhe shifrash, duke i kryer një shërbim të madh shkencës dhe përbënë një mjet ndihmës shumë të vlefshëm për studimet statistikore. 3 Format e paraqitjes grafike FORMAT E PARAQITJES GRAFIKE Ideogramet/ Diagramet Kartogramet piktogramet -Pikësore (stigmograme) -Kartodiagrame Grafikë me figura -Vijore -Harta statistikore natyrale -Sipërfaqësore -Hapësinore 4 2
  • 3. Diagramet  Stigmograme (diagrame pikësore)  Diagrame vijore (përmes vijave)  Diagrame sipërfaqësore (histograme)  Stereograme (hapësinore) 5 Diagrami vijor  Bazohet në pasqyrimin grafik përmes vijave të drejta , të shtrembra dhe të thyera.  Në konstruktimin e tyre , kryesisht, shfrytëzohen sistemet koordinative:  -sistemi i koordinatave këndrejta dhe - sistemi polar  Përmes diagrameve vijore mund të pasqyrojmë me sukses grafikisht një ose të krahasojmë dy e më tepër seri kohore, por nëse vlerat e tyre nuk dallohen shumë dhe nëse janë të shprehura në njësi të njeta të matjes. 6 3
  • 4. Diagrami vijor  Diagramet vijore janë të përshtashme për të prezantuar ecuritë e biznesit sepse përmes tyre mund të shihen ndryshimet gjatë tërë kohës. Variabla, si numri i njësive të shitura prezantohet në boshtin vertikal (ordinatë) derisa koha prezantohet në boshtin horizontal(abshisë)  Përmes diagramit vijor me sukses mund të krahasojmë ecuritë e eksportit, importit, të ofertës , kërkesës, natalitetit dhe mortalitetit e kështu me radhë. 7 Shembull 1. Diagrami vijor  Shitjet e telefonave celularë (në 000 copë) në një shtet gjatë periudhës 2000-2004 janë si në tabelën vijuese: Paraqitni të dhënat përmes dijagramit vijor. Vitet Shitjet në 000 copë 2000 280 2001 300 2002 570 2003 900 2004 1200 8 4
  • 5. Prezantimi i të dhënave përmes dijagramit vijor Telefona te shitur 1400 Nr. i telefonave te shitur 1200 1000 800 600 400 200 0 2000 2001 2002 2003 2004 Vitet 9 Diagrami polar  Diagrami polar shfrytëzohet për pasqyrimin e dukurive të karkaterit sezonal, përkatësisht për hulumtimin e variacioneve sezonale dhe pasqyrohet në diagramin polar.  Variacione sezonale kanë këto dukuri: numri dhe bujtjet e turistëve, qarkullimi hotelier, konstruktimi ndërtimor, konsumi i energjisë elektrike, kërkesa për mallra sezonale etj.  Diagrami polar na mundëson që në mënyrë mjaft figurative të vërejmë varaiacionet e dukurisë së vështruar përmes muajve dhe të shikojmë ndikimin e sezonës në to. 10 5
  • 6. Paraqitja përmes diagramit polar Shembull 2 Kurorëzimet në Kosovë në vitin 2004 sipas muajve janë si në tabelën vijuese Burimi:ESK: Analiza e statistikave Vitale të Kosovës për periudhën më të re, shukrt, 2008 11 Diagrami polar  Sa më tepër që vija i afrohet mesit të rrethit (polit), do të thotë se sezoni ndikon ashtu që dukuria zvogëlohet.  Sa më tepër që vija largohet nga mesi i rrethit – sezoni ndikon në rritjen e dukurisë. 12 6
  • 7. Diagramet sipërfaqësore (histograme)  Diagramet sipërfaqësore janë grafikë të cilët përmes sipërfaqeve të figurave gjeometrike pasqyrojnë të dhënat statistikore. Më të përdorshmit janë:  Shtyllat (bar diagramet)  Katrori  Rrethi 13 2-17 Diagramet me shtylla (Bar diagramet ) Diagramet me shtylla (bar diagramet ), përdoren shumë në prezantimin e të dhënave. Ata mund të jenë:  Shtylla të thjeshta,  Shtylla të dyfishta dhe të shumëfishta  Shtyllat simetrike  Shtylla të ndara ose strukturale 14 7
  • 8. Shtyllat e thjeshta  Shtyllat e thjeshta shfrytëzohen për paraqitjen e madhësisë ose të nivelit të dukurisë sipas modaliteteve apo vlerave të një veçorie ose sipas veçorisë kohore ose hapësinore.  Me shtylla të thjeshta mund të prezantohen gati të gjitha llojet e serive. 15 Shembull 3 Shtyllat e thjeshta  Shitjet e telefonave celularë (në 000 copë) në një shtet gjatë periudhës 2000-2004 janë si në tabelën vijuese: Paraqitni të dhënat përmes shtyllave të thjeshta Vitet Shitjet në 000 copë 2000 280 2001 300 2002 570 2003 900 2004 1200 16 8
  • 9. Shembull 3- vazhdim Shtyllat e thjeshta/ të njëfishta Shitja e telefonave celular 1200 Shitjet (në 000 copë) 1000 800 600 400 200 0 2000 2001 2002 2003 2004 Vitet 17 Shembull 4. Shtyllat e thjeshta/ të njëfishta Levizja e numrit të popullsisë së Kosovës për periudhën 123 vjeçare Burimi: ESK: Analiza e Statstikave Vitale të Kosovës për periudhën më të re, Shkurt 2008. 18 9
  • 10. Shembull 4. vazhdim Shtyllat e thjeshta/ të njëfishta 19 Shtylla të dyfishta dhe të shumëfishta  Shtyllat e dyfishta dhe të shumëfishta shfrytëzohen kur duam të krahasojmë madhësinë, përkatësisht nivelin e dy e më shumë dukurive sipas të njetës veçori, ndërsa të dhënat janë të shprehura në njësi të njëjta të matjes. 20 10
  • 11. Shembull 5. Shtyllat e dyfishta 21 Shembull 5. Shtyllat e dyfishta Popullsia ne Kosove sipas gjinise, 2002-2005) 1080 1060 1040 Nr. i popullsise (ne mije) 1020 1000 980 960 940 2002 2003 2004 2005 Viti Gra Burra 22 11
  • 12. Shembull 5. Shtyllat e shumëfishta Popullsia totale e Kosoves sipas gjinise (2002-2005) 2500 Nr. i popullsise (ne mije) 2000 1500 1000 500 0 2002 2003 Viti 2004 2005 Gra Burra Gjithsej popullsia 23 Sygjerimet për konstruktimin e Diagrameve me shtylla  Për përgjigjet kategorike që janë kualitative, shtyllat duhet të konstruktohen horizontalisht kurse për përgjigje numerike shtyllat duhet të konstruktohen vertikalisht.  Hapësira në mes të shtyllave duhet të jetë sa gjysma e gjerësisë së shtyllës ose sa gjerësia e shtyllës.  Shkallët dhe porositë janë mjet i rëndësishëm për leximin e grafëve dhe duhet të përfshihen.  Boshtet duhet të definohen qartë.  Titulli i grafit vendoset mbi grafik.  Burime te të dhënave dhe spjegime të tjera duhet të prezantohen. 24 12
  • 13. Shtyllat simetrike  Shtyllat simetrike janë formë specifike e shtyllave të dyfishta (ose binarëve) të cilat janë të shtrira horizontalisht dhe për ballë njëri tjetrit.  Më së shpeshti zbatohen në statistikën demografike me qëllim të pasqyrimit të të strukturës së popullsisë sipas gjinisë dhe moshës.  Duke pasqyruar të dhënat e popullsisë sipas moshës dhe gjinisë formojmë PIRAMIDËN E POPULLSISË 25 Shtyllat simetrike  Shtyllat simetrike shfrytëzohen edhe për pasqyrimin dhe krahasimin e madhësisë dhe strukturës së dukurive të cilat janë të kundërta njëra me tjetrën, por reciprokisht të lidhura dhe të kushtëzuara. Si p.sh.  Të hyrat dhe të dalat  Eksporti dhe importi  Të lindurit dhe të vdekurit  Të shpërngulurit dhe të kthyerit në një regjion të caktuar  Kurorëzimet dhe shkurorëzimet 26 13
  • 14. Piramida e popullsisë  Piramida e popullsisë ,e quajtur gjithashtu piramida moshë-gjini e popullsisë ose diagrami i strukturës së moshës, është ilustrim grafik që prezanton shpërnadarjen e moshave të ndrysheme të popullsisë sipas gjinisë (zakonisht për një shtet ose regjion).  Ajo përbëhet nga dy bar diagrame të mbështetura shpinë për shpinë ashtu që popullsia shënohet në boshtin X (abshisë) kurse gjinia në boshtin Y,(ordinatë), njëra tregon gjininë femerore e tjetra gjininë mashkullore, zakonisht në grupe moshore prej 5 vjet.  Meshkujt prezantohen në anën e majtë kurse femrat në anën e djathtë dhe ata mund të prezantohen në përqindje ose me numrin absolut të popullsisë. 27 Piramida e popullsisë/ilustrim Mosha 28 14
  • 15. Piramida e popullsisë së Kosovës (ESK: Anketa Demografike dhe Socio-ekonomike 1999), 29 Përdorimi i piramidës së popullsisë  Piramida e popullsisë mund të shfrytëzohet për të gjetur numrin e popullsisë që është ekonomikisht e varur nga pjesa tjetër e popullsisë.  Vartësit ekonomik ( popullsia e paaftë për punë) janë ata që janë më të rinj se 15 vjet dhe ata mbi 65 vjet.  Natyrisht në disa vende më pak të zhvilluara fëmijët fillojnë të punojnë edhe para moshës 15 vjeçare, kurse në disa vende të tjera është e zakonshme që puna të filloj gjatë moshës 18-21 vjet, kurse njerëzit mund të punojnë edhe pas moshës 65 vjeçare ose të pensionohen më herët.Për këtë definimi është një lloj vlerësimi.  Në shumë vende,qeveritë planifikojnë zhvillimin ekonomik në atë mënyrë që popullsia e aftë për punë duhet të mbështesë popullsisnë e paaftë për punë.  Piramida e popullsisë mund të shfrytëzohet edhe për vështrimin e rritjes natyrore të popullsisë, lindjet dhe normën e vdekjes së popullsisë. 30 15
  • 16. Diagramet përmes sipërfaqes së katrorit dhe rrethit  Katrorët , gjegjësisht sipërfaqja e katrorit shfrytëzohen për pasqyrim grafik të dhënave me qëllim të krahasimit të madhësive të tyre të cilat mund të jenë proporcionale me madhësinë të cilat i përfaqësojnë. S a2 siperfaqja e katrorit a S brinja e katrorit 31 Shembull 6 Sëmundjet nga kanceri në Kosovë në vitin 2005 sipas niveleve janë si në tabelën vijuese. Prezantoni grafikisht të dhënat përmes sipërfaqes së katrorit. Rastet e sëmundjeve Nr. i të sëmurëve malinje, 2005 Niveli primar 3885 Niveli seknodar 462 Niveli terciar 1148 Gjithsej 5495 Burimi: ESK Statistikat sociale, “Statistikat e shëndetësisë”, 2005 32 16
  • 17. Shembull 6 - vazhdim  Niveli primar S a2 =3885;S= 3885 a S 3885 62,32 :10 6, 232 6 cm S a2  Niveli sekondar = 462; S= 462 a S 462 21, 49 :10 2,149 2 cm  Niveli terciar=1148 S a2 S=1148 a S 1148 38,38 :10 3,8 4 cm 33 Shembull 6 - vazhdim Fig. Sëmundjet nga kanceri sipas niveleve në vitin 2005 në Kosovë. Niveli primar Niveli terciar Niveli sekondar S= 3885 pacientë S= 1148 pacientë S= 462 pacientë a=62,32 (6 cm) a= 21,49 (2m) a=38,38 (4cm) Burimi: ESK Statistikat sociale, “Statistikat e shëndetësisë”, 2005 34 17
  • 18. Diagramet sipërfaqësore të rrethit  Diagramet sipërfaqësore të rrethit, përdoren për nevoja të krahasimit të dhënave statistikore si dhe për paraqitjen e strukturës së dukurisë. S r2 3,14 S r r rrezja e rrethit Të dhënat e shembullit të gjashtë të shfrytëzohen për paraqitjen e sëmundjeve nga kanceri sipas niveleve. 35 Shembull 7 S r2  Niveli primar =3885;S= 3885 S 3885 r 1237,3 35,17 :10 3,517cm 3,14  Niveli sekondar = S r2 462; S= 462 S 462 r 147,13 12,3 :10 1,123cm  Niveli 3,14 terciar=1148 S=1148 S r2 S 1148 r 365, 6 19,12 :10 1,912cm 3,14 36 18
  • 19. Shembull 7 - vazhdim Fig. Sëmundjet nga kanceri sipas niveleve në vitin 2005 në Kosovë. Niveli primar Niveli Niveli terciar sekondar r=3,5cm r=1,9cm r=1,2cm r=35,17 (3,5 cm) r= 12,13 (1,2cm) r=19,12 (1,9cm) Burimi: ESK Statistikat sociale, “Statistikat e shëndetësisë”, 2005 37 Rrethi struktural/diagrami tortë •Diagrami struktural ëshët një grafik i ndarë në sektore, i cili ilustron frekuencat në përqindje. •Në daigramin tortë madhësia e çdo sektori është proporcionale me sasitë që prezanton. •Bashkërisht të gjithë sektorët krijojnë rrethin e plotë. 38 19
  • 20. Rrethi struktural/diagrami tortë Hapat për ndërtimin e diagramit torte ose rrethit struktural:  Komponentet e veçanta të variablave konvertohen në përqindje për të ndërtuar diagramin tortë.  Këto përqindje konvertohen në shkallë korresponduese të rrethit.  Vizatohet rrethi me kompas me madhësi adekuate.  Maten pikat në rreth që prezantojnë madhësinë e çdo sektori me ndihmën e këndmatësit.  Aranzhohen sektorët sipas madhësisë.  Përdoren ngjyra të ndryshme për të dalluar pjesët e veçanta. 39 2-20 Rrethi struktural/diagrami tortë  Diagrami tortë veçanërisht është i përshtatshëm për prezantimin e distribucionit relativ dhe në përqindje të frekuencave. Rrethi është i ndarë në mënyrë proporcionale me frekuencat relative dhe pjesët e rrethit e përgjigjen grupeve të ndryshme.  SHEMBULL 5: Përgjigjet e 200 lojtarëve në lidhje me llojin e patikave që preferojnë janë si në tabelën vijuese: 40 20
  • 21. Shembull 8- vazhdim Bazuar në të dhënat në vijim , prezantoni ato përmes diagramit tortë. Lloji i Nr. i Struktura Shkallët e rrethit patikave lojtarëve % Nike 92 46% 46x3,6=165,6o Adidas 49 24,5% 24,5 x 3,6=88,2o Reebok 37 18,5% 18,5 x 3,6=66,6o Ascis 13 6,5% 6,5 x 3,6=23,4o Të tjera 9 4,5% 4,5 x3,6=16,2o Gjithsej 200 100 360o 41 2-22 Diagrami tortë për preferencat e lojtarëve Asics Reebok 6% 18% Të tjera 4% Nike Adidas Reebok Adidas Asics 24% Të tjera Nike 46% 42 21
  • 22. Rrethi struktural/diagrami tortë  Derisa diagrami tortë ndoshta është grafiku statistikor më i përhapur në botën e biznesit dhe të mas mediave, ai rrallë shfrytëzohet për publikime shkencore dhe teknike.  Eshtë një prej grafikëve më të kritikuar, dhe shumë statisticientë rekomandojnë që të eliminohet krejt nga përdorimi , duke theksuar veçanërisht se është vështirë të krahasohen pjesë të ndryshme të një grafiku të dhënë, ose të krahasohen të dhënat nga diagrame të ndryshme strukturale. 43 Forma të tjera të paraqitjes grafike  Kartogrami- i cili mund të paraqitet si kartodiagram dhe si hartë.  Ideogrami /Piktogramet – paraqiten përmes simboleve dhe figurave natyrale  Shtrirja territoriale e dukurisë më së miri mund të pasqyrohet përmes kartodiagramit. 44 22
  • 23. Paraqitja grafike përmes hartave 45 Disa rekomandime për ndërtimin e grafikëve  Çdo grafik duhet të përmbajë në vetvete të gjithë treguesit e nevojshëm për interpretimin e saktë të tij, pavarësisht nga teksti, pra: -titullin e qartë të objektit që paraqitet; -periudhës së cilës i referohen të dhënat; -hapësirën territoriale; -burimin si dhe -shkallët e matjeve që janë zbatuar.  Numrat dhe fjalët që përmban grafiku,duhet të lexohen pa e rrotulluar fletën. 46 23
  • 24. Disa rekomandime për ndërtimin e grafikëve - vazhdim  Duhet zgjedhur drejt metoda e paraqitjes,në mënyrë që ajo të jetë më e përshtatshmja për një tip tabele të caktuar, kur mund të përdoren korrektësisht disa metoda, përparësi duhet dhënë metodës më të thjeshtë;  Në boshtet duhet treguar saktësisht gjithmonë përmbajtja e variablave dhe njësia e matjes;  Prerjet e shkallëve duhet treguar nëpërmjet ndërprerjes së boshteve, etj. 47 Konceptet kyçe  Diagramet  Shtyllat simetrike  Diagramet vijore  Piramida e popullsisë  Diagrami polar  Katrori  Diagramet  Rrethi sipërfaqësore  Diagrami struktural  Shtyllat e thjeshta,  Kartodiagramet të shumëfishta  Ideogramet 48 24