1. E-reading, e-boeken
en e-bibliotheken DEEL 3/3
Bibliotheekschool Gent – VSPW
15 November 2012
Johan.delaure@bibnet.be

2. 8. zakenmodellen

3. Het waarden netwerk
• Organisatiedesign: Gestileerde voorstelling
van
• actoren
• rollen
• Relaties tussen actoren en rollen
• Rollen
• Witte vierkanten
• Bundel van competenties
=> Dienstendesign => technisch design

8. Fysiek vs digitaal
• Fysieke bibliotheek heeft fysieke grenzen:
• Verplaatsing
• Openingsuren
• Beperkte beschikbaarheid
• Terugbrengen
• Boete
• Gebruikt exemplaar
• Fysieke opslagmogelijkheden voor de collectie
• Capaciteit in verwerking uitleenadministratie
• Kunstmatige beperkingen voor digitale?

9. Kunstmatige beperkingen
! (1/3)
20
5 uit
r
se
Kie
1. 1 exemplaar kopen => 1 gelijktijdige uitlening
2. Lezer mag beperkt aantal titels per jaar ontlenen
en item is de volle uitleen termijn niet
beschikbaar voor anderen.
3. Na lenen wordt aangeboden het item te kopen.
4. “window time” van 2 of 3 maanden;
5. Geen bestsellers
6. Boek en lezer hebben een “rittenkaart” of token,
bv. 24 boeken/jaar. Meer lezen is bijbetalen.

10. Kunstmatige beperkingen
(2/3)
7. Exemplaar kopen + prijs/uitlening
8. Exemplaar kopen + 26 uitleningen max
9. Geen koop, enkel prijs per uitlening
10. Lener moet meebetalen, bib betaalt enkel voor
bepaalde kansgroepen.
11. Prijs is per dag toegang tot online versie
12.Bibliotheek betaalt een jaarprijs per collectie.
13.Alle titels in aanbod aanwezig / betalen per
effectieve gelezen titels.

11. Kunstmatige beperkingen
(3/3)
14. Enkel online lezen
15.Enkel lezen off line met Adobe DRM
16. Off line lezen via een beveiligde app.
17. Uitleen enkel na verplaatsing naar de bib
18.Een plank (beperkte selectie) van boeken
onbeperkt
19.Een bibliotheekcommissie bepaalt centraal e-
boek pakketten; bibs schrijven in op pakketten
20.Enkel intra muros

12. Voorwaarden
Trade off: Wat is belangrijk?
Aard van de toegang •Gebruiksvriendelijk voor eindgebruiker –
•Intra / extra muros geen specifieke toepassingen en DRM;
•Online / download •Bibliotheek/bibliotheeknetwerk beslist
•Simultaan of niet over aanbod; uitgevers kunnen geen veto
Selectie stellen; aanbod is breed en neutraal;
•Bibliotheek eigen /opgelegd •Aanbod is vrij van commerciële
•Window periode doelstellingen; geen actieve marketing;
Bibliotheek eigendom
•Aanbod is betaalbaar en duurzaam.
•Duurzaam / jaarlijks
•Kopen of per uitleen •Onbeperkte toegang binnen muren
Budget bibliotheek
•Fragmenten integreerbaar in de online
bibliotheek etalage

13. Budget
• Omzet voor uitgevers voor eenzelfde volume verbruik gelijk
houden.
• Uitgave volume van de sector ongewijzigd houden ifv
eenzelfde volume verbruik.

14. Prijs per uitlening
• Vertrekbasis:
• We herleiden “de inhoudelijke kost” van het jaarlijkse volume
uitleningen tot de jaarlijkse aankoop van nieuwe titels.
• We nemen abstractie dus van alle titels vroeger gekocht.
• Gemiddeld 2008-2010 op basis van BIOS:
• uitleningen/jaar: 43.000.000
• Budget: 16.000.000
• Exemplaren: 1.319.061
• Gemiddelde prijs per uitlening: 0,37 euro
• Prijs per inwoner (6 mio): 2,68 euro
• Prijs per Bib lid: 10,71 euro
• Aantal uitleningen per bibliotheeklid: 28,68

15. Plafonering
• Wanneer de e-boekenverkoop 2 % van de gehele
boekenmarkt voor zich neemt,
• dan kan een licentie voor thuisgebruik aan de bibliotheken
gegund worden waarbij
• voor een licentieprijs van 322.000 euro
• 861.000 uitleningen worden toegestaan.
• Dit is 2% van het gemiddelde aankoopbudget en uitleningen.
• Dit is 0,37 euro per uitlening.
• De kosten om het aanbod geïntegreerd binnen en vanuit de
bibliotheekcontext te laten gebruiken, zijn extra aan
bovengenoemde kosten.
• Is dit model levensvatbaar?

16. Model 1
• Selectie door centraleHier staat de titel
aankoopcommissie.
• E-boeken als ‘exemplaren’, slechts aan één lezer gelijktijdig
“uitgeleend”.
• E-boeken online, met een “cache-functie” doorlezen.
• Publiek kan geen betaling gevraagd worden per uitlening bij
de uitlening
• Prijs per inwoneraantal

17. Model optie 2
• Uit te lenen boektitelsHier staat de titel worden als
moeten aangekocht
exemplaren
• 26/28 uitleningen per exemplaar
• Gelijktijdig uitlenen is mogelijk
• Window time
• Bibliotheek kiest zelf haar titels en de hoeveelheid

18. Model optie 3
• Betalen per uitlening Hier staat de titel
• Eén grote Vlaamse collectie
• Max. 450 tokens per titel actief (voor 70% van
bevolking/bibs)
• Window time
• Koopsuggestie na afloop van uitleenperiode

19. 9. innovatie met VEP

20. E-boeken staan niet op het rek
E-BOEKEN AANBIEDEN ?
Rol van bibliotheek
•op vlak van digitale muziek?
•als het te vinden is op
internet ?
De meerwaarde van de
bibliotheek is niet E-boeken gaan niet via USB…
•Hardware uitlenen
•USB sticks opladen
Wat is dan de meerwaarde?

21. INZETTEN OP LEESERVARING Boeken in de bib…
Grasduinen heruitvinden
•snuisteren tussen rekken
•etalages, lijstjes
•ordening en classificatie
•catalogus
Bladeren door boeken
•Browsen door catalogus; …boeken op het internet?
filters, facetten en hints
•Proeven van de inhoud
•Full-text boeken
•Tijdelijk lezen
•Koppelen
•Raadplegen

22. OP ZOEK NAAR ‘MEER’ GEBRUIKSERVARING
Grasduinen
• faciliterende software
• digitaal heruitvinden
Hybride lezen
• lezen en luisteren
• toestel onafhankelijk
Verrijkte e-boeken
• multimediaal
• interactief

23. DUBBELE AANPAK
Open basissysteem
• schaalbaar
• achtergrond,
ondersteunend
• gefaseerd
Innovatieve functies die
meerwaarde creëren
• met IWT
• “Innovatief aanbesteden”
• 3 projecten:

24. VEP BASIS SYSTEEM
• “Content Management
Systeem”
• Opslag van
documenten/e-
boeken/multimedia
• Indexeren API’s
• Toegang faciliteren
• Application Programming
Interface
Beveiligde
Beveiligde
• Diensten mogelijk maken opslag
opslag Full Text
Indexering

25. VEP IA : DRIE ONDERZOEKSVRAGEN
1. Cereus - GVI
• Wat zou mijn volgende te
lezen boek kunnen zijn?
2. Pyxima – Daisy Online
• Kan ik toestel onafhankelijk
lezen?
3. Xaop - Cloudring
• Ik zoek een boek, maar weet
niet meer waar ik het kocht?

26. VEP IA: DRIE INNOVATIEVE
TECHNOLOGIEËN
1. Cereus - GVI
• semantische tekstanalyse
2. Pyxima – Daisy Online
• Daisy4, HTML5, EPUB3
3. Xaop - Cloudring
• Cloud Indexing

27. VEP IA: DRIE TOEPASSINGEN TE
INTEGREREN
1. Cereus - GVI
• Ontdekken
2. Pyxima – Daisy Online
• Lezen
3. Xaop - Cloudring
• Terugvinden

28. In afwachting …
Hier staat de titel
• DBNL aanbod reeds gekoppeld aan de
bibliotheekcatalogus

29. Wat kan u doen?
Hier staat de titel
VRAAG
VRAAG
VRAAG-
ONTWIKKELING ETALAGES
INHOUD
INHOUD RELATIES
RELATIES
COLLECTIE PLEK
AANBOD
AANBOD

30. Hier staat de titel
•Met dank voor uw aandacht!
•Vragen?