2. Bilgi Yönetimi Nedir?
• Bilgi yönetimi, rekabetçiliği artırmak için bilgiyi
yaratma, bulma, elde etme ve harekete geçirmeye
yönelik stratejiler ve süreçler bütünü
• Organizasyonlardaki bilgileri sistemli bir şekilde
toplayan, depolayan ve kullanılmasını sağlayan bir
yöntemdir denilebilir.
• Barutçugil(2002) bilgi yönetimi bir disiplin olarak tarif
etmek ve bilgi yönetimi ile organizasyonel amaçların
daha iyi bir şekilde elde edilebilmesi için bireylere,
takımlara ve bütün organizasyona bilginin kolektif ve
sistematik olarak yaratılması, paylaşılması ve
uygulanması için olanaklar sağlandığını belirtmektedir.
21.05.2013
3. Bilgi Hiyerarşisi (D-I-K-W) (vebb)
• Bilgiyi kullanarak değer ve
fark yaratmak
• Doğru, gerçeklendirilmiş,
çerçevesi belirlenmiş
• İşe yarar düzenlenmiş
veriler
• İstatistikler, infografikler
Bilgelik
Bilgi
Enformasyon
Veri
Bilginin Oluşum Süreci21.05.2013
4. Bilgi Varlıkları
Patentler
Telif Hakları
Ticari Markalar
Dökümanlar
• Çalışma Çözümleri
• Web of Relationships
• Uygulama Toplulukları
• Tecrübe
• Uzmanlık ve teorik bilgi
• Database
Kodlanmış Bilgi Varlıkları (Yasal olarak sahip olunan)
21.05.2013
5. Bilgi Yönetimi Fonksiyonları
– Örgütsel Yaratıcılığı Yönetmek
– Yeniliği Teşvik Etmek
– Motivasyonu sağlamak
– İletişimi güçlendirmek
– Örgütsel iklimi iyileştirmek
21.05.2013
6. Bilgi Türleri ve Bilgi Dönüşümü
• 1966’da Polanyi insan bilgisini iki kategoriye
ayırmaktadır. Bunlar örtülü (tacit) bilgi ve açık
(explicit) bilgi olarak adlandırılmıştır.
• Açık bilgi, kodlanmış, iletilebilir bilgiyi temsil
etmektedir.
• Örtülü bilgi ise kişisel, biçimlendirilmesi, ifade
edilmesi ve iletilmesi güç bir bilgi türüdür.
• Örtülü ve açık bilgi birbirini tamamlamaktadır
ve etkileşim içindedirler.
21.05.2013
7. Bilgi Dönüşümünün 4 Modu
Socialization Externalization
Internalization Combination
Tacit
knowledge
(Örtülü Bilgi)
Explicit
Knowledge
(Açık Bilgi)
Tacit knowledge Explicit knowledge
(Örtülü Bilgi) (Açık Bilgi)
To
From
(Nonaka ve Takeuchi, 1995)
Kaynak: Knowledge-Creating Company, p. 62.
1 + 1
3
(Sosyalleşme) (Dışsallaşma)
(İçselleşme) (Birleştirme)
21.05.2013
8. Socialization (Sosyalleşme): Örtülü Bilgi=>Örtülü Bilgi
• Örtülü olan bilginin örtülü biçimde paylaşılmasıdır.
• Bir, tecrübe paylaşım sürecidir.
ÖRN:Gözlem, taklit ve çalışma süreçlerini içeren, çırak ile ustanın ilişkisi
Externalization (Dışsallaşma) : Örtülü Bilgi => Açık Bilgi
• Örtülü bilginin açık kavramlara çevrilmesi olarak açıklanabilir
• Diyalog ve karşılıklı tepkiler önemli rol oynar.
ÖRN: Bir kimsenin örtülü bilgisini kelimeler, şekiller, modeller ve daha önce
kullanılmış kalıplar kullanarak, açık bilgi biçiminde ifade etmesi
Internalization (İçselleşme) : Açık Bilgi => Örtülü Bilgi
• Açık bilginin örtülü bilgiye çevrilmesi işlemidir.
• Varolan açık bilgi (Paylaşılmış modeller ve teknik bilgi) kullanılarak öğrenmek.
ÖRN: Bir dökümanı takip ederek, herhangi bir aracı tamir etmek
Combination (Birleştirme): Açık Bilgi => Açık Bilgi
• Konseptleri, bir bilgi sistemine dönüştürme sürecidir.
• Mevcut bilgi ve enformasyonun tekrar düzenlenmesi olarak tanımlanabilir.
ÖRN: Belgelerle saklanmış iki adet toplantı kaydının, birleştirilerek paylaşılması
21.05.2013
9. KM Teknolojileri
•Groupware (Grup Yazılımları)
•Veri Depolama ve Madenciliği Sistemleri
•Uzman Sistemler
•Kurumsal Kaynak Yazılımları
•Intranetler
•Elektronik Performans Destek Sistemleri
•CBT, WBT
•Problem/Çözüm Veridepoları
21.05.2013
10. Bilgi Yönetim Sistemleri
NEDEN BİLGİ YÖNETİM SİSTEMLERİNE (BYS) İHTİYAÇ DUYULUR ?
• Bilgi yönetiminin organizasyon için amacı; bireysel ve toplu halde bulunan bilgi
birikiminin en etkili şekilde kullanımını sağlamaktır.
BYS YAPILANDIRMASI
• İhtiyaçların belirlenmesi
• Bilgi kaynaklarının belirlenmesi
• Bilgi ile ilgili kaynakların toplanması, oluşturulması veya ortadan kaldırılması
• Bilgi alma, uygulama, paylaşım
• Bilgi depolama
21.05.2013
11. Bilgi Yönetim Sistemleri
3. BYS SÜRECİ
-Bilgi keşfi ve algılama
-Bilgi organizasyonu ve değerlendirme
-Bilgi paylaşımı
-Bilginin yeniden kullanımı
-Bilginin yaratılması
-Bilgi edinimi
4. BYS STRATEJİLERİ
-Organizasyon yapıları
-Örgüt kültürü
-Bilgi saklama
-Öz yeterlilikler
-Dış bilgi ağı
21.05.2013
12. Bilgi Yönetim Sistemleri
KM TOOLS ( IT BASED )
-Groupware sistemleri
-Veri depolama, veri madenciliği
-Karar destek sistemleri
-İçerik yönetim sistemleri
-Doküman yönetim sistemleri
-Yapay zeka araçları
-Simulasyon araçları
-Semantik ağlar
KM RESOURCES (NON-IT BASED)
-Cross-functional proje ekipleri
-KM eğitim-öğretim
-Hikaye anlatma
-Mentorluk ( Akıl Hocalığı)
21.05.2013
13. Bilgi Yönetim Sistemleri
Sistemin kurulum süreci iki aşamadan oluşur.
1 - Teknik proğramlama ve know-how ilişkisini tasarlama
2 – Örgütsel know-how ilişkisine dayalı bilgi birikimi akım kanalları oluşturma
Bunları yaparken;
-Yetersiz destek ( yönetimsel/teknik)
-Firmanın ihtiyaçlarını tam olarak anlayamama
-Her bir sistemin ; işlevlerini ve sınırlarını iyi tanımlayamama
-Örgütsel kabul eksikliği (uygun örgüt kültürü eksikliği)
-Örgütsel uyum eksikliği
-Yetersiz kalite önlemleri
-Bilgi dinamikleri ve transferi doğasında zorluk; anlayıl eksikliği (Örtük Bilgi )
-Ayrı bir bütçe eksikliği
21.05.2013
14. • Günde 1 milyon varilin üzerinde madeni yağ pompalıyor
• 18000 çalışan
• 150 ülke
• John Old
• Texaco’s knowledge guru
21.05.2013
15. Commerce Bank knowledge management system kullanarak yılda ortalama
1 milyon $ kazandığını soylüyor
21.05.2013
16. Richard Van Dyke Toronto kökenli hukuk şirketi; bu sistemi kullanmanın
beklediklerinden çok daha fazla esneklik kazandırdığını söylüyor.
21.05.2013
17. Örnek Vaka: Siemens AG
Faaliyet Alanı: Elektronik ve Mühendislik
Merkez: Munich, Almanya
Çalışan Sayısı: 417.000
Yillik Satış :77,051 (MILYON US$ )
Piyasa Değeri: 66,236 (MILYON US$)
1997’de KM süreci başlamadan önceki durum:
• Bilgi yönetim insiyatifi dağınıktı ve münferit olarak
yürütülmekteydi.
• Piyasada büyümekte olan rekabetin baskısı, şirketi daha
fazla dinamikleşmeye ve uzmanlaşmaya itiyordu.
21.05.2013
18. Stratejiler
• Bir bilgi şirketi olmak
• Bilgi üretimi ve paylaşımını genişletmek
• Bilgi güvenliği ve risk yönetiminde uzmanlaşmak
• İzole edilmiş(bireysel) bilgi yönetimi çözümlerinden
kaçınmak
• Görünür ve yapısal bir bilgi yönetim sistemi ve bilgi
kaynağı oluşturmak
• Takım çalışanlarının mobilizasyonunu sağlamak
21.05.2013
19. Hamleler
• TOP+
• Communities of Practice (CoPs)
• NewsBoard
• ShareNet
• Yeni roller ve pozisyonlar:
Knowledge Management Office(KMO)
Knowledge Management Board(KMB)
Knowledge Management Council(KMC)
21.05.2013
20. Sonuçlar
• Müşteri odaklı ürün ve çözümler
• CoP ROI => 1/15
• Piyasa Değerinde Yükselme
• ShareNet in kullanımı sayesinde 122 milyon$ satış
artışı
• “Most Admired Knowledge Enterprise”
(MAKE) (Teleos, Avrupa Çapında)
• USA, International Benchmark on KM: Siemens
selected 1999-2002 as Best
21.05.2013
21. Örnek Vaka: British Petrol
Faaliyet Alanı: Enerji, Kimyasal
Merkez: Londra, İngiltere
Çalışan Sayısı: 108,000 (100 ülke)
Yillik Satış :178,721 (MILYON US$ )
Piyasa Değeri: 91,390 (MILYON US$)
Durum:
• BP 1990larda oldukça başarılı birleşme ve satın almalarla gücünü
arttırdı.
• Günümüzde alternatif ve yenilenebilir enerji dışında özellikle
solar enerjiye odaklanan BP gelişmeye devam ediyor.
• Kurumsal markalarının vurguladığı BP karakter birleşenleri,
ilerici, yeşil, yenilikçi ve performans
21.05.2013
22. Stratejiler
1990ların ortasında BP coğrafi olarak birbirinden uzak
mesafedeki sanal takımları teknoloji sayesinde bir araya
getirerek bilgi paylaşım stratejisi üzerinde yoğunlaştı.
• Sanal takımları kullanarak performans artışında radikal
değişim sağlamak
• Organizasyon içerisindeki bilgi birikimi paylaşımını
güçlendirmek
• İş süreçlerine bilgi birikimi paylaşımını adapte edebilmek
BP için, stratejilerin başarıyla uygulanması için bilgi
birikimi paylaşımı ve işbirliği örgütte stratejik zorunluluk
konumundaki anahtardır.
21.05.2013
23. Hamleler
• Projects Excellence,
• Operations Excellence (OE) Operations Value Process
• Common Operating Environment (COE) SQL
Yöneticiden teknik elemana kadar 1000 adet topluluk, 33000 izleyici
‘eClips’ : aktif tartışma platformu (%94 geri dönüş)
MS Outlook ve Web
“Most activities or tasks are not one time events whether it’s serving
fuel at a service station or drilling a well -we do the same things
repeatedly. every time we do something again, we should do it
better than the last” – Sir John Browne, BP CEO
Liderlik Senior Leadership & mid-level leadership
Örgüt Kültürü Birey odaklı, etkileşim ve örgütsel öğrenme
21.05.2013
24. Örnek Vaka: World Bank
• Faaliyet Alanı : Uluslararası Kredi Ve Danışmalık Hizmetleri
• Merkez : Washington DC, USA
• Çalışan Sayısı : 10,000
DURUM
• Dünya Bankası gelişmekte olan ülkelerde yaşam yoksulluğun azaltılması ve
kalitesinin iyileştirilmesi küresel misyonunu yerine daha iyi getirmek için eşsiz
geliştirme deneyimi bilgi üzerine çizme ve müşterileri ile paylaşma kabiliyetini
geliştirmek istedi.
• Birçok kuruluş gibi, Dünya Bankası da güçlü bir bilgi tabanına sahipti, ama
belgelerde yer alan bilgilerin hacmi ile ve insan bilgi alım kapasitesi paralel
değildi.
• Dünya Bankası güvenilir akım kaynakları sağlayarak, içeriğindeki kalitesini
sağlamak istedi.
• Bilgi yönetimi hareketi başarılı bir dizi projeyi de beraberinde getirdi.
21.05.2013
25. STRATEJİLER
• Dünya Bankası kuruluş çapında çalışan etkinliğini ve
verimliliğini artırmak için bilgi yönetimi kullanmayı
hedeflemiştir.
• ilk odak Dünya Bankası çalışanlarına bilgi kolayca ulaşılabilir
hale gelmesi.
• İkinci olarak; bilgi dağıtımının dış müşterilere ve iş ortaklarına
genişletilmiş olması böylece sürdürülebilir kalkınma için bir
takas odası olarak kendini tanımlayan, kendi sistemine dahil
olacak.
• Belirlenen 4 yöntem: Bilgi, kişisel düşünme, tartışma ve bilgi
sentezi
21.05.2013
26. HAMLELER
• Dünya Bankası Başlangıçta bilgileri paylaşmak ve bilgi birikimi
sağlamak için "uygulama toplulukları" tespit etti.
• Her departman, bir uzman dizini yaratma , bilgi yöneticisi
yardım ve operasyonel kadrosu ile elektronik bülten panoları
kurma ile görevlendirildi.
• Özel bilgi yönetimi personeli şirket çapında entegre bilgi
yönetimi çerçevesi ve sınıflandırma sisteminin geliştirilmesi ve
kurulmasını denetledi
• Dünya Bankası ilk bilgi yönetimi pilot programı uygulayıcısı
oldu.
21.05.2013
27. SONUÇLAR
• Geliştirilmiş operasyonel etkinlik
• Daha hızlı çevrim süresi
• Daha kaliteli müşteri hizmetleri
• Müşteriler, iş ortakları ve paydaşlarla
geliştirilmiş ilişkiler
• Daha fazla memnun çalışan
21.05.2013