1. LLOJET DHE METODAT E TE DHENAVE
PRIMARE
Te dhenat sekondare dhe nevoja per te dhena primare
Te dhenat primare mblidhen nga njesia kerkimore
(personi, familja, faktoret ekonomik, institucionet…)
Rendesia e zgjedhjes se perfaqesueseve reprezentativ
2. Llojet e te dhenave primare
Llojet e te dhenave te kerkuara na percaktojne edhe
metoden kerkimore qe do t’a perdorim
Sipas karakterit te dhenat primare mund te kerkohen
per:
a) Fakte dhe gjendjen
b) Mendim,qendrim dhe variabla psikologjike
3. a) Te dhenat mbi FAKTET, GJENDJEN
Te dhena per: te anketuarit, konsumatoret( te
tanishem dhe potencial), jokonsumatoret
Grup i te dhenave mbi vetite gjeografike, demografke,
ekonomike etj.
1) Vetite e te anketuarit
Qellimi: pergjithesimi dhe analizimi i vetive dhe
sjelljeve te ndryshme te konsumatoreve
- Vetite gjeografike – aspekti gjeografik, regjional, urban,
rural etj
4. - Vetite demografike – mosha, gjinia, profesioni,
madhesia e familjes
- Vetite ekonomike – baza materiale vs. segmentimi i
tregut
2) Sjellja e te anketuarit
- Kerkimet e tregut dhe pritjet ne sjellen e
konsumatoreve
- Sjellet ekzistuese projektojne sjellet ne te ardhmen e
afert ( por jo domosdoshmerisht)
- Ndryshimet e rrethines – ndryshojne sjelljen e
konsumatoreve
5. 3) Variablat psikologjike
Vetite psikologjike qe e karakterizojne te
anketuarin(konsumatorin)
- Vetite e personalitetit – agresiv, modest, dominues, oportunist,
kurreshtar
- Stili jetesor – caktohet grupi cak i konsumatoreve; behet
segmentimi i tregut
- Qendrimet – kerkimet lidhur me mendimet(sic) e tyre
- Informimi – njohurite e konsumatoreve ne lidhje me produktin
( realiteti!!)
- Motivet – arsyet e sjelljes se konsumatoreve ne nje drejtim te
caktuar
6. METODA E VROJTIMIT
Vrojtimi bazohet ne te verejturit e perditshem, pa
parshtrimin e pyetjeve
Karakteristikat e te te verejturit
- Planifikimi sistematik per qellimet e kerkimit
- Regjistrimi sistematik i ngjarjeve
- Vertetimi i besueshmerise se te dhenave
7. Llojet e vrojtimeve
- Vrojtimi ne vend( psh. shitore) pa parashtruar pyetje
- Vrojtimi permes pajisjeve teknike – “vrojtimi sistematik”
- Vrojtimi si metode – “vrojtimi i perditshem”
- Vrojtimi i perditshem – nuk ka qasje standarde dhe nuk mund te
merret si metode
- Vrojtimi si metode – organizohet ne menyre qe te: fitohen njohuri
te reja, te kete nje orientim kah objekti i caktuar kerkimor, te
evidencohen ne kohen kur ndodhin, behet nga profesionistet,
mund te kontrollohet
8. Vrojtimi dhe metoda e anketimit - interaktiviteti
Vrojtimi mbledh te dhena mbi faktet, konstaton gjendjen
e tanishme
Anketimi analizon motivet dhe sjelljet e konsumatoreve
Metoda e vrojtimit rralle perdoret si e vetme ( e pavarur)
9. Teknikat e vrojtimit
Kriteret per aplikim te metodes se vrojtimit
1. Vrojtimi ne nje situate natyrore apo artificiale
2. Vrojtimi i verejtur apo i paverejtur
3. Vrojtimi i struktururar apo i pastrukturuar
4. Vrojtimi i drejtperdrejt apo i terthorte
5. Vrojtimi personal apo me pajisje teknike
10. 1. Vrojtimi ne nje situate natyrore apo artificiale
- Situate natyrore – evidencimi i ngjarjeve dhe fakteve
qe ndodhin rregullisht
- Situate artificiale – e krijon, organizon dhe zhvillon
studiuesi ( ne kushte “laboratorike”)
2. Vrojtimi i verejtur apo i paverejtur
- Vrojtimi i verejtur dhe te metat e tij - ( ndryshimi i
sjelljes se konsumatoreve)
- Vrojtimi i paverejtur – me pajisje teknike ose me
proces “sekret” kerkimor per “bleresin” apo “shitesin”
11. 3. Vrojtimi i strukturuar apo i pastrukturuar
- Vrojtimi i strukturuar – vrojtim me kerkesa te plota dhe
precize ( per produktin, konkurencen, cmimin, vendin
etj.). Perpunim dhe analize me e thjeshte dhe me
sakte e rezultateve, perpilim i formulareve.
- Vrojtimi i pastrukturuar – shume i veshtire; i
papercaktuar dhe i padefinuar qarte( sjelljet e
pergjithsheme te shitesit dhe bleresit)
12. 4. Vrojtimi i drejtperdrejt apo i terthorte
- Vrojtimi i drejtperdrejt – vrojtim i njekoheshem me
dukurine
- Vrojtimi i terthorte – evidencon gjurmet fizike te nje
dukurie te ndodhur ne te kaluaren
5. Vrojtimi personal apo me pajisje teknike
- Vrojtimi personal – realizohet nga individi, me
prezence te drejtperdrejt
- Vrojtimi me pajisje teknike – eviton ndikimet subjektive
te vrojtuesit, aktivitet me kohezgjatje me te madhe
13. Perparesite dhe te metat e metodes se vrojtimit
Krahasimet me metoden e anketimit
Vrojtimi na jep paqyre te ngjarjeve ashtu si jane, nuk
varen nga i ekzaminuari, jane objektive
Te metat
- eshte i kufizuar ne evidencimin e dukurise ne kohen e
tanishme
- e pamundur te hulumtohen ngjarjet nga e kaluara
- zgjate shume
- kosto e larte
14. OBJEKTI I VROJTIMIT
Mund te jene:
- Pjesemarresit ne anen e kerkeses ( konsumatoret,
konsumatoret potencial, jokonsumatoret)
- Pjesemarresit ne anen e ofertes ( shitesit, furnitoret etj)
Saktesia ne percaktim se kush vrojtohet
- Sjellja e individit
- Sjellja e grupit
Saktesia ne percaktim se cka vrojtohet
- psh, profesionaliteti, sjellja apo ndonje aktivitet tjeter
15. Koha e realizimit te vrojtimit
- koha kur behet vrojtimi
- dallimi me kohe i sjelljeve te shitesit/bleresit
Formularet per vrojtim
- Formularet e “thjeshte”
- Formularet ne pajisje teknike
16. METODA E ANKETIMIT
Metode per mbledhjen e te dhenave primare mbi faktet,
mendimet dhe sjelljet e konsumatorit.
Metode qe bazohet ne parashtrimin e pyetjeve dhe
marrjen e pergjigjeve
17. SUBJEKTET NE METODEN E ANKETIMIT
Subjektet pjesemarrese jane:
1. I anketuari – konsumatoret, profesionistet, tregtaret,
subjetet ekonomike, te tjeret qe kane te bejne me
kerkimin
2. Anketuesi
3. Kontrolluesi i anketuesit
18. PERMBAJTJA E METODES SE ANKETIMIT
Metoda e anketimit mbledh te dhena sasiore dhe
cilesore ne lidhje me:
- Faktet
- Mendimet
- Motivet
a) Mbledhja e fakteve
– mbledh fakte ne lidhje me ngjarjet ne te kaluaren dhe te tashmen
- Behet ne rrethinen ku arrihen me se shumti te dhena
- Behet segmentimi i popullsise qe na jep informacion per:
furnizimin me produkte, konsumin, shprehite e
konsumatoreve, informacionet e konsumatoreve per
produktin
19. b) Mendimi i te anketuarit
- Bene ndarjen ne mes te qendrimit, bindjes, mendimit
- Kerkimi i ketij mendimi mundeson hulumtime ne lidhje me:
produktin, politiken afariste, aktivitetet tregtare
c) Kerkimi i motiveve
- Mbledh te dhena mbi motivet e sjelljes se caktuar te konsumatoreve
- Zbulimi i arsyeve te nje motivi te tille
- Perdorimi i pyetjeve te terthorta per mbledhjen e informatave sa me
te sakta
20. PERGATITJA DHE REALIZIMI I ANKETIMIT
Pergatitja dhe realizimibehet ne 3 faza:
1. Faza e pare
- Perkufizimi i problemit
- Pershtatshmeria e metodes se anketimit, ne lidhje me qellimin
- Vleresimi i nevojes reale dhe zgjedhja e teknikave perkatese
- Segmentimi i grupeve cak
2. Faza e dyte
- Perpilimi i planit dhe perpunimi detaj i aktiviteteve( realizatoret,
koha, shpenzimet)
- Plani kohor
- Plani i shpenzimeve
21. 3. Faza e trete
- Zgjedhja e personelit( anketuesit)
- Realizimi i anketimit
- Renditja e rezultateve
- Perpunimi i rezultateve
- Analiza e rezultateve
- Prezentimi i rezultateve
22. LLOJET E ANKETIMIT
Kriteret qe duhet te merren parasysh ne anketim jane:
- Teknikat e komunikimit qe te perdoren - ( personal,
permes telefonit, postes, kompjuterit)
- Shkalla e strukturimit – ( pyetje te mbyllura, pyetje me
shume zgjidhje, pyetje te hapura)
- Mbulimi i qellimeve – ( qellime te mbuluara, qellime te
pambuluara)
23. Anketimi personal
Komunikim i drejtperdrejt ne mes te paleve
Sasi e madhe e te dhenave te mbledhura
Paralelisht organizohet edhe vezhgim
Anketimi personal ( ne banese)
Anketimi ne vende publike(veshtiresite e mostres)
24. Perparesite dhe te metat e anketimit
personal
Perparesite
- Te dhena nga dora e pare
- Mundesia e stimulimit e te anketuarit
- Mundesia per pyetje shtese
- Mundesia e mostres reprezentative
- Marrja e pergjigjes ne te gjitha pyetjet
- Arrihet promovimi i produkteve
25. Te metat
- Nuk ka anonimitet te te anketuarve
- Anketuesi mund te ndikoj ne te anketuarin
- Shpenzimet e ketij anketimi jane shume te larta
26. Anketimi nepermjet telefonit
I ngjashem me anketimin personal
Perparesite
- gjetja e lehte e te anketuarve
- shpejtesia e mbledhjes se te dhenave
- shpenzimet e vogla
- Te metat
- kontakti eshte me pak personal
- koha e kufizuar per bisede
- mungesa e kontaktit vizuel
27. Anketimi me ane te postes
Perparesite
- Ekonomizimi
- Shperndarja e gjere gjeografike
- Eleminimi i gabimit te anketuesit
- Sinqeriteti i pergjigjeve
- Gjetja e lehte e te anketuarit
- Te metat
- Koha e gjate e realizimit
- Mundesia e gabimit ne moster
- Pyetesori i shkurter dhe i thjeshte
- Nuk dihet kush pergjigjet ne pyetesor
- Moskthimi i pergjigjes ( letra percjellese, shperblimet)
29. Shkalla e strukturimit te pyetjeve
Llojet e strukturimit
a) Pyetjet e mbyllura – pyetje te strukturuara( pergjigje
ne pyetje te caktuara ; me PO ose JO
b) Pyetjet me shume zgjidhje – pyetje te
strukturuara( me shume se nje pergjigje e sakte)
c) Pyetjet e hapura – pyetje e pastrukturuar( pyetje per
anketim grupor, ku vet formulohet pergjigja)
30. Mbulimi i qellimeve te anketimit
Mbulimi i qellimit – mosndikimi ne pergjigje
Qellimi i pambuluar – pyetje e drejtperdrejt
Kombinimi i strukturimit te pyetjeve dhe (mos)mbulimit te
qellimeve:
- Pyetjet e strukturuara me qellime te pambuluara
- Pyetjet e pastrukturuara me qellime te pambuluara
- Pyetjet e strukturuara me qellime te mbuluara
- Pyetjet e pastrukturuara me qellime te mbuluara
31. Gabimet e organizatorit
a) Gabimet e zgjedhjes se mostres
b) Gabimet e anketuesit
c) Gabimet e perpunimit te te dhenave
Gabimet e te anketuarit
a) Refuzimi i pergjigjeve
b) Aneshmeria ne pergjigje
32. ORGANIZIMI I MBLEDHJES SE TE DHENAVE
PRIMARE ME METODEN E ANKETIMIT
Anketimi i njehereshem
Anketimi i shumehereshem – paneli
Paneli anketues – bashkesi e perhereshme, kontakti
permanent
Karakteristikat e panelit:
- Mostra e perhershmee te anketuarve
- Pyetjet e njejta per nga permbajtja dhe forma
- Anketimi ne distanca te njejta kohore
33. Subjektet qe jane objekt i anketimit
a) Paneli i konsumatoreve – ( formohet mostra e
konsumatoreve)
b) Paneli i tregtise – ( japin te dhena te sakta mbi shitjen
e produkteve)
c) Paneli i industrise – ( percjelle ndryshimet ne treg,
tregon mundesine e absorbimit vleror te cmimit te
tregut)
d) Panelet per nevoja te vecanta
34. Perparesite dhe te metat e panelit anketues
Perparesite
- Lidhjet afategjata me anetaret e panelit
- Anetaret e panelit njohes te mire te problemit
- Lehtesia ne komunikim
- Percjellje me e madhe e ngjarjeve nga anetaret e panelit
se sa te anketuesit e zakonshem
- Mundesi me e mire dhe me reale te prognozimit te
ngjarjeve
35. Te metat
- Ndryshimi i sjelljes te anetaret e panelit
- Nderprerja e bashkepunimit
- Nevoja per angazhim permanent te anetareve te rinje
( 10-20%)
36. METODA EKSPERIMENTALE
Metode matematiko-statistikore per krahasimin e
hipotezes
Eksperimenti eshte studim dhe testim i hipotezes
Metoda eksperimentale eshte harmonizim i
qellimshem i nje veprimi duke ndryshuar nje
faktor( cmimin, paketimin…) ne nje treg te caktuar
dhe ndikimi i ketij veprimi ne tregun tjeter
37. Qellimet e kesaj metode jane:
- Studimi i tregut per produkt te ri ose te vjeter
- Studimi i tregut ne lidhje me porosite promovuese
- Studimi i tregut ne lidhje me reagimet e konsumatoreve
ne ndryshimin e cmimeve te produktet e reja ose te
modifikuara
38. Fazat kryesore te eksperimentit
1. Perkufizimi i problemit
2. Parashtrimi i hipotezes
3. Perkufizimi i variables se pavarur
4. Perkufizimi i variables se varur
5. Zgjedhja e llojit te eksperimentit
6. Kontrollimi i eksperimentit
7. Analizimi dhe interpretimi i rezultateve