1. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore
Rimski Trg 46, PC Vektra 81000 Podgorica
Tel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306
1
Biznis plan za proizvodnju
soka od nara
Draga Jovanović, 17/10
Snežana Božović, 56/10

2. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore
Rimski Trg 46, PC Vektra 81000 Podgorica
Tel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306
2
UVOD
U ovom biznis planu biće predstavljenja ideja o proizvodnji soka od nara na
području sela Gradac.
Riječ je o ekološki nezagađenom području, gdje je u potpunosti moguće iznjedriti
zdrav proizvod-prirodan, organski sok koji predstavlja eliksir zdravlja, imajući u
vidu njegova antioksidativna svojstva (veća čak i od dejstva crnog vina i zelenog
čaja), te njegovu ulogu u očuvanju imunog sistema, smanjenju rizika od
kardiovaskularnih bolesti, borbi protiv kancerogenih oboljenja, inhibicija pojave
infekcija nakon dijalize, regulisanju tjelesne težine i druga brojna blagotvorna
dejstva. Sok od nara se takođe ističe izuzetno prijatnim, slatkasto-reskim ukusom i
specifičnom aromom, što ga čini prepoznatljivim u odnosu na sokove drugih vrsta
voća. Nije manje značajno ni to što je za razliku od aronije, nonija i mnogobrojnog
egzotičnog voća koje se uvozi iz dalekih predjela i koje se žustro nameće domaćem
tržištu, nar voćka našeg podneblja u čiji se način uzgoja i prerade možemo sa
sigurnošću uputiti.
Pored finansijske dobiti, motiv upuštanja gospodina Jovanovića u ovaj poduhvat je i
želja da se stvori prepoznatljiv brend za područje sela Gradac što će biti korak
naprijed u naporima da ono dosada zapušteno, oživi i poljoprivredno i turistički
(SWOT analiza mogućnosti razvoja data u prilogu).
Ideja o ovoj proizvodnji nije nova. Naime u porodici Marka Jovanovića postoji
duga tradicija spravljanja soka od nara, te je i on sam u dugogodišnjem periodu kao
dopunu porodičnom budžetu prodavao manje količine po za naše prilike visokoj
cijeni od 10 eura/l, ali nikada nije imao problema sa plasmanom jer je vladalo
veliko zadovoljstvo kvalitetom ovog proizvoda, a tako je i stekao brojne kontakte
širom zemlje koji mu sada, pri začinjanju ideje o unapređenju proizvodnje, mogu
biti od ogromne koristi.
U cilju dovođenja proizvodnje na zadovoljavajući nivo i napuštanja dosadašnjih
primitivnih metoda ekstrakcije soka koje se zasnivaju na izuzetnom fizičkom
naporu te niskoj produktivnosti i učinkovitosti, Jovanović se odlučio za investiranje
u savremenu liniju za proizvodnju soka, kao i liniju za punjenje i etiketiranje
staklenih ambalaža, u ukupnoj vrijednosti od 50 000 eura. Od navedenog iznosa 25
500 eura predstavlja njegov sopstveni ulog dok je preostalih 24 500 rezultat zajma
čija se nadoknada očekuje isplatom granta odobrenog MIDAS projektom.
Kako se radi o porodičnom biznisu investitor će imati svesrdnu podršku svoje
supruge i sinova školovanih iz oblasti ekonomije i agronomije, te uz međusobno
konsultovanje članova porodice i stručno rukovođenje poslovanjem, uspjeh ne bi
smio izostati.
UVOD

3. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore
Rimski Trg 46, PC Vektra 81000 Podgorica
Tel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306
3
Zastareli način proizvodnje
Vizija poslovanja u budućnosti

4. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore
Rimski Trg 46, PC Vektra 81000 Podgorica
Tel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306
4
ANEX 2 PRIRUČNIKA ZA GRANT ŠEMU – MIDAS GRANTOVI
MJERA: PODRŠKA INVESTICIJAMA U POLJOPRIVREDNA GAZDINSTA
____________________Marko Jovanović____________________
Investitor (naziv podnosioca)
Gradac, Bjelopavlići, opština Danilovgrad
adresa
BIZNIS PLAN A (za investicije manje od 30.000€)
ZA
(naziv projekta)
Proizvodnja soka od nara

5. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore
Rimski Trg 46, PC Vektra 81000 Podgorica
Tel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306
5
SADRŢAJ
Osnovni podaci o projektu:................................................................................................................ 6
1 Podaci o poljoprivrednom gazdinstvu – investitoru....................................................................... 6
1.1 Adresa investitora (mjesto, ulica, broj) ...................................................................................... 6
1.2 Poslovna banka i broj računa...................................................................................................... 6
1.3 Nosilac gazdinstva...................................................................................................................... 6
1.4 Podaci o ostalim članovima/zaposlenim gazdinstva (Pravna lica ne popunjavaju) .................... 6
2 Podaci o djelatnosti......................................................................................................................... 7
2.1 Opis djelatnosti............................................................................................................................ 7
2.3 Tehničko-tehnološki uslovi (postojeća oprema, objekti, zemljište)............................................ 7
2.4 Opis tržita .................................................................................................................................... 7
2.4.1 Nabavno tržište (kratak opis trenutnog stanja tržišta nabavke, gdje se nabavljaju
proizvodi, udio u domaćem i inostranom tržištu).............................................................................. 7
2.4.2 Predmeti nabavke (sirovine, poluproizvodi) ............................................................................ 7
2.4.3 Osnovni problemi i rizici sa kojima se susrijeće investitor na nabavmom tržištu ................... 7
2.4.4 Prodajno tržište (kratak opis trenutnog stanja prodajnog tržišta, gdje se prodaju
proizvodi, udio u domaćem i inostranom tržištu).............................................................................. 7
2.4.5 Osnovni prodajni proizvodi...................................................................................................... 8
2.4.6 Osnovni problemi i rizici sa kojima se susrijeće investitor na nabavmom tržištu ................... 8
2.4.7 Identifikacija glavnih konkurenata na prodajnom tržištu (koji su osnovni
konkurenti, udio................................................................................................................................. 8
2.4.8 Pregled realizacije najvažnijih proizvoda u poslednje dvije godine......................................... 8
2.5. Izvori finansiranja i iznos investicije.......................................................................................... 8
3. Planirana prodaja nakon investicije:.............................................................................................. 9
4. Podaci о investiciji....................................................................................................................... 10
4.1 Opis investicije .......................................................................................................................... 10
6.Ocjena efikasnosti poslovnog plana ............................................................................................. 11

6. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore
Rimski Trg 46, PC Vektra 81000 Podgorica
Tel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306
6
Osnovni podaci o projektu:
1. Naziv investicije:
Linije za proizvodnju soka od nara i punjenje i
etiketiranje staklene ambalaže
3 Investitor: Marko Jovanović
4 Adresa investitora Gradac, Bjelopavlići
5 Vrijednost investicije 65 500 €
7 Početak investiranja (dan, mjesec, godina) Avgust, 2013. god
8 Završetak investiranja (dan, mjesec, godina) Novembar, 2013.god.
10 Dostizanje punog kapaciteta prozvodnje
investicije
Oktobar, 2014. god.
1 Podaci o poljoprivrednom gazdinstvu – investitoru
1.1 Adresa investitora (mjesto, ulica, broj)
Gradac, Bjelopavlići, opština Danilovgrad
1.2 Poslovna banka i broj računa
NLB banka, 540-080030019632-23
1.3 Nosilac gazdinstva
Ime i prezime nosioca gazdinstva/zastupnikapreduzeća
_______Marko Jovanović_________________________________________
Datum rođenja/godina osnivanja ___18.05.1963.god/2013.god.___________________________
Oblik organizacije investitora (AD,DOO, Zadruga i sl)_________porodično gazdinstvo_________
1.4 Podaci o ostalim članovima/zaposlenim gazdinstva (Pravna lica ne popunjavaju)
Lica aktivna u gazdinstvu:
r.br. Ime i Prezime Starost
Srodstvo sa podnosiocem
zahtejeva
Stručna sprema
1. Ana Jovanović 45 godina supruga viša škola
2. Ilija Jovanović 25 godina sin fakultet(ekonomija)
3. Miloš Jovanović 24 godine sin fakultet(agronomija)
Lica zaposlena izvan gazdinstva (Pravna lica ne popunjavaju)
R.br. Ime i Prezime Starost Stručna sprema Aktivnost zaposlenog
1. Ana Jovanović 45 godina viša škola računovođa
(Pravna lica kao aneks ovom biznis planu prilaţu spisak lica stalno i privremeno zaposlenih
preduzeću sa podacima o stručnoj spremi)

7. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore
Rimski Trg 46, PC Vektra 81000 Podgorica
Tel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306
7
Podaci o zaposlenim Broj zaposlenih Pol Bruto plata
Stalno zaposleni
Privremeno zaposleni 1 muški 1000€(angaţovanost
tokom 5 mjeseci)
2 Podaci o djelatnosti
.
2.1 Opis djelatnosti
Proizvodnja soka će se zahvaljujući investicijama u unapređenje proizvodnje olakšano odvijati, a
imajući u vidu svojstva nara kao voćke koje se ogledaju u uspiješnom odolijevanju kolebanju
faktora spoljašnje sredine i mogućnost dugog čuvanja u nepromijenjenom stanju nakon prerade,
proizvodni rizici pri obavljanju ove djelatnosti su izuzetno niski
2.2 Proizvodni program gazdinstva/preduzeća i opis proizvoda i usluga
Projekat „Proizvodnja soka od nara“ pokreće se radi obogaćivanja ponude autentičnih domaćih
proizvoda. Predmet proizvodnje je sok dokazanog profilaktičkog i direktnog dejstva na suzbijanje
bolesti kao i osvježavajuć napitak za svakodnevno konzumiranje u cilju održavanja zdravog
funkcionisanja organizma
2.3 Tehničko-tehnološki uslovi (postojeća oprema, objekti, zemljište)
__Gazdinstvo_raspolaže parcelama pod divljim narom u ukupnoj površini od 5340 m², a pod
zakupom ima i površinu pod ovom vrstom od 3200 m². Takođe, gazdinstvo posjeduje i
građevinski objekat površine 92 m², pogodan za smještaj proizvodnih postrojenja i
skladištenje sirovina do prerade
2.4 Opis trţišta
2.4.1 Nabavno trţište (kratak opis trenutnog stanja trţišta nabavke, gdje se nabavljaju
proizvodi, udio u domaćem i inostranom trţištu)
Cjelokupna nabavka se obavlja na teritoriji sela Gradac čije prirodne karakteristike u potpunosti
odgovaraju ovoj voćnoj vrsti, te proizvodnju čine bezbjednom
2.4.2 Predmeti nabavke (sirovine, poluproizvodi)
Plodovi divljeg nara (ekotipovi Sistrimak i Modraš, visokog randmana, te stoga izuzetne
pogodnosti za preradu)
2.4.3 Osnovni problemi i rizici sa kojima se susrijeće investitor na nabavnom trţištu
Nar je izuzetno otporna voćka koja podnosi variranja biotičkih faktora, naročito sušu koja je ljeti
česta pojava, ali naravno ekstremne vrijednosti temperatura uz nisku vlažnost mogu izazvati
redukovanje prinosa
2.4.4 Prodajno trţište (kratak opis trenutnog stanja prodajnog trţišta, gdje se prodaju
proizvodi, udio u domaćem i inostranom trţištu)
Ciljjna tržišta su teritorije opština Podgorice, Danilovgrada i Budve gdje je investitor
uspostavio komunikaciju sa vlasnicima veleprodajnih objekata koji su zainteresovani za
plasiranje njegovog proizvoda. Trenutno samo jedan veći crnogorski proizvođač ima u
svom asortimanu proizvod pod sličnim nazivom ali daleko lošijih karakteristika od onog
koji je predmet ovog projekta, te se radi o nečemu sasvim novom za naš prostor, pa
koristeći tu činjenicu, uz adekvatan marketinški program sok od nara može osvojiti udio na
navedenim tržištima

8. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore
Rimski Trg 46, PC Vektra 81000 Podgorica
Tel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306
8
2.4.5 Osnovni prodajni proizvodi
Na navedenim tržištima sve je veća ekspanzija proizvoda zdrave ishrane, te je nesumnjiva
mogućnost da se sok od nara koji se za sada planira kao jedini prodajni artikal porodice Jovanović
(što omogućava potpunu kontrolu nad svim etapama proizvodnje i realizacije), nametne svojim
kvalitetom i nađe put do potrošača
2.4.6 Osnovni problemi i rizici sa kojima se susrijeće investitor na prodajnom trţištu
Osnovni zadatak, koji može dovesti do pojave problema ukoliko se kvalitetno ne odradi je
promocija čijoj se organizaciji mora studiozno pristupiti, imajući u vidu to da se proizvodnja soka
od nara obično obavlja bez poštovanja svih potrebnih standarda, te su kupci upoznati sa lošim
verzijama proizvoda koji su nepravedno potisnuli značaj i saznanja o svojstvima ove voćke.
2.4.7 Identifikacija glavnih konkurenata na prodajnom trţištu (koji su osnovni konkurenti,
udio...)
Na tržištu Crne Gore glavni konkurent je fabrika „Pirella“ iz Danilovgrada, koja se ,između
ostalog, bavi prodajom sirupa od nara po trostruko nižoj cijeni od one po kojoj porodica Jovanović
namjerava prodavati svoj proizvod. Međutim, sirup koji proizvodi navedena kompanija je zbog
dodatih aromatičnih i bojenih materija, stabilizatora i konzervanasa daleko lošijeg kvaliteta od
potpuno prirodnog soka bez ikakvih dodataka, od koga se takođe razblaživanjem dobija nekoliko
puta veća količina, te nakon upoznavanja tržišta sa njegovim svojstvima, neće biti značajnije
konkurencije
2.4.8 Pregled realizacije najvaţnijih proizvoda u poslednje dvije godine
Napomena: Proizvođač se dosada bavio proizvodnjom soka ali pomoću starinskih presa, za
sopstvene potrebe i prodaju manjeg obima, te finansijski rezultati nisu bilježeni, budući da
se proizvodnja obavljala na amaterskom nivou
R.br. Proizvod/usluga
Godina
2009 2010
Vrijednost Vrijednost
Ukupno:
2.5. Izvori finansiranja i iznos investicije
Navesti osnovne izvore iz kojih će se finasirati investicija
1. Sopstveno učešće-25 500 €
2. TuĎi izvori(zajam)- 24 500 €

9. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore
Rimski Trg 46, PC Vektra 81000 Podgorica
Tel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306
9
3. Planirana prodaja nakon investicije:
Proizvod Količina Vrijednost
Sok od nara 12800 l 5 €/l
Ukupno 64 000 €
Ko su Vaše potencijalne mušterije i distributivni kanali?
Investitor je sklopio brojne kontakte sa veleprodajnim objektima na teritoriji opština Podgorice, Danilovgrada i
Budve. Na osnovu analize društvenog i ekonomskog okruženja navedenih područja, implemetator projekta je
došao do zaključka da su ovi dijelovi zahvalni za poslovni prodor, imajući u vidu veću platežnu moć
stanovništva( naročito mogućnost da proizvod postane predmet kupovine i turista i ruskih porodica na
primorju), veću otvorenost i prihvatanje noviteta na tržištu kao i visoku svijest o neophodnosti brige za
sopstveno zdravlje i korišćenju svih raspoloživih sredstava za njegovo očuvanje.
Porodica Jovanović će organizovati transport do nekih objekata prodaje, dok se otkup izvjesnih količina vršiti
in a samom gazdinstvu.
Kako ćete prodavati Vaše proizvode?
Pored prodaje proizvoda putem veleprodajnih objekata, biće napravljena i internet
prezentacija proizvoda da bi se potencijalni kupci bolje upoznali sa njegovim
karakteristikama i bila omogućena narudžba i putem interneta.

10. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore
Rimski Trg 46, PC Vektra 81000 Podgorica
Tel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306
10
4. Podaci о investiciji
Opšte ciljevi koji se ţele postići navedenom investicijom (ključne riječi: povećanje
konkurentnosti, tehnološko unapreĎenje, dostizanje ekoloških i higijenskih standarda na
farmi...) Specifični ciljevi koji se žele postići navedenom investicijom : (ključne riječi: povećanje
prihoda, veći udio na tržištu, razvoj novih proizvoda, jačanje izvoznih kapaciteta, poboljšanje
kvaliteta proizvoda...)
Opšti ciljevi koji se žele postići ovom investicijom su pokretanje savremene, ekonomične
proizvodnje koja će na našem tržištu napraviti prekretnicu u smjeru visokog nivoa poštovanja
ekoloških zahtjeva u proizvodnji u cilju očuvanja životne sredine plasiranjem potpuno prirodnog
proizvoda. Specifični ciljevi se odnose na povećanje prihoda, ekspanzije područja sa koga ovaj
proizvod potiče, osvajanje udjela na domaćem tržištu, sticanja kredibiliteta dobijanjem prava na
korišćenje znaka “Dobro iz Crne Gore”, što će otvoriti i mogućnost izvoza i proširenja kapaciteta
4.1 Opis investicije
Kratak opis investicije:
Investiciona ulaganja se planiraju usmjeriti u nabavku proizvodne linije za cijeđenje soka kao i
linije za punjenje i etiketiranje staklene ambalaže. Proizvodna linija za cijeđenje može da obradi 3 t
voća za jedan sat, omogućavajući aseptične uslove te se sok može čuvati i transportovati na
normalnoj temperaturi. Linija za punjenje i etiketiranje je kompaktne strukture, laka za rukovanje i
visokog stepena automatizacije. Velika brzina punjenja ventila, garantuje minimalne gubitke pri
proizvodnji, a opremljena je i sistemom za zaštitu od preopterećenja te garantuje sigurnost
ambalaže i osoba koje uređajem rukuju. Nesumnjivo, radi se o svrsishodnoj investiciji, koja će
omogućiti tehnološko unapređenje proizvodnje uz zadovoljenje zahtjeva o ekonomičnosti i
produktivnosti, čineći proizvodni proces gotovo u potpunosti dirigovanim i predvidivim,
maksimalno redukujući rizik proizvodnih i finansijskih gubitaka.

11. Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne Gore
Rimski Trg 46, PC Vektra 81000 Podgorica
Tel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306
11
5. Procjena bilans uspjeha
R.br.
Vrste prihoda
GODINA IMPLEMENTACIJE
PROJEKTA
2013 2014
I UKUPNI PRIHODI 64000 € 78200 €
II
UKUPNI
RASHODI
50500 € 30450 €
III
BRUTO DOBIT ( I
- II)
13500 € 47750 €
IV POREZ (9 %) 1215 € 4297.5 €
V
NETO DOBIT ( III-
IV )
12285 € 43452.5 €
6.Ocjena efikasnosti poslovnog plana (a)za 2013.god kada је ostvaren početak i kraj
investiranja; b) za 2014.god, kad se očekuje dostizanje punog kapaciteta proizvodnje)
a) Stopa ekonomičnosti : b)
Ukupni prihodi x100 = 1.26*100=126.7 (%) 2.56*100=256 (%)
Ukupni rashodi
Stopa rentabilnosti:
Neto dobit_____х 100 = 0.19*100= 19 (%) 0.55*100=55 (%)
Ukupno prihodi
Stopa povraćaja investicija:
Neto dobit x 100= 0.24*100=24 (%) 0.86*100=86 (%)
Ukupna vrijednost investicija
Garantujem da su svi podaci upisani dati u biznis planu tačni i da odgovaraju realnom
stanju
Kontakt osoba: Ana Jovanović (br.telefona:068 /552092, e-mail:anaj@gmail.com)
Pozicija/radno mjesto: Stručni konsultant i suvlasnik gazdinstva
Potpis i pečat: Aна Јовановић
Datum i mjesto: 22.05.2013.god, Danilovgrad