2. Ç’është tatimi mbi vlerën e shtuar
(TVSH)?
Taksë që zbatohet sa herë që një produkt i shitet
anëtarit pasardhës në kanalet e sistemit të
shpërndarjes që nga lënda e parë e deri te
konsumatori final.
Ёshtë taksë që ndikon në vendosjen e çmimit të
shitjes së produkteve nga secila firmë përbërëse e
shpërndarjes së tij, nga që zbatohet sa herë që
ndërron dorë një vlerë, p.sh. Nga prodhuesi i
lëndës së parë të fabrikuese, nga fabrikuesi te
shitësi me shumicë, nga shitësi me shumicë të
shitësi me pakicë, nga shitësi me pakicë të
konsumatori final.
3. Ç’është tatimi mbi vlerën e shtuar?
TVSH është:
Taksë e përgjithshme që aplikohet, në parim, tek të gjitha
aktivitetet komerciale duke përfshirë prodhimin dhe shpërndarjen
(tregtimin) e mallrave dhe shërbimeve.
Taksë konsumi sepse mblidhet pikërisht nga konsumatori. Ajo
nuk e ngarkon biznesin.
Ngarkohet si përqindje e çmimit, që do të thotë ngarkesa
aktuale e taksës është e dallueshme në secilin nivel të prodhimit
apo tregtimit.
Mblidhet pjesërisht, përmes sistemit të pagesës, përkatësisht
sipas tregimit të shitjes nga biznesi duke e zvogëluar shumën që
ata kanë paguar më parë me rastin e blerjes një personi tjetër të
taksueshëm në blerjet për aktivitetin e tyre biznesor. Ky
mekanizëm siguron që taksa është neutrale në lidhje me atë se
sa transaksione janë të involvuara.
Paguar autoriteteve të të hyrave nga shitësi I mallrave, që është
person I taksueshëm, por që aktualisht paguhet nga blerësi te
shitësi si pjesë e çmimit. Kjo është një taksë indirekte.
4. Ç’është tatimi mbi vlerën e shtuar?
Tatimi mbi vlerën e shtuar apo TVSH-ja është një
tatim mbi konsumin.
Zbatohet në mallrat dhe shërbimet të kryera nga
personi i tatueshëm në Kosovë dhe në importe.
Shkalla tatimore (përqindja) normale e TVSH-së
është caktuar 16% e vlerës së mallrave dhe
shërbimeve te furnizuara dhe te sjella në Kosovë.
Po ashtu ekziston TVSH-ja me 0% në eksportet
dhe transportin ndërkombëtar të mallrave dhe
udhëtarëve.
5. Fatura Tatimore
TVSH-ja në lidhje me shpenzimet (TVSH
e zbritshme) mund te zbritet nese keni
marre nje fature tatimore e cila ne rastin
e importeve eshte deklarate e unifikuar
doganore.
6. Furnizimet e tatueshme me zero %
Furnizimet e tatueshme me zero % janë furnizimet e mallrave
dhe sherbimeve te tatuara me zero %. Funizimet me zero %
momentalisht jane te kufizuara vetem per eksportet dhe
transportimi nderkombetar I mallrave dhe udhetareve.
Personat e regjistruar të cilët kryejnë furnizime të tatueshme me
zero duhet te regjistrohen dhe duhet te deklarojne por nuk do te
kete tatim te llogaritur ne keto furnizime pasi qe keto jane te
tatueshme me 0 %.
8. Shembull
Më 13.11.2006, kompania ka
importuar mall në vlerë prej 20.000 €.
Shpenzimet e transportit janë 1.000 €.
Kompania paguan doganën dhe
TVSH në pikën doganore në Han të
Elezit.
Të kalkulohet vlera blerëse dhe të
regjistrohet transaksioni në ditar.
9. Shembull
1. Vlera e faturës 20.000 €
2. Shpenzime transporti 1.000 €
3. Vlera blerëse 21.000 €
4. Dogana (10 % e vl. blerëse) 2.100 €
5. Baza për TVSH (3+4 * 15%) 23.100 €
6. TVSH 3.465 €
10. Shembull
Ditari Faqe 1
Data Përshkrimi PR Debi Kredi
nënt 13 Inventari i mallit 23,100
LL/P 20,000
LL/P 1,000
Dogana 2,100
TVSH e paguar 3,465
Paraja 3,465