1. DIVERSITI, KOMPOSISI DAN TABURAN SERANGGA AIR DI
KAWASAN TADAHAN AIR LIWAGU, TAMBUNAN, SABAH
EKSPEDISI SAINTIFIK LIWAGU
TAMBUNAN, SABAH
10-14 NOVEMBER 2011
ARMAN HADI BIN MOHMAD @ FIKRI
ANDREW WONG BAK HUI
FAIZUL HAFIZI BIN MAZLAN
ERNIE HUMAIRA BINTI ABD FATAH
SITI JULIYANA KAMARUDIN

2. Serangga Air
• Apakah Serangga Air?
– Serangga yang dijumpai dalam air
– Kebanyakan adalah larva
• Terdiri daripada:
– Aquatik penuh: Ephemeroptera, Plecoptera, Trichoptera,
Odonata, Diptera, Megaloptera,
– Separuh aquatik: Lepidoptera, Hemiptera, Coleoptera,
Colembola
• boleh dijumpai dalam pelbagai jenis habitat
akuatik-Sungai, kolam dan tasik

3. Kepentingan Serangga Air
• Peranan serangga air di sungai
– Sebahagian daripada jaringan makanan: sumber
makanan untuk ikan
– Sebagai agen pengurai: mengitar semula bahan
organik tumbuhan dan haiwan yang mati
• Peranan serangga air sebagai penunjuk biologi
untuk ekosistem akuatik

4. Objektif Kajian
• Rekod awal untuk kajian serangga air di
Sungai Tambunan berdasarkan tiga habitat
– Riffle (Jeram)
– Run (Larian air)
– Pool (Takungan)

5. Kawasan kajian
Figure 1 : Lokasi Sg. Hatob

6. • Gambar Air Terjun Hatod

7. Figure 2 : Lokasi Sg. Molongis dan Sg. Kisolong

8. • Gambar Sg. Kisolong

9. • Gambar Sg. Molongis

10. Metodologi
• Surber net (500 micron mesh size)digunakan
untuk mengumpul serangga air

11. • Gambar Persampelan Serangga Air

12. Spesimen Sorting

13. • Serangga air dikumpul dari tiga habitat dalam
sungai:
– Riffle (Jeram)
• Kawasan di mana air cetek dengan arus yang kuat
– Run (larian air)
• Kawasan di mana air mengalir dengan cepat dan lebih
dalam dibandingkan dengan riffle (biasanya di bawah
riffle)
– Pool (takungan)
• Kawasan di mana pengaliran air adalah lambat dan
paling dalam dibandingkan dengan riffle dan run.

14. Riffle (Jeram)

15. Run (larian air)

16. Pool (takungan)

17. Keputusan/Hasil Kajian
• Serangga air:
– 2157 individu yang dikumpul
– 8 order dengan 63
famili

18. Ephemeroptera: Heptageniidae

19. Plecoptera: Perlidae

20. Trichoptera: Hydropsychidae

21. Diptera: Chironomidae

22. Odonata: Coenagrionidae

23. Coleoptera: Psephenidae

24. Megaloptera: Corydalidae

25. Hemiptera: Naucoridae

26. Perbandingan Serangga Air antara Tiga Sungai

27. INDEKS KEKAYAAN EPT
• Ephemeroptera, Plecoptera dan Trichoptera
• Order serangga air sensitif yang terhadap
pencemaran
Sungai Sg. Kisolong Sg. Molongis Sg. Hatod
Kekayaan Taksa 20 19 20
EPT

28. Peringkat Tidak Sedikit Sederhana Gangguan
Gangguan terganggu gangguan terganggu Teruk
Taksa >7 3-7 1-2 0
Kekayaan EPT
• menunjukkan ketiga-tiga sungai berada dalam
kategori kualiti air yang bagus (sungai tidak
terganggu) Taksa Kekayaan EPT

29. Penghargaan
• WWF
• IBTP, UMS
• Komuniti di Tambunan

30. • Terima Kasih
Soalan?