1. Манжийг эсэргүүцсэн монголчуудын тэмцэл

2. Сэргээн санах үе шат

3. Зорилго: Манжийг эсэргүүцсэн монголчуудын тэмцэлийн тухай мэдлэг эзэмшүүлэхэд оршино.

4. Зорилт: К1: Манжийг эсэргүүцсэн 1755-1758 оны монголчуудын зэвсэгт тэмцэлийг танин мэдүүлэх К2: 1755-1758 оны зэвсэт бослогын талаар мэдлэгтэй болно. К3: Энэхүү түүхэн үйл явдлыг судалснаар эх орноо хайрлан хүнтэтгэх чадварт суралцана К4: Тэмцлийн шалтгааны үр дагварын талаар дүгнэлт гаргаж бусадтайгаа хуваалцах

6. 1755-1758 оны зэвсэгт бослого: Бослогыг Ойрадын Амарсанаа Халхын Чингүүнжав нар зохион байгуулж удирдав. Өвөр монголын зарим Сэвдэнбалжир зэрэг зарим ноёд ч идвэхтэй оролцсон юм. Тэд зүүнгарыг байлдан дагуулах их цэргийн дотор хамт явах үедээ намрын сард Зүүнгар, Халх, Өвөр монголд манжийн эсрэг нэгэн зэрэг бослого гаргах Их монгол улсаа сэргээн байгуулахаар хэлэлцэн тохирсон байна. Манж нар тагнуул туршуул зарим урвагч этгээдүүдээс мэдэж авсан тул тэдний хүчийг салгах арга хэмжээ авав. Чингүүнжавыг хан – хатан голын тэлэгэнд нарыг дагуулах үүрэг өгч Амарсанаа эзэн хаанд бараалхана гэж гараад Алтайн цаана Өрөнгө голд хүрч ирмэгцээ шадар 300 цэргээ удирдан 1755 оны 9 сарын 24 нд бослого гарчээ. Ийнхүү монголчуудын 1755-1758 оны тусгаар тогтнолын зэвсэгт бослого эхэлжээ.

7. Манж нар бослогыг дарж чадаагүй байлаа. Гэвч босогчид дотоод эв нагдлээ сахиж хүчээ нэгтгэж чадаагүйгээс ялагдал хүлээхэд хүрсэн байна. 1757 оны 6сарын 30 нд Шарбэл гэдэг газар Амарсанаа болон манжийн их цэргийн жанжин халхын чингүүнжав нарын хооронд сүүлчийн шийдвэрлэх тулалдаан болж Амарсанаа хэд дахин давуу хүчинд зохигдон цөөн хүний хамт Оросруу зугтан оджээ. 1756 оны 4р сад II Богд Жавзандамба хутагтын ах Ренчиндоржийг Амарсанаагийн хэрэгт холбогдуулан цаазалсан нь Халхын ноёд язгуууртны дургүйцлыг хүргэв. 1756 оны 6-7 сарын үед Манжийн их цэрэгт тушаал хүлээн үүрэг гүйцэтгэж явсан хотгойдын шадар ван Чингүүнжав дайны талбарыг орхин бослог эхлүүлжээ.

8. Чингүүнжав халхын томоохон ноёдод нууц бичиг илгээж манжийн эсрэг албаа хаян босохыг уриалжээ. Тэд манжийн эсрэг бослог гаргаж зарим ноёдыг нь зохиж гэвч нэгдмэл зохион байгуулалт, удирдлагагүй салага тусдаа тэмцэж байсан тул амжилтанд хүрээгүй. Манжийн төр халхад өрнөсөн тусгаар тогтнолын тэмцэлийг дарах даалгаварыг Улиастайн жанжан Чин ван чингүүнжавт өгчээ. 1756 оны 11 сард тэр хэдэн мянган цэрэг авч Чингүүнжавын эсрэг довтолжээ. Чингүүнжав манжийн цэрэгт цохигдон Шишгэд голруу ухарч Оросын зүг зугтсан боловч 1757 оны эхээр манжийн цэрэгт баригджээ. Түүнийг гэр бүлийн хамт бээжинд хүргэн 1757 оны 3 сарын 11 нд хэрцгийгээр цаазалсан байна.

10. II Богд Жавзандамба хутагт Амарсанаа

11. Манжийн үеийн монгол орны газарын зураг Хотгойдын Чингүүнжав

15. Үнэлгээ Сурагчдыг стандарт бус аргаар үнэлнэ. Сурагчдыг 4 баг болгоод баг бүрээс нэг гишүүн гарч ирээд шоогоо хаяад асуултандаа харилна хариулсан багт хаадаар шагнана. Хамгийн их хаад авсан баг үнэлгээ авна.

16. Асуулт-1 Бослогын шалтгаан? Бослого тэмцлийн зорилго ? Бослогын хэлбэр зохион байгуулалт ? Бослого дарагдсан шалтгаан Бослогын тэмцлийн үр дагвар ? Бослогын удирдагчын түүхэн гавьяа ? Бослого тэмцлийн эерэг үр дагвар? Сөрөг үр дагвар ?

17. Асуулт-2 1. Манжийг эсэргүүцсэн зэвсэгт бослого хэдэн онд болсон бэ? 2. Амарсанаа хэдэн онд Оросруу зугтсан бэ? Шалтгаан 3. 2-р Богд Жавзандамба хутагтын ах Ренчиндоржийг хэдэн онд цаазалсан бэ? Шалтгаан 4. Чингүүнжавыг хэдэн онд цаазалсан бэ? 5. Бослого дарагдсанг шалтгаан 6. Чингүүнжавын цолыг юу гэж нэрлэдэг байсан бэ?

18. Асуулт-3Үг бүтээх Амарсанаа Галдан Лигдэн Цорос Чингүүнжав Жавзандамба

20. Хичээлд идэвхтэй оролцсон та бүхэнд баярлалаа.

21. Батлав. Сургаглтын менежер................/ Б. Сумъяасүрэн /Хичээлийн нэгжийн хөтөлбөр Сэдэв: Манжийг эсэргүүцсэн монголчуудын тэмцэл Хамрах хүрээ 8-р анги түүхийн багш Б. хандмаа