1. PUBLIUS OVIDIUS NASO, FASTI, LIBER V, 419-492.
420
425
430
435
440
Hinc ubi prōtulerit fōrmōsa ter Hesperos ōra,
__ter dederint Phoebō sīdera victa locum,
rītus erit veterīs, nocturna Lemūria, sacrī:
__inferiās tacitīs mānibus illa dābunt.
annus erat brevior, nec adhuc pia februa norant,
__nec tū dux mensum, Iāne biformis, eras:
iam tamen exstinctō cinerī sua dōna ferēbant,
__compositīque nepos busta piābat avī.
mensis erat Māius, māiorum nōmine dictus,
__quī partem priscī nunc quoque mōris habet.
nox ubi iam media est somnōque silentia praebet,
__et canis et variae conticuistis avēs,
ille memor veteris rītūs timidūsque deōrum
__surgit (habent geminī vincula nūlla pedēs),
signaque dat digitīs mediō cum pollice iūnctīs,
__occurrat tacitō nē levis umbra sibi.
cumque manūs purās fontāna perluit unda,
__vertitur et nigrās accipit ante fabās,
āversusque iacit; sed dum iacit, 'haec ego mittō,
__hīs' inquit 'redimō mēque meōsque fabīs.'
hōc noviēs dīcit nec respicit: umbra putātur
__colligere et nullō terga vidente sequī.
rūrsus aquam tangit, Temesaeaque concrepat aera,
Phoebus, ī (Apollō) = sōl, sōlis
sīdera, -ae = stēllae
nocturnus, -a, -um adi nox
rītus, -ī: modus sacra faciendī
sacrum, -ī s. facere = bovem/ ovem/ porcum
occīdere et deō offerre
inferia, -ae = sacrum
februa, -ōrum : sacra quae fiēbant in mense
Februariī
no(ve)r-ant > norant
Iānus = Iānuārius
exstinctus ↔ accēnsus
cinus, eris : cum corpora
ūritur, conversa sunt in
cinere
Ianus biformis
com-pōnere
nepos, -ōtis: fīlius filiī meī est nepos
bustum, -i: ubi corpora usta erant
piāre, -visse, -tum = sacra facere
avus, -ī : pater patrī meī est avus meus
praebēre, -uisse, -itum = ostendere
conticēre, -uisse, -tum = unā tacēre
memor, -ōris adi = quī omnia meminit, memor
est
vincula
pollex, -icis = digitus maīor manūs
tacitus, -a, -um = silēns
fontānus,- a, -um adi fons
perluere, -uisse, -ūtum= lavāre
faba, -ae
noviēs < novem = bis < duo / deciēs < decem
re-spicere : sī respiciō, post mē spiciō
colligere = coniungere
concrepāre, -puisse, -pitum = tinnīre
Texto editado por Ismael Santana Ojeda (satisuperque.blogspot.com) bajo Licencia Creative Commons
2. PUBLIUS OVIDIUS NASO, FASTI, LIBER V, 419-492.
445
450
455
460
465
__et rogat ut tectīs exeat umbra suīs.
cum dixit noviēs 'manēs exīte paternī'
__respicit, et pūrē sacra peracta putat.
dicta sit unde diēs, quae nōminis exstet orīgo
__mē fugit: ex aliquō est invenienda deō.
Plīade nāte, monē, virga venerande potenti:
__saepe tibi est Stygiī rēgia vīsa Iovis.
vēnit adōrātus Cādūcifer. accīpe causam
__nōminis: ex ipsō est cognita causa deō.
Rōmulus ut tumulō fraternās condidit umbrās,
__et male vēlōcī iusta solūta Remō,
Faustulus infelix et passis Acca capillis
__spargēbant lacrimīs ossa perusta suīs;
inde domum redeunt sub prīma crepuscula maestī,
__utque erat, in dūrō procubuēre torō.
umbra cruenta Remī vīsa est adsistere lectō,
__atque haec exiguō murmure verba loquī:
'ēn ego dīmidium vestrī parsque altera vōtī,
__cernite sim quālis, quī modo quālis eram!
quī modo, sī volucrēs habuissem regna iubentēs,
__in populō potuī māximus esse meō,
nunc sum elāpsa rogī flammīs et inānis imāgō:
__haec est ex illō forma relicta Remō.
heu ubi Mars pater est? sī vōs modo vēra locūtī,
peracta = perfecta
quae exstet orīgo = cuius causā apellāta est diēs
'Lemuria'
mē fugit : mē fugit orīgo
venerande = verēnde
Styx, -icis = lacus quī dīcitur esse apud īnferos
Cādūci-fer = quī cādūceum fert: Mercurius
tumulus, -ī = est locus ubi
mortuī impositī sunt
fraternus adi < frater
condere. -didisse. -itum =
colligere
cādūceus
passus = ēvolūtus
per-ustus : plānē ustus
prō-cubāre = cubāre
torus, -ī = lectus
ad-sistere : iuxtā lectum consistere
murmur, -uris = sonus tenuis vocī
volucer, -cri = avis
elāpsa ex-lābī
flamma, -ae = ignis
rogus, -ī
ūber, -eris = mamma, pectus feminarum
ferīnus, -a, -um adi < fera
Texto editado por Ismael Santana Ojeda (satisuperque.blogspot.com) bajo Licencia Creative Commons
3. PUBLIUS OVIDIUS NASO, FASTI, LIBER V, 419-492.
470
475
480
485
__ūberaque expositīs ille ferīna dedit.
quem lupa servāvit, mānus hunc temerāria cīvīs
__perdidit. ō quantō mītior illa fuit!
saeve Celer, crūdēlem animam per volnera reddās,
__utque ego, sub terrās sanguinulentus eās.
nōluit hōc frater, pietas aequalis in illo est:
__quod potuit, lacrimās in mea fāta dedit.
hunc vōs per lacrimās, per vestra alimenta rogāte
__ut celebrem nostrō signet honōre diem.'
mandantem amplectī cupiunt et bracchia tendunt:
__lūbrica prensantēs effugit umbra manūs.
ut sēcum fugiens somnōs abdūxit imāgō,
__ad regem vōcēs frātris uterque ferunt.
Rōmulus obsequitur, lūcemque Remūria dīcit
__illam, quā positīs iusta feruntur avīs.
aspera mūtāta est in lēnem tempore longō
__littera, quae totō nōmine prīma fuit;
mox etiam lemurēs animās dixēre silentum:
__hic sensus verbī, vīs ea vōcis erat.
fāna tamen veterēs illīs clausēre diēbus,
__ut nunc fēralī tempore operta vides;
nec viduae taedīs eadem nec virginīs apta
__tempora: quae nūpsit, nōn diuturna fuit.
hāc quoque dē causā, sī tē proverbia tangunt,
volnera < vulnera
sanguinolentus, -ī = cruentus
aequālis, -is = pār, aequus
alimentum, -ī = cibus
celeber, -bri = nōtus, nōbilis
tendere, -tendisse, -tum ↔ contrahere
mandāre, -āvisse -ātum = orāre, iubēre
lūbricus, -a, -um adi = quod facile lābitur
prensāre, -āvi, -ātum = forte apprehendere
ob-sequitur
'Rōmulus' obsequitur = nomen Rōmulī sequens
lūcem = diem
asperus, -a, -um ↔ lēnis = mollis
lemurēs = animae mortuōrum quī nōndum
requiēscunt
vīs = orīgo, significātiō
clausēre = clausērunt
fēralī tempore = Feralia
nec viduae taedis... apta tempora = nōn
nubendae sunt feminae adhuc sine maritō
quāe... fuit = nōn multum post nupta fuit
prōverbium, -i : sententia docta quae dicī solet
si... tangunt = sī tibi placent
malās = malās feminās, īmprobās, prāvas
Texto editado por Ismael Santana Ojeda (satisuperque.blogspot.com) bajo Licencia Creative Commons
4. PUBLIUS OVIDIUS NASO, FASTI, LIBER V, 419-492.
490 __mense malās Maiō nūbere volgus ait.
sed tamen haec tria sunt sub eōdem tempore festa
__inter sē nullā continuatā diē.
continuatā adi < continuō
Texto editado por Ismael Santana Ojeda (satisuperque.blogspot.com) bajo Licencia Creative Commons
