Ενότητα 2:Σταθεροποίηση δημοκρατικού πολιτεύματος.Περικλής και δημοκρατία.Ενότητα 3: Η λειτουργία του πολιτεύματος.Οι λειτουργίες-Σχέδιο μαθήματος-Φύλλο εργασίας, Ιστορία α΄γυμνασίου

1. Ενότ.2.Το δημοκρατικό πολίτευμα σταθεροποιείται. Ο
Περικλής και το δημοκρατικό πολίτευμα-Ενότ.3.Η
λειτουργία του πολιτεύματος. Οι λειτουργίες
Επιμέλεια: Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com Σελίδα 1
Καθηγήτρια: Σερδάκη Ευαγγελία
Τμήμα:
Ονοματεπώνυμο μαθητή/μαθήτριας:
Σχέδιο μαθήματος - Φύλλο εργασίας
2.Σταθεροποίηση δημοκρατίας-Περικλής και δημοκρατία
• Κόμματα που κυριαρχούν και ανταγωνίζονται στον πολιτικό στίβο της Αθήνας μετά τους
περσικούς πολέμους: α. το ............................................ του Κίμωνα και β.το ..........................
................................... του Περικλή. Το πολίτευμα της δημοκρατίας που θεμελιώθηκε από
τον .................................................. τώρα γίνεται ακόμα πιο δημοκρατικό .
•Κοινό χαρακτηριστικό των ηγετών και των 2 κομμάτων: ........................................................
.....................................................................................................................................................
Ο Περικλής πετυχαίνει , αρχικά μαζί με τον ......................................, την αποδυνάμωση του
.............................................................................. , ενός ισχυρού αριστοκρατικού σώματος,
αφαιρώντας του ................................................................................... καθώς και το προνόμιο
της ....................................................................................................................................
•Το πολιτικό πρόγραμμα του Περικλή
Δημοκρατία για τον Περικλή σημαίνει 2 πράγματα: α..........................................................
...............................................................................και β. ...................................................
...........................................................................................................................................
Μέτρα που έλαβε για τους παραπάνω στόχους:
1. Καθιέρωση της .................................................., δηλαδή μιας χρηματικής αποζημίωσης
για τους άπορους πολίτες, ώστε να μπορούν να ..................................................................
.......................................................................... και να .......................................................
................................................................................ .Τώρα και οι φτωχότεροι Αθηναίοι έχουν
τη δυνατότητα να ...............................................................................................................
2. Για τους άπορους πολίτες καθιερώνει επίσης τα ...............................................................
ώστε να μπορούν να ............................................................................................., που
θεωρούνταν σπουδαίο μέσο πνευματικής καλλιέργειας.
3. Για την οικονομική ανάπτυξη και το μεγαλείο της Αθήνας συλλαμβάνει και
πραγματοποιεί ένα σχέδιο ........................................................................................................,
με αποτέλεσμα ...........................................................................................................................
................................................................................................................................................... .
•Για την υλοποίηση του προγράμματός του φροντίζει να εξασφαλίσει ειρήνη:
α. Με τους Πέρσες: την Ειρήνη του ....................................... το 449 π.Χ. με την οποία πέτυχε
....................................................................................................................................................
β. Με τη Σπάρτη: την ..............................................ειρήνη το 446 π.Χ. (που διατηρήθηκε ως
το 431 π.Χ. )
√ Γενικά: η 15ετία 446-431 π.Χ. θεωρείται η χρυσή εποχή της Αθήνας και είναι
συνδεδεμένη με το όνομα του Περικλή.

2. Ενότ.2.Το δημοκρατικό πολίτευμα σταθεροποιείται. Ο
Περικλής και το δημοκρατικό πολίτευμα-Ενότ.3.Η
λειτουργία του πολιτεύματος. Οι λειτουργίες
Επιμέλεια: Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com Σελίδα 2
ΑΣΚΗΣΗ
Αφού μελετήσετε το κείμενο - πηγή που ακολουθεί από το σχολικό βιβλίο, να αναφέρετε
α. Τι σημαίνει δημοκρατία, σύμφωνα με τον Περικλή και β. Ποια είναι η διαφορά της από
την τυραννίδα (γραπτή στο τετράδιο της Ιστορίας)
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ;
(μιλάει ο Περικλής)
«Το πολίτευμα που έχουμε δε γυρεύει να πάρει τους νόμους από τους ξένους πιο πολύ
είμαστε εμείς το παράδειγμα σε μερικούς παρά που ξεσηκώνουμε ό,τι κάνουν οι άλλοι. Το
όνομά της, επειδή δε ζούμε στηριγμένοι πάνω στους λίγους παρά στους
περισσότερους, είναι η κυριαρχία του δήμου, δημοκρατία.»
Θουκυδίδης, Ιστορία, Β’ 37, 1
(μετ. Ι.Θ. Κακριδή)
3. Η λειτουργία του πολιτεύματος. Οι λειτουργίες.
•Κυρίαρχο σώμα: Η Εκκλησία του Δήμου, δηλ. η ....................................................................
........................................................................... που είχαν συμπληρώσει τα......χρόνια τους
και μπορούσαν όλοι στις συνεδριάσεις της να εκφραστούν ελεύθερα.
•Η Εκκλησία του Δήμου εκλέγει με θητεία ενός έτους → τα μέλη της ......................................
→ τους ..................................................... και τα μέλη του →.....................................................
.....................................................................................................................................................
Τα σώματα αυτά, μαζί με την Εκκλησία του Δήμου, αποτελούν τους κυριότερους θεσμούς
της αθηναϊκής δημοκρατίας.
•Η Βουλή των 500 (50 βουλευτές για καθεμιά από τις 10 φυλές)έχει έργο της να ετοιμάζει
τα προβουλεύματα, δηλαδή τα ............................................................ που ..............................
.....................................................................................................................................................
Η Βουλή δεν ελέγχεται πια από τον ......................................................., σύμφωνα με τη
μεταρρύθμιση του Εφιάλτη.
• Κύριο όργανο διακυβέρνησης και ανώτατοι άρχοντες της Αθήνας →..................................
Έχουν καθήκον να φροντίζουν για ...................................................................... , .....................
....................................................................................................... και .......................................
.....................................................................................................................................................
• Δικαστική εξουσία: Ο Άρειος Πάγος εκδικάζει τώρα μόνο τις περιπτώσεις ...........................
.....................................................................................................................................................
Το μεγάλο λαϊκό δικαστήριο, η ..................................., που αποτελείται από ........................
μέλη, τα ................ από αυτά αναπληρωματικά, έχει την ευθύνη της εκδίκασης όλων των
άλλων υποθέσεων. Χωριζόταν σε ............................................που αντιπροσώπευαν τις .........
.....................................................................................................................................................
•Οι 9 Άρχοντες έχουν πλέον διακοσμητικό ρόλο, καθώς δεν εκλέγονται, αλλά .......................

3. Ενότ.2.Το δημοκρατικό πολίτευμα σταθεροποιείται. Ο
Περικλής και το δημοκρατικό πολίτευμα-Ενότ.3.Η
λειτουργία του πολιτεύματος. Οι λειτουργίες
Επιμέλεια: Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com Σελίδα 3
.....................................................................................................................................................
Οι λειτουργίες
Η αθηναϊκή δημοκρατία είχε τεράστιες κρατικές δαπάνες για
→.........................................................................................................................................
→.........................................................................................................................................
→.........................................................................................................................................
→.........................................................................................................................................
•Για την κάλυψη των οικονομικών της αναγκών η αθηναϊκή πολιτεία είχε επινοήσει ένα
έξυπνο φορολογικό σύστημα, τις λειτουργίες, σύμφωνα με το οποίο οι πλούσιοι Αθηναίοι
πολίτες αναλάμβαναν (συνήθως πρόθυμα) κάποιες από τις υποχρεώσεις της πολιτείας.
Έτσι, υπήρχε όφελος και για τις 2 πλευρές:
α. ο φορολογούμενος πολίτης κέρδιζε ......................................................................................
β. Η ίδια η πολιτεία με τον τρόπο αυτόν ....................................................................................
Συμπληρώστε παρακάτω τις κυριότερες λειτουργίες:
→ η ......................................................................................................................................
............................................................................................................................................
→ η .....................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
→ η .....................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
→ η ......................................................................................................................................
.............................................................................................................................................
Η Αθήνα τιμούσε τους πολίτες που ξόδευαν μεγάλα ποσά για τις λειτουργίες :
τους επέτρεπε .............................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
ΑΣΚΗΣΗ 1 (γραπτή στο τετράδιο)
α. Ποιος είναι ο αντίστοιχος της Εκκλησίας του Δήμου θεσμός στη σύγχρονη δημοκρατία
μας; β. Ποια διαφορά υπάρχει στον τρόπο συμμετοχής των πολιτών;
ΑΣΚΗΣΗ 2
Αντιστοιχίστε τα σωστά:

4. Ενότ.2.Το δημοκρατικό πολίτευμα σταθεροποιείται. Ο
Περικλής και το δημοκρατικό πολίτευμα-Ενότ.3.Η
λειτουργία του πολιτεύματος. Οι λειτουργίες
Επιμέλεια: Σερδάκη Ευαγγελία - www.synodoiporos.weebly.com Σελίδα 4
1. μισθοφορία I. ετοιμάζει τα σχέδια νόμων που θα
συζητήσει και θα εγκρίνει ή θα
απορρίψει η Εκκλησία του Δήμου
2. τριηραρχία II. κυρίαρχο κυβερνητικό σώμα για την
εσωτερική ασφάλεια, εξωτερική
πολιτική, διοίκηση στρατού και
στόλου
3. Ηλιαία III. ανοικοδόμηση Αθήνας με μεγάλα
δημόσια έργα
4. Εκκλησία του Δήμου IV. τρόπος φορολογίας των πλούσιων
πολιτών στην Αθήνα
5. Άρειος Πάγος V. δαπάνη για το ανέβασμα θεατρικής
παράστασης που θα έπαιρνε μέρος
σε δραματικούς αγώνες
6. Βουλή των 500 VI. οικονομική ενίσχυση για τους
άπορους πολίτες
7. 10 στρατηγοί VII. πολυπρόσωπο αθηναϊκό λαϊκό
δικαστήριο που χωριζόταν σε 10
τμήματα των 500
8. λειτουργίες VIII.Η συνέλευση των ελεύθερων
πολιτών της Αττικής, κυρίαρχο σώμα
αποφάσεων της αθηναϊκής
δημοκρατίας
9. χορηγία IX. εκδίκαση υποθέσεων φόνου εκ
προμελέτης και εμπρησμού
10. Περικλής X. συντήρηση ενός κρατικού πλοίου
Βιβλιογραφία
Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτικής Αθηνών, τόμος Γ
Ιστορία των Αρχαίων Χρόνων, Λ. Τσακτσίρα, Μ. Τιβέριου, ΟΕΔΒ
Αρχαία Ιστορία α΄γυμνασίου, Θ. Κατσουλάκου, Γ. Κοκκορού-Αλευρά,Β. Σκουλάτου,
ΟΕΔΒ
Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού:www.íme.chronos.gr