1. ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ
Ο Έκτορας αποχαιρετά την Ανδρομάχη.
Χαλκιδικός κρατήρας του 540/530 π.Χ. Μουσείο Würzbοurg Γερμανία (αντίγραφο).
Φύλλο εργασίας 6- Αμοιβαία αναζήτηση και συνάντηση –διάλογος των δύο συζύγων
22η
ημέρα του έπους. Είμαστε και πάλι στην Τροία, στο εσωτερικό της πολιορκημένης
πολιτείας και ενώ στον κάμπο μαίνεται ο πόλεμος. Νέο πρόσωπο θα κάνει τώρα την
εμφάνισή του: είναι ο Έκτορας, γιος του Πριάμου και της Εκάβης, ο πιο γενναίος όλων των
Τρώων. Όμως ο ποιητής δε θα μας παρουσιάσει έναν πολεμιστή, αλλά έναν οικογενειάρχη,
έναν τρυφερό σύζυγο και στοργικό πατέρα.
۩ Ο Έκτορας ψάχνει να ‘βρει τη γυναίκα του, την Ανδρομάχη. Στο σπίτι τους όμως δε
βρίσκεται. Ρωτάει την πιστή οικονόμο, και διατυπώνει μία σειρά ερωτημάτων
προβάλλοντας λογικές πιθανότητες για το πού μπορεί να βρίσκεται η γυναίκα του. Η
οικονόμος με τη σειρά της απορρίπτει μία προς μία τις πιθανότητες, ώστε να δώσει στο
τέλος τη σωστή απάντηση. Πώς ονομάζονται τα ερωτήματα αυτά και τι νομίζετε ότι
επιδιώκει ο ποιητής; Να επισημάνετε τα ερωτήματα αυτά της ενότητας και να σημειώσετε:
α) Ποιος θέτει τις ερωτήσεις, τι ρωτά και ποιες δυνατότητες προβάλλει ως απάντηση; β)
Ποιος απαντά και με ποιον τρόπο; γ) Τι πετυχαίνει ο ποιητής με τη χρήση των
ερωτημάτων;
……………………………………………………………………………………………………………
……………………….……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………….
Ραψωδία Ζ 369-465
Ο Έκτορας στην Τροία
2. ……………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………..
► Πού βρίσκεται λοιπόν η Ανδρομάχη και ποιοι λόγοι την έκαναν να βγει από το παλάτι;
Ήταν μόνη της; Ποια η ψυχολογική της κατάσταση και με ποιες λέξεις ή φράσεις
δηλώνεται;
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………
۩ Ο Έκτορας απογοητευμένος που δε συναντήθηκε με τη γυναίκα του πήρε το δρόμο της
επιστροφής για το πεδίο της μάχης. Τότε με τρόπο θαυμαστό και εντελώς ανέλπιστα οι
δύο σύζυγοι θα συναντηθούν. Πού γίνεται τελικά η συνάντηση;
………………………………………………………………………………………………………………
► Γιατί πιστεύετε ότι ο ποιητής επέλεξε αυτό το μέρος ως σκηνικό; Με ποιο τρόπο
παρουσιάζει ο Όμηρος τη συνάντηση;
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
( δε θυμίζει η σκηνή λίγο κινηματογραφική ταινία; Υπάρχει το ανάλογο σκηνικό, οι
πρωταγωνιστές, τα βουβά πρόσωπα, η αγωνία του θεατή )
► Ποιος παίρνει πρώτος το λόγο; …………………………………………………………………….
► Τη μεγάλη στιγμή ο ποιητής σταματά για λίγο τη δράση και με επική άνεση( θυμηθείτε
τι ονομάζουμε επική άνεση και τι συνήθως επιδιώκει ο ποιητής) αφήνει την ηρωίδα να
αφηγηθεί η ίδια την τραγική της μοίρα. Ταυτόχρονα μέσα σε 15 στίχους θυμίζει ξανά στους
ακροατές τον Αχιλλέα ( δε μας αφήνει να τον ξεχάσουμε, είναι ο κεντρικός ήρωας του
έπους). Με ποιο τρόπο συνδέεται ο Αχιλλέας με την Ανδρομάχη;
Τι εξυπηρετεί την υπόθεση του έργου η αναφορά στην οικογένειά της και τι προσπαθεί να
πετύχει η ίδια η Ανδρομάχη;
……………………………………………………………………………………………………………….
………………………………..………………………………………………………………………………
3. ……………………………………………………………………………………..…………………………
……………………………………………………………………………………………………………….
…………………………..……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………………….
۩ Σε ποιους στίχους και πώς ο Όμηρος εξάρει για άλλη μια φορά το ήθος του Αχιλλέα;
……………………………….………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………….
► ” … και τη σεπτή μητέρα μου … δούλην…” ( στιχ.425-426), “ …όταν κανείς των Αχαιών
σε πάρει εις την δουλείαν …” -Η Ανδρομάχη αναφέρεται στη δουλεία ( πολιτιστικό
στοιχείο). Τι γνωρίζετε για το θεσμό στην αρχαιότητα;
………………………………………………………………………………………………………………
……………….………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………..
► Η Ανδρομάχη ικετεύει τον άντρα της να λυπηθεί το γιο τους τον ……………………………
Τι του προτείνει;
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
► Ποιοι είναι οι φόβοι της; Είναι βάσιμοι οι φόβοι αυτοί; ( απαντήστε λαμβάνοντας υπόψη
και το παράλληλο κείμενο 2 σελ.78)
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
► Πώς αντιδρά εκείνος και με ποια επιχειρήματα αντικρούει την πρότασή της;
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
4. ………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
► Πώς φαντάζεται τη ζωή της γυναίκας του μετά την πτώση της Τροίας και το δικό του
θάνατο;
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
Ειρωνεία (τραγική, επική κτλ.) λέγεται η τεχνική αφήγησης ή πλοκής, η οποία
παρουσιάζει τους ήρωες να αγνοούν μιαν αλήθεια που γνωρίζει ο ακροατής ή ο θεατής (βλ.
και παραπάνω, σελ. 54). Να επισημάνετε τα σημεία της ενότητας, όπου ο ποιητής χρησιμοποιεί την
τεχνική αυτή και να δικαιολογήσετε την άποψή σας. (Στην απάντησή σας να λάβετε υπόψη σας και
το Παράλληλο κείμενο 2.)
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………….
Πλούσια η ενότητα με στοιχεία της ομηρικής τεχνικής : προοικονομία,
πολιτιστικά-ιδεολογικά, τυπικά επίθετα, αναχρονισμό, επική ειρωνεία. Προσπαθήστε να
τα βρείτε στους στίχους που σας δίνονται
…Λοφοσείστης … στ. 369
…λευκοχέρην … 377
…ναόν της Αθηνά … και την τρομερήν θεάν εξιλεώνουν… 379-380
… οικονόμα.. 381
…πολύδωρη.. 395
… που χήρα σου θα γίνω… 408
…και πόνοι μόνον∙ … του πατρός μου 413-428
… δεν τον εγύμνωσε 417
…τον έκαυσε κι εσήκωσε του μνήμα 418
…ο θείος Αχιλλέας… 423
… δούλην εδώ την έφερε… εξαγοράσθη… 426-427
…έσβησεν η Άρτεμις… 428
5. …θα φθάσ’ η μέρα να χαθεί… τον λαόν του 448-449
…όταν κανείς των Αχαιών…θα κλαίεις… 454-455
… Αλλά παρά τον θρήνον σου… ο τάφος… 464-465
Στους στ. 401 και 506-513 συναντάμε έναν εκφραστικό τρόπο που είναι από τους πιο
χαρακτηριστικούς του έπους, την παρομοίωση. Να αναλύσετε τις παρομοιώσεις των
στίχων αυτών και να γράψετε συγκεκριμένα: α) Τι παρομοιάζεται με τι. β) Ως προς τι
συσχετίζονται τα δύο μέρη. γ) Τι πετυχαίνει ο ποιητής με τη χρήση της παρομοίωσης. Ποια
διαφορά παρατηρείτε στον τρόπο με τον οποίο είναι φτιαγμένες (στη δομή τους) οι δύο
παρομοιώσεις των στίχων αυτών;
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………….
