2. Önsöz
Güneş
Kuşağı
Projesi
Türkiye’de,
Toplum
Gönüllüleri
Vak=
tara=ndan
yürütülmekte,
GEF
Küçük
Destek
Programı(SGP)
tara=ndan
desteklenmektedir.
Proje,
Greenpeace
İnternaJonal
tara=ndan
Solar
GeneraJon
olarak
yazılmış,
uluslararası
bir
projedir.
Dünyamızda
küresel
iklim
değişikliğinin
varlığı
tarNşılamayacak
bir
gerçekJr.
Ancak
halen
çoğu
ülkenin
enerji
poliJkaları
ağırlıklı
olarak
kömür,
petrol,
doğalgaza
dayalıdır.
Fosil
yakıtlar
denilen
bu
kaynaklar
yenilenebilir
değil
yani
sonu
olan
kaynaklardır.
Bu
kaynakların
aşırı
ve
özensiz
kullanımı
sonucu
küresel
iklim
değişikliği
oluşmaktadır.
Yenilenebilir
enerji
kaynakları
(rüzgâr
enerjisi
ve
güneş
enerjisi)
sürekli
olarak
kendilerini
yeniledikleri
için
tükenmezler.
Yenilenebilir
enerjilerin
çoğu
direkt
ya
da
dolaylı
olarak
güneşten
kaynaklanır.
Güneş
enerjisi
ya
da
rüzgar
enerjisi,
enerji
üreJmi
için
kullanılması
gereken
temiz
enerjilerdir.
Bu
bağlamda
Güneş
Kuşağı
Projesi
kapsamında,
İstanbul
Bilgi
Üniversitesi,
İstanbul
Boğaziçi
Üniversitesi,
Kocaeli
Üniversitesi,
Eskişehir
Anadolu
Üniversitesi,
Antalya
Akdeniz
Üniversitesi,
İzmir
Ege
Üniversitesi,
Diyarbakır
Dicle
Üniversitesi,
Trabzon
Karadeniz
Teknik
Üniversitesi’nde
bulunan
Toplum
Gönüllüsü
Gençlerin
yenilenebilir
enerji
kaynaklarının
kullanımını
arUrmaya
yönelik
savunuculuk
faaliyetleri
yapNğı,
öncelikle
Üniversite
kampüsü
içerisinde
bulunan
insanların
yenilenebilir
enerji
ve
enerji
verimliliği
üzerine
bilgilendirilmesi
hedeflenmektedir.
Bu
kitapçık,
Güneş
Kuşağı
Projesi
kapsamında
gönüllü
çalışan
gençlik
gruplarının
projeyi
daha
sağlıklı
yürütebilmeleri
ve
yerellerinde
yapNkları
savunuculuk
faaliyetleri
sırasında
kullanabilecekleri
bir
kaynak
olması
için
hazırlanmışNr.
Güneş Kuşağı
http://grou.ps/guneskusagiprojesi/
3. TOPLUM
GÖNÜLLÜLERİ
VAKFI
(TOG)
Toplum
Gönüllüleri,
gençliğin
enerjisini
toplumsal
faydaya
dönüştürmeyi
amaçlayan
bir
değişim
ve
dönüşüm
projesidir.
Aralık
2002’de
kurulan
Toplum
Gönüllüleri
Vak=
(TOG)
gençlerin
öncülüğünde
ve
yeJşkinlerin
rehberliğinde
toplumsal
barış,
dayanışma
ve
değişimi
amaçlar.
Toplum
Gönüllüsü
gençler,
üniversitelerinde
kulüp,
topluluk
veya
grup
olarak
örgütlenerek,
belirledikleri
ihJyaçlara
göre
“sürdürülebilir
sosyal
sorumluluk
projelerini
hayata
geçirirler.
Bu
projeler,
sadece
topluma
katkı
sağlamakla
kalmazlar,
asıl
önemlisi
gençlerin,
akJf
birer
yuraş
olmalarını
sağlar
ve
kişisel
gelişimlerini
desteklerler.
2009
yılında,
Türkiye’nin
dört
bir
yanından
22.699
genç
ve
500’ün
üzerinde
yeJşkin
akJf
gönüllüsüyle
727
yerel,
ulusal
ve
uluslararası
sosyal
sorumluluk
projesi
gerçekleşJren
Toplum
Gönüllüleri,
yerel
kaynağı
da
harekete
geçirerek
yerel
halkın
kaNlımını
sağlamaktadır.
Ülkenin
78
üniversitesinde,
90
örgütlenme
ile
akJf
Toplum
Gönüllüsü
gençler,
2009
yılında,
287.152
kişiye
çok
çeşitli
alanlarda
hizmet
götürdüler.
TOG,
ayrıca
Kuzey
Kıbrıs,
Bakü
ve
Berlin’deki
çalışmalarıyla
“gençliğin
öncülüğünde”
modeliyle
uluslar
arası
alanda
faaliyet
göstermeye
başlayan
bir
sivil
toplum
kuruluşu
oldu.
Toplum
Gönüllüleri,
farklılıklara
saygı,
şeffaflık
ve
hesap
verebilirlik,
yerel
kaNlım,
girişimcilik,
ekip
çalışması
ve
hayat
boyu
eğiJm
ilkeleri
ışığında
“EleşJrmek
değil,
değişJrmek
için”
çıkNğı
yolda,
gençliğin
enerjisini
sosyal
faydaya
dönüştürmek
için
çalışmalarını
sürdürüyor.
4.
GEF
Küçük
Destek
Programı
(SGP),
Küresel
Çevre
Fonu'nun
(GEF)
bir
parçasıdır.
Sivil
toplum
kuruluşlarının
ve
yerel
toplulukların
biyolojik
çeşitliliğin
korunması
ve
sürdürülebilirliği,
iklim
değişikliği
ve
toprak
bozulması
ile
mücadele
faaliyetlerinde
destek
sağlar.
Doğa
koruma
ve
yenileme
amacına
yönelirken
insanların
refahı
ve
geçim
kaynaklarını
da
gözeten
sivil
toplum
projelerine
fon
ve
tecrübe
desteği
veren
SGP;
yerel
ve
sivil
girişimin,
insani
ve
çevresel
gerekler
arasındaki
ince
dengeyi
kurabileceği
inancı
ile
hareket
eder.
SGP,
Birleşmiş
Milletler
Kalkınma
Programı
(UNDP)
tara=ndan
uygulanır
ve
Birleşmiş
Milletler
Proje
Hizmetleri
Ofisi
(UNOPS)
tara=ndan
120'den
fazla
ülkede
yürütülür.
UNDP
bu
programı,
GEF'in
üç
ana
uygulayıcı
kurumu
olan
Birleşmiş
Milletler
Çevre
Programı
(UNEP),
UNDP
ve
Dünya
Bankası
adına
uygular.
SGP
Türkiye'de,
1993-‐2010
yılları
arasında,
1.000
ila
50.000
USD'lik
küçük
fonlarla,
100'den
fazla
sivil
toplum
kuruluşunun
191
projesine
destek
sağlamışNr.
5. Greenpeace,
narin
dünyamızın
korunması
için
var.
Çünkü
dünyanın
çözümlere,
değişime
ve
eyleme
ihJyacı
var…
Greenpeace,
çevreyi
korumak
ve
barışı
desteklemek
için
faaliyet
gösteren
bağımsız
küresel
bir
örgüt
olarak:
Gezegenimizin
en
büyük
tehdidi
iklim
değişikliğine
karşı
Enerji
[D]
evrimini
başlatmak,
Tahripkar
ve
sorumsuz
balıkçılık
poliJkalarına
meydan
okuyarak
ve
deniz
rezervleri
ağı
yaratarak
denizlerimizi
korumak,
Dünyanın
en
eski
ormanlarını
ve
bu
ekosisteme
bağlı
yaşayan
bitki,
hayvan
ve
insanları
korumak,
ÇaNşmaların
nedenlerini
ele
alarak,
bütün
nükleer
silahlardan
arınmak
yoluyla
silahsızlanma
ve
barış
için
çalışmak,
Bugünün
ürünlerinde
zararlı
kimyasalların
kullanılmadığı
zehirli
maddelerden
arınmış
(toksiksiz)
bir
gelecek
yaratmak,
GeneJğiyle
oynanmış
organizmaları
reddederek,
biyolojik
çeşitliliği
korumak,
sürdürülebilir
tarımı
desteklemek
için
çalışır.
Greenpeace,
Avrupa,
Amerika,
Asya,
Afrika
ve
Pasifik'te
toplam
40
ülkede,
28
bölgesel
veya
ulusal
ofisle
faaliyet
gösteriyor.
Bağımsızlığını
korumak
için
Greenpeace
hiçbir
hükümet
veya
şirkeen
bağış
kabul
etmez.
Greenpeace
1971'de
gönüllüler
ve
gazetecilerle
dolu
küçük
bir
tekneyle,
Amerika'nın
yeralNndan
nükleer
test
yapNğı
yer
olan
Alaska'nın
kuzeyindeki
Amchitka
adasına
doğru
yelken
açNğı
günden
beri
çevre
sorunlarına
karşı
kampanyalar
yürütüyor.
"Tanıklık
etme"
ve
"şiddetsiz
eylem"
geleneği
ve
gemileri
hâlâ
Greenpeace
kampanyalarının
vazgeçilmezidir.
Greenpeace,
bilimsel
verilere
dayanan
kampanyalar
yürütür.
8. Bir etkinliğin organize edilmesi, grubunuzun insanlara, özellikle üniversite öğrencilerine
açılması için bir fırsattır. Etkinliğin asıl amacınaulaşmasının (bilgilendirmek, ifşa etmek,
bir projeyi sunmak, tanışmak vs.) yanısıra, bunun grubunuzun değerini göstermesi,
kendini tekrar tekrar da tanıtması için bir fırsat olduğu da unutulmamalıdır.
Aktiviteler ayrıca; öğrencilerin, öğretim üyelerinin, idarenin ve meydanın ilgisini çekmek
için bir fırsattır.
İsteklerinizi aktarmak ve elde ettiğiniz sonuçları duyurabilmek amacıyla “Yeşil Kampus”
projenizin her aşamasında farklı tipte birçok etkinlik organize etmelisiniz.
FARKLI
AŞAMALAR
GÖNÜLLÜLER BULMAK
PLANLAMAK
TOPLANMAK
İLETİŞİM
DEĞERLENDİRME
İşte or
g a n i za
hazırla syon
manız
için iht
duyaca
ğınız b iyaç
irkaç g
öğüt ve enel
o rg a n i z
tiplerin asyon
e göre pra
şemala .. tik
r
9. GÖNÜLLÜLER
BULMAK
Etkinliğin hazırlanması için, bir gönüllü grubunun kurulması vazgeçilmezdir. Bunun için
ihtiyaçları değerlendirerek başlamak (kişi sayısı ve profili) yani bir “takım kurma” planı
oluşturmak gerekir.
İletişim ağınızdakilere projeyi açıklamak ve katılımlarını sağlamak için grubunuza ilişkin
bir ön toplantı düzenleyin.
Gönüllüler belirlendikten sonra, amaçlar üzerine bilgilendirmek yapmak, her birine görev
vermek ve bir plan oluşturmak için vakit ayırın. Bir standda bulunan insanlar soruları
cevaplayabilmek için konuya hakim olmak durumundadırlar.
Bir kişi olayı süpervize etmek ve ekibi koordine etmekle görevlendirilmelidir. Bunun
dışında, bir kişi olayın idari tarafıyla ilgilenirken ( gerekli izinleri almak, gerekli finansmanı
bulmak..), bir diğeri lojistikten sorumlu olmalı (malzemelerin tedariki, montaj, söküm), bir
diğeri iletişimle ilgilenmeli (afişler, medya ile bağlantı vs) ve bir kişi de “sözcü” olmalı yani
basınla konuşulması gerektiğinde konuşacak o kişi olmalı.
Diğer gönüllüler de küçük gruplar halinde aktiviteler
1
organize ederek bağlılıklarını sürdürebileceklerdir.
11. Gerçekten başarılı bir organizasyon için en aşağı bir aylık bir hazırlık süresi gerekir
ancak bu süre organizasyonun tipine göre değişiklik gösterebilir. Organizasyon çok basit
olsa bile, bir salonun veya alanın kullanılması için gereken iznin alınması, öğrencilerin
bilgilendirilmesi (afişlerin basılması, gazeteye ilan verilmesi…), konuşmacıların
bulunması vakit alacaktır.
Bunun için, bir “geriye yönelik plan” hazırlamak en doğrusu olacaktır. Aktivitenin
yapılacağı X gününden hareketle, bir gün, iki gün öncesinden, bir hafta öncesinden
yapılacakları hesaplayarak, X gününün hangi gün olması gerektiğine risk almaksızın
karar verebiliriz.
İşte, bir aktivite organizasyonu için örnek:
X-‐20
X-‐15
X-‐10
X-‐5
X
X+2
İhJyaçlar
Gerekli
izinleri
Afişleri
Afişleri
asmak
AkJviteyi
Bilanço
ve
listesi
almak
hazırlamak
yapmak
değerlendirm
çıkarmak
Anfilerde
e
yapmak
Medyayla
Afişleri
asmak
duyuru
yapmak
Bir
ekip
bağlanNya
Sonuçları
belirlemek
geçmek
açıklamak
İleJşime
başlamak
Yer ve tarih seçimi için kural, önemli bir olayın olduğu güne (örn futbol maçı, büyük bir
konser, güvenlik sorunlarının tırmanması…) ya da tatilin hemen öncesine organizasyon
koymamaktır. Zorunlu derslerin çoğunlukta olduğu ve öğrencilerin çoğunlukla okulda
bulundukları günleri seçmek iyi bir fikirdir. Bir dersin başında duyuru yaparak çoğunluğun
bulunduğu zamanı yakalayabilirsiniz,
13. ToplanNnın
yararlı
olabilmesi
için,
toplanN
notlarına
ihJyaç
vardır.
Eğer
Projenin
her
etabında
kimsenin
bunu
yapmaya
toplanmak,
beraberce
ilerlemek
vakJ
yoksa,
en
azından
ve
her
kişinin
görevlerini
“kim
ne
yapıyor’u”
belirlemek
önemlidir.
belirlemek
için
çok
gereklidir.
ToplanNlar,
bir
amaca,
gündeme
ve
sıraya
sahip
olmalıdır.
15. Neyin öne çıkarılacağı, önce hangi mesajların iletilmek istendiği ve mesajların nasıl bir önceliğinin
olacağı önceden kararlaştırılmalıdır.
Malzemelerin üretimindeki ve desteğin alınmasındaki gecikmeleri hesaba katarak, kampüsün ritmine
uygun iletişim dalgalarını öngörün.
İstek uyandırmak için bir şeyler olacağını duyurun, ilgi çekin
ama olaya dair fazla da açık vermeyin.
Olayın detaylarını açıklayın.
Dokümanlar ilgi çekici, yazı ve grafikler özenli olmalıdır.
Görülebilirlik anahtar ögelerden biridir.
İsim, grafikler ve logo bir grubun, aktivitelerinin ve amacının hatırlanmasında esastır.
Aktivitelerinizde bulunması gereken “Güneş Kuşağı” logosunu bizden istemeyi unutmayın.
Birkaç hatırlatma!!!
Haber verme: 17 Pazartesi günü gerçekleştirilecek organizasyonu 10 pazartesiden haber
verin, bir gün öncesi ve 17sinde de tekrar hatırlatın.
Afişler: Yeterli sayıda olmaları gerekir (her 100 öğrenci için bir afiş gibi düşünün)
Stratejik alanlar: Telefon kabinleri, kahve makineleri, kütüphaneler, sekreterlik, tuvaletlerin iç
kapıları, gazete, radyo, bedava gazeteler, ildeki gösterileri yazan haftalıklar…
Öğretim üyelerinden ders başında bu organizasyondan bahsetmelerini rica edin
İyi afişler, görünür iletişim, salona insan getirmek, grubunuzun kampüsteki ününü arttıracaktır.
17. Aktivite organizasyonları Yeşil Kampus oluşumuna katkı sağlar. Bunun için, organizasyon ertesinde iyi ve kötü
yanlarıyla, zorluklarıyla bir değerlendirme yapmak, daha sonraki organizasyonların daha iyi olması için çok
gereklidir.
Şu soruların cevaplarını düşünün:
Hedeflenen
öğrenci
kitlesi
Yeşil
Kampus
projesini
ta
nıyo
Kampüsleri r
mu?
nciye
nin
yeşil
Ka ç
öğre tane
el
olmasını
isJ
yorlar
mı?
B
ız?
Kaç u
ulaşNn ıUnız?
Kaç
Jp
bir
olay
ilgilerini
ağ
ilanı
d ş?
Kaç
tane
çekiyor
mu
?
fi
tane
a pladınız?
o
imza
t
otlar
En
çok
hangi
n
Bu
ola
y
Tuzak nasıl
p ın
ertesini
ileJldi? u
mu?
lanlıyo
rsunuz
old ?
sorular
Cevaplar size projenizi geliştirmek ve grubunuzu sağlamlaştırmak yolunda yardımcı olacaktır.
Organizasyonunuz İçin şu önerilerden yararlanabilirsiniz:
Birleştirici Stantlar; eğer birçok grup Yeşil Kampüs oluşumuna destek veriyorsa, bir stant onların kendilerini
göstermeleri ve duyurmaları için yararlı olacaktır.
Tematik Stantlar; İklim, sera etkisi, politik görüşmeler ve benzeri konularda (su, çölleşme, yenilenebilir enerji,
sürdürülebilir kalkınma vs) gönüllülerin iletişim kurabilecekleri yerler. Stant, Grubun kendini göstermesi,
yaptıklarını açıklaması ve öğrencilerle birebir iletişime geçebilmesi için iyi bir fırsattır. Genel olarak, burası grubun
göründüğü yer olduğu için bıraktığı izlenime (samimi, ciddi..) dikkat etmek gerekir.
Film gösterimleri bir tartışma başlatabilmek için çok iyi bir araçtır. Farklı katılımcılarla konferans (uzmanlar, yerel
yöneticiler, kampus sorumluları vs.) da aynı açıdan çok yararlı olabilir.
Bir konferansın amacı, diyalog yaratmak ve grubu tanıtmaktır. ayrıca, öğretim üyeleri ve idareyle de bağ
kurabilmek için ilginç bir yoldur. Genel konuyu ve farklı bölümleri belirleyerek işe başlayın. Bu seçim hayati ve
stratejiktir çünkü kamunun ilgisini nereye yöneltmek istediğimiz buna göre Belirlenir. Konferanstan önce, teknik
sorunlarla ilgilenin ve samimiyet katmak için salonla ilgilenin.
Sergiler, fotoğraflar, çizimler, cisimler Vs…
“Güneş kafe” teknolojinin sergilediği, dialog ve karşılaşma mekanıdır.
Kampüsün yakınlarında araştırma laboratuarı, güneş panelleri ve rüzgar gülleri olup olmadığını araştırın.
Biraradalık ve dayanışma için gösteri ve partiler.
Her yere afiş asmak, t-shirt bastırmak her zaman çok önemlidir. ne kadar çok görünürseniz o kadar çok başarı
elde edersiniz!
Her aktiviteden önce TOG ve Greenpeace’in Koordinatörü ile bağlantıya geçin. Böylece ihtiyaçlarınızı birlikte
çözmek ve aktivitelerinizi diğer güneş kuşağı gruplarıyla paylaşmanız kolaylaşacaktır.
19. Kampüsünüzün enerji harcamalarını ekstradan para harcamaksızın azaltın!
Enerji tasarrufu için büyük harcamalar yapmaya gerek yok.
Kampüsünüzün her alanında, %15e kadar enerji tasarrufu sağlayacak bedava önlemler
mevcuttur.
İşte bunlardan birkaçı..
Nereden başlayalım?
Boşa harcanan enerjiyi yakalamadan önce, kurumunuzun enerji faturalarını bulup geçen sene aynı
dönemdeki enerji harcamalarını inceleyin. Eğer bu oyuna herkes katılırsa, mutlaka aradaki farkı göreceksiniz
ve bu elinizde önemli bir argüman olacak!
Harcamalar konusunda önlem almadan önce, ilgili herkesi (yöneticileri ve tüketicileri) bir toplantıya çağırın,
onlara amaçlarınızı anlatın ve nasıl katılabilecekleri konusunda onları detaylı bir biçimde bilgilendirin.
Davranış biçimlerini değiştirin!
Burada önerilen önlemler kampus kullanıcılarının davranışlarına bağlı: Yürüyebilmesi için herkesin en
azından iyi niyeti gerekli! Önlemlerin çoğunu zaten biliyor olabilirsiniz ancak bunlar alışkanlıktan veya bilgi
eksikliğinden çoğunlukla uygulanmazlar.
Kampüsteki herkesin sorumluluk alması ve doğru alışkanlıkları geliştirmesi için küçük afişler, etiketler bastırıp
stratejik noktalara yapıştırabilirsiniz. Kısa bir slogan ve sempatik bir logo bulmak sizin elinizde!
(Not: Afişleri asmadan önce gerekli birimleri haber vermeyi unutmayın)
Isınma, Klima ve Yalıtım
Isınma
• Bir oda çok sıcaksa, camı açmak yerine kaloriferi kısın!
• Radyatörlerin üstüne bir şeyler koymamaya dikkat edin, onlar çekmece değil!
Yalıtım
• Isı kaybını ve cereyanı engellemek için camları ve kapıları kapatın.
Klima Sistemleri
• Klima kullanmaktan kaçının. Eğer bu imkansızsa kapı ve pencereleri mutlaka kapalı tutun. (Bu
arada, odaları günde bir kere havalandırmayı unutmayın.)
20. Ekipman, Bilgisayar
Bilgisayarlar
• 30dk.dan uzun süre kullanılmayacağı hallerde bilgisayarları kapatın.
• Daha kısa süreli aralarda ise “ekran koruma” modu yerine “bekleme” moduna getirin.
Fotokopi makineleri
• Kapalıyken bile enerji harcıyorlar: çoklu prize bağlayın ve gece fişlerini çekin.
• Gün içinde iki kullanım arasında kapatın.
Yazıcılar
• Gerekli olmadıkça açmayın.
• Gerçekten basmam gerekli mi? Sorusunu kendinize sorun. Elektronik formatta saklamayı tercih edin!
• Kağıtların her iki yüzünü de kullanın.
• Doküman izin veriyorsa iki sayfayı tek sayfaya basın.
Fax
• Gece, haftasonu ve tatillerde kapalı tutun.
Diğer
Aydınlatma
•
Dışardan gelen ışık yeterli olduğunda ya da oda boşken ışıkları söndürün. Çıkarken hepsini kapamayı
unutmayın.
Asansör
• Biraz spor yapın ve merdiven kullanmak size iyi gelecektir!
Tuvaletlerde
• Ellerinizi yıkarken sıcak su yerine soğuk su kullanın.
Çeşitli hizmet birimlerini harekete geçirin
Belirli bir alanın geneline ya da belli bir tipteki ekipmana doğrudan etki edecek bazı önlemler
kampüsteki hizmet birimleriyle işbirliği içinde alınmalıdır. Teknik servisten, temizlikten, bilgisayar odası
sorumlularından, kafeteryadan randevu alın ve onlara projenizden bahsedin, potansiyel tasarruf yollarını
anlatın ve size nasıl yardım edebileceklerini gösterin.
21. Teknik servis
Isınma Yalıtım
En önemlisi termostatı iyi ayarlamaktır.(Örneğin Kullanılmayan pencere ve kapıların tamirini hatta
koridorun 25 dereceden daha sıcak olmasına gerek gerekirse iptalini sağlayın. (Acil çıkış kapılarının iptal
yoktur!) edilmemesine dikkat edin!)
Termostatı, mekanların dolu olduğu zamanlara göre Kapı ve pencerelerin bakımına ilişkin bir program
ayarlamak gerekir (insanların gelmesinden yarım belirleyin: bir kişiye kapı ve pencereleri düzenli
saat önce çalıştırıp gitmelerinden yarım saat evvel kontrol edip tamir gerektiren durumları bildirme
kapatmak gibi.) sorumluluğunu verin.
Önerilen sıcaklıklar: Asansörler
Ofisler 19 derece
Teknik alanlar 16 derece Bir binada asansör varsa, yöneticiler motorun
Depolar 10-12 derece modifiye edilmesi, elektronik hız ayarı, hareket
tipinin değiştirilmesi gibi önlemlerle %30’a kadar
enerji tasarrufu sağlanabilir! Bakım masraflarının
Klima sistemleri azalması da cabası.
Klimayı maksimumda tutmaya gerek yoktur (sonra Temizlik ve Bakım
tir tir titreyerek atkılar takılıp kazaklar giyilir!),
içerinin sıcaklığıyla dış sıcaklık farkının en fazla 5-7 Isınma
derece olması tavsiye edilir.
Radyatör ve filtrelerin düzenli olarak temizlenmesini
Her ay, teknik servis klima sistemini kontrol etmeli, sağlamak veya temizlemek
filtreleri temizlemeli, elektrik bağlantılarını,
havalandırmayı ve izolasyonu kontrol etmelidir. Aydınlatma
Dikkat! Bazen klima ve kaloriferlerin aynı anda
Ampullerin düzenli olarak temizlenmesi gerektiğini
çalıştığı olabiliyor. Bu durumda sıcaklık 24
unutmayın! (Zamanla lambalar kirlenir ve ışığı daha
dereceden fazla olmadan klimanın, 19 dereceden
az yansıtırlar. Aydınlatma bu şekilde daha verimsiz
az olmadan ısıtmanın devreye girmesi
hale gelir. Verimsiz bir aydınlanma enerjinin ve
engellenmelidir.
paranın boşa harcanmasına neden olur.)
Sıcak su
Akıntıları önlemek (dakikada 10 damla>ayda
170>yılda 2000 litre su kaybı, ayrıca suyu ısıtmak
için harcanan enerji!)
Termostatın 55 dereceyi geçmemesini sağlamak.
Yurtlarda ve başka alanlarda su ısıtıcılarının sadece
çok kullanılan saatlerde devreye girmesini
sağlamak, diğer saatlerde boşuna su ısıtmamak.
Varsa su ısıtıcılarını kampüs binalarının kullanım
zamanları dışında devreden çıkarmak (hafta sonları,
okul tatilleri)
22. Mutfak ve Kafeteryalarda
Buzdolabı ve dondurucular İçecek makineleri
Buzdolabını doğru yere yerleştirmek (ısı Geceleri otomatik olarak durdurulabilir mi kontrol
kaynaklarından uzağa, güneş ışınlarının girdiği edin. Böyle bir ihtimal yoksa geceleri, görevli
pencerelerden uzağa, duvara en az 10 cm uzağa) tarafından haftasonları ve tatillerde elektriği
ve doğru dereceye ayarlamak (5 derece) kesilebilir (yaklaşık % 60 tasarruf).
Tatillerde fişini çekmeyi aklınızda tutun. Güneş ışınlarından uzak ve serin bir yere
Buzlarını çözdürmek (5cm buz = iki kat fazla yerleştirilmelerini sağlamak.
harcama!) Isıyı ayarlamak: donmuş meşrubat ve
Verimliliğini artırmak için arkasındaki tozları içilemeyecek kadar kaynar kahve satmaya hiç
temizlemek gerek yok!
Ekipman
Bilgisayarlar Projektörler
Ekran koruyucu yerine bekleme moduna Lambanın gücü ihtiyaca göre belirlenmelidir.
programlama yapılmasını sağlamak Temiz bırakılmalı ve mümkün oldukça kapalı
tutulmalıdır.
Genel olarak ses/görüntü cihazları
Stand-by moduna bırakılmamalıdırlar.
23. Basınla Konuşmak
Bir röportaj spontane yapılmaz!
Mesajımızı doğru iletmek ve yanlış bilgi iletmediğinizden emin olmak için önceden hazırlanın!
BLAH
Öncesi
İyi bir sözcü bulun:
Etkili olmak ve akıcılık açısından, grubunuzu basında temsil edebilecek bir sözcü seçin. Her aktivite için aynı
kişinin sözcü olması daha iyidir çünkü her defasında deneyimi artacak ve yerel basın tarafından tanınmaya
başlayacaktır.
Sözcünüz kendini net ifade edebilmeli ve kamera ya da mikrofon gördüğünde paniklememelidir.
Basın ilişkilerinden sorumlu birini seçin:
Tüm basınla iletişim halinde olacak ve koordinasyonu sağlayacak kişi o olacaktır. Elinde yerel basının bir listesi
bulunmalıdır. Bir organizasyon olacağı zaman, gazetecileri arayarak onlara bu organizasyondan bahsedecek ve
randevuyu ayarlayacaktır.
Ayrıca aktivite günü basın açıklamanızı basına verecek ve orada bulunmayan basına gönderecek kişi de o
olacaktır.
Bu görev basın ve kampüsteki diğer aktörlerle iletişime ilişkindir. Kurumunuzun basınla ilişkileri sağlayan
bölümüne (ya da başkanlığına) da haber vermeyi unutmayın. Gazeteciler başkanla görüşüp aktivitenizle ilgili onun
görüşünü de almak isteyebilirler.
Basınla ilişkilerden sorumlu kişi, sözcüyü X gününde gelmesi beklenen basın hakkında bilgilendirilmeli ve
hazırlanmasını sağlamalıdır.
Konuşmanızı hazırlayın:
Kendinize şu soruları sorun:
• Kendimi ve grubumu nasıl tanıtacağım?
BLAH
• Hangi mesajı vermek istiyorum? Neden? Bu niye önemli?
• Neden şimdi iletişime geçmek istiyorum? Olayımızın tam bağlamı nedir? Bugün kampuste neler oluyor?
• İsteklerim neler? Bu taleplerim kime yönelik?
• Taleplerimin dayandığı temel fikirler hangileri?
• Bana karşı sunulabilecek fikirler nelerdir?
Bu soruların cevapları basına gönderilecek davetiyenin de temelini oluşturacaktır. Basına verilen basın bülteni
gazetecilere talebimizin dayanaklarının detaylarını verir. Sözlü iletişimde çok daha özenli davranmak gerekir.
Unutmayın ki gazeteciler tüm konuşmanızdan sadece birkaç cümle alacaktır.
Kendinize, üzerinde aktarmanız gereken temel bilgilerin, anahtar sayı ve kelimelerin bulunduğu bir kağıt
hazırlayın. Bu kağıt sizin dağılmadan konunuza odaklı ve doğru olarak konuşabilmenizi sağlayacaktır. Eğer
açıklamanız net olmazsa ya da gazetecileri sayı ve fikre boğarsanız, mesajınız deforme edilme ve asıl söylemek
istediğinizin geri planda kalma riski artmış olacaktır.
BLAH
24. Herhangi birinden sizle en fazla üç dakikalık bir röportaj yapmasını isteyin. Daha sonra o kişinin, sizin
anlattıklarınızı bir 3.şahsa anlatmasını rica edin.
Röportaj esnasında
Net olun, cümleleriniz kısa ve açık olsun, somut örnek ve benzetmelerden yararlanın. Doğrudan hedefe
ulaşmaya çalışın.
Zengin bir kelime haznesinden yararlanın.
Örneğin:“SG’a katıldım çünkü önemli” demek yerine “SG kampanyasına katılıyorum çünkü yenilenebilir
enerjilerin ve
enerji tasarrufunun küresel ısınmaya verilebilecek en iyi cevap olduğunu biliyorum.” deyin.
Kendiniz olmayı unutmayın, kendi kelimelerinizle, kendi tarzınızda konuşun: basın oraya öğrenci dinlemeye
geldi, iletişim profesyonellerini değil!
Davranışınız konuşmanıza destek vermelidir: önemli ve ciddi bir şeyden bahsederken gülmeyin. Dinamik ve
heyecanlı olun!
Ciddi ve inandırıcı olmaya dikkat edin.
Sahneye çıkın: kampanya t-shirtlerinden giyin. Fotoğrafçı ve kameramana iyi bir arka plan yakalamalarında
yardımcı olun.
Tuzak sorularla konunun dağılmasına izin vermeyin. Bu tip sorular motivasyonunuzu test etmek ve yaptığınıza
inancınızı ölçmek için sorulur. Karşınızdaki gazeteci şüpheci ya da başka bir fikre sahip olsa bile siz kendi
fikrinize sahip çıkın!
Mantığınızı kaybetmeyin: tekrardan çekinmeyin. Yeteri kadar hakim olmadığınız konuda çok fazla konuşmayın,
hatta hiçbir şey demeyin. Her şeye cevabınız olması gerekmez!
Zamanlamaya dikkat edin. Randevunun belirlendiği andan itibaren her şey randevu anı için hazır hale
getirilmelidir! Gelen gazetecilerin de yapacakları çok fazla başka iş vardır.
Birkaç ipucu: Gelen her gazetecinin mekandan elinde bir basın açıklamasıyla ayrıldığından emin olun.
Konuşmanızda genelden özele geçin. Konuşmanızın pozitif olmasına dikkat edin, sadece sorun yerine çözüme
de odaklanın.
Soruyu cevap içinde yeniden kullanın. Soru: öğrenciler neden Güneş Kuşağı’nda çalışıyorlar? Cevap:
Öğrencilerin Güneş Kuşağı’nda çalışma sebebi…
Sonrası:
Sözcüye hangi konularda zorlandığını, hangi sorulara cevap veremediğini ve çözüm bulamadığını sorun ve
bunlardan gelecek sefer yararlanın.
Basında çıkan tüm haberleri bir basın dosyasında toplayın. Bu haberlerde iletmek istediğiniz mesajın ne
kadarının bulunduğunu inceleyin. Bu sizin ve sizi takip edenlerin gelecekte hangi yollardan geçmiş olduğunuzu
ve rektör veya öğrenciler gibi diğer aktörlerin zamanla ne ölçüde değiştiğini gösterir.
BLAH
25.
26. ŞİMDİ, BİZİM HAREKETE GEÇME ZAMANIMIZ...
NEDEN GÜNEŞ KUŞAĞI?
Kömür, petrol ve doğalgaz gibi fosil yakıtların binlerce yıldır saklandıkları yeraltından çıkarılıp yakılması,
doğal olmayan CO2 yaratır. Bu kirlilik ısıyı atmosferde tutar ve küresel ısınmaya neden olur. Bu da,
dünyanın ikliminin kontrolden çıkmasına ve beklenmedik hava olaylarının oluşmasına neden olur. Diğer
yandan, rüzgar, güneş ve diğer yenilenebilir kaynaklar; kirlilik oluşturmadan enerji üretir. Tüm dünyada
Greenpeace ve Türkiye’de TOG ile birlikte çalışarak, genler enerji devrimine katkıda bulunuyorlar. Bu
gençler, bizim “güneş kuşağı” olarak adlandırdığımız yeni nesli temsil ediyor.
İKLİM DEĞİŞİYOR...
VE SİZİ DE ETKİLİYOR...
Kutup bölgesinde azalan buzullar: Kutup ayıları eriyen buzullarda boğuluyor. Akdeniz bölgesinde sıcak
hava dalgaları var. Türkiye’nin dağlık bölgelerinde seller oluyor.
Büyük olasılıkla bunları daha önce de duydunuz, ama asla gerçekte sizi de etkileyeceğini düşünmediniz.
Şimdi gerçekçi olma zamanı.
Günümüzde iklim değişikliği, doğal alanların korunması gibi yaşamsal bir konu, yoksulluk gibi sosyal bir
sorun ve terörizm gibi bir tehdittir.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ TAM OLARAK NEDİR?
İklim değişikliği, dünyanın küresel ikliminde ya da bölgesel hava koşullarında zamanla meydana gelen
değişiklikleri ifade ediyor.
Bu değişiklikler, dünyanın kendi iç süreçlerinden ya da insan yani bizim yüzümüzden oluşabiliyor.
İklimde oluşan değişikliklerin en belirgin etkisi, küresel ortalama sıcaklıktaki artış, daha bilinen adıyla
küresel ısınmadır.
KÜRESEL ISINMAYA NEDEN OLAN FAKTÖRLER
Endişe verici olan en büyük faktör ise, sera gazlarının
birikmesinden ve atmosferdeki karbondioksit (CO2)
seviyelerinin artmasından kaynaklanan, sıcaklıktaki artıştır.
Küresel ısınmanın arkasında, ormanların yok olması ve
ozon tabakasının incelmesi de vardır, fakat en büyük nedeni
kömür, petrol gibi fosil yakıt kullanımıdır.
GÜNEŞ KUŞAĞI OLARAK NELER YAPIYORUZ
Biz, dünyayı değiştirmek isteyen genç insanlarız. İklim
değişikliğine karşı çalışıyoruz çünkü kaybedecek çok
şeyimiz var. Enerji kaynağı olarak fosil yakıtların
kullanımının azaltılmasını talep ediyoruz. Kendi yarattığımız
bir yıkımı yaşamak istemiyoruz, geleceğimizi ellerimize
alıyoruz. Tüm dünyadaki kardeşlerimizle bir olarak,
yenilenebilir enerji kaynaklarına geçiş yapılmasını talep
ediyoruz.
27. Uzun Dönem Amaçlarımız
Yenilenebilir ve verimli bir gelecek!
Biz, Güneş Kuşağı olarak, yenilenebilir enerjilerin küresel ısınma 2°C’ ye ulaşmadan durdurulması için
yaygınlaşmasını istiyoruz. Aynı zamanda enerjinin bilgelikle yani verimli bir biçimde kullanılması için
çalışıyoruz.
Güneş Hareketi
Biz, Güneş Kuşağı olarak, kamuoyunda farkındalık yaratmak için çalışıyoruz; politikacıları, üniversitelileri ve
arkadaşlarımızı eyleme geçiriyoruz.
Eğlenceli güneş
Güneş Cafe’miz ile etkinlikler düzenliyoruz ve hatta kendi güneş konserlerimizi düzenlemek için
çalışıyoruz .Müzisyenler, oyuncular ve sporcularla iletişim kuruyoruz. Mesajımızı yayıyoruz: İklimi kurtarın,
temiz enerjiye geçin!
Güneş Projeleri
Projeleri nasıl gerçekleştireceğimizi anlatıyoruz: politikacılar sadece konuşurken, biz harekete geçiyoruz!
Güneş ve rüzgar sistemleri kuruyoruz, enerji verimliliğini destekliyoruz ve üniversitelerimizin yenilenebilir
enerjiye geçiş yapması için çalışıyoruz.
DÜNYAYI KURTARMAK İÇİN SÜPERMEN OLMANIZ GEREKMEZ.
SADECE DENİZLER DEĞİL
Küresel ısınma sadece denizlerin yükselmesine neden olmayacak. Sıtma gibi bulaşıcı hastalıkları, orman
yangınlarını ve daha çok çölleşmeyi beraberinde getirecek. Çiftçilerimiz i olumsuz etkileyecek, kuraklığa neden
olacak ve şehirlerin kullanılabilir su miktarını gittikçe azaltacak.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı, tüm dünyada görülen aşırı hava koşulları nedeniyle 2005 yılını dünyanın en
maliyetli yılı olarak kaydetti. İklim değişikliği, şimdiden dünya çapında milyarlarca dolar zarara neden oluyor. Bu
durum hassas ekonomilerin bütünüyle çökmesine neden olabilir.
Buradaki büyük ironi ise, insanoğlunun başına gelen en kötü felaketler gibi, küresel ısınmanın da bizim eserimiz
olması. Tabii, oturup düşünmenin iklim felaketlerinin bedelini hayatlarıyla ödeyecek milyonlarca insana faydası
yok. Dünyanın kalanı gibi onlar içinde zaman gittikçe azalıyor.
ŞİMDİ HAREKETE GEÇME ZAMANI!
28. ŞİMDİ
GÜNEŞ
GÜNEŞ KUŞAĞI
FOTOVOLTAİK
ENERJİ
PANELİ
HAVA GÜNEŞ
DURMA
EYLEM
TEMİZ
AKTİVİTE
CAFE
HEMEN ŞİMDİ
HAREKET
RÜZGAR
GÖNÜLLÜ
29. ZAMANI GERİ ÇEVİRMEYE YARDIM EDEBİLİRSİNİZ
Güneş Kuşağı(Solar Generation) Türkiye’de Kasım 2007’de dünyanın en büyük bağımsız çevre kuruluşu
olan Greenpeace ve Türkiye’nin en büyük gençlik sosyal sorumluluk ağını barındıran TOG tarafından
başlatıldı.
Güneş Kuşağı’nın ilk temelleri Greenpeace tarafından atıldı. Bugün, yüzlerce Güneş Kuşağı grubu
Avrupa (Almanya, İsviçre, Fransa), Asya (Hindistan, Çin, Kuzey Doğu Asya), Amerika (ABD) ve diğer pek
çok ülkede aktif çalışma yürütüyor.
Güneş Kuşağı, dünyada çeşitli etkinliklerle temiz enerjiler ile ilgili farkındalığı artırmak ve gençliği
harekete geçirmek için çalışıyor. Bunun sonucunda Fransa, Avustralya ve ABD’de bulunan pek çok
üniversite yeşil enerjiye geçmeyi kabul etti.
Yenilenebilir enerjiler için yürüttüğümüz bu kampanya, sizin gibi gençlere, geleceklerine yönelik
sorumluluklar alacakları yaratıcı fırsatlar sağlıyor. Bu kampanyanın bir parçası olmak için, siz de bugün
Güneş Kuşağı ‘na katılın.
Bize, üniversitenizdeki TOG grupları üzerinden ulaşabilir, kendi TOG grubunuzla Güneş Kuşağı’na
katılabilir ya da www.greenpeace.org/turkey/guneskusagi/ internet adresimizi ziyaret edebilirsiniz.
Güneş Cafe Türkiye!
Güneş Kuşağı dünyanın dört bir yanında iklim değişikliği için mücadele eden ve geleceğimiz için temiz
enerji çağrısında bulunan gençlerin bir araya gelmesini sağlayan bir oluşumdur. Güneş Kuşağı,
yenilenebilir enerji ve enerji verimliliği gibi iklim değişikliğine karşı gerçek çözümler sunar. Ulaşmak
istediği kite çoğunlukla gençler, liderler ve halktır.
Bu yıl Eylül ayında Greenpeace’in bayrak gemisi Rainbow Warrior “Kömürden Kurtul, İklimi Kurtar” turu
kapsamında Türkiye’ye geliyor. Güneş Kuşağı ise kömüre karşı güneşin gücünü göstermek için Güneş
Cafe olarak tasarlanmış karavanı hayata geçiriyor!
Sık Sorulan Sorular:
1)Güneş Cafe nedir?
Karavan olarak tasarlanan Güneş Cafe öncelikli olarak İstanbul’u dolaşarak, güneş gibi yenilenebilir
enerji kaynaklarının Türkiye’de uygulanabilir durumda olduğunu gösterecek. Karavanda tamamen
fotovoltaik güneş enerjisi ile çalışan ampuller, meyve suyu sıkacakları, buzdolabı, televizyon ve dvd
oynatıcı gibi aletler yer alıyor.
30. 2)Fotovoltaik güneş sistemi nasıl çalışıyor?
Fotovoltaik, güneş ışını anlamına gelen ‘photo’ ve voltaj anlamına gelen ‘volt’ kelimelerinden oluşuyor. Fotovoltaik
işlem sonucunda güneş ışığı elektriğe dönüşüyor. Fotovoltaik güneş panelleri (PV) güneş ışığını doğrudan elektriğe
(DC) dönüştürüyor. Üretilen elektrik anında kullanılabildiği gibi piller yardımıyla da depolanabiliyor. Elektrik ya
doğrudan kullanılıyor ya da bir çevirici yardımıyla AC formatına dönüştürülebiliyor.
Güneş panellerinin elektrik üretmek için ışığa ihtiyacı var ancak doğrudan güneş ışığına ihtiyacı yok. Yani, sistem
bulutlu bir günde de elektrik üretebilir.
PV güneş sistemi, ısı sağlayan termal güneş sistemlerinden farklıdır. Çoğu termal güneş sistemi cam, su boruları ve
izolasyondan ibarettir.
3)PV güneş panellerinin ham maddesi nedir?
Güneş paneli her hücreye voltaj yükleyen birçok hücreden oluşmuştur. Çoğu
hücre kumdan elde edilen silikondan üretilmiştir. Hücreler hakkında aşağıdaki
adresten detaylı bilgiler edinebilirsiniz:
:http://www.greenpeace.org/international/solargen/about-solar-energy/solar –
electricity/how-does-it-work
4)Bir güneş paneli ya da fotovoltaik sistem ne kadar elektrik üretebilir?
Fotovoltaik sistemin elektrik üretimi çok çeşitli olabilir. Bu konuda belirleyici bir çok etken bulunmaktadır:
• Sistemdeki her bir panel direkt olarak ne kadar güç üretebilir?
• Bataryalar ne kadar elektrik depolayabilir?
• Çeviricinin kapasitesi ne kadardır?
Güneş Cafe’de bulunan fotovoltaik sistem saatte 1,800 wat elektrik üretebilir.
5)Güneş Cafe fotovoltaik sistemin açıklaması:
• Cafe’de 2 adet 90 vat enerji üreten ve 4 adet 70 vat enerji üreten toplam 6 adet panel bulunmaktadır.
• Her bir güneş panelinde üretilen enerji, her biri 400 volt-amper elektrik depolayabilen 6 adet 2-volt jel tipi pilde
depolanmaktadır.
• Güneş Cafe’de yer alan dönüştürücü elektriği DC’den AC’ye çevirebilmektedir.
• Karavanda ampuller, meyve suyu sıkacakları, buzdolabı, televizyon ve dvd oynatıcısı elektrik ile çalışmaktadır.
31. 6)Benzer bir sistemi kendi evime kurabilir miyim?
Evet, kurabilirsiniz. Güneş Cafe’de kullanılan pv güneş sistemi evde, okulda ve ofislerde kullanılabilir.
Ancak evin elektrik ihtiyacına göre panel ve pil sayısında artış gerekebilir. Ayrıca bu iyi bir yatırımdır
çünkü güneş panelleri neredeyse 30 yıl boyunca kullanılabilirler.
7)Bir fotovoltaik güneş sistemi ne kadara malolur? Pahalı mıdır?
Maliyeti etkileyen etkenlerden biri güneş panellerinin ürettiği elektrik miktarıdır. Güneş pv panellerinin
ürettiği elektrik wat başına yaklaşık 3-4,5 YTL arasındadır.
Diğer etkenler ise:
-Fotovoltaik sisteminize ekleyeceğiniz diğer araçlar (piller, dönüştürücüler vs.)
-Kurulum maliyetleri (kablolama, düzenek, iş gücü vs.)
-Diğer ülkelerden getirilen güneş panellerinin vergileri
Bir fotovoltaik sistemi evde kurmak başlangıçta büyük bir yatırım gerektirebilir. Bu nedenle hükümetin
güneş enerjisine teşvik vermesi ve çift taraflı sayaç sistemini devreye sokması gerekir. Greenpeace ve
Güneş Kuşağı hala termik santraller gibi kirli fosil yakıtlara yatırım yapmayı düşünen hükümete karşı,
yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapmalarını sağlamak için kampanya yürütüyor. Bu şekilde
kendi evinde bu sistemi sağlamaya gücü yetmeyen insanlar doğrudan doğruya şebekeden gelen temiz
enerjiyi kullanabilecekler.
8) Türkiye güneş enerjisinden ne kadar elektrik elde edebilir?
Türkiye’nin sadece fotovoltaik güneş enerjisinden elde edebileceği ekonomik potansiyel yaklaşık
olarak saatte 28.6 teravattır. (1,000,000,000 kilovatt saat = 1 teravat saat). Diğer güneş enerjisi
sistemleri de devreye sokulursa bu rakam 5 katına çıkmaktadır. Türkiye’nin 2006 yılında kullandığı
toplam elektrik miktarı 200 TWs civarındadır.
9)Yenilenebilir enerjinin doğru seçenek olmasının nedenleri:
• Çevre dostu. Sıfır sera gazı salımı. Bu sayede doğayı ve gelecek nesillerin geleceğini iklim
değişikliğine karşı korumuş oluyorsunuz!
• Sağlıklı. Küllerinde çok sayıda ağır metal ve partikul bulunduran kömür gibi toksik bir enerji kaynağı
kullanmıyorsunuz!
• Enerjide bağımsızlık. Diğer ülkelerden kömür ithal etmenize ve dışa bağımlı olmanıza gerek yok.
• Enerji güvenliği. Yükselen kömür, doğalgaz ve petrol fiyatlarından etkilenmiyorsunuz!
• Ek gelir. Çift taraflı sayaç sistemiyle güneş panelleri kullananlar fazladan elektrik üretimlerini
şebekeye satıp para kazanabiliyorlar.
32. Proje İlgili Iletişim Adresleri
hp://www.gefsgp.net/
hp://www.tog.org.tr/
hp://grou.ps/guneskusagiprojesi
hp://www.greenpeace.org/turkey/tr/