CHUYÊN ĐỀ BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KHOA HỌC TỰ NHIÊN 7 + 8 CHƯƠNG TRÌNH GDPT M...
SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU TRONG VIỆC XÁC ĐỊNH VẤN ĐỀ MÔI TRƯỜNG QUAN TRỌNG (TẢI FREE ZALO 093 457 3149)
1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÔN ĐỨC THẮNG
KHOA MÔI TRƯỜNG & BẢO HỘ LAO ĐỘNG
Môn học
ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG MÔI TRƯỜNG
BTKN
Chủ đề : Trạm bơm Nhiêu Lộc – Thị Nghè
Nhóm: 8
Sinh viên Mã số sinh viên
1 Lê Thu Thảo 91102112
2 Huỳnh Đăng Quang 91102096
3
4
5
6
Hoàng Thị Hạnh
Nguyễn Nhựt Tiến
Thiều Việt Dũng
Nguyễn Hữu Đức
91102035
91102133
91102184
91102028
Tp. Hồ Chí Minh, 2014
2. Mục lục
I. GIỚI THIỆU CÁC PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG ĐỂ NGHIÊN CỨU ĐTM ..............2
II. XÂY DỰNG BẢNG LIỆT KÊ CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA TB VÀ CÁC THÀNH
PHẦN MÔI TRƯỜNG CÓ KHẢ NĂNG BỊ ẢNH HƯỞNG................................................5
III. XÂY DỰNG SƠ ĐỒ LƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA TRẠM BƠM...................................7
IV. XÁC ĐINH CÁC TÁC ĐỘNG CỦA TRẠM BƠM BẰNG PHƯƠNG PHÁP MA
TRẬN.............................................................................................................................................9
V. SO SÁNH ƯU NHƯỢC ĐIỂM CÁC PHƯƠNG PHÁP ...............................................10
TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................................12
3. I. GIỚI THIỆU CÁC PHƯƠNG PHÁP SỬ DỤNG ĐỂ
NGHIÊN CỨU ĐTM
Phương pháp liệt kê số liệu
-Người làm ĐTM phân tích hoat động phát triển, chọn ra một số thông số liên quan đến
MT.
-Liệt kê và cho các số liệu liên quan đến các thông số đó, chuyển tới người ra quyết định
xem xét.
-Người làm ĐTM không đi sâu, phân tích phê phán gì thêm mà dành cho người ra quyết
định lựa chọn phương án theo cảm tính sau khi đã được đọc các số liệu liệt kê
Phương pháp ma trận
Bảng Ma trận môi trường là sự phát triển ứng dụng của bảng kiểm tra.
-Một bảng ma trận cũng là sự đối chiếu từng hoạt động của dự án với từng thông số hoặc
thành phần môi trường để đánh giá mối quan hệ nguyên nhân và hậu quả.
-Trục tung là các nhân tố môi trường.
-Trục hoành là các hoạt động DA
-Ô nằm giữa hàng và cột trong ma trận sẽ được dùng để chỉ khả năng tác động
Tùy thuôc vào cách sử dụng ô này mà ta có thể chia ma trận MT thành một số loại như sau:
Ma trận đơn giản
Ma trận theo bước
Ma trận định lượng- ma trận theo cấp
Phương pháp sơ đồ lưới
Phương pháp mạng lưới nhằm kết hợp các nguyên nhân và hậu quả của tác động bằng cách
xác định mối quan hệ tương hổ giữa nguồn tác động và các yếu tố môi trường bị tác động
ở mức sơ cấp (tác động trực tiếp) và thứ cấp (tác động gián tiếp).
-Phương pháp này có mục đích phân tích các tác động song song và nối tiếp do các hoạt
động gây ra- Sử dụng phương pháp sơ đồ mạng lưới trước hết phải liệt kê toàn bộ các hành
động trong hoạt động và xác định mối quan hệ nhân quả giữa những hành động đó - Các
4. quan hệ đó nối các hành động lại với nhau thành một mạng lưới. - Trên mạng lưới có thể
phân biệt được tác động bậc 1 do một hành động trực tiếp gây ra, rồi tác động bậc 2
do tác động bậc 1 gây ra, và lần lượt các tác động bậc 3, 4, …- Phương pháp này thường
được thể hiện qua sơ đồ chuỗi nối tiếp. Hình đính kèm cho thấy các hậu quả môi trường
của một dự án nạo vét lòng sông.
Phương pháp đánh giá nhanh
-Phương pháp đánh giá nhanh là phương pháp đánh giá dựa vào hệ số phát thải ô nhiễm.
-Phương pháp đanh giá nhanh có hiệu quả cao trong xác định tải lượng, nồng độ ô nhiễm
đối với các DA công nghiệp, nghiệp, đô thị, giao thông. Từ đó có thể dự báo khả năng tác
động môi trường của các nguồn gây ô nhiễm
-Phương pháp đánh giá nhanh dùng để dự báo nhanh tải lượng cho cơ sở phát sinh chất ô
nhiễm
Phương pháp so sánh
Dùng để đánh giá các tác động trên cơ sở các Tiêu chuẩn, Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về
môi trường
Phương pháp chuyên gia
Là phương pháp sử dụng đội ngũ các chuyên gia có trình độ chuyên môn phù hợp và kinh
nghiệm để ĐTM.
5. II. XÂY DỰNG BẢNG LIỆT KÊ CÁC HOẠT ĐỘNG CỦA TB
VÀ CÁC THÀNH PHẦN MÔI TRƯỜNG CÓ KHẢ NĂNG
BỊ ẢNH HƯỞNG
Hoạt động của trạm bơm Mức độ tác
động
Thành phần môi trường bị ảnh hưởng
Hoạt động thu gom nước
thải
+++ Môi trường không khí: tiếng ồn, mùi gây khó
chịu, nhiệt thừa...
Môi trường nước: ảnh hưởng nguồn nước
xung quanh
Môi trường đất: nước thải thấm qua đất.
Lược rác, thu gom, vận
chuyển
++ Môi trường đất: nước rỉ rác.
Môi trường không khí: tiếng ồn, mùi...
Xả khí thải + Môi trường không khí: gây mùi khó chịu.
Khử mùi nước thải, thu
gom mùi để xử lý.
+ Môi trường nước: hóa chất dư
Môi trường không khí: gây mùi
Bơm xả thải ra sông Sài
Gòn
+++ Môi trường không khí: mùi gây khó chịu,
nhiệt thừa.
Môi trường nước: rò rỉ đường ống ảnh hưởng
tới nguồn nước xung quanh
Sinh hoạt của công nhân + Môi trường đất: rác sinh hoạt
Hoạt động sửa chữa, xây
dựng
+ Môi trường đất: rác vật tư, công trình rơi vãi
Các tác động chính của trạm bơm ảnh hưởng tới chất lượng đất, nước, không khí
Hoạt động thu gom nước thải ít nhiều cũng ảnh hưởng đến nguồn nước xung quanh, các vị
trí rò rỉ ít nhiều cũng phát thải ra nguồn nước, đất xung quanh, có thể thấm qua các lớp đất
6. xuống mạch nước ngầm, gây ô nhiễm nguồn nước và đất. Ngoài ra có thể gây mùi hôi thôi
khó chịu cho khu vực xung quanh.
Hoạt động lược rác, thu gom, vận chuyển ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng đất và
không khí xung quanh nhà máy, các chất thải rắn sau khi qua song chắn rác được thu gom,
tuy nhiên vẫn ảnh hưởng đếnmôi trường đất xung quanh, tại khu vực lấy chất thải rắn, môi
trường không khí tương đối ô nhiễm, chưa kể đến quá trình vận chuyển và thu gom cũng
gây ra một lượng mùi hôi không nhỏ.
Hoạt động khử mùi nước thải, thu gom mùi để xử lý không tránh khỏi rò rỉ mùi hôi gây ô
nhiễm môi trường không khí xung quanh. Ngoài ra các hóa chất xử lý dư thải ra môi trường
gây ảnh hưởng tới nguồn nước xung quanh.
Hoạt động bơm xả thải ra sông Sài Gòn sau khi pha loãng cũng gây ảnh hưởng tới nguồn
nước và đất xung quanh do lượng nước rò rỉ thấm qua đất và lượng nước ô nhiễm chỉ được
pha loãng xả thải thẳng ra sông Sài Gòn.
Sinh hoạt của công nhân ảnh hưởng nhẹ do số lượng công nhân ít
7. III. XÂY DỰNG SƠ ĐỒ LƯỚI TÁC ĐỘNG CỦA TRẠM BƠM
Hoạt động của trạm bơm Tác động sơ cấp Tác động thứ cấp
Các tác động môi trường chính
Trong khi vận hành bơm chuyển tải sẽ phát sinh ra nhiều tiếng ồn xung quanh.
Trong quá trình xả thải khí ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường không khí, gây ra mùi khó
chịu.
Hoạt động khử mùi nước thải, thu gom mùi để xử lý không tránh khỏi rò rỉ mùi hôi gây ô
nhiễm môi trường không khí xung quanh. Ngoài ra các hóa chất xử lý dư thải ra môi trường
gây ảnh hưởng tới nguồn nước xung quanh, ảnh hưởng tới cuộc sống người dân.
Quá trình khử mùi có sử dụng hóa chất để xử lý ảnh hưởng đến môi trường nước.
Hoạt động thu gom nước thải
Lược rác, thu gom, vận chuyển
Xả khí thải
Khử mùi nước thải, thu gom
mùi để xử lý
Bơm xả thải ra sông Sài Gòn
Sinh hoạt của công nhân
Hoạt động xây dựng, sửa chữa
Ô nhiễm môi trường không khí,
tiếng ồn, gây mùi khó chịu
Ô nhiễm môi trường đất, rác
thải sinh hoạt
Ô nhiễm môi trường nước,
hóa chất dư, nước thải chưa
xử lý
Cơ sở hạ tầng, kỹ thuật
Các vấn đề xã hội
Ảnh hưởng đời sống người dân
Lưu vực sông Sài Gòn
Giao thông đường thủy
Hoạt động thu gom nước thải
Cảnh quan
8. Nước thải sau khi đã được xử lý sẽ được thải pha loãng ra sông, tuy đã pha loãng nhưng
vẫn có ảnh hưởng đến môi trường nước xung quanh. Xả thải trực tiếp ra sông gây ô nhiễm
nguồn nước xung quanh, rác thải ảnh hưởng tới hệ thống giao thông đường thủy.
9. IV. XÁC ĐINH CÁC TÁC ĐỘNG CỦA TRẠM BƠM BẰNG
PHƯƠNG PHÁP MA TRẬN
THÀNH
PHẦN MÔI
TRƯỜNG
HOẠT ĐỘNG CỦA TRẠM BƠM
Thu gom
nước thải
Lược
rác
Thu
rác tập
trung
Thu
gom
và xử
lý mùi
Bơm xả
thải ra
sông
Sài Gòn
Sinh hoạt
của công
nhân
Hoạt đông xây
dựng, sủa
chữa
Môi trường
không khí
- - + - - - -
Môi trường
đất
- - + - - -
Môi trường
nước
+ + + - - -
Môi trường
kinh tế - xã
hội
+ + + + - +
10. V. SO SÁNH ƯU NHƯỢC ĐIỂM CÁC PHƯƠNG PHÁP
Ưu điểm Nhược điểm
PP sơ đồ lưới Cho biết nguyên nhân và con
đường dẫn tới những hậu quả
tiêu cực tới môi trường, từ đó
có thể đề xuất những biện pháp
phòng tránh ngay khâu quy
hoạch, thiết kế hoạt động phát
triển .
Thích hợp cho phân tích tác
động sinh thái -Phương pháp
sơ đồ mạng lưới thường được
dùng để đánh giá tác động môi
trường của một đề án cụ thể
Chỉ chú ý phân tích các khía cạnh
tiêucực
Trên mạng lưới cũng không thể phân
biệt được tác động trước mắt và tác
động lâu dài
Phương pháp này chưa thể dùng để
phân tích các tác động xã hội, các vấn
đề về thẩm mỹ
Không thích hợp với các chương
trình hoặc kế hoạch khai thác tài
nguyên trên một địa phương
Việc xác định tầm quan trọng của các
nhân tố môi trường, chỉ tiêu chất
lượng môi trường còn mang tính chủ
quan.
Việc quy hoạch tổng tác động của
một phương án vào một consố không
giúp ích thiết thực cho việc ra quyết
định –
Sự phân biệt khu vực tác động, khả
năng tránh, giảm các tác động không
thể biểu hiện trên mạng lưới
- PP ma trận Phương pháp ma trận rất có giá
trị cho việc xác định tác động
của dự án và đưa ra được hình
thức thông tin tóm tắt đánh giá
tác động.
Là phương pháp đơn giản, dễ
sử dụng, không đòi hỏi nhiều
số liệu môi trường nhưng lại có
Không giải thích được các ảnh hưởng
thứ cấp và các ảnh hưởng tiếp theo,
ngoại trừ ma trận theo bước
Chưa xét đến diễn biến theo thời gian
của các hoạt động, tác động nên chưa
phân biệt được tác động lâu dài hay
tạm thời.
11. thể phân tích tường minh được
nhiều hạnh động khác nhau lên
cùng một nhân tố.
Mối quan hệ giữa phát triển và
môi trường được thể hiện rõ
ràng.
Có thể đánh giá sơ bộ mức độ
tác động
Người đọc phải tự giải thích mối liên
quan giữa nguyên nhân và hậu quả.
Không giải thích được sự không chắc
chắn của các số liệu.
Không đưa ra được nguyên
lý/nguyên tắc xác định các số liệu về
chất lượng và số lượng.
Không có “tiêu chuẩn” để xác định
phạm vi và tầm quan trọng của tác
động
- PP liệt kê số
liệu
Mang tính hệ thống, cách tiếp
cận rõ rang, đơn giản tránh bỏ
sót các vấn đề
Có thể xây dựng cho nhiều
thành phần như hoạt động của
dự án, thành phần môi trường,
tác động hay biện pháp giảm
thiểu
Thuận tiện cho thảo luận và
làm báo cáo truyền thông
Dễ dàng sửa đổi, thêm bớt các
thành phần
Phương pháp chưa cho thấy được cái
nhìn tổng quát về tác động của dự án
tới các thành phần môi trường.
Không thấy được các tác động sơ cấp
và thứ cấp.
12. TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bài giảng Đánh giá tác đông môi trường – Nguyễn Thúy Lan Chi- Đại học Tôn Đức Thắng
Đánh giá tác đông môi trường – Vương Quang Việt