สรุปโครงการอบรมการจัดการความรู้ในองค์กรครั้งที่ 2
- 1. โครงการอบรมการจัดการความรูในองคกร (ครั้งที่ 2)
วันที่ 23 มกราคม 2555 เวลา 09.00 – 12.00 น.
ณ หองประชุมเพชรภิรมย อาคารเฉลิมพระเกียรติ ชั้น 7
เรื่อง...........การเลือกใชอุปกรณในการเคลือนยายผูปวย
่
โดย... สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ (สวทช.)
โรงพยาบาลนพรัตนราชธานี การเคลื่อนยายผูปวย มี 3 สวน คือ หนวยงานกูชีพ ,หนวยงาน
ผูปวยใน, งานนําสง
Ward ผูปวยใน
ลักษณะของ แผนสไลด เคลื่อนยายผูปวย จะมีลักษณะเหมือนกระดาน 1 แผน ความหนาของ แผน
สไลด หรือ แผนกระดาน ไมสามารถรับน้ําหนักของคนไขแบบยกลอยได ใชสําหรับพาดระหวางเปลเข็นกับเปล
นอนแลวสไลดคนไขลงเตียง แผนสไลด บางแผนคอนขางจะออน ทําใหไมมีความมั่นคง โดยการสไลดจะใชผา
หรือเสื้อผาคนไขในการชวยสไลด แตถาคนไขไมไดสวมเสื้อผา ตัวเปลาจะมีเหงื่อ ทําใหการสไลดติดขัด ความ
ปลอดภัยในการใช แผนสไลด ขณะเคลื่อนยายคนไข จะมีเข็มขัดหรืออุปกรณยึดตรึงผูปวยปองกันอุบัติเหตุ
ปรกติจะไมไดใช SCOOP เพราะเคลื่อนยายคนไขจากเปลเข็นหนึ่งสูเปลนอน ไมไดยกคนไขถาแพทย
ระบุใช SCOOP จะเปนปญ หาของงานนําสง ที่ตองไปยืม SCOOP จากหนวยงานกูชีพ ทําใหเ สียเวลา
คอนขางมาก ตองประกอบ SCOOP กอนที่จ ะนํามาสง คืน และเจาหนาที่ใน ศูนย ไมส ามารถประกอบ
SCOOP เองได ตองรอจากงานนําสงหามาให ผูปวยเด็กเล็กจะใชการอุม เด็กโตจะใช แผนสไลด เนื่องจาก
เคลื่อนยายไดงาย และสะดวก
กูชีพ
การเคลื่อนยายควรเลือกใชอุปกรณในการยกและเคลื่อนยายที่เหมาะตามสภาพแวดลอม ตาง ๆ ที่อยู
รอบ ๆ ผูบาดเจ็บ นอกจากนี้ผูชวยเหลือควรใชเวลา ณ ที่เกิดเหตุนอยที่สุดโดยไมใหเกิดอันตรายตอผูปวยและ
เพื่อนรวมงาน SCOOP จะมีติดรถเสมอ โอกาสที่จะใชมีนอยมาก ประมาณ 100 คน ไดใชเพียง 5 เปอรเซ็นต
เนื่องจากสถานที่ไมเอื้ออํานวยในการเขาถึงตัวผูปวย เชน การเคลื่อนยายคนไขจากบานชั้น 2 สวนมากบานใน
กรุงเทพ จะมีบันไดแคบ ในกรณีที่ตองพลิกตัวผูบาดเจ็บถาหากใช spinal board สามารถวางพาดแลวหมุน
บริเวณสวนหัวบันไดได กรณีที่ตองเคลื่อนยายคนไขโดยลิฟต สามารถวาง spinal board ในแนวตั้งได และ
spinal board สามารถลอยน้ําได แตสําหรับ SCOOP ไมสามารถทําไดเนื่องจากมีชองวางจะโดนผิวหนังของ
คนไข
กรณีที่ใช SCOOP ของโรงพยาบาลนพรัตนราชธานี
ใชใน Case ที่คนไขมีปญหาขอตางๆ แผลกดทับ หรือในกรณีที่คนไขอยูในสถานที่แคบๆ เชน ขางเตียง
นอนคนไข
กรณีคนไข กระดูกหัก จะใช spinal board แตมีอุปกรณชนิดหนึ่ง ที่สามารถใชประคองสะโพก
เรียกวา Ken-drick Extrication Device (KED) เปนกระดานรองหลังชนิดสั้นที่มีอุปกรณยึดตรึงกระดูกคอและ
ศีรษะ กระดูกสันหลังไปถึงกระดูกกนกบ
1
- 2. ทักษะการพลิกตัวผูบาดเจ็บ (Log-roll)
โรงพยาบาลนพรัตนราชธานีรวมกับสถาบันการแพทยฉุกเฉินแหงชาติ ไดทําการอบรมบุคลากรดาน
หนาขึ้นบอยครั้ง โดยเนื้อหาหลักสูตรจะครอบคลุมการชวยเหลือในภาวะฉุกเฉินเบื้องตน แนะนําระบบ EMS ใช
เวลาประมาณ 4-5 วันเพื่อพยายามผลักดันใหเปนสวนหนึ่งของ EMS
ผูเ ขาอบรมทัก ษะพลิกตัวผูบ าดเจ็บ จากหนวยงานตางๆ ไดแก ตํารวจจราจร พนัก งานดับ เพลิง
เจาหนาที่รักษา ความปลอดภัย และเจาหนาที่กูภัยจากทั้งมูลนิธิรวมกตัญู และมูลนิธิปอเต็กตึ๊ง สวนใหญ
สามารถนําไปปฏิบัติกับผูปวย บุคลากรดานหนาจําเปนตองมีความรูดานการชวยเหลือผูปวยฉุกเฉินซึ่งเปนผูที่
เขาไปดูอาการของผูปวยและรายงานขอมูลใหหนวยกูชีพทราบ หากตองการรถพยาบาลระหวางที่รถพยาบาล
เดินทางมาที่เกิดเหตุบุคลากรดานหนาจะไมเคลื่อนยายผูปวยโดยไมจําเปน แตจะดูแลผูปวย เช นผูปวย หยุด
หายใจก็จะทําการ CPR หรือมีอาการบาดเจ็บจะตองทําการปฐมพยาบาลตามสมควร
ดังนั้น การพลิกตัวจะตองพลิกแบบทอนซุง (Log roll) การชวยเหลือและการเคลื่อนยายจะไมลงมือ
จนกวาจะไดรับการชวยเหลือที่พรอม
เจาหนาที่ หรือ อาสาสมัครกูชีพ ตองผานการอบรม และตองทดสอบเพื่อขึ้นทะเบียนทุก 2 ป โดยใน
การปฏิบัติหนาที่ทุกครั้ง ตองเตรียมความพรอมกอนออกปฏิบัติการการแพทยฉุกเฉิน ณ จุดเกิดเหตุ ดังนี้
1.เตรียมความพรอมดานความรู รางกาย และจิตใจของตนเอง (ถาไมมีความพรอมในการปฏิบัติ
หนาที่สามารถแลกเปลี่ยนกับเพื่อนรวมงาน)
2. จัดเตรียมและตรวจสอบรถพยาบาลฉุกเฉิน อุปกรณกูชีพ/กูภัย และวิทยุสื่อสารกอนใชงาน
3. บํารุงรักษารถพยาบาลฉุกเฉิน อุปกรณกูชีพและวิทยุสื่อสารใหมีสภาพพรอมใชงานตลอด 24 ชั่วโมง
โรงพยาบาลนพรัตนราชธานี เปนผูเชี่ยวชาญดานการใชอปกรณ
ุ
งานกูชพ สาธิตการปฐมพยาบาลคนไข โดยใช spinal board โดยมีแนวทางในการปฏิบัติดังนี้
ี
1. เตรียมเวชภัณฑและอุปกรณที่จําเปนในการรักษาพยาบาลพรอมใชตลอดเวลา
2. รับ ทราบข อมูล เบื้อ งตนจากพยาบาลประจํ าศูนย รับ แจง เหตุ และรับ มอบแบบรายงานการ
ใหบริการการแพทยฉุกเฉิน
3. ประเมินสภาพผูปวย
การซัก ประวัติ จะตองซัก ประวัติเ กี่ยวกับการไดรับ อุบัติเ หตุ เพื่อใหท ราบวาเกิดไดอยางไร
ระยะเวลาที่เกิด เพื่อประเมินความรุนแรงของแรงที่มากระทํา และตําแหนงของกระดูกที่ไดรับ
บาดเจ็บตรวจรางกาย โดยตรวจทั้งตัว และสนใจตอสวนที่ไดรับอันตรายมากกอน โดยถอดเสื้อผา
ออก การถอดเสื้อผาผูบาดเจ็บ อยาพยายามใหผูบาดเจ็บถอดเอง เพราะจะทําใหเจ็บปวดเพิ่มขึ้น
แลวสังเกตอาการและอาการแสดงวามีการบวม รอยฟกช้ํา หรือ จ้ําเลือด บาดแผล ความพิการผิด
รูป และคลําอยางนุมนวล ถามีการบวมและชามากใหจับชีพจร เปรียบเทียบกับแขนหรือขาทั้งสอง
ขาง ตรวจระดับความรูสึก การเปลี่ยนแปลงสีผิว ขณะตรวจรางกาย ตองดูแลทางเดินหายใจให
โลง ประเมินการหายใจและการไหลเวียนของเลือด สังเกต
2
- 3. 4. ใหการปฐมพยาบาลแกผูปวย (กรณีผูปวยกระดูกหัก)
เปนการเคลื่อนยายที่เหมาะสมสําหรับผูปวยที่มีอาการรุนแรง เชน กระดูกสันหลังหรือกระดูกคอ
หัก หรือในรายที่สงสัย โดยการใช spinal board ซึ่งการเคลื่อนยายแบบนี้ควรมีผูใหการ
ชวยเหลืออยางนอย 3 – 4 คน 4.4.1 ผูชวยเหลือคนที่สอง คนที่สาม คนที่สี่
คุกเขาขางเดียวขางผูปวยบริเวณชวงอก สะโพก และขา ตามลําดับ โดยฟงคําสั่งจากหัวหนา
ทีม(ผูชวยเหลือคนที่หนึ่ง) เพื่อเตรียมพลิกตัวผูปวยเขาหาตนเอง(Log roll) ในลักษณะลําตัวเปน
แนวตรงและผูชวยคนที่หนึ่งก็พลิกศีรษะตามไปดวย ระมัดระวังใหศีรษะอยูในแนวขนานกับพื้น
เสมอ
4.4.2 ผูชวยเหลือคนที่สอง จับไหลจนถึงสะโพก และไขวมือจับกับ คนที่สามจับ
สะโพกบนบริเวณขา
4.4.3 ผูชวยเหลือคนที่หนึ่ง ดูความพรอมของทีมแลวเปนคนใหจังหวะ เมื่อพลิก
แลวจึงสอดแผน spinal board
4.4.4 การเคลื่อนยายผูบาดเจ็บ การเคลื่อนยายอยางถูกวิธี จะชวยลดความพิการ
และอันตรายตางๆ ที่จะเกิดขึ้นได
ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแหงชาติ (เนคเทค) เปนผูเชี่ยวชาญวิชาการ ดานการผลิต
ประเด็นสําคัญของ เปลตัก 3 ตอน คิดคนขึ้นเพื่อใชในการเคลื่อนยายคนไข โดยมีวัตถุประสงคที่จะ
ไมใหคนไขตองขยับตัวแมแตนิดเดียว หรือขยับนอยที่สุด โดยนําไปปรับปรุงแกไขในสวนที่ Comment เมื่อ
ครั้งกอนเกี่ยวกับ เพื่อพัฒนาขึ้นเพื่อใหเหมาะกับความตองการของผูใช มีดังนี้ การพับเก็บไดของเปลตัก สายรัด
ที่แนนหนา
สาธิตการปฐมพยาบาลคนไขโดยใช เปลตัก 3 ตอน แนวทางในการปฏิบัติที่เหมือนกับทางโรงพยาบาล
นพรัตนราชธานีทุกอยาง แตตางกันตรงทีจะนําคนไขขึ้นรถพยาบาล
่
ปญหาที่ทางโรงพยาบาลพบจาการสาธิตเปลตัก 3 ตอน มีดังนี้
1. เปลตักตองใชเจาหนาที่ในการยก ซึ่งในโรงพยาบาล มีเจาหนาที่ไมเพียงพอ
2. ตองออกแรงในการยก
3. ไมสามารถปฏิบัติงานเพียงลําพังกับคนไขได
4. ความไมแข็งแรงของดามจับ
5. การวางเปลตักไมสามารถวางในแนวตั้งได
6. ขอตอของเปลตักไมไดมาตรฐานกับการที่จะรับน้ําหนักตัวของคนไข
7. ลักษณะเปนทองชางเมื่อยกคนไขลอย
8. การประกอบเปลตักมีความยุงยาก
3
- 4. หนวยงานในโรงพยาบาลที่ตองการเปลตัก
งานนําสงใหเหตุผลในการที่จะนําเปลตักไปใช เนื่องจากในกรณีที่ผูปวยมารถกระบะ เมื่อจอดรถแลว
สามารถนําเปลตักไปรับคนไขที่รถไดทันที แลวนําขึ้นเปลคนไขที่จัดเตรียมไว แตอยากไดเปลที่เปนแผนเดียวกัน
มากกวา จะไดไมยุงยากในการประกอบ
การพลิกตัวคนไข
การพลิกตัวคนไขในกรณีที่น้ําหนักตัวมากกวา 60 กิโลกรัมขึ้นไป ตองใชแรงกลามเนื้อมาก เนื่องจาก
ตองพลิกคนไขทุก 2 ชั่วโมง เพื่อปองกันแผลกดทับ ที่จะเกิดกับคนไขที่ไมสามารถชวยเหลือตัวเองได
จึงอยากไดนวัตกรรม ที่สามารถลดแรงในการยก หรือพลิกตัวคนไขได
การเจ็บปวยของพยาบาลและเจาหนาที่ ซึ่งตองปฏิบัติงานเกี่ยวกับการยก หรือพลิกตัวคนไข
ปญ หาที่พ บเป น 1 ใน 3 ของการเจ็ บ ป ว ยทั้ ง หมดคื อ เรื่อ งการปวดหลั ง ปวดเอวเจ า หน าที่ ใ น
โรงพยาบาล มีไมเพียงพอตอจํานวนคนไขภายใน ดังนั้นเจาหนาจึงตองทํางานหนัก
...........................................
นางสาวธิดารัตน โดดหนู
ผูสรุป
...........................................
นางรําพึง ปุยแกว
ผูตรวจรายงาน
...........................................
นางภาณี ผลากรกุล
ผูรับรองรายงาน
4