TÀI LIỆU BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI KỸ NĂNG VIẾT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI 200 C...
Giải Nhanh Vật Lý 12 Bằng Máy Tính Fx570
1. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 1
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 1
HÃY TH DÙNG MÁY TÍNH CASIO fx–570ES & 570ES Plus
GI I NHANH m t s bài t p TR C NGHI M V T LÝ 12!
I.GI I TÌM NHANH M T I LƯ NG CHƯA BI T TRONG BI U TH C V T LÝ:
1.S d ng SOLVE ( Ch dùng trong COMP: MODE 1 ) SHIFT MODE 1 Màn hình: Math
a)Ví d 1: Tính kh i lư ng m c a con l c lò xo dao ng, khi bi t chu kỳ T =0,1π(s) và c ng
k=100N/m. Ta dùng bi u th c 2=
m
T
k
π
Chú ý: Nh p bi n X là phím: ALPHA ) : màn hình xu t hi n X
Nh p d u = là phím : ALPHA CALC :màn hình xu t hi n =
Ch c năng SOLVE: SHIFT CALC và sau ó nh n phím = hi n th k t qu X= .....
Phương pháp truy n th ng Phương pháp dùng SOLVE
Ta có : 2=
m
T
k
π =>
2 2
4=
m
T
k
π
Suy ra:
2
2
.
4
=
k T
m
π
Th s : nh p máy tính m :
2
2
100.(0,1 )
4
π
π
= 0,25
V y :kh i lư ng m c a con l c 0,25kg
-V i máy FX570ES: B m: MODE 1
-B m: 0.1 SHIFT X10X
π ALPHA CALC = 2
SHIFT X10X
π ALPHA ) X ∇ 100
Màn hình xu t hi n:0.1 2
100
=
X
π π
-B m ti p:SHIFT CALC SOLVE = ( ch 6s )
Màn hình hi n th :
X là i lư ng m
V y : m= 0,25 kg
T ví d này chúng ta có th suy lu n cách dùng các công th c khác!!!
b)Ví d 2:Tính c ng c a con l c lò xo dao ng, khi bi t chu kỳ T =0,1π(s) và kh i lư ng =0,25kg.
.-Ta dùng bi u th c 2=
m
T
k
π làm Tương t như trên, cu i cùng màn hình xu t hi n:
0.25
0.1 2=
X
π π
-Ti p t c b m:SHIFT CALC SOLVE =
( ch kho ng 6s ),Màn hình hi n th như hình bên :
X là i lư ng k c n tìm . V y : k =100N/m
0 .1 2
1 0 0
=
X
π π
X= 0.25
L--R = 0
0 .2 5
0 .1 2=
X
π π
X= 100
L--R = 0
2. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 2
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 2
c)Ví d 3: Tính chi u dài c a con l c ơn dao ng nh , khi bi t chu kỳ T = 2(s) và gia t c tr ng trư ng g=
π2
(m/s2
) . Ta dùng bi u th c : 2=
l
T
g
π
Phương pháp truy n th ng Phương pháp dùng SOLVE
Ta có : 2=
l
T
g
π =>
2 2
4=
l
T
g
π
Suy ra:
2
2
.
4
=
T g
l
π
Th s :
2 2
2
2
1( )
4.
= =l m
π
π
V y chi u dài c a con l c ơn l= 1(m)
-V i máy FX570ES: B m: MODE 1
Ta có : 2=
l
T
g
π th s : 2
2 2=
X
π
π
-B m: 2 ALPHA CALC = 2 SHIFT X10X
π
ALPHA ) X ∇ SHIFT X10X
π x2
-Ti p t c b m:SHIFT CALC SOLVE =
( ch kho ng 6s )
Màn hình hi n th :
X là i lư ng l
V y : l= 1(m)
c)Ví d 4: Tính gia t c tr ng trư ng t i nơi có con l c ơn, khi bi t chu kỳ T = 2(s) và chi u dài c a con
l c ơn dao ng nh là 1 m . Ta dùng bi u th c : 2=
l
T
g
π
Phương pháp truy n th ng Phương pháp dùng SOLVE
Ta có : 2=
l
T
g
π =>
2 2
4=
l
T
g
π
Suy ra:
2
2
4=
l
g
T
π
Th s :
2
2
2
4. .1
2
= =g
π
π = 9,869m/s2
V y gia t c tr ng trư ng t i nơi có con l c ơn
dao ng g = = 9,869m/s2
-V i máy FX570ES: B m: MODE 1
Ta có : 2=
l
T
g
π th s :
1
2 2=
X
π
-B m: 2 ALPHA CALC = 2 SHIFT X10X
π
1 ∇ ALPHA ) X . Ti p t c b m:
SHIFT CALC SOLVE = ( ch kho ng 6s )
Màn hình hi n th :
X là i lư ng g
V y : g= 9,869m/s2
2
2 2=
X
π
π
X= 1
L--R = 0
1
2 2=
X
π
X= 9.869604401
L--R = 0
3. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 3
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 3
c)Ví d 5: i n áp t vào hai u m t o n m ch R, L, C không phân nhánh. i n áp hi u d ng hai u
m ch là 100V, hai u cu n c m thu n L là 120V, hai b n t C là 60V. i n áp hi u d ng hai u R là:
A. 260V B. 140V C. 80V D. 20V
Phương pháp truy n th ng Phương pháp dùng SOLVE
Gi i: i n áp hai u R: Ta có:
2 2 2
( )R L CU U U U= + − .Bi n i ta ư c (=> )
2 2 2
( )R L CU U U U= − − .Ti p t c bi n i:
2 2
( )R L CU U U U= − − th s :
Nh p máy:
2 2
100 (120 60) 80V− − =
V y:
i n áp hi u d ng hai u R là: 80V
áp án C.
-V i máy FX570ES: B m: MODE 1
Dùng công th c : 2 2 2
( )R L CU U U U= + −
-B m: 100 x2
ALPHA CALC =ALPHA ) X x2
+ ( 120 - 60 ) x2
Màn hình xu t hi n: 1002
=X2
+(120-60)2
-Ti p t c b m:SHIFT CALC SOLVE =
Màn hình hi n th :
X là UR c n tìm
V y : UR = 80V
c)Ví d 6: M t m ch dao ng g m m t t i n có i n dung C và m t cu n c m có t c m L . M ch
dao ng có t n s riêng 100kHz và t i n có C= 5nF. t c m L c a m ch dao ng là :
A. 5.10-5
H. B. 5.10-4
H. C. 5.10-3
H. D. 2.10-4
H.
Phương pháp truy n th ng Phương pháp dùng SOLVE
Gi i: Công th c t n s riêng:
1
2
f
LCπ
=
Bi n i ta có: 2 2
1
4
=
π
L
f C
Th s b m máy:
2 5 2 9
1
4 .(10 ) .5.10−
=
π
L =5.066.10-4
(H)
áp án B.
-V i máy FX570ES: B m: MODE 1 ( COMP )
B m: SHIFT MODE 1 Màn hình hi n th : Math
Dùng công th c :
1
2
f
LCπ
=
-B m: X10X
5 ALPHA CALC = 1 ∇ 2
SHIFT X10X
π ALPHA ) X X 5 X10X
- 9
Màn hình xu t hi n: 5
9
1
10
2 5 10−
=
π
X
Xx x
-Ti p t c b m:SHIFT CALC SOLVE = (ch kho ng
6 giây )
Màn hình hi n th :
X là L c n tìm
V y : L= 5.10-4
H.
1002
= X2
+ (120-60)2
X= 80
L--R = 0
5
9
1
10
2 5 10−
=
π
X
Xx x
X= 5.0660 x 10-4
L--R = 0
4. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 4
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 4
II.S d ng TABLE (MODE 7) gi i bài toán sóng cơ và sóng ánh sáng. Cài t máy :
B m: SHIFT 9 3 = = Reset all
B m: SHIFT MODE 2 Line IO
B m: MODE 7 : TABLE
Ví d ta có hàm s f(x)=
2
12
+x
Bư c 1: (MODE 7) TABLE
Bư c 2: Nh p hàm s vào máy tính
Bư c 3: b m = nh p 1
Bư c 4: b m = nh p 5
Bư c 5: b m = nh p 1
Bư c 6: b m =
Ta có b ng bi n thiên: f(X)
a.Ví d 1: S i dây dài l = 1m ư c treo lơ l ng lên m t c n rung. C n rung theo phương ngang v i t n s
thay i t 100Hz n 120Hz. T c truy n sóng trên dây là 8m/s. Trong quá trình thay i t n s rung thì
s l n quan sát ư c sóng d ng trên dây là:
A. 5 B. 4 C. 6 D. 15
Cách gi i Hư ng d n b m máy và k t qu
- l = (2k+1)
4
λ
= (2k+1)
f
v
4
⇒ f=(2k+1)
l
v
4
=(2k+1)2
Do 100Hz ≤ f ≤ 120Hz . Cho k=0,1,2..⇒
k=24⇒ f =98Hz
k=25⇒⇒⇒⇒ f =102Hz
k=26⇒⇒⇒⇒ f =106Hz
k=27⇒⇒⇒⇒ f =110Hz
k=28⇒⇒⇒⇒ f =114Hz
k=29⇒⇒⇒⇒ f =118Hz
k=30⇒ f =122Hz ch n A
SHIFT MODE 2 : Line IO
MODE 7 : TABLE.
14
8
)(
x
tusofxf == = tuso x 2 =(2X +1)x 2
V i tuso = (2 x X + 1).Nh p máy:
( 2 x ALPHA ) X + 1 ) x 2
= START 20 = END 30 = STEP 1 = ∇
k t qu
x=k f(x)=f
24
25
26
27
28
29
30
98
102
106
110
114
118
122
DDDD
f(x)=
DDDD
f(x)=x2
+1 2
DDDD
Start?
1
DDDD
End?
5
DDDD
Step?
1
DDDD
x f(x)
1
2
3
1
2
3
1.5
4.5
9.5 1111
5. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 5
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 5
b.Ví d 2: M t s i dây àn h i r t dài có u A dao ng v i t n s f và theo phương vuông góc v i s i dây.
Biên dao ng là 4cm, v n t c truy n sóng trên ây là 4 (m/s). Xét m t i m M trên dây và cách A m t o n
28cm, ngư i ta th y M luôn luôn dao ng l ch pha v i A m t góc (2 1)
2
k
π
ϕ∆ = + v i k = 0, ±1, ±2. Tính bư c
sóng λ? Bi t t n s f có giá tr trong kho ng t 22Hz n 26Hz.
A. 12 cm B. 8 cm C. 14 cm D. 16 cm
Cách gi i Hư ng d n b m máy và k t qu
∆ϕ
2
)12(
π
+= k =
λ
π2
d
⇒d= (2k+1)
4
λ
= (2k+1)
f
v
4
Do 22Hz ≤ f ≤ 26Hz ⇒f=(2k+1)
d
v
4
Cho k=0,1,2.3.⇒ k=3
f =25Hz ⇒ λ=v/f =16cm ch n D
SHIFT MODE 2 : Line IO
MODE 7 : TABLE
28.04
4
)(
x
tusofxf == v i: tuso=2x ALPHA ) +1
Nh p máy:
( 2 x ALPHA ) X + 1 ) x ( 1 : 0,28 )
= START 0 = END 10 = STEP 1 =
k t qu
Ch n f = 25 Hz ⇒
λ=v/f=
25
40
=16cm
x=k f(x)=f
0
1
2
3
4
3.571
10.71
17.85
25
32.42
c.Ví d 3: Câu 50 - thi tuy n sinh i h c kh i A năm 2011 - Mã 817
Câu 50: M t sóng hình sin truy n theo phương Ox t ngu n O v i t n s 20 Hz, có t c truy n sóng n m
trong kho ng t 0,7 m/s n 1 m/s. G i A và B là hai i m n m trên Ox, cùng m t phía so v i O và cách
nhau 10 cm. Hai ph n t môi trư ng t i A và B luôn dao ng ngư c pha v i nhau. T c truy n sóng là
A. 100 cm/s B. 80 cm/s C. 85 cm/s D. 90 cm/s
Cách gi i Hư ng d n b m máy và k t qu
- d = (2k+1)
2
λ
=(2k+1)
f
v
2
Do 0,7 m/s ≤v ≤ 1 m/s. ⇒
12
2
+
=
k
df
v
Cho k=0,1,2..⇒v = 80 cm/s
ch n B. v i k=2
SHIFT MODE 2 : Line IO
MODE 7 : TABLE
mauso
xx
vxf
20102
)( == ; Mauso=2x ALPHA ) +1
Nh p máy:...tương t như trên....
(400 : ( ALPHA ) X + 1 )
= START 0 = END 10 = STEP 1 =
k t qu :
x=k f(x)=v
0
1
2
3
400
133.33
80
57.142
Chú ý : Cách ch n Start? End? Và Step?
-Ch n Start?: Thông thư ng là b t u t 0 ho c tùy theo bài
-Ch n End? : Tùy thu c vào bài ã cho thư ng không quá 30 ( ngh thu t c a t ng ngư i làm bài )
-Ch n Step : 1( vì k nguyên )
6. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 6
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 6
d.Tr c nghi m v n d ng :
Câu 1.( H _2001)T i i m S trên m t nư c yên tĩnh có ngu n dao ng i u hoà theo phương th ng ng v i t n s
f. Khi ó trên m t nư c hình thành h sóng tròn ng tâm S. T i hai i m M, N n m cách nhau 5cm trên ư ng th ng
i qua S luôn dao ng ngư c pha v i nhau. Bi t t c truy n sóng trên m t nư c là 80cm/s và t n s c a ngu n dao
ng thay i trong kho ng t 48Hz n 64Hz. T n s dao ng c a ngu n là
A. 64Hz. B. 48Hz. C. 54Hz. D. 56Hz.
Câu 2.( H _2003)T i i m S trên m t nư c yên tĩnh có ngu n dao ng i u hoà theo phương th ng ng v i t n s
50Hz. Khi ó trên m t nư c hình thành h sóng tròn ng tâm S. T i hai i m M, N n m cách nhau 9cm trên ư ng
th ng i qua S luôn dao ng cùng pha v i nhau. Bi t r ng, t c truy n sóng thay i trong kho ng t 70cm/s n
80cm/s. T c truy n sóng trên m t nư c là
A. 75cm/s. B. 80cm/s. C. 70cm/s. D. 72cm/s.
III.GI I NHANH T NG H P DAO NG NH MÁY TÍNH CASIO fx–570ES, 570ES Plus.
A.KI N TH C:
1.T ng h p hai dao ng i u hoà cùng phương cùng t n s như sau:
x1 = A1cos (ωt + ϕ1) và x2 = A2cos (ωt + ϕ2) thì: x = x1 + x2 ta ư c x = Acos (ωt + ϕϕϕϕ) .
V i: A2
=A1
2
+ A2
2
+2A1A2cos (ϕϕϕϕ2 - ϕϕϕϕ1); tan ϕϕϕϕ =
2211
2211
coscos
sinsin
ϕϕ
ϕϕ
AA
AA
+
+
[ ϕ1 ≤ ϕϕϕϕ ≤ ϕ2 ; n u ϕϕϕϕ1 ≤ ϕ2 ]
2. N u m t v t tham gia ng th i nhi u dao ng i u hoà cùng phương cùng t n s :
x1 = A1cos (ωt + ϕ1), x2 = A2cos (ωt + ϕ2) và x3 = A3cos (ωt + ϕ3) ... thì dao ng t ng h p cũng
là dao ng i u hoà cùng phương cùng t n s : x = Acos (ωt + ϕϕϕϕ) .
Chi u lên tr c Ox và tr c Oy trong h xOy. Ta ư c: Ax = Acos ϕ = A1cos ϕ1+ A2cos ϕ2+ A3cos ϕ3 + ..
và Ay = A sin ϕ = A1sin ϕ1+ A2sin ϕ2+ A3sin ϕ3 + ..
Biên : : A =
2 2
x yA A+ và Pha ban u ϕϕϕϕ : tan ϕ =
y
x
A
A
v i ϕ ∈ [ϕ Min, ϕ Max]
3. Khi bi t dao ng thành ph n x1=A1cos (ωt + ϕ1) và dao ng t ng h p x = Acos(ωt + ϕ) thì
dao ng thành ph n còn l i là x2 =x - x1 . v i x2 = A2cos (ωt + ϕ2).
Biên : A2
2
=A2
+ A1
2
-2A1Acos(ϕϕϕϕ -ϕϕϕϕ1); Pha tan ϕϕϕϕ2=
1 1
1 1
sin sin
cos cos
A A
A A
ϕ ϕ
ϕ ϕ
−
−
v i ϕ1≤ ϕ ≤ ϕ2 (n u ϕ1≤ ϕ2)
4.Như c i m c a phương pháp trên khi làm tr c nghi m:
-Vi c xác nh A và ϕϕϕϕ c a dao ng t ng h p theo phương pháp trên m t nhi u th i gian khi làm tr c
nghi m và d nh m l n cho h c sinh, th m chí ngay c v i giáo viên. Vi c bi u di n gi n véctơ, ôi khi
r t khó v i nh ng bài toán t ng h p t 3 dao ng tr lên, hay i tìm dao ng thành ph n!
-Vi c xác nh góc ϕϕϕϕ hay ϕϕϕϕ2 th t s khó khăn i v i h c sinh b i vì cùng m t giá tr tanϕϕϕϕ luôn t n t i hai
giá tr c a ϕϕϕϕ (ví d : tanϕϕϕϕ=1 thì ϕϕϕϕ = ππππ/4 ho c -3ππππ/4). V y ch n giá tr nào cho phù h p v i bài toán!.
B. GI I PHÁP: Dùng máy tính CASIO fx–570ES, 570ES Plus ho c CASIO fx – 570MS.
1. Cơ s lý thuy t:
+Dao ng i u hoà x = Acos(ωωωωt + ϕϕϕϕ) có th ư c bi u di n b ng vectơ quay
ur
A có dài t l v i biên
A và t o v i tr c hoành m t góc pha ban u ϕϕϕϕ, ho c bi u di n b ng s ph c dư i d ng: z = a + bi
+Trong t a c c: z =A(sinϕϕϕϕ +i cosϕϕϕϕ) (v i mô un: A= 2 2
a b+ ) hay Z = Aej(ωt + ϕϕϕϕ).
+Vì các dao ng có cùng t n s góc ω nên ngư i ta thư ng vi t v i quy ư c z = AeJϕϕϕϕ
, trong máy tính
CASIO fx- 570ES kí hi u dư i d ng là: r ∠∠∠∠ θθθθ (ta hi u là: A ∠∠∠∠ ϕϕϕϕ).
+ c bi t ϕϕϕϕ trong ph m vi : -1800
< ϕ < 1800
hay -π< ϕ < π r t phù h p v i bài toán t ng h p dao ng.
V y t ng h p các dao ng i u hoà cùng phương, cùng t n s ng nghĩa v i vi c c ng các s ph c .
7. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 7
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 7
B m: MODE 2 xu t hi n ch CMPLX
2.Ch n ch th c hi n phép tính v s ph c c a máy tính: CASIO fx – 570ES, 570ES Plus
Các bư c Ch n ch Nút l nh Ý nghĩa- K t qu
Cài t ban u (Reset all): B m: SHIFT 9 3 = = Clear? Ch n 3: All (xóa t t c )
Hi n th 1 dòng (MthIO) B m: SHIFT MODE 1 Màn hình xu t hi n Math.
Th c hi n phép tính v s ph c B m: MODE 2 Màn hình xu t hi n ch CMPLX
Hi n th d ng to c c: r∠∠∠∠θθθθ
(ta hi u:A∠∠∠∠ϕϕϕϕ )
B m: SHIFT MODE 3 2 Hi n th s ph c d ng r ∠∠∠∠θθθθ
Hi n th d ng các: a + ib. B m: SHIFT MODE 3 1 Hi n th s ph c d ng a+bi
Ch n ơn v o góc là (D) B m: SHIFT MODE 3 Màn hình hi n th ch D
Ch n ơn v o góc là Rad (R) B m: SHIFT MODE 4 Màn hình hi n th ch R
Nh p ký hi u góc ∠∠∠∠ B m SHIFT (-). Màn hình hi n th ∠∠∠∠
Ví d : Cách nh p: Máy tính CASIO fx – 570ES
Cho: x= 8cos(ωωωωt+ ππππ/3) s ư c bi u di n v i s ph c 8∠∠∠∠ 600
hay 8∠∠∠∠ππππ/3 ta làm như sau:
-Ch n mode: B m máy: MODE 2 màn hình xu t hi n ch CMPLX
-Ch n ơn v o góc là (D) ta b m: SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
-Nh p máy: 8 SHIFT (-) 60 s hi n th là: 8∠∠∠∠ 60
-Ch n ơn v o góc là Rad (R) ta b m: SHIFT MODE 4 trên màn hình hi n th ch R
-Nh p máy: 8 SHIFT (-) (ππππ:3 s hi n th là: 8∠∠∠∠
1
π
3
Kinh nghi m: Nh p v i ơn v nhanh hơn ơn v rad
nhưng k t qu sau cùng c n ph i chuy n sang ơn v rad
cho nh ng bài toán theo ơn v rad. (Vì nh p theo ơn v
rad ph i có d u ngo c ơn ‘(‘‘)’, ho c ph i nh p d ng
phân s nên thao tác nh p lâu hơn)
ví d : Nh p 90 thì nhanh hơn nh p (π/2) hay
π
2
B ng chuy n i ơn v góc: ϕ(Rad)=
(D).π
180
φ
ơn v góc ( ) 15 30 45 60 75 90 105 120 135 150 165 180 360
ơn v góc (Rad) 1
π
12
1
π
6
1
π
4
1
π
3
5
π
12
1
π
2
7
π
12
2
π
3
3
π
4
5
π
6
11
π
12
π 2π
3.Lưu ý :Khi th c hi n phép tính k t qu ư c hi n th d ng i s : a +bi (ho c d ng c c: A∠∠∠∠ ϕϕϕϕ ).
-Chuy n t d ng : a + bi sang d ng: A∠∠∠∠ ϕϕϕϕ , b m SHIFT 2 3 =
Ví d : Nh p: 8 SHIFT (-) (π:3 ->N u hi n th : 4+ 4 3 i , mu n chuy n sang d ng c c A∠∠∠∠ ϕϕϕϕ :
- B m phím SHIFT 2 3 = k t qu : 8∠∠∠∠
1
π
3
-Chuy n t d ng A∠∠∠∠ ϕϕϕϕ sang d ng : a + bi : b m SHIFT 2 4 =
Ví d : Nh p: 8 SHIFT (-) (π:3 -> N u hi n th : 8∠∠∠∠
1
π
3
, mu n chuy n sang d ng ph c a+bi :
- B m phím SHIFT 2 4 = k t qu :4+4 3 i
B m SHIFT 2 màn hình xu t hi n như hình bên
N u b m ti p phím 3 = k t qu d ng c c (r ∠∠∠∠ θθθθ )
N u b m ti p phím 4 = k t qu d ng ph c (a+bi )
( ang th c hi n phép tính )
8. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 8
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 8
4. Tìm dao ng t ng h p xác nh A và ϕϕϕϕ b ng cách dùng máy tính th c hi n phép C NG:
a.V i máy FX570ES: B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-Ch n ơn v o góc là (D) ta b m: SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
(ho c Ch n ơn v o góc là Rad (R) ta b m: SHIFT MODE 4 trên màn hình hi n th ch R )
-Nh p A1 ,b m SHIFT (-) , nh p φ1, b m +, Nh p A2, b m SHIFT (-) ,nh p φ2 nh n = hi n th k t qu .
(N u hi n th s ph c d ng: a+bi thì b m SHIFT 2 3 = hi n th k t qu : A∠∠∠∠ϕϕϕϕ)
b.V i máy FX570MS : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
Nh p A1, b m SHIFT (-) nh p φ1 , b m + , Nh p A2 , b m SHIFT (-) nh p φ2 nh n =
Sau ó b m SHIFT + = hi n th k t qu là: A. SHIFT = hi n th k t qu là: φ
c.Lưu ý Ch hi n th màn hình k t qu :
Sau khi nh p ta n d u = có th hi n th k t qu dư i d ng s vô t , mu n k t qu dư i d ng th p phân ta
n SHIFT = (ho c dùng phím S D ) chuy n i k t qu Hi n th .
d.Các ví d :
Ví d 1: M t v t th c hi n ng th i hai dao ng i u hòa cùng phương, cùng t n s có phương trình:
x1 = 5cos(π t +π /3) (cm); x2 = 5cosπ t (cm). Dao ng t ng h p c a v t có phương trình
A. x = 5 3 cos(π t -π /4 ) (cm) B.x = 5 3 cos(π t + π /6) (cm)
C. x = 5cos(π t + π /4) (cm) D.x = 5cos(π t - π /3) (cm) áp án B
Phương pháp truy n th ng Phương pháp dùng s ph c
Biên : 2 2
1 2 1 2 2 12. .cos( )= + + −A A A A A ϕ ϕ
Pha ban u ϕ: tan ϕ =
2211
2211
coscos
sinsin
ϕϕ
ϕϕ
AA
AA
+
+
Th s :
A= 2 2
5 5 2.5.5.cos( / 3) 5 3+ + =π (cm)
tan ϕ =
5.sin( / 3) 5.sin 0 5. 3 / 2 3
15cos( / 3) 5.cos0 35. 1
2
+
= =
+ +
π
π
=>
ϕϕϕϕ = π/6. V y :x = 5 3 cos(π t + π /6) (cm)
-V i máy FX570ES: B m: MODE 2
- ơn v o góc là (D)b m: SHIFT MODE 3
Nh p:
5 SHIFT (-)∠ (60) + 5 SHIFT (-) ∠ 0 =
Hi n th k t qu : 5 3 ∠30
V y :x = 5 3 cos(π t + π /6) (cm)
(N u Hi n th d ng các:
15 5 3
2 2
+ i thì
B m SHIFT 2 3 = Hi n th : 5 3 ∠30 )
Gi i khi dùng ơn v o góc là Rad (R): SHIFT MODE 4
B m ch n MODE 2 màn hình xu t hi n: CMPLX. Tìm dao ng t ng h p:
Nh p :5 SHIFT (-).∠ (π/3) + 5 SHIFT (-) ∠ 0 = Hi n th : 5 3 ∠
1
π
6
Ví d 2: M t v t th c hi n ng th i hai dao ng i u hoà cùng phương, cùng t n s
x1= cos(2πt + π)(cm), x2 = 3 .cos(2πt - π/2)(cm). Phương trình c a dao ng t ng h p
A. x = 2.cos(2πt - 2π/3) (cm) B. x = 4.cos(2πt + π/3) (cm)
C. x = 2.cos(2πt + π/3) (cm) D. x = 4.cos(2πt + 4π/3) (cm)
Gi i: V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX
Ch n ơn v o góc là rad (R): SHIFT MODE 4
-Nh p máy: 1 SHIFT(-) ∠ π + 3 SHIFT(-) ∠ (-π/2 = Hi n th : 2∠-
2
π
3
. áp án A
9. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 9
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 9
Ví d 3: M t v t dao ng i u hòa xung quanh v trí cân b ng d c theo tr c x’Ox có li
)()
2
2cos(
3
4
))(
6
2cos(
3
4
cmtcmtx
π
π
π
π +++= . Biên và pha ban u c a dao ng là:
A. .
3
;4 radcm
π
B. .
6
;2 radcm
π
C. .
6
;34 radcm
π
D. .
3
;
3
8
radcm
π
áp án A
Gi i 1: V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX
Ch n ơn v o góc là radian(R): SHIFT MODE 4
Nh p máy:
4
3
SHIFT (-). ∠ (π/6) +
4
3
SHIFT (-). ∠ (π/2 = Hi n th : 4 ∠
1
π
3
Gi i 2: V i máy FX570ES : Ch n ơn v o góc là Degre(D): SHIFT MODE 3
Nh p máy:
4
3
SHIFT (-). ∠ 30 +
4
3
SHIFT (-). ∠ 90 = Hi n th : 4 ∠ 60
Ví d 4: Ba dao ng i u hòa cùng phương, cùng t n s có phương trình l n lư t là x1= 4 cos(πt - π/2)
(cm) , x2= 6cos(πt +π/2) (cm) và x3=2cos(πt) (cm). Dao ng t ng h p c a 3 dao ng này có biên và
pha ban u là
A. 2 2 cm; π/4 rad B. 2 3 cm; - π/4 rad C.12cm; + π/2 rad D.8cm; - π/2 rad
Gi i: V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX
Ch n ơn v góc tính rad (R). SHIFT MODE 4 Tìm dao ng t ng h p, nh p máy:
4 SHIFT(-)∠ (- π/2) + 6 SHIFT(-)∠ (π/2) + 2 SHIFT(-)∠ 0 = Hi n th : 2 2 ∠ π/4. Ch n A
Ví d 5: Dao ng t ng h p c a hai dao ng i u hòa cùng phương, cùng t n s
x1= a 2 cos(πt+π/4)(cm) và x2 = a.cos(πt + π) (cm) có phương trình dao ng t ng h p là
A. x = a 2 cos(πt +2π/3)(cm) B. x = a.cos(πt +π/2)(cm)
C. x = 3a/2.cos(πt +π/4)(cm) D. x = 2a/3.cos(πt +π/6)(cm) Ch n B
Gi i: V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX
ch n ơn v góc tính theo (D) B m : SHIFT MODE 3 ( Lưu ý : Không nh p a)
Tìm dao ng t ng h p: Nh p máy : 2 SHIFT(-)∠45 + 1 SHIFT(-)∠180 = Hi n th : 1∠ 90.
e. Tr c nghi m v n d ng :
Câu 1: Cho hai dao ng i u hòa cùng phương, cùng t n s x1= 3 cos(5πt +π/2) (cm) và
x2 = 3 cos( 5πt + 5π/6)(cm). Phương trình dao ng t ng h p là
A. x = 3 cos (5πt + π/3) (cm). B. x = 3 cos (5πt + 2π/3) (cm).
C. x= 2 3 cos (5πt + 2π/3) (cm). D. x = 4 cos (5πt +π/3) (cm) áp án B
Câu 2: M t v t th c hi n ng th i hai dao ng i u hòa cùng phương, cùng t n s theo các phương trình:
x1 = 4cos(πt )(cm) và x2 = 4 3 cos(πt + π/2) (cm). Phương trình c a dao ng t ng h p
A. x = 8cos(πt + π/3) (cm) B. x = 8cos(πt -π/6) (cm)
C. x = 8cos(πt - π/3) (cm) D. x = 8cos(πt + π/6) (cm) áp án A
Câu 3: M t v t th c hi n ng th i hai dao ng i u hòa cùng phương, cùng t n s theo các phương trình:
x1 = acos(πt + π/2)(cm) và x2 = a 3 cos(πt) (cm). Phương trình c a dao ng t ng h p
A. x = 2acos(πt + π/6) (cm) B. x = 2acos(πt -π/6) (cm)
C. x = 2acos(πt - π/3) (cm) D. x = 2acos(πt + π/3) (cm) áp án A
5. Tìm dao ng thành ph n ( xác nh A2 và ϕϕϕϕ2 ) b ng cách dùng máy tính th c hi n phép TR :
Ví d tìm dao ng thành ph n x2: x2 =x - x1 v i: x2 = A2cos(ωωωωt + ϕϕϕϕ2)
Xác nh A2 và ϕϕϕϕ2?
a.V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 màn hình xu t hi n ch : CMPLX
10. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 10
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 10
-Ch n ơn v o góc là ta b m: SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
(ho c Ch n ơn v o góc là Radian ta b m: SHIFT MODE 4 trên màn hình hi n th ch R )
Nh p A , b m SHIFT (-) nh p φ; b m - (tr ), Nh p A1 , b m SHIFT (-) nh p φ1 , nh n = k t qu .
(N u hi n th s ph c thì b m SHIFT 2 3 = hi n th k t qu trên màn hình là: A2 ∠∠∠∠ ϕϕϕϕ2
b.V i máy FX570MS : B m ch n MODE 2 màn hình xu t hi n ch : CMPLX
Nh p A , b m SHIFT (-) nh p φ ;b m - (tr ), Nh p A1 , b m SHIFT (-) nh p φ1 nh n =
Sau ó b m SHIFT + = hi n th k t qu là: A2. b m SHIFT = hi n th k t qu là: φ2
c.Các ví d :
Ví d 6: M t ch t i m dao ng i u hoà có phương trình dao ng t ng h p x=5 2 cos(πt+5π/12)(cm)
v i các dao ng thành ph n cùng phương, cùng t n s là x1=A1 cos(πt + ϕϕϕϕ1) và x2=5cos(πt+π/6)(cm), Biên
và pha ban u c a dao ng 1 là:
A. 5cm; ϕ1 = 2π/3 B.10cm; ϕ1= π/2 C.5 2 (cm) ϕ1 = π/4 D. 5cm; ϕ1= π/3
Gi i: V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX
-Ch n ơn v o góc là rad (R): SHIFT MODE 4 . Tìm dao ng thành ph n:
- Nh p máy : 5 2 SHIFT(-) ∠ (5π/12) – 5 SHIFT(-) ∠ (π/6 = Hi n th : 5 ∠
2
π
3
. ch n A
Ví d 7: M t v t ng th i tham gia 3 dao ng cùng phương, cùng t n s có phương trình dao ng: x1 =
2 3 cos(2πt + π/3) (cm), x2 = 4cos(2πt +π/6) (cm) và x2 = A3 cos(πt + ϕϕϕϕ3) (cm). Phương trình dao ng
t ng h p có d ng x = 6cos(2πt - π/6) (cm). Tính biên dao ng và pha ban u c a dao ng thành ph n
th 3:
A. 8cm và - π/2 . B. 6cm và π/3. C. 8cm và π/6 . D. 8cm và π/2. Ch n A
Gi i: V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX
Ch n ơn v o góc là rad (R) SHIFT MODE 4 . Tìm dao ng thành ph n th 3: x3 = x - x1 –x2
Nh p: 6 SHIFT(-) ∠ (-π/6) - 2 3 SHIFT(-) ∠ (π/3) - 4 SHIFT(-) ∠ (π/6 = Hi n th : 8 ∠-
1
π
2
.
d.Tr c nghi m v n d ng:
Câu 4: M t v t ng th i tham gia 2 dao ng cùng phương, cùng t n s có phương trình dao ng: x1 =
8cos(2πt + π/2) (cm) và x2 = A2 cos(πt + ϕϕϕϕ2) (cm). Phương trình dao ng t ng h p có d ng x=8 2 cos(2πt
+ π/4) (cm). Tính biên dao ng và pha ban u c a dao ng thành ph n th 2:
A. 8cm và 0 . B. 6cm và π/3. C. 8cm và π/6 . D. 8cm và π/2.
Câu 5: M t v t ng th i tham gia 3 dao ng cùng phương, cùng t n s có phương trình dao ng: x1 =
8cos(2πt + π/2) (cm), x2 = 2cos(2πt -π/2) (cm) và x3 = A3 cos(πt + ϕϕϕϕ3) (cm). Phương trình dao ng t ng
h p có d ng x = 6 2 cos(2πt + π/4) (cm). Tính biên dao ng và pha ban u c a dao ng thành ph n
th 3:
A. 6cm và 0 . B. 6cm và π/3. C. 8cm và π/6 . D. 8cm và π/2.
Câu 6: M t v t ng th i tham gia 3 dao ng cùng phương, cùng t n s có phương trình dao ng: x1 =
a.cos(2πt + π/2) , x2 = 2a.cos(2πt -π/2) và x3 = A3 cos(πt + ϕϕϕϕ3). Phương trình dao ng t ng h p có d ng x
= a 2 cos(2πt - π/4) (cm). Tính biên dao ng và pha ban u c a dao ng thành ph n th 3:
A. a và 0 . B. 2a và π/3. C. a 2 và π/6 . D. 2a 2 và π/2.
11. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 11
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 11
IV. BÀI TOÁN C NG I N ÁP XOAY CHI U DÙNG MÁY TÍNH FX-570ES
1.Cách 1: Phương pháp gi n véc tơ: Dùng phương pháp t ng h p dao ng i u hoà.
-Ta có: u1 = U01 1os( )c tω ϕ+ và u2 = U01 2os( )c tω ϕ+
-Thì i n áp t ng trong o n m ch n i ti p: u = u1 +u2 = 01 021 2os( ) os( )+ + +U c t U c tω ϕ ω ϕ
- i n áp t ng có d ng: u = U0 s( )+co tω ϕ
V i: U0
2
= U2
01+ U02
2
+ 2.U02.U01. Cos( 1 2)ϕ ϕ− ;
01 1 02 2
01 1 02 2
sin .sin
tan
cos cos
+
=
+
U U
U U
ϕ ϕ
ϕ ϕ
ϕϕϕϕ
Ví D 1: Cho m ch g m: o n AM ch a: R, C m c n i ti p v i o n MB ch a cu n c m L,r. Tìm uAB = ?Bi t:
uAM = 100 2 s os(100 )
3
c t
π
π − (V) 1100( ),
3
AMU V
π
ϕ→ = = −
uMB = 100 2 os(100 )
6
c t
π
π + (V) ->UMB = 100(V) và 2
6
π
ϕ =
Bài gi i: Dùng công th c t ng h p dao ng: uAB =uAM +uMB
+ UAB = 2 2
100 100 2.100.100.cos( ) 100 2( )
3 6
V
π π
+ + − − = => U0AB = 200(V)
+
100sin( ) 100sin( )
3 6tan
100cos( ) 100cos( )
3 6
− +
= →
− +
= -
12
π π
ϕ
π π
π
ϕ
+ V y uAB = 100 2 2 os(100 )
12
c t
π
π − (V) hay uAB = 200 os(100
2
)
1
−c tπ
π
(V)
2.Cách 2: Dùng máy tính FX-570ES: uAB =uAM +uMB xác nh U0AB và ϕϕϕϕ. ( R T NHANH!)
a.Ch n ch c a máy tính: CASIO fx – 570ES ; 570ES Plus
Các bư c ch n ch Nút l nh Ý nghĩa- K t qu
Cài t ban u (Reset all): B m: SHIFT 9 3 = = Reset all ( có th không c n thi t)
Hi n th 1 dòng (MthIO) B m: SHIFT MODE 1 Màn hình xu t hi n Math.
Th c hi n phép tính v s ph c B m: MODE 2 Màn hình xu t hi n ch CMPLX
D ng to c c: r∠∠∠∠θθθθ B m: SHIFT MODE 3 2 Hi n th s ph c d ng: r ∠∠∠∠θθθθ
Hi n th d ng các: a + ib. B m: SHIFT MODE 3 1 Hi n th s ph c d ng: a+bi
Ch n ơn v o góc là (D) B m: SHIFT MODE 3 Màn hình hi n th ch D
Ch n ơn v o góc là Rad (R) B m: SHIFT MODE 4 Màn hình hi n th ch R
Nh p ký hi u góc ∠∠∠∠ B m SHIFT (-) Màn hình hi n th ∠∠∠∠
b.Ví d : Cho: uAM = 100 2 s os(100 )
3
c t
π
π − (V) s bi u di n 100 2 ∠∠∠∠ -600
ho c 100 2 ∠∠∠∠-
1
π
3
Máy tính CASIO fx – 570ES : Ch n MODE: B m máy: MODE 2 màn hình xu t hi n ch CMPLX
-Ch n ơn v o góc là (D) ta b m: SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
Nh p máy: 100 2 SHIFT (-) -60 hi n th : 100 2 ∠∠∠∠ -60
-Ch n ơn v o góc là Rad (R) ta b m: SHIFT MODE 4 trên màn hình hi n th ch R
Nh p máy: 100 2 SHIFT (-) (-π:3 hi n th : 100 2 ∠∠∠∠-
1
π
3
-C n ch n ch m c nh theo d ng to c c r ∠∠∠∠θθθθ (ta hi u là A ∠∠∠∠ϕϕϕϕ )
- Chuy n t d ng : a + bi sang d ng A∠∠∠∠ ϕϕϕϕ , ta b m SHIFT 2 3 =
c. Xác nh U0 và ϕ b ng cách b m máy tính:
+V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-Nh p U01 b m SHIFT (-) nh p φ1; b m +, Nh p U02 , b m SHIFT (-) nh p φ2 nh n = k t qu .
Hình
uAM
BA R L,r
uMB
M
C
12. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 12
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 12
(N u hi n th s ph c d ng: a+bi thì b m SHIFT 2 3 = hi n th k t qu : A∠∠∠∠ϕϕϕϕ
+V i máy FX570MS : B m MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
Nh p U01, b m SHIFT (-) nh p φ1 , b m + , Nh p U02 , b m SHIFT (-) nh p φ2 nh n =
Sau ó b m SHIFT + = hi n th k t qu là: A SHIFT = hi n th k t qu là: φ
+Lưu ý Ch hi n th k t qu trên màn hình:
Sau khi nh p, n d u = hi n th k t qu dư i d ng s vô t , mu n k t qu dư i d ng th p phân ta n SHIFT =
( ho c dùng phím S D ) chuy n i k t qu Hi n th .
d.Ví d 1 trên : Tìm uAB = ? v i: uAM = 100 2 os(100 )
3
−c t
π
π (V) 0 1100 2( ),
3
AMU V
π
ϕ→ = = −
uMB = 100 2 os(100 )
6
c t
π
π + (V) -> U0MB = 100 2 (V) , 2
6
π
ϕ =
Gi i 1: V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX
Ch n ơn v o góc là D ( ): SHIFT MODE 3
Tìm uAB?Nh p máy:100 2 SHIFT (-) ∠ (-60) + 100 2 SHIFT (-) ∠ 30 = Hi n th k t qu :
200∠∠∠∠-15 . V y uAB = 200 0
os( 15 )−c tω (V) Hay: uAB = 200 os(100 )
12
c t
π
π − (V)
Gi i 2: Ch n ơn v o góc là R (Radian): SHIFT MODE 4
Tìm uAB? Nh p máy:100 2 SHIFT (-).∠ (-π/3) + 100 2 SHIFT (-) ∠(π/6 = Hi n th k t qu :
200∠∠∠∠-ππππ/12 . V y uAB = 200 os(100 )
12
c t
π
π − (V)
e. N u cho u1 = U01cos(ωωωωt + ϕϕϕϕ1) và u = u1 + u2 = U0cos(ωωωωt + ϕϕϕϕ) .
Tìm dao ng thành ph n u2 : (Ví d hình minh h a bên)
u2 = u - u1 .v i: u2 = U02cos(ωωωωt + ϕϕϕϕ2). Xác nh U02 và ϕϕϕϕ2
*V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2
Nh p U0, b m SHIFT (-) nh p φ; b m - (tr ) , Nh p U01 , b m SHIFT (-) nh p φ1 nh n = k t qu .
(N u hi n th s ph c thì b m SHIFT 2 3 = k t qu trên màn hình là: U02 ∠∠∠∠ ϕϕϕϕ2
*V i máy FX570MS : B m ch n MODE 2
Nh p U0 , b m SHIFT (-) nh p φ b m - (tr ), Nh p U01 , b m SHIFT (-) nh p φ1 nh n =
b m SHIFT (+) = , ta ư c U02 ; b m SHIFT (=) ; ta ư c φ2
Ví d 2: N u t vào hai u m t m ch i n ch a m t i n tr thu n và m t cu n c m thu n m c n i ti p m t i n
áp xoay chi u có bi u th c u = 100 2 cos(ω t +
4
π
) (V), thì khi ó i n áp hai u i n tr thu n có bi u th c
uR=100cos(ω t) (V). Bi u th c i n áp gi a hai u cu n c m thu n s là
A. uL= 100 cos(ω t +
2
π
)(V). B. uL = 100 2 cos(ω t +
4
π
)(V).
C. uL = 100 cos(ω t +
4
π
)(V). D. uL = 100 2 cos(ω t +
2
π
)(V).
Gi i 1: V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX
Ch n ơn v o góc là D ( ): SHIFT MODE 3
Tìm uL? Nh p máy:100 2 SHIFT (-).∠ (45) - 100 SHIFT (-). ∠ 0 =
Hi n th k t qu : 100∠∠∠∠90 . V y uL= 100
2
os( )+c t
π
ω (V) Ch n A
Gi i 2: Ch n ơn v o góc là R (Radian): SHIFT MODE 4
Tìm uL? Nh p máy:100 2 SHIFT (-).∠ (π/4) - 100 SHIFT (-). ∠ 0 =
Hi n th k t qu : 100∠∠∠∠ππππ/2 . V y uL= 100 os( )
2
c t
π
ω + (V) Ch n A
Hình
u1
BA X Y
u2
M
13. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 13
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 13
Ví d 3: N u t vào hai u m t m ch i n ch a m t i n tr thu n và m t t i n m c n i ti p m t i n áp xoay
chi u có bi u th c u = 100 2 cos(ω t -
4
π
)(V), khi ó i n áp hai u i n tr thu n có bi u th c uR=100cos(ω t)
(V). Bi u th c i n áp gi a hai u t i n s là
A. uC = 100 cos(ω t -
2
π
)(V). B. uC = 100 2 cos(ω t +
4
π
)(V).
C. uC = 100 cos(ω t +
4
π
)(V). D. uC = 100 2 cos(ω t +
2
π
)(V).
Gi i 1: V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX
Ch n ơn v o góc là (D) : SHIFT MODE 3
Tìm uc? Nh p máy:100 2 SHIFT (-).∠ (-45) - 100 SHIFT (-). ∠ 0 =
Hi n th k t qu : 100∠∠∠∠-90 . V y uC = 100 os( )
2
c t
π
ω − (V) Ch n A
Gi i 2: Ch n ơn v o góc là Radian ( R): SHIFT MODE 4
Tìm uC ? Nh p máy:100 2 SHIFT (-).∠ (-π/4) - 100 SHIFT (-). ∠ 0 =
Hi n th k t qu : 100∠∠∠∠-ππππ/2 . V y uC = 100 os( )
2
c t
π
ω − (V Ch n A
Ví d 4: o n m ch AB có i n tr thu n, cu n dây thu n c m và t i n m c n i ti p. M là m t i m trên trên do n
AB v i i n áp uAM = 10cos100πt (V) và uMB = 10 3 cos (100πt -
π
2) (V). Tìm bi u th c i n áp uAB.?
A. u 20 2cos(100 t)(V)AB = π B. ABu 10 2cos 100 t (V)
3
π
= π +
C. u 20.cos 100 t V)AB 3
(
π
= π +
D. ABu 20.cos 100 t V)
3
(
π
= π −
Ch n D
Gi i 1: V i máy FX570ES: B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX
Ch n ơn v o góc là (D) : SHIFT MODE 3
Tìm uAB? Nh p máy:10 SHIFT (-).∠ 0 + 10 3 SHIFT (-). ∠ -90 =
Hi n th k t qu : 20∠∠∠∠-60 . V y uAB = 20 os(100 )
3
−c t
π
π (V) Ch n D
Gi i 2: Ch n ơn v o góc là Radian (R): SHIFT MODE 4
Tìm uAB ? Nh p máy:10 SHIFT (-).∠ 0 + 10 3 SHIFT (-). ∠ (-π/2 =
Hi n th k t qu : 20∠∠∠∠-ππππ/3 . V y uC = 20 os(100 )
3
−c t
π
π (V) Ch n D
e. Tr c nghi m v n d ng :
Câu 1: t i n áp xoay chi u vào hai u o n m ch R, L thu n c m , C m c n i ti p thì i n áp o n m ch ch a
LC là 1 60cos 100 . ( )
2
u t V
π
π
= +
(A) và i n áp hai u R o n m ch là ( )2 60cos 100 . ( )u t Vπ= . i n áp hai u
o n m ch là:
A. ( )3/.100cos260 ππ −= tu (V). B. ( )6/.100cos260 ππ −= tu (V)
C. ( )60 2 cos 100 . / 4u tπ π= + (V). D. ( )6/.100cos260 ππ += tu (V). Ch n C
Câu 2: Cho m ch i n xoay chi u như hình v . t vào hai u A, B m t i n áp xoay chi u , i n áp t c th i gi a
các i m A và M , M và B có d ng : ( )AMu 15 2 cos 200 t /3 (V)= π −π
Và ( )MBu 15 2 cos 200 t (V)= π . Bi u th c i n áp gi a A và B có d ng :
A. ABu 15 6 cos(200 t / 6)(V)= π − π B. ( )ABu 15 6 cos 200 t / 6 (V)= π + π
B
•••
A M
14. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 14
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 14
C LA BR M
C. ( )ABu 15 2 cos 200 t / 6 (V)= π − π D. ( )ABu 15 6 cos 200 t (V)= π
Câu 3: M t o n m ch g m t i n C có dung kháng ZC = 100Ω và m t cu n dây có c m kháng ZL = 200 Ω m c
n i ti p nhau. i n áp t i hai u cu n c m có bi u th c uL = 100cos(100 πt + π/6)(V). Bi u th c i n áp hai u
o n m ch có d ng như th nào?
A. u = 50cos(100 πt - π/3)(V). B. u = 50cos(100 πt - 5 π/6)(V).
C. u = 100cos(100 πt - π/2)(V). D. u = 50cos(100 πt + π/6)(V). Ch n D
Câu 4( H–2009): t i n áp xoay chi u vào hai u o n m ch có R, L, C m c n i ti p. Bi t R = 10 , cu n c m
thu n có L=1/(10π) (H), t i n có C = (F) và i n áp gi a hai u cu n c m thu n là uL= 20 cos(100πt +
π/2) (V). Bi u th c i n áp gi a hai u o n m ch là
A. u = 40cos(100πt + π/4) (V). B. u = 40 cos(100πt – π/4) (V).
C. u = 40 cos(100πt + π/4) (V). D. u = 40cos(100πt – π/4) (V). Ch n D
Câu 5: Hai u o n m ch CRL n i ti p có m t i n áp xoay chi u: uAB =100 2 cos(100πt)(V), i n áp gi a hai
u MB là: uMB = 100cos(100πt +
4
π
)(V).
Bi u th c c a i n áp gi a hai u o n AM là:
A. uAM = 100cos(100πt +
2
π
)V. B. uAM = 100 2 cos(100πt -
2
π
)V.
C. uAM = 100cos(100πt -
4
π
)V D. uAM = 100 2 cos(100πt -
4
π
)V. Ch n C
Câu 6: t vào hai u vào hai u o n m ch R, L, C m c n i ti p . Bi t R = 10Ω, cu n c m thu n có HL
π10
1
= ,
t i n có FC
π2
10 3−
= và i n áp t vào hai u cu n c m thu n có d ng VtuL )
2
100cos(220
π
π += . Bi u th c
i n áp hai u o n m ch là:
A. Vtu )
4
100cos(240
π
π += B. Vtu )
4
100cos(40
π
π −=
C. Vtu )
4
100cos(40
π
π += D. Vtu )
4
100cos(240
π
π −= Ch n B
Câu 7: M t m ch i n xoay chi u RLC ( hình v ) có R = 100Ω ;
L=
3
π
(H). i n áp hai u o n m ch AM ch a R có d ng:
u1 = 100 cos100π t(V). Vi t bi u th c t c th i i n áp hai u AB c a m ch i n.
A. 200 2 cos(100 )
3
u t
π
π= + (V) B. 200 2 cos(100 )
4
u t
π
π= − (V)
C. 200cos(100 )
3
u t
π
π= + (V) D. 200 2 cos(100 )
4
u t
π
π= − (V). Ch n C
Câu 8 : m ch i n hình v bên , khi t m t i n áp xoay chi u vào AB thì 120 2 os(100 )AMu c t Vπ= và
120 2 os(100 )
3
MBu c t V
π
π= + . Bi u th c i n áp hai u AB là :
A. 120 2 os(100 )
4
ABu c t V
π
π= + . B. 240 os(100 )
6
ABu c t V
π
π= + .
C. 120 6 os(100 )
6
ABu c t V
π
π= + . D. 240 os(100 )
4
ABu c t V
π
π= + .
Hình
u1
BA R L
u2
M
M
C
A B
R L,r
15. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 15
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 15
V. TÌM BI U TH C i HO C u TRONG M CH I N XOAY CHI U DÙNG MÁY FX-570ES
1.Phương pháp gi i truy n th ng:
Cho R , L, C n i ti p. N u cho u=U0cos(ωt+ ϕu),vi t i? Ho c n u cho i=I0cos(ωt+ ϕi),vi t u?
Bư c 1: Tính t ng tr Z: Tính LZ Lω= .;
1 1
2
CZ
C fCω π
= = và 2 2
( )L CZ R Z Z= + −
Bư c 2: nh lu t Ôm : U và I liên h v i nhau b i
U
I
Z
= ; Io =
Z
Uo
;
Bư c 3: Tính l ch pha gi a u hai u m ch và i: tan L CZ Z
R
ϕ
−
= ; Suy ra ϕ
Bư c 4: Vi t bi u th c i ho c u:
a) N u cho trư c u=U0cos(ωt+ ϕu) thì i có d ng: i =I0cos(ωt + ϕu - ϕ).
b) N u cho trư c i=I0cos(ωt + ϕi) thì u có d ng: u =U0cos(ωt+ ϕi + ϕ).
Ví d 1: M ch i n xoay chi u g m m t i n tr thu n R = 50Ω, m t cu n thu n c m có h s t c m
1
( )=L H
π
và m t t i n có i n dung
4
2.10
( )
−
=C F
π
m c n i ti p. Bi t r ng dòng i n qua m ch có
d ng ( )5cos100=i t Aπ .Vi t bi u th c i n áp t c th i gi a hai u m ch i n.
Gi i 1:
Bư c 1: C m kháng:
1
100 . 100= = = ΩLZ Lω π
π
; Dung kháng:
4
1 1
50
2.10
100 .
CZ
Cω
π
π
−
= = = Ω
T ng tr : ( ) ( )
2 22 2
50 100 50 50 2= + − = + − = ΩL CZ R Z Z
Bư c 2: nh lu t Ôm : V i Uo= IoZ = 5.50 2 = 250 2 V;
Bư c 3: Tính l ch pha gi a u hai u m ch và i:
100 50
tan 1
50
− −
= = =L CZ Z
R
ϕ
4
⇒ =
π
ϕ (rad).
Bư c 4: Bi u th c i n áp t c th i gi a hai u m ch i n: 250 2 cos 100
4
= +
u t
π
π (V).
2.Phương pháp dùng máy tính FX-570ES: (NHANH VÀ HI U QU CHO TR C NGHI M)
a.Tìm hi u các i lư ng xoay chi u d ng ph c: Xem b ng liên h
I LƯ NG I N CÔNG TH C D NG S PH C TRONG MÁY TÍNH FX-570ES
C m kháng ZL ZL ZL i (Chú ý trư c i có d u c ng là ZL )
Dung kháng ZC ZC - ZC i (Chú ý trư c i có d u tr là Zc )
T ng tr :
=LZ L.ω ;
1
=CZ
.Cω
;
( )
22
L CZ R Z Z= + −
( )= + −L CZ R Z Z i = a + bi ( v i a=R; b = (ZL -ZC ) )
-N u ZL >ZC : o n m ch có tính c m kháng
-N u ZL <ZC : o n m ch có tính dung kháng
Cư ng dòng i n i=Io cos(ωt+ ϕi )
0 0= = ∠ii
ii I Iϕ
ϕ
i n áp u=Uo cos(ωt+ ϕu )
0 0= = ∠ui
uu U Uϕ
ϕ
nh lu t ÔM
=
U
I
Z
.= => =
u
i u i Z
Z
=> =
u
Z
i
Chú ý: ( )= + −L CZ R Z Z i ( t ng tr ph c Z có g ch trên u: R là ph n th c, (ZL -ZC ) là ph n o)
16. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 16
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 16
b.Ch n cài d t máy tính Fx-570ES:
-B m SHIFT 9 3 = = : cài t ban u (Reset all)
-B m SHIFT MODE 1: hi n th 1 dòng (MthIO) Màn hình xu t hi n Math.
-B m MODE 2 : Tính toán s ph c, trên màn hình xu t hi n: CMPLX.
-B m SHIFT MODE 3 2 : Cài t d ng to c c:( r∠∠∠∠θθθθ )
-Ch n ơn v o góc là (D) , b m : SHIFT MODE 3 màn hình hi n th ch D
(-Ch n ơn v o góc là Rad (R), b m: SHIFT MODE 4 màn hình hi n th ch R )
-B m SHIFT (-) : nh p ký hi u góc ∠∠∠∠ c a s ph c
-Chuy n t a + bi sang A∠∠∠∠ ϕϕϕϕ , b m SHIFT 2 3 =
(-Chuy n t A∠∠∠∠ ϕϕϕϕ sang a + bi , b m SHIFT 2 4 = )
-Dùng phím ENG nh p ph n o i
b.Lưu ý Ch hi n th k t qu trên màn hình:
Sau khi nh p, n d u = có th hi n th k t qu dư i d ng s vô t ,
mu n k t qu dư i d ng th p phân ta n SHIFT =
( ho c dùng phím S D ) chuy n i k t qu Hi n th .
c. Các Ví d :
Ví d 1 trên :
Gi i:
1
100 . 100= = = ΩLZ Lω π
π
;
1
.... 50= = = ΩCZ
Cω
. Và ZL-ZC =50Ω
-V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-B m SHIFT MODE 3 2 : Cài t d ng to c c:( r∠∠∠∠θθθθ )
-Ch n ơn v o góc là (D), b m: SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
Ta có : iZZRXIZiu CLi )((... 0 −+∠== ϕ 5 0 50 50= ∠ +X( i ) ( Phép NHÂN hai s ph c)
Nh p máy: 5 SHIFT (-) 0 X ( 50 + 50 ENG i ) = Hi n th : 353.55339∠∠∠∠45 = 250 2 ∠∠∠∠45
V y bi u th c t c th i i n áp c a hai u m ch: u = 250 2 cos( 100ππππt +ππππ/4) (V).
Ví d 2: M t m ch i n xoay chi u RLC không phân nhánh có R = 100 Ω ; C= 41
10. F
π
−
; L=
2
π
H. Cư ng
dòng i n qua m ch có d ng: i = 2 2 cos100π t(A). Vi t bi u th c i n áp t c th i c a hai u m ch?
Gi i:
2
100 200LZ L.ω π
π
= = = Ω ; 4
1 1
10
100
CZ
.C
.
ω
π
π
−
= = = 100Ω . Và ZL-ZC =100Ω
-V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-B m SHIFT MODE 3 2 : Cài t d ng to c c:( r∠∠∠∠θθθθ )
-Ch n ơn v o góc là (D), b m: SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
Ta có : iZZRXIZiu CLi )((... 0 −+∠== ϕ 2 2 0 100 100= ∠ +> X ( i ) ( Phép NHÂN hai s ph c)
Nh p máy: 2 2 SHIFT (-) 0 X ( 100 + 100 ENG i ) = Hi n th : 400∠∠∠∠45
V y bi u th c t c th i i n áp c a hai u m ch: u = 400cos( 100ππππt +ππππ/4) (V).
Ví d 3: Cho o n m ch xoay chi u có R=40Ω , L=
π
1
(H), C=
π6.0
10 4−
(F), m c n i ti p i n áp 2 u m ch
u=100 2 cos100π t (V), Cư ng dòng i n qua m ch là:
A. i=2,5cos(100 t+ )( )
4
A
π
π B. i=2,5cos(100 t- )( )
4
A
π
π
C. i=2cos(100 t- )( )
4
A
π
π C. i=2cos(100 t+ )( )
4
A
π
π
Phím ENG nh p ph n o i
17. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 17
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 17
Gi i:
1
100 100= = = ΩLZ L.ω π
π
; 4
1 1
10
100
0 6
−
= =CZ
.C
.
,
ω
π
π
= 60Ω . Và ZL-ZC =40 Ω
-V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-B m SHIFT MODE 3 2 : Cài t d ng to c c:( r∠∠∠∠θθθθ )
-Ch n ơn v o góc là (D), b m: SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
Ta có : i
0
( ( )
∠
= =
+ −
u
L C
Uu
R Z Z iZ
ϕ 100 2 0
40 40
∠
=
+
.
( i )
( Phép CHIA hai s ph c)
Nh p 100 2 SHIFT (-) 0 : ( 40 + 40 ENG i ) = Hi n th : 2,5∠∠∠∠-45
V y : Bi u th c t c th i cư ng dòng i n qua m ch là: i = 2,5 cos(100ππππt -ππππ/4) (A). Ch n B
Ví d 4: M t o n m ch i n g m i n tr R = 50Ω m c n i ti p v i cu n thu n c m L = 0,5/π (H). t
vào hai u o n m ch m t i n áp xoay chi u u = 100 2 cos(100πt- π/4) (V). Bi u th c c a cư ng
dòng i n qua o n m ch là:
A. i = 2cos(100πt- π/2)(A). B. i = 2 2 cos(100πt- π/4) (A).
C. i = 2 2 cos100πt (A). D. i = 2cos100πt (A).
Gi i:
0 5
100 50= = = ΩL
,
Z L.ω π
π
; . Và ZL-ZC =50 Ω - 0 = 50Ω
-V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-B m SHIFT MODE 3 2 : Cài t d ng to c c:( r∠∠∠∠θθθθ )
-Ch n ơn v o góc là (D), b m: SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
Ta có : i
0
( )
∠
= =
+
u
L
Uu
R Z iZ
ϕ 100 2 45
50 50
∠ −
=
+
.
( i )
( Phép CHIA hai s ph c)
Nh p 100 2 SHIFT (-) - 45 : ( 50 + 50 ENG i ) = Hi n th : 2∠∠∠∠- 90
V y : Bi u th c t c th i cư ng dòng i n qua m ch là: i = 2 cos( 100ππππt - ππππ/2) (A). Ch n A
Ví d 5( H 2009): Khi t hi u i n th không i 30V vào hai u o n m ch g m i n tr thu n m c
n i ti p v i cu n c m thu n có t c m L = 1/4π (H) thì cư ng dòng i n 1 chi u là 1A. N u t vào
hai u o n m ch này i n áp u =150 2 cos120πt (V) thì bi u th c cư ng dòng i n trong m ch là:
A. 5 2cos(120 )( )
4
= −i t A
π
π B. 5cos(120 )( )
4
= +i t A
π
π C. 5 2cos(120 )( )
4
= +i t A
π
π D. 5cos(120 )( )
4
= −i t A
π
π
Gi i: Khi t hi u i n th không i (hi u i n th 1 chi u) thì o n m ch ch còn có R: R = U/I =30Ω
1
120 30
4
= = = ΩLZ L.ω π
π
; i =
u 150 2 0
(30 30i)Z
∠
=
+
( Phép CHIA hai s ph c)
-V i máy FX570ES : -B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-B m SHIFT MODE 3 2 : Cài t d ng to c c:( r∠∠∠∠θθθθ )
-Ch n ơn v o góc là (D), b m: SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th D
Nh p máy: 150 2 : ( 30 + 30 ENG i ) = Hi n th : 5∠∠∠∠- 45
V y: Bi u th c t c th i cư ng dòng i n qua m ch là: i = 5cos( 120ππππt - ππππ/4) (A). Ch n D
3. Tr c nghi m v n d ng:
Câu 1: Cho m ch i n xoay chi u có R=30 Ω , L=
π
1
(H), C=
π7.0
10 4−
(F); hi u i n th hai u m ch là
u=120 2 cos100π t (V), thì cư ng dòng i n trong m ch là
18. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 18
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 18
A. 4cos(100 )( )
4
i t A
π
π= + B. 4cos(100 )( )
4
i t A
π
π= −
C. 2cos(100 )( )
4
i t A
π
π= − D. 2cos(100 )( )
4
i t A
π
π= +
Câu 2: Cho o n mach xoay chi u g m R, L m c n i ti p.
0.2
20 ,R L H
π
= Ω = . o n m ch ư c m c vào
i n áp 40 2 cos100 ( )u t Vπ= . Bi u th c cư ng dòng i n qua m ch là:
A. 2cos(100 )( )
4
i t A
π
π= − B. 2cos(100 )( )
4
i t A
π
π= +
C. 2 cos(100 )( )
2
i t A
π
π= − D. 2 cos(100 )( )
2
i t A
π
π= +
Câu 3: M t m ch g m cu n dây thu n c m có c m kháng b ng 10 Ω m c n i ti p v i t i n có i n dung
42
.10C F
π
−
= . Dòng i n qua m ch có bi u th c 2 2 cos(100 )
3
i t A
π
π= + . Bi u th c i n áp c a hai u
o n m ch là:
A. 80 2 cos(100 )
6
u t
π
π= − (V) B. 80 2 cos(100 )
6
u t
π
π= + (V)
C. 120 2 cos(100 )
6
u t
π
π= − (V) D.
2
80 2 cos(100 )
3
u t
π
π= + (V)
VI. XÁC NH H P EN TRONG M CH I N XOAY CHI U DÙNG MÁY TÍNH FX-570ES
( R T NHANH VÀ HI U QU CHO TR C NGHI M)
1.Ch n cài d t máy tính Fx-570ES:
Các bư c Ch n ch Nút l nh Ý nghĩa - K t qu
Cài t ban u (Reset all): B m: SHIFT 9 3 = = Clear? 3: All (xóa t t c )
Hi n th 1 dòng (MthIO) B m: SHIFT MODE 1 Màn hình xu t hi n Math.
Th c hi n phép tính v s ph c B m: MODE 2 Màn hình xu t hi n ch CMPLX
D ng to c c: r∠∠∠∠θθθθ (A∠∠∠∠ϕϕϕϕ ) B m: SHIFT MODE 3 2 Hi n th s ph c d ng r ∠∠∠∠θθθθ
Tính d ng to các: a + ib. B m: SHIFT MODE 3 1 Hi n th s ph c d ng a+bi
Ch n ơn v góc là (D) B m: SHIFT MODE 3 Màn hình hi n th ch D
Ho c ch n ơn v góc là Rad (R) B m: SHIFT MODE 4 Màn hình hi n th ch R
Nh p ký hi u góc ∠∠∠∠ B m: SHIFT (-) Màn hình hi n th ký hi u ∠∠∠∠
Chuy n t d ng a + bi sang
d ng A∠∠∠∠ ϕϕϕϕ ,
B m: SHIFT 2 3 = Màn hình hi n th d ng A∠∠∠∠ ϕϕϕϕ
Chuy n t d ng A∠∠∠∠ ϕϕϕϕ sang
d ng a + bi
B m: SHIFT 2 4 = Màn hình hi n th d ng a + bi
S d ng b nh c l p B m: M+ ho c SHIFT M+ Màn hình xu t hi n M và ...M+
ho c ....M-
G i b nh c l p B m: RCL M+ Màn hình xu t hi n ......M
Xóa b nh c l p B m: SHIFT 9 2 = AC Clear Memory? [=] : Yes (m t ch M)
2. Xác nh các thông s ( Z, R, ZL, ZC) b ng máy tính:
-Tính Z: =
u
Z
i
0
0( )
∠
=
∠
u
i
U
I
ϕ
ϕ
( Phép CHIA hai s ph c )
Nh p máy: U0 SHIFT (-) φu : ( I0 SHIFT (-) φi ) =
-V i t ng tr ph c : ( )= + −L CZ R Z Z i , nghĩa là có d ng (a + bi). v i a=R; b = (ZL -ZC )
19. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 19
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 19
-Chuy n t d ng A∠∠∠∠ ϕϕϕϕ sang d ng: a + bi : b m SHIFT 2 4 =
3.Các Ví d :
Ví d 1: M t h p kín ( en) ch ch a hai trong ba ph n t R, L, C m c n i ti p. N u t vào hai u m ch
m t i n áp xoay chi u u= 100 2 cos(100πt+
4
π
)(V) thì cư ng dòng i n qua h p en là
i= 2cos(100πt)(A) . o n m ch ch a nh ng ph n t nào? Giá tr c a các i lư ng ó?
Gi i:
-V i máy FX570ES: B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-Ch n ơn v o góc là (D), b m : SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
-B m SHIFT MODE 3 1 : Cài t d ng to các: (a + bi).
100 2 45
(2 0)
∠
= =
∠
u
Z
i
Nh p: 100 2 SHIFT (-) 45 : ( 2 SHIFT (-) 0 ) = Hi n th : 50+50i
Mà ( )= + −L CZ R Z Z i .Suy ra: R = 50Ω; ZL= 50Ω . V y h p kín ( en) ch a hai ph n t R, L.
Ví d 2: M t h p kín ( en) ch ch a hai trong ba ph n t R, L, C m c n i ti p. N u t vào hai u m ch
m t i n áp xoay chi u u= 200 2 cos(100πt-
4
π
)(V) thì cư ng dòng i n qua h p en là
i= 2cos(100πt)(A) . o n m ch ch a nh ng ph n t nào? Giá tr c a các i lư ng ó?
Gi i:
-V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-Ch n ơn v o góc là (D), b m : SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
-B m SHIFT MODE 3 1 : Cài t d ng to các: (a + bi).
200 2 45
(2 0)
∠−
= =
∠
u
Z
i
: Nh p 200 2 SHIFT (-) -45 : ( 2 SHIFT (-) 0 ) = Hi n th : 100-100i
Mà ( )= + −L CZ R Z Z i . Suy ra: R = 100Ω; ZC = 100Ω . V y h p kín ( en) ch a hai ph n t R, C.
Ví d 3: M t h p kín ( en) ch ch a hai trong ba ph n t R, L, C m c n i ti p. N u t vào hai u m ch
m t i n áp xoay chi u u= 20 6 cos(100πt-
3
π
)(V) thì cư ng dòng i n qua h p en là
i= 2 2 cos(100πt)(A) . o n m ch ch a nh ng ph n t nào? Giá tr c a các i lư ng ó?
Gi i:
-V i máy FX570ES: B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-Ch n ơn v o góc là (D), b m : SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
-B m SHIFT MODE 3 1 : Cài t d ng to các: (a + bi).
20 6 60
(2 2 0)
∠
= =
∠
u
Z
i
: Nh p 20 6 SHIFT (-) -60 : ( 2 2 SHIFT (-) 0 ) = Hi n th : 5 3 -15i
Mà ( )= + −L CZ R Z Z i .Suy ra: R = 5 3 Ω; ZC = 15Ω . V y h p kín ( en) ch a hai ph n t R, C.
Ví d 4: M t h p kín ( en) ch ch a hai trong ba ph n t R, L, C m c n i ti p. N u t vào hai u m ch
m t i n áp xoay chi u u= 200 6 cos(100πt+
6
π
)(V) thì cư ng dòng i n qua h p en là
i= 2 2 cos(100πt-
6
π
)(A) . o n m ch ch a nh ng ph n t nào? Giá tr c a các i lư ng ó?
Gi i: - V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
20. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 20
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 20
-Ch n ơn v o góc là (D), b m : SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
-B m SHIFT MODE 3 1 : Cài t d ng to các: (a + bi).
200 6 30
(2 2 30)
∠
= =
∠−
u
Z
i
: Nh p 200 6 SHIFT (-) 30 : ( 2 2 SHIFT (-) (-30) =
Hi n th : 86,6 +150i =50 3 +150i .Suy ra: R = 50 3 Ω; ZL= 150Ω. V y h p kín ch a hai ph n t R, L.
Ví d 5: M t h p kín ( en) ch ch a hai trong ba ph n t R, L, C m c n i ti p. N u t vào hai u m ch
m t i n áp xoay chi u u= 200 2 cos(100πt+
4
π
)(V) thì cư ng dòng i n qua h p en là
i= 2cos(100πt)(A) . o n m ch ch a nh ng ph n t nào? Giá tr c a các i lư ng ó?
Gi i:
- V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-Ch n ơn v o góc là (D), b m : SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
-B m SHIFT MODE 3 1 : Cài t d ng to các: (a + bi).
200 2 45
(2 0)
∠
= =
∠
u
Z
i
: Nh p 200 2 SHIFT (-) 45 : ( 2 SHIFT (-) 0 =
Hi n th : 141.42...∠∠∠∠45 .b m SHIFT 2 4 = Hi n th : 100+100i Hay: R = 100Ω; ZL= 100Ω.
V y h p kín ch a hai ph n t R, L.
Ví d 6: Cho m ch i n như hình v : C=
4
10
(F)
−
π
;L=
2
(H)
π
Bi t t vào hai u m ch i n áp xoay chi u
uAB = 200cos100πt(V) thì cư ng dòng i n trong m ch là
i = 4cos(100πt)(A) ; X là o n m ch g m hai trong ba ph n t (R0, L0 (thu n), C0) m c n i ti p. Các ph n t
c a h p X là:
A.R0= 50Ω; C0=
4
10
(F)
−
π
B.R0= 50Ω; C0=
4
10
(F)
2.
−
π
C.R0= 100Ω; C0=
4
10
(F)
−
π
D.R0= 50Ω;L0=
4
10
(F)
−
π
Gi i Cách 1: Trư c tiên tính ZL= 200Ω ; ZC= 100Ω
- V i máy FX570ES : B m ch n MODE 2 trên màn hình xu t hi n ch : CMPLX.
-Ch n ơn v o góc là (D), b m : SHIFT MODE 3 trên màn hình hi n th ch D
-B m SHIFT MODE 3 1 : Cài t d ng to các: (a + bi).
+ Bư c 1: Vi t uAN= i Z = 4x(i(200 -100)) :
Thao tác nh p máy: 4 x ( ENG ( 200 - 100 ) ) shift 2 3 = M+ (S d ng b nh c l p)
K t qu là: 400 ∠∠∠∠ 90 => nghĩa là uAN = 400 cos(100πt+ππππ/2 )(V)
+ Bư c 2: Tìm uNB =uAB - uAN : Nh p máy: 200 - RCL M+ (g i b nh c l p uAN là 400∠∠∠∠ 90)
SHIFT 2 3 = K t qu là: 447,21359 ∠∠∠∠ - 63, 4349 . B m : 4 (b m chia 4 : xem bên dư i)
+ Bư c 3: Tìm ZNB :
NB
NB
u
Z
i
= . Nh p máy : 4 k t qu :
447,21359 63, 4349
4
∠−
= 50-100i
=>H p X có 2 ph n t nên s là: R0= 50Ω; ZC0=100 Ω. Suy ra : R0= 50Ω; C0=
4
10
(F)
−
π
. áp án A
Bài gi i: Cách 2: Nh n xét : Theo cho thì u và i cùng pha nên m ch c ng hư ng
=> Z = R0 = U0/I0 = 200/4 =50Ω => X có ch a R0
Tính ZL= 200Ω ; ZC = 100Ω , do ZC =100Ω , < ZL= 200Ω => m ch ph i ch a C0 sao cho: ZC +ZC0 = ZL= 200Ω
=> ZC0 = ZL - ZC = 200Ω -100Ω =100Ω => C0=
4
10
(F)
−
π
. áp án A
L
A B
NM
C
X
21. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 21
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 21
4.Tr c nghi m:
Câu 1: Cho o n m ch như hình v , bi t Vtu )100cos(2100 π= , C = F
π
4
10−
. H p kín X ch ch a m t ph n t (R
ho c cu n dây thu n c m), dòng i n trong m ch s m pha π/3 so v i i n áp gi a hai u o n m ch AB. H p X
ch a gì ? i n tr ho c c m kháng có giá tr bao nhiêu?
A. Ch a R; R = 100/ 3 Ω B. Ch a L; ZL = 100/ 3 Ω
C. Ch a R; R = 100 3 Ω D. Ch a L; ZL = 100 3 Ω
Câu 2: Cho o n m ch g m hai ph n t X, Y m c n i ti p. Trong ó X, Y có th là R, L ho c C. Cho bi t hi u i n
th gi a hai u o n m ch là u = 200 2 cos100 πt(V) và i = 2 2 cos(100 πt - π/6)(A). Cho bi t X, Y là nh ng
ph n t nào và tính giá tr c a các ph n t ó?
A. R = 50Ω và L = 1/ πH. B. R = 50Ω và C = 100/ π µF.
C. R = 50 3 Ω và L = 1/2 πH. D. R = 50 3 Ω và L = 1/ πH.
Câu 3: Cu n dây thu n c m có h s t c m L = 636mH m c n i ti p v i o n m ch X, o n m ch X ch a 2 trong 3
ph n t R0, L0 , C0 m c n i ti p. t vào hai u o n m ch hi u i n th u = 120 2 cos100 πt(V) thì cư ng dòng
i n qua cu n dâylà i = 0,6 2 cos(100 πt - π/6)(A). Xác nh 2 trong 3 ph n t ó?
A. R0 = 173Ω và L0 = 31,8mH. B. R0 = 173Ω và C0 = 31,8mF.
C. R0 = 17,3Ω và C0 = 31,8mF. D. R0 = 173Ω và C0 = 31,8µF.
Câu 4: Cho o n m ch xoay chi u g m hai ph n t m c n i ti p. i n áp gi a hai u m ch và cư ng
dòng i n qua m ch có bi u th c: u = 200cos(100πt-π/2)(V), i = 5cos(100πt -π/3)(A). Ch n áp án úng?
A. o n m ch có 2 ph n t RL, t ng tr 40 Ω. B. o n m ch có 2 ph n t LC, t ng tr 40 Ω.
C. o n m ch có 2 ph n t RC, t ng tr 40 Ω. D. o n m ch có 2 ph n t RL, t ng tr 20 2 Ω.
Câu 5: Cho m t h p en X trong ó có ch a 2 trong 3 ph n t R, L, ho c C m c n i t p. M c h p en n i ti p v i
m t cu n dây thu n c m có L0 = 318mH. t vào hai u o n m ch i n m t hi u i n th xoay chi u có bi u th c
u = 200 2 .cos(100 πt- π/3)(V) thì dòng i n ch y trong m ch có bi u th c i = 4 2 .cos(100 πt - π/3)(A). Xác
nh ph n t trong h p X và tính giá tr c a các ph n t ?
A. R = 50Ω ; C = 31,8µF. B. R = 100Ω ; L = 31,8mH.
C. R = 50Ω ; L = 3,18µH. D. R = 50Ω ; C = 318µF.
Câu 6: M t o n m ch xoay chi u g m 2 trong 3 ph n t R, L ho c C m c n i ti p . Bi u th c hi u i n th 2 u
m ch và cư ng dòng i n qua m ch là 80cos 100 ( )
2
u t V
π
π
= +
và 8cos(100 )( )
4
i t A
π
π= + . Các ph n t
trong m ch và t ng tr c a m ch là
A. R và L , Z = 10Ω . B. R và L , Z = 15Ω . C. R và C , Z =10 Ω . D. L và C , Z= 20Ω .
Câu 7: M ch i n n i ti p R, L, C trong ó cu n dây thu n c m (ZL < ZC). t vào hai u o n m ch m t
i n áp xoay chi u 200 2 cos(100πt+ π/4)(V). Khi R = 50 công su t m ch t giá tr c c i. Bi u th c
dòng i n qua m ch lúc ó:
A. i = 4cos(100πt+ π/2) (A) B. i = 4cos(100πt+π/4) (A)
C. i = 4 2 cos(100πt +π/4)(A) D. i =4 2 cos(100πt) (A)
G i ý: Khi R = 50 công su t m ch t giá tr c c i. suy ra R=/ZL-ZC/ = 50Ω .
M t khác ZC > ZL nên trong s ph c ta có: ZL + ZC = -50i. Suy ra:
u 200 2 ( : 4)
i 4
50 50i 2Z
∠ π π
= = = ∠
−
Ch n A
Câu 8: M t o n m ch xoay chi u có hai trong ba ph n t R,C ho c cu n dây thu n c m. i n áp hai u m ch và
cư ng dòng i n qua m ch có bi u th c: u = 100 cos 100πt (V) ; i = 2cos (100πt- 0,25π) (A). i n tr ho c tr
kháng tương ng là :
A.L,C ; ZC = 100 ; ZL= 50 B.R,L ; R = 40 ; ZL= 30
C.R,L ; R = 50 ; ZL= 50 D.R,C ; R = 50 ; ZC= 50 .
X •
BCA
•
22. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 22
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 22
VII.S d ng TABLE (MODE 7) gi i bài toán giao thoa sóng ánh sáng. Cài t máy :
B m: SHIFT 9 3 = = Reset all
B m: SHIFT MODE 2 Line IO
B m: MODE 7 : TABLE
Ví d 1: Câu 22 - thi tuy n sinh i h c kh i A năm 2010 - Mã 136
Câu 22: Trong thí nghi m Y-âng v giao thoa ánh sáng, hai khe ư c chi u b ng ánh sáng tr ng có bư c sóng t
380nm n 760nm. Kho ng cách gi a hai khe là 0,8mm, kho ng cách t m t ph ng ch a hai khe n màn quan sát là
2m. Trên màn, t i v trí cách vân trung tâm 3mm có vân sáng c a các b c x v i bư c sóng
A. 0,48 µm và 0,56 µm B. 0,40 µm và 0,60 µm C. 0,45 µm và 0,60 µm D. 0,40 µm và 0,64 µm
Cách gi i Hư ng d n b m máy và k t qu
x=
a
Dk ..λ
Do 0,380 nm ≤ λ ≤ 760 nm.⇒ λ=
Dk
xa
.
.
Cho k=1,2..
k=1 ⇒ λ=1.2µm.
k=2 ⇒⇒⇒⇒ λλλλ=0.6µm.
k=3 ⇒⇒⇒⇒ λλλλ=0.4µm.
k=4 ⇒ λ=0.3µm.
ch n B
Mode 7
2
38.0
)(
xmauso
x
xf == λ
Mauso= ALPHA ) Bi n X là k
Nh p máy:.
(0,8 x 3 ) : ( ALPHA ) X x 2 )
= START 1 = END 10 = STEP 1 =
k t qu :
x=k f(x)=v
1
2
3
4
1.2
0.6
0.4
0.3
Ví d 2: Câu 30 - thi tuy n sinh i h c kh i A năm 2009 - Mã 629
Câu 30: Trong thí nghi m Y-âng v giao thoa ánh sáng, hai khe ư c chi u b ng ánh sáng tr ng có bư c sóng t 0,38
µm n 0,76µm. T i v trí vân sáng b c 4 c a ánh sáng ơn s c có bư c sóng 0,76 µm còn có bao nhiêu vân sáng n a
c a các ánh sáng ơn s c khác?
A. 3. B. 8. C. 7. D. 4.
Cách gi i Hư ng d n b m máy và k t qu
kλ=k1λ1
Do 0,40 µm ≤ λ ≤ 0.76 µm.
⇒ λ=
k
k 11λ
Cho k=1,2..
k=4 ⇒ λ=0.76µm. (lo i)
k=5 ⇒⇒⇒⇒ λλλλ=0.608µm.
k=6 ⇒⇒⇒⇒ λλλλ=0.506µm.
k=7 ⇒⇒⇒⇒ λλλλ=0.434µm.
k= 8⇒⇒⇒⇒ λλλλ=0.38µm.
ch n D
Mode 7
mauso
x
xf
76.04
)( == λ
Mauso= ALPHA ) X Bi n X là k
Nh p máy:...tương t như trên....
(4 x 0,76 ) : ALPHA ) X
= START 0 = END 20 = STEP 1 =
k t qu :
x=k f(x)=v
1
2
3
4
5
6
7
8
9
3.04
1.52
1.0133
0.76
0.608
0.506
0.434
0.38
0.3377
23. luyenthidh.tk GV: oàn Văn Lư ng - T: 0915718188 - 0906848238 Trang 23
GV: oàn Văn Lư ng- Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com Trang 23
Ví d 3: Câu 43 - thi tuy n sinh cao ng kh i A năm 2011 - Mã 142
Câu 43: trong thí nghi m Y-âng v giao thoa ánh sáng, kho ng cách gi a hai khe là 2 mm, kho ng cách t m t ph ng
ch a 2 khe n màn quan sát là 2 m. Ngu n phát ánh sáng g m các b c x ơn s c có bư c sóng trong kho ng 0,40
µm n 0.76 µm. Trên màn, t i i m cách vân trung tâm 3,3 mm có bao nhiêu b c x cho vân t i?
A. 6 b c x . B. 4 b c x . C. 3 b c x . D. 5 b c x .
Cách gi i Hư ng d n b m máy và k t qu
x=
a
Dk .).1( λ+
Do 0,40 µm ≤ λ ≤ 0.76 µm.
⇒ λ=
Dk
xa
).1(
.
+
Cho k=0,1,2..
k=4 ⇒⇒⇒⇒ λλλλ=0.66µm.
k=5 ⇒⇒⇒⇒ λλλλ=0.55µm.
k=6 ⇒⇒⇒⇒ λλλλ=0.47µm.
k=7 ⇒⇒⇒⇒ λλλλ=0.41µm.
ch n B
Mode 7
2
3.32
)(
xmauso
x
xf == λ
Mauso= ALPHA ) X + 1 Bi n X là k
Nh p máy:...tương t như trên....
(2 x 3,3 ) : ( ( ALPHA ) X + 1 ) x 2 )
= START 0 = END 10 = STEP 1 =
k t qu
x=k f(x)=v
0
1
2
3
4
5
6
7
8
3.3
1.65
1.1
0.825
0.66
0.55
0.47
0.41
0.36
Chú ý : Cách ch n Start? End? Và Step?
-Ch n Start?: Thông thư ng là b t u t 0 ho c tùy theo bài
-Ch n End? : Tùy thu c vào bài thư ng không quá 30 ( ngh thu t c a t ng ngư i làm bài )
-Ch n Step : 1( vì k nguyên )
VIII. KH NĂNG V N D NG:
-Dùng máy tính CASIO fx-570ES ho c CASIO fx–570ES Plus nh m rèn luy n cho H C SINH
thao tác nhanh, chính xác và r t hi u qu m t s bài t p TR C NGHI M V T LÝ 12.
Nguyên t c thành công: Suy nghĩ tích c c; C m nh n am mê; Ho t ng kiên trì !
Chúc các em H C SINH thành công trong h c t p!
Sưu t m và ch nh lý: GV: oàn Văn Lư ng
Email: doanvluong@yahoo.com ; doanvluong@gmail.com ; luongdv@ymail.com ;
i n Tho i: 0915718188 – 0906848238