SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 120
Downloaden Sie, um offline zu lesen
maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri
informaciul-
sakomunikacio
teqnologiebis
sabazo kursi
maswavleblebisTvis
maswavlebelTa informaciul-sakomunikacio
teqnologiebis treningis programa




      maswavlebelTa profesiuli
      ganviTarebis centri



      www.tpdc.ge

      saqarTvelos ganaTlebisa
      da mecnierebis saministro




      Tbilisi 2010
kursis avtorebi:

nino marRiSvili, naTia maisuraZe,
lali gigauri, qeTevan ceraZe,
manana kvinikaZe, Tamar losaberiZe,
avTandil fangani



sakonsultacio sabWo:

paata sirbilaZe, eka jelaZe



redaqtori:

irma taveliZe



dakabadoneba da dizaini:

besik danelia




UDC (uak) 004(075.8)
          i-692

ISBN 978-9941-0-2377-4
trening-kursis Sinaarsi


  dRe I. Sesavali                           dRe V. eleqtronuli fosta
kompiuteris mowyobilobebi                 eleqtronul fostaSi registracia
Tagvisa da klaviaturis moxmareba          eleqtronul werilebze muSaoba
                                          saswavlo/meToduri masalebis Zieba
   dRe II. teqsturi redaqtori
teqstis Setana, formatireba                 dRe VI. teqsturi redaqtori
saswavlo testis Sedgenis meTodika da
                                            (gagrZeleba)
ZiriTadi safexurebi
                                          grafikul obieqtebze muSaoba
                                          cxrilebze muSaoba
  dRe III. failebi da saqaRaldeebi
moqmedebebi failebsa da saqaRaldeebze
                                            dRe VII. eleqtronuli cxrilebi
failis tipebi
                                          monacemebis Setana eleqtronul cxrilebSi
   dRe IV. internetis gamoyeneba          monacemebis redaqtireba
   profesiuli miznebisaTvis
saganmanaTleblo resursebi internetSi        dRe VIII. cifruli mexsiereba
saZiebo servisi                           informaciis matareblebi
teqsturi da media-elementebis moZieba     informaciis matareblebze
da gadmowera                              (diskebi, fleS-mexsiereba) muSaoba




kursis mizani                             kursis xangr           livoba

  trening-kursis mizania saqarTvelos        kursis sruli xangrZlivobaa
                                            8 samsaaTiani treningi.
                                                             x
  skolebis maswavlebelTa kvalifikaciis
  amaRleba informaciul-sakomunikacio      meTodebi
  teqnologiebis (ist) aTvisebisa da
                                            kursis msvleloba agebulia aqtiuri
  gamoyenebis kuTxiT, rac xels Seuwyobs     swavlebis iseT formebze, rogoricaa:
  saswavlo procesSi ist-is integrirebas     aqtiuri leqcia, demonstrireba-marTuli
  erovnuli saswavlo gegmis moTxovnebisa     praqtika-damoukidebeli varjiSi da sxv.
  da principebis Sesabamisad.               treningis sesiebis organizebis formebi:
                                            individualuri, wyviluri, jgufuri muSaoba.
samizne jgufi
                                          programuli uzrunvelyofa
  kursis samizne jgufs warmoadgenen
                                            MS-Office 2007, OpenOffice, internet brauzeri,
  saqarTvelos sajaro skolebis               Google instrumentebi (saZiebo sistema,
  maswavleblebi.                            el-fosta).
kursis Sedegebi

 kursis warmatebiT gavlis Semdeg           SeZlebs Semnaxveli mowyobilobebis
 monawile:                                 gamoyenebas;
 SeZlebs damoukideblad kompiuteris         SeZlebs sabeWdi mowyobilobis
 CarTvas da gamorTvas usafrTxo reJimSi;    gamoyenebas;
 SeZlebs isaubros da ganasxvavos           SeZlebs msgavsi amocanebis
 kompiuteris ZiriTadi da damxmare          identifikacias sxvadasxva saofise
 mowyobilobebi;                            programaSi;
 SeZlebs fanjrebSi da amocanebis panelze   SeZlebs eleqtronul cxrilebze
 muSaobas;                                 muSaobas (ujraSi monacemTa tipebis
 SeZlebs saqaRaldeebsa da failebze         garCeva, ujris formatireba, furclebze
 muSaobas;                                 muSaoba, ujrebze ariTmetikuli
 SeZlebs failis tipebis amocnobas;         operaciebis Sesruleba);
 SeZlebs teqstur redaqtorSi muSaobas       SeZlebs internetis gamoyenebas
 (dokumentis Seqmna da formatireba,        profesiuli saqmianobisTvis
 cxrilebis Seqmna, grafikuli obieqtebis    (profesiuli informaciis moZieba,
 Casma, dokumentebis Senaxva (operaciul    Senaxva);
 sistemasTan Tavsebadobis                  SeZlebs komunikacias teqnologiebis
 gaTvaliswinebiT);                         saSualebiT (el-fostiT sargebloba).




 Sedegi TvalsaCinoa,
 Tu monawiles:

 SeuZlia teqstebze muSaoba, grafikuli      SeuZlia eleqronuli fostis gamoyeneba;
 obieqtebiT gamdidrebuli sagnobrivi        SeuZlia cxrilebze muSaoba;
 testis Seqmna;                            SeuZlia informaciis gare matareblebis
 SeuZlia internetSi informaciis moZieba    gansxvaveba da maTi gamoyeneba.
 da misi gamoyeneba saswavlo procesSi;




 sertificirebis
 pirobebi:

 minimum 6 trening-dReze daswreba;         kursis dasrulebis Semdeg Sesabamisi
                                           davalebis warmodgena eleqtronul formatSi.
gamoyenebuli terminologia

Alignment _ gasworeba (teqstis sazRvrebis       Insert _ obieqtis Casma; Casmis meniu
    gasworeba dokumentis sazRvrebis
                                                Insert Picture _ suraTis Casma
    mimarT)
                                                Landscape _ gverdis landSafturi reJimi
Application _ programa, gamoyenebiTi programa
                                                Line Spacing _ striqonebs Soris manZilis
AutoCorrect _ avtomaturi Secvla
                                                   gansazRvra
Cells _ ujrebi
                                                Local area network (LAN) _ lokaluri qseli _
Character Spacing _ asoebs Soris manZilis          mcire, anu lokaluri zomis qseli,
  gazrda/Semcireba                                 romelic axlo manZilze myof
                                                   kompiuterebs aerTianebs
Clipboard _ gacvlis buferi
                                                Margins _ gverdis veli
Close _ daxurva
                                                Menu _ meniu
Column _ sveti
                                                Merge Cells _ cxrilSi ujrebis gaerTianeba
Copy _ kopireba
                                                Minimize the Ribbon _ lentis minimizireba
Create _ Seqmna
                                                New _ axali
Cut _ amoWra
                                                Office Button _ ofisis Rilaki
Define New Bullets _ siis markirebis axali
  formatis Seqmna                               Open _ gaxsna

Define New Number Format _ siis danomrvis       Operational system (OS) _ operaciuli sistema
  axali formatis Seqmna                           _ specialuri kompiuteruli programa,
                                                  romlis meSveobiTac SesaZlebeli xdeba
Delete _ waSla
                                                  urTierToba sxvadasxva samomxmareblo
Desktop _ samuSao magida                          programul pakets, kompiuteris sistemis
Editing _ redaqtireba; redaqtirebis qvemeniu      Semadgenel nawilebsa da am sistemis
                                                  momxmarebels Soris.
E-mail _ eleqtronuli fosta
                                                Outline _ monaxazi
File _ faili
                                                Page layout _ formatirebis meniu
Filename (name.extension) _ failis saxeli
    (saxeli.gafarToeba)                         Page Number _ gverdis danomrva

First Line Indent _ mindori abzacis pirveli     Paragraph _ abzaci; abzacebis formatirebis
   striqonisaTvis                                  qvemeniu
                                                Paste _ Casma, Cawera
Folder _ saqaRalde
                                                Portrait _ gverdis portretuli reJimi
Font _ Srifti; Sriftebis qvemeniu
                                                Print _ dabeWdva
Format _ formatireba
                                                Quick Accesss Toolbar _ swrafi wvdomis paneli
Graphics editor _ grafikuli redaqtori
                                                Recycle bin _ urna
Hanging Indent _ mindori danarCeni
  striqonebisaTvis                              Redo _ gauqmebuli moqmedebis aRdgena

Hardware _ kompiuteris sistemis                 Rename _ saxelis Secvla
  Semadgeneli mowyobilobebi                     Restart _ kompiuteris gadatvirTva
Header and Footer _ zeda da qveda kolon-        Restore _ aRdgena
  titulebis qvemeniu
                                                Review _ dokumentis gadaxedvis/Semowmebis
Home menue _ ZiriTadi meniu                       meniu
Ribbon _ lenti                               Tab _ CanarTi

Rows _ striqonebi                            Table _ cxrili; cxrilebis gaformebis
                                                qvemeniu
Ruler _ saxazavi
                                             Text wrapping _ teqstis ganlageba suraTis
Save _ Senaxva                                  irgvliv
Select Object _ obieqtis moniSvna            Text editor _ teqsturi redaqtori
Shapes _ geometriuli figurebi                Turn Off _ kompiuteris gamorTva
Software _ samomxmareblo programuli paketi   Undo _ bolo moqmedebis gauqmeba
Split Cells _ ujrebis dayofa                 View _ dokumentis daTvalierebis meniu
Split Cells _ cxrilSi ujrebis dayofa         Web Browser _ veb-brauzeri _ programa,
                                               romelic inetrnetSi veb-gverdebis
Symbols _ simboloebis qvemeniu
                                               daTvalierebis saSualebas gvaZlevs.




  SevTanxmdeT, rom saxelm x RvaneloSi:

  + simboloTi gamosaxuli klaviSebis, mag., CTRL+C-is asakrefad xels vaWerT CTRL
  klaviSs da masze TiTis auReblad imavdroulad vawkapunebT C klaviSze.
  / simboloTi mocemuli Canaweri gulisxmobs brZanebebis Tanmimdevrulad
  gaaqtiurebas. mag., Start/programs/Word aRniSnavs, rom jer vaaqtiurebT Start menius,
  Semdeg programs brZanebas da bolos Word-s.
sarCevi

kompiuteris mowyobilobebi                          14
  sistemuri bloki                                  14
  monitori                                         14
  manipulatori `Tagvi~                             14

operaciuli sistema                                 16
  samuSao magidis standartuli saqaRaldeebi         17
  fanjrebSi muSaoba                                18
  fanjris zomebis Secvla                           19
  fanjris gadaadgileba                             19

klaviatura                                         20

teqsturi redaqtori Microsoft Word 2007             26
  dokumentis gadafurcvla                           28
  teqstis fragmentis moniSvna                      28
  teqstSi gadaadgileba                             29
  dokumentis redaqtireba                           29
  abzacebis formatireba                            29
  teqstis formatireba                              31

rogor SevadginoT testebi                           33

teqstis fragmentis amoWra da kopireba              40

   markireba da numeracia                          40
   simboloebis Casma                               41
   dokumentis Senaxva/damaxsovreba                 42
   failis gaxsna                                   43
   axali dokumentis Seqmna                         43

failebi da saqaRaldeebi                            43
  saqaRaldis Seqmna                                43
  failis gadatana saqaRaldeSi                      44
  failis an saqaRaldis saxelis Secvla              44
  failebis da saqaRaldeebis waSla                  44
  saqaRalde `urna~                                 45

failis tipebi                                      46
  failis tipebi da maTTvis Sesaferisi programebi   47

ra aris interneti?                                 52
   samisamarTo sistema                             53
   brauzeri da internetSi navigacia                55
   Internet Explorer-is garemos zogadi mimoxilva   56
   informaciis saZiebo sistema Google              58
   indeqsebi                                       59
   internetidan suraTis da teqstis gadmowera       60
   saswavlo/meToduri masalebis Zieba. LEMILL       66

PDF failebze muSaoba                               66

eleqtronuli fosta                                  69
  Google angariSis Seqmna                          69
  eleqtronul fostaSi Sesvla                        71
  werilis gagzavna                                 71
  failis gagzavna eleqtronuli fostiT               72
  rogor wavikiTxoT miRebuli werili?                72

grafikuli gamosaxulebis Casma
da formatireba                                     76
   suraTis zomis Secvla                            76
teqstis ganlageba suraTis irgvliv                   76
   naxazebis Seqmna da formatireba                     77

cxrilebi teqstur redaqtorSi                            78
  cxrilSi svetisa da striqonis damateba                79
  cxrilSi svetisa da striqonis waSla                   80
  cxrilis ujrebis gaerTianeba                          80
  cxrilis ujrebis dayofa                               80

dokumentis winaswari daTvaliereba da dabeWdva          86

gverdis parametrebis marTva                            86
   furclis orientacia                                  87
   gverdebis danomrva                                  87

eleqtronuli cxrilebi _ Microsoft Excel 2007            88
  gadaadgileba furcelSi                                89
  moniSvnis wesebi                                     89
  moqmedebebi davTarze                                 90
  monacemTa Cawera ujraSi                              90
  ujraSi Cawerili monacemis redaqtireba                90
  formulebi da funqciebi                               90
  formulis Seqmna da redaqtireba                       91
  striqonebisa da svetebis zomebis Secvla              91

cifruli mexsiereba                                     96
  informaciis warmodgena da Senaxva kompiuterSi        96
  diskebze muSaoba                                     97
  ra aris fleS-mexsiereba?                             97

operaciuli sistema Linux                               103

teqsturi redaqtori OpenOffice.org Writer               104

   teqstis fragmentis gadaadgileba da kopireba         105
   dokumentis redaqtireba                              106
   teqstis fragmentis moZebna da sxva teqstiT Secvla   106
   marTlweris Semowmeba                                106
   axali dokumentis Seqmna                             107
   dokumentis Senaxva/damaxsovreba                     107
   dokumentis gaxsna                                   108
   aqtiuri dokumentis fanjris daxurva                  108
   dokumentis eqsporti da importi                      109
   dokumentis beWdva                                   110
   teqstis daformateba                                 110
   abzacebis daformateba                               111
   simboloebis daformateba                             112
   abzacis daformateba                                 112
   CamonaTvalis markireba da danomrva                  113
   gverdis parametrebi                                 113
   cxrilebze muSaoba                                   113
   suraTis Casma                                       114

eleqtronuli cxrilebi OPENOFFICE.ORG CALC               115
  gadaadgileba furcelSi                                116
  moniSvnis wesebi                                     117
  moqmedebebi davTarze                                 117
  monacemTa Cawera ujraSi                              117
  ujraSi Cawerili monacemis redaqtireba                118
  formulebi da funqciebi                               118

gamoyenebuli literatura                                120
nawili 1
12
dRe 1. kursis Sesavali,
       kompiuteris mowyobilobebi _ 3 saaTi




kursis monawileTa gacnoba
kursis wardgena: mizani, Sedegebi, ganrigi, saorganizacio sakiTxebi, muSaobis formebi,
samuSao wesebi, monawileTa Sefasebis sakiTxebi.
   aqtiuri leqcia, kursis silabusis gacnoba, kiTxvebi da pasuxebi (10 wT.)
   mini-diskusia `risTvis gvWirdeba kompiuteri?~ (10 wT.)
   aqtiuri leqcia prezentaciis gamoyenebiT `ra aris kompiuteri?~ (10 wT.)
   kompiuteris mowyobilobebis mimoxilva (15 wT.)
   praqtikuli muSaoba: Tagvis trenaJori (20 wT.)
   Tagvis praqtikuli gamoyeneba (20 wT.)
   klaviaturis mimoxilva (20 wT.)
  praqtikuli muSaoba klaviaturasTan (45 wT.)


  trening-dRis daxurva
  saSinao davalebis micema (5 wT.)
  Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.)



      imsjeleT da CawereT pasuxebi: risTvis gvWirdeba kompiuteri?


_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
 ___________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
 ___________________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________



      SeasruleT savarjiSo `kompiuteris ZiriTadi mowyobilobebi~. CawereT, ra ZiriTadi
      mowyobilobebisgan Sedgeba kompiuteri.


_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________



gauziareT Tqveni gamocdileba kursis sxva monawileebs (wyvilSi an jgufSi).




                                                                                        13
kompiuteris mowyobilobebi


kompiuteris daniSnulebaa, adamianis brZanebebis Se-
sabamisad, informacia miiRos, Seinaxos, daamuSaos da
gadasces. personaluri kompiuteris ZiriTadi Semad-
geneli nawilebia:


      sistemuri bloki;
      displei, anu monitori;
      klaviatura;
      manipulatori `Tagvi~.


kompiuters aseve aqvs informaciis sxva damatebiTi
Semtan-gamomtani mowyobilobebi, magaliTad: sabeWdi mowyobiloba, anu printeri, xmis
dinamikebi, mikrofoni, skaneri, video kamera da sxva.


                                sistemuri bloki


                               sistemuri bloki warmoadgens kompiuteris umTavres mowyobi-
                               lobas, romelsac specialuri kabelebis saSualebiT uerTdeba
                               sxvadasxva mowyobiloba. masSi ganTavsebulia procesori, rome-
                               lic kompiuteris muSaobas ganapirobebs da yvela saxis gamoTv-
                               lebs asrulebs. blokSive moTavsebulia myari mexsierebis diski,
                               romelSic inaxeba kompiuterSi arsebuli yvela programa Tu mo-
                               nacemi.




  monitori

monitori warmoadgens informaciis gamomtan erT-erT mTa-
var mowyobilobas. misi ekrani Sedgeba calkeuli wertile-
bisagan, romelTac piqselebs (Pixel) uwodeben. swored hori-
zontalurad da vertikalurad ganlagebuli piqselebis ra-
odenoba ganapirobebs kompiuteris videosistemis xarisxs,
rac, Tavis mxriv, ekranze miRebuli gamosaxulebis garCeva-
dobis xarisxs uzrunvelyofs. monitoris erT-erTi mTavari maxasiaTebelia ekranis sidide,
romelic diagonalis sigrZiT izomeba. monitorze arsebuli marTvis elementebis saSualebiT
SesaZlebelia rogorc gamosaxulebaTa ganlagebis, aseve maTi simkveTrisa da kontrastebis
regulireba.



  manipulatori `Tagvi~

Tagvis ZiriTadi funqciaa specialuri maCveneblis (Pointer) ekranze gadaadgilebis marTva.
Tagvma aucileblad swor zedapirze unda isrialos. sasurvelia, es zedapiri ar iyos sarki-
sebri, raTa gamosxivebuli lazeris Suqi ar aireklos. Tagvi swored lazeris sxivis saSuale-
biT gadaadgildeba.


 14
dRe 1

standartuli manipulaciebisaTvis Tagvs                                         marjvena
aqvs marcxena da marjvena Rilakebi da maT                                      Rilaki
                                              marcxena
                                               Rilaki
Sua ganTavsebuli gorgolaWi.


Tagvis saSualebiT SesaZlebelia Sesrul-
des Semdegi moqmedebebi:
                                                         gorgolaWi

Tagvis marcxena/marjvena Rilakze
erTxel dawkapuneba


  Tagvis maCvenebels vayenebT saWiro obieqtze, TiTs vaWerT mar-
  cxena/marjvena Rilaks da swrafad vuSvebT.


Tagvis marcxena/marjvena Rilakze erTxel vawkapunebT obieqtebis mosaniSnad, meniuebSi mu-
Saobisas, dialogur fanjrebSi parametrebis dayenebisas da sxva.


Tagvis marcxena Rilakze orjer dawkapuneba


  Tagvis maCvenels vayenebT saWiro obieqtze, orjer vaWerT TiTs marcxena Rilaks da swra-
  fad vuSvebT. sasurvelia, pirvel da meore daWeras Soris mcire intervali iyos. winaaRmdeg
  SemTxvevaSi, moqmedeba SeiZleba aRqmuli iqnas, rogorc ori erTjeradi dawkapuneba.


Tagvis marcxena Rilakze orjer vawkapunebT programebis gasaSvebad, failebisa da saqaRal-
deebis gasaxsnelad da a.S.


gadatana/TanwaReba


  Tagvis maCvenels vayenebT saWiro obieqtze, TiTs vaWerT marcxena Rilaks da TiTis auReb-
  lad gadavaadgilebT sasurveli mimarTulebiT. Tagvis moZraobasTan erTad imoZravebs
  isari da isriT miTiTebuli obieqti, romelic TiTis aSvebisTanave saWiro poziciaSi da-
  fiqsirdeba.


Tagvis maCvenebelma SeiZleba sxvadasxva forma miiRos. TiToeuli magani mocemul dros SesaZ-
lo moqmedebaze mianiSnebs:


  roca mas isris forma aqvs, es Tagvis maCveneblis Cveulebrivi mdgomareobaa;
  roca mas isris da gverdze patara qviSis saaTis forma aqvs, es niSnavs, rom kompiuteri
  muSaobis reJimSia;
  Tu isris nacvlad qviSis saaTi gamoisaxa, es niSnavs, rom mimdinareobs procesi, romlis
  damTavrebasac dro sWirdeba. momxmarebeli unda daelodos Tagvis maCveneblis Cveuleb-
  rivi formis dabrunebas, radgan, rogorc wesi, am dros kompiuters ar SeuZlia raime brZa-
  nebis Sesuleba.


      SeasruleT kompiuteris ekranze mocemuli savarjiSo `Tagvis trenaJori~, romelic
      Tagvis moxmarebas migaCvevT.




                                                                                     15
operaciuli sistema


kompiuteris CarTva, pirvel rigSi, operaciuli sistemis CatvirTvas gulisxmobs. operaciuli
sistema uzrunvelyofs kompiuteris nebismieri mowyobilobisa Tu programis urTierTSe-
Tanxmebul muSaobas, informaciis Setanisa da gamotanis procesebis marTvas, informaciis
miRebas/gagzavnas qselSi CarTuli kompiuterebidan da a.S. operaciuli sistema saSualebas
gaZlevT, erTdroulad gaxsnaT ramdenime faili, imuSaoT ramdenime fanjaraSi, gacvaloT
monacemebi or programas Soris, gamoiyenoT mravali saxis fonti da a.S.


arsebobs ramdenime operaciuli sistema. yvela maTgans aqvs programuli uzrunvelyofa sxva-
dasxva amocanis gadasaWrelad (magaliTad, teqstebis Seyvana, angariSis warmoeba, internetis
gamoyeneba, qaRaldze amobeWdva da a. S.).


skolebis kompiuterul laboratoriebSi ori operaciuli sistema gvxvdeba: Windows da Linux.
orive sistema unificirebulia yoveldRiuri saqmianobisaTvis. maT aqvT saofise programebis
daxvewili paketebi, rac sruliad sakmarisia saswavlo procesis efeqturobis asamaRleblad.


operaciuli sistemis CatvirTvis Semdeg monitorze gamoCndeba ZiriTadi ekrani. es aris samu-
Sao magida (Desktop), saidanac iwyebs momxmarebeli muSaobas.




                 piqtogramebi

                                                   samuSao magida




                                             amocanaTa paneli
          start meniu




samuSao magidaze SegiZliaT moaTavsoT muSaobisTvis saWiro obieqtebi: programebi, failebi
da saqaRaldeebi. es obieqtebi mcire zomis naxatebis, anu piqtogramebis saxiTaa mocemuli.


 16
dRe 1

  samuSao magidis standartuli saqaRaldeebi (katalogebi)


Cemi kompiuteri (My Computer) _ specialuri saqaRalde, romelic saSualebas gvaZlevs, da-
vaTvalieroT kompiuteris diskebis SigTavsi da SevasruloT sxvadasxva operacia failebsa da
saqaRaldeebze, mag.: programebis gaSveba, failebis kopireba, gadatana, waSla, axali saqa-
Raldeebis Seqmna da a. S.


urna (Recycle Bin) _ specialuri saqaRalde, romelic Seicavs yvela waSlili failisa da saqa-
Raldis sias.


Cemi dokumentebi (My Documents) _ sistemuri saqaRalde, romelic momxmareblis mier sxva-
dasxva programiT Seqmnili dokumentebis Tavmosayrelad gamoiyeneba.


qseluri garemocva (My Network Places) _ specialuri saqaRalde, romelic gamoiyeneba loka-
lur qselSi CarTuli kompiuterebis diskebis SigTavsis dasaTvaliereblad da maTze sxvadas-
xva operaciis Sesasruleblad.


amocanaTa paneli ekranis bolos aris ganTavsebuli da gamoiyeneba gaaqtiurebuli saqaRalde-
ebisa da programebis droebiT Sesanaxad, romelimes gasaSvebad, an erTidan meoreze gadasar-
Tvelad. amocanaTa panelze mdebareobs Start           Rilaki, gaaqtiurebuli fanjrebis aR-
mniSvneli Rilakebi da indikatorebi.


mTavari meniu (start) ekranis marcxena qveda mxares aris moTavsebuli da Tavs uyris kompiu-
terSi Sesasrulebel ZiriTad brZanebebs.


start meniudan xdeba kompiuteris gamorTva. kompiuteris gamosarTavad Tagvis isari mivita-
noT start meniusTan. ekranze gamoCndeba brZanebebis CamonaTvali. Semdeg isari mivitanoT kom-
piuteris gamorTvis RilakTan Turn off Computer da davawkapunoT.


ekranze gamoCndeba dialoguri fanjara, romelic sam sxvadasxva reJims gvTavazobs:




1. Stand By gadaiyvans kompiuters naklebi datvirTvis reJimSi da droebiT gaTiSavs mas.
2. Turn off kompiuters gamorTavs samuSao reJimidan.
3. Restart xelaxla CatvirTavs/gadatvirTavs operaciul sistemas.


kompiuteris gamosarTavad airCieT ofcia Turn off da daawkapuneT OK Rilakze.


                                                                                        17
fanjrebSi muSaoba


nebismieri gaxsnili obieqti samuSao magidaze warmodgenilia fanjris saxiT.


fanjara Sedgeba Semdegi obieqtebisagan:


                  instrumentebis
                       veli
                                    saTauris veli



      menius
        veli


misamarTis
      veli




                                                    samuSao are          gadafurcvlis
                                                                         veli




                        statusis zoli




  saTauris veli, sadac aisaxeba Sesabamisi programis dasaxeleba;
  menius veli, romelic Sedgeba funqciurad dayofili programis Sesabamisi brZanebebisagan;
  instrumentebis veli, romelic Seicavs menius ZiriTad brZanebebs momxmareblisTvis muSa-
  obis gasamartiveblad;
  samuSao are, sadac aisaxeba fanjris SigTavsi;
  statusis, anu mdgomareobis zoli, romelic Seicavs informacias samuSao aris mimdinare
  mdgomareobis Sesaxeb;
  vertikaluri da horizontaluri gadafurcvlis velebi, romelTa saSualebiTac xdeba
  fanjris SigTavsis daTvaliereba.


      fanjris zeda marjvena kuTxeSi ganlagebulia Rilakebi:

      fanjris minimizacia _ Rilakze erTxel dawkapunebiT Semcirdeba fanjris zoma.

      fanjris maqsimizacia _ fanjris zomebi maqsimalurad, ekranis mTel sigrZeze gaizr-
      deba Rilakze erTxel dawkapunebiT.

      am Rilakze erTxel dawkapunebiT SesaZlebelia maqsimizebuli fanjris sawyisi zomebis
      aRdgena.

      fanjris daxurva _ fanjara daixureba Rilakze erTxel dawkapunebiT.



 18
dRe 1

  fanjris zomebis Secvla


fanjris zomis Secvla Tagvis saSualebiT xorcieldeba. amisaTvis Tagvis maCvenebeli unda
davayenoT fanjris CarCos erT-erT kideze an kuTxeze ise, rom igi ormag israd gadaiqces,
davaWiroT marcxena Rilaks da Tan waviRoT CarCos kide sasurvel poziciamde.


  fanjris gadaadgileba


samuSao magidaze fanjris gadasaadgileblad Tagvis maCvenebeli davayenoT saTauris zolze,
davaWiroT TiTi marcxena Rilaks da Tan waviRoT fanjara sasurvel poziciamde.


kompiuterSi SesaZlebelia gavxsnaT mravali fanjara, magram mxolod erT fanjaraSi movax-
denT aqtiur moqmedebebs (davbeWdavT, davxatavT, viTamaSebT da a. S.). aqtiuri fanjara sxva
fanjrebisgan gansxvavdeba, misi saTauris feri ufro mkveTria, amasTanave, aqtiuri fanjara
ekranze yvelaze winaa da danarCen fanjrebs efareba.




fanjris gasaaqtiureblad saWiroa mis areze (magram ara daxurvis Rilakze) erTxel davaw-
kapunoT, an mis saTaurze davawkapunoT amocanebis zolSi. aqtiuri fanjris saTauri gam-
kveTrdeba da sxva fanjrebis win gadmoinacvlebs.



      savarjiSo:

      samuSao magididan gaxseniT fanjra da daxureT daxurvis Rilakis gamoyenebiT.

      isev gaxseniT fanjara, ekranze maqsimalurad gaSaleT da Semdeg sawyis mdgomareobaSi
      daabruneT; CakeceT da aRadgineT; maqsimalurad gaSaleT da CakeceT; aRadgineT da
      sawyis mdgomareobaSi daabruneT.

      fanjris saTaurze ormagi dawkapunebiT SecvaleT misi zomebi.

      ramdenjerme gaaaqtiureT pasiuri fanjara.



                                                                                      19
klaviatura


klaviaturis Sesaswavlad gamoviyenoT teqsturi redaqtori. gavxsnaT teqsturi redaqtoris
_ Microsoft Office Word 2007-is fanjara. amisaTvis, SevideT Start meniuSi, Tagvis isari mivita-
noT All Programs RilakTan da davawkapunoT. programebis CamoSlil meniuSi Tagvis isari mivi-
tanoT Microsoft Office-Tan. veli galurjdeba, rac niSnavs, rom Microsoft Office-is meniu gvaqvs
gaaqtiurebuli. velis boloSi patara samkuTxedis simbolo mianiSnebs, rom meniu, Tavis mxriv,
kidev Seicavs CamonaTvals, romelic Microsoft Office-is velis moniSvnisas avtomaturad Camo-
iSleba. qvemenius CamonaTvalSi movniSnoT Microsoft Office Word 2007 da Tagvis marcxena Rilakze
davawkapunoT. kompiuteris ekranze teqsturi redaqtoris _ Microsoft Office Word 2007-is fanja-
ra gaixsneba.


fanjris samuSao aris zeda marcxena kuTxeSi moTavsebulia mocimcime vertikaluri xazi,
romelsac kursori hqvia. kursori miuTiTebs im pozicias, sadac Tqven mier akrefili teqs-
turi simbolo daiwereba.


kompiuterSi monacemTa Seyvanis mTavari saSualeba klaviaturaa, romelic klaviSTa ramde-
nime jgufs moicavs:


  anbanur-cifruli da kompiuteris marTvis klaviSebi;
  funqcionaluri klaviSebi;
  kursoris marTvisa da redaqtirebis klaviSebi;
  damatebiTi cifruli klaviSebi.

anbanur-cifruli klaviSebi


  isini uSualod teqstis asakrefad gamoiyeneba. maTze gamosaxulia Sesabamisi simboloebi:
  asoebi, cifrebi, sasveni niSnebi, ariTmetikuli operaciebis niSnebi da a.S.
  im SemTxvevSi, Tu klaviSze erTdroulad ori, zeda registris (klaviSis zeda nawilSi) da
  qveda registris (klaviSis qveda nawilSi), simboloa gamosaxuli, qveda registris simbolos
  Sesatanad sakmarisia, xeli davaWiroT klaviSs. zeda registris simbolos asakrefad ki
  unda davaWiroT Shift klaviSs da masze TiTis auReblad davawkapunoT im klaviSze, romelzec
  saWiro simboloa gamosaxuli.
  laTinuri anbanis didi asoebis Sesatanad SegviZlia gamoviyenoT Shift klaviSi. amisaTvis
  davaWiroT Shift klaviSs da masze TiTis auReblad davawkapunoT im klaviSze, romelzec
  saWiro simboloa gamosaxuli. SegviZlia aseve gamoviyenoT Rilaki Caps Lock, romelic didi
  asoebis reJims CarTavs da gamorTavs.
  klaviaturis zogierT klaviSze ori qarTuli asoa mimagrebuli. am asoebis asakrefadac
  Shift klaviSs viyenebT. mag., Tu gvsurs, avkrifoT `t~, vaWerT Sesabamis laTinur simbolos
  T, magram Tu `T~ asos akrefa gvsurs, am SemTxvevaSi, unda davaWiroT Shift klaviSs da masze
  TiTis auReblad imavdroulad davawkapunoT klaviSze T.




 20
kompiuteris klaviatura




21
                              dRe 1
funqcionaluri klaviSebi:
  F1-dan F12-mde klaviSebi sxvadasxva funqcias asrulebs. mag., klaviSi F1 ekranze aqtiuri
  programis Sesaxeb gamoitans daxmarebas. F5 klaviSis gamoyenebiT saprezentacio programis
  mTel ekranze gaSveba moxdeba proeqtoris saSualebiT da a.S.




  Esc _ Sesrulebuli moqmedebis gauqmeba, programidan/fanjridan gamosvla
  Space _ (`hari~) simboloebs Soris adgilis gamotoveba. `hari~ klaviaturaze yvelaze grZe-
  li klaviSia. sityvebs Soris `haris~ mxolod erTxel gamoyenebaa miRebuli.
  Enter _ beWdvis periodSi kursoris gadatana axal striqonze, sistemis mier gamotanil
  dialogur fanjrebSi dadebiTi/uaryofiTi pasuxis damowmeba da a.S.
  Tab _ teqstSi sityvebs Soris daSorebis, abzacis formireba, dialoguri fanjris erTi
  Rilakidan meoreze gadasvla da sxv.
  Caps Lock _ klaviSze didi asoebis reJimis CarTva da gamorTva
  Shift _ klaviaturis registris Secvla
  Ctrl _ moqmedebs sxva klaviS(eb)Tan kombinaciaSi da sxvadasxva SemTxvevaSi gansxvavebul
  funqcias asrulebs
  Alt _ moqmedebs sxva klaviS(eb)Tan kombinaciaSi da sxvadasxva SemTxvevaSi gansxvavebul funq-
  cias asrulebs
  BackSpace _ beWdvis dros dafiqsirebuli kursoris marcxniv mdgomi simbolos waSla
  Delete _ beWdvis dros dafiqsirebuli kursoris marjvniv mdgomi simbolos waSla (gamoiye-
  neba agreTve grafikuli obieqtis waSlisTvis)
  Home _ kursoris avtomaturi gadatana striqonis/siis dasawyisSi
  End _ kursoris avtomaturi gadatana striqonis/siis boloSi
  Page Up _ avtomaturi gadasvla erTi gverdiT zemoT
  Page Down _ avtomaturi gadasvla erTi gverdiT qvemoT
  Insert _ beWdvis dros Casmis, aseve simboloebze zemodan gadaweris reJimis CarTva/gamorTva
  Pause/Break _ mimdinare procesis Seyovneba/Sewyveta
  Print Screen _ ekranze gamosaxuli mimdinare programis an procesis aslis gadatana buferSi
  Num Lock _ damatebiTi cifruli klaviaturis CarTva-gamorTva

kursoris marTvisa da redaqtirebis klaviSebi:

  Rilaki zemoT mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsirebuli kursoris gadayva-
  na erTi striqoniT zemoT
  Rilaki qvemoT mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsi-
  rebuli kursoris gadayvana erTi striqoniT qvemoT
  Rilaki marcxniv mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsi-
  rebuli kursoris gadayvana erTi poziciiT/simboloTi marcxniv
  Rilaki marjvniv mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsi-
  rebuli kursoris gadayvana erTi poziciiT/simboloTi marjvniv

cifruli damatebiTi klaviSebi:

cifrebis damatebiTi klaviSebis blokis gaaqtiureba SesaZlebelia
RilakiT Num Lock. igi gamoiyeneba maSin, roca momxmarebels didi rao-
denobiT ricxviTi informacia Sehyavs.




      savarjiSo: teqstze muSaoba


 22
gTxovT, daweroT patara zomis furclebze
         da gadasceT mwvrTnels:




3 ram, rac damamaxsovrda treningze
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________




2 SekiTxva, romelzec minda miviRo pasuxi
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________




1 nebismieri saxis komentari
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________




                                                                                 23
24
dRe 2. teqstur redaqtorSi muSaoba _ 3 saaTi




trening-dRis gaxsna
misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dRis/modulis Sefasebis baraTebis mimoxilva
(10 wT.)
mocemuli treningis amocanebi/Sedegebi (5 wT.)
      saxelmZRvaneloSi miTiTebuli kiTxvaris Sevseba (5 wT.)

      teqsturi redaqtoris (Word/Writer) zogadi mimoxilva
      aqtiuri leqcia teqsturi redaqtoris arsis da SesaZleblobebis Sesaxeb (10 wT.)
      D-GP-IP1 teqstur redaqtorSi muSaoba: teqstis Setana, moniSvna, teqstisa da abzacebis
      daformateba (60 wT.)
      praqtikuli savarjiSo: saxelmZRvaneloSi miTiTebuli gancxadebis nimuSis Setana/redaq-
      tireba (45 wT.)


aqtiuri leqcia: saswavlo testis Sedgenis meTodika, testis Sedgenis ZiriTadi safexurebi
PP prezentaciis gamoyenebiT (15 wT.)


      trening-dRis daxurva
      saSinao davalebis micema (5 wT.)
      Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.)



gaixseneT da SeavseT.             waikiTxeT marcxena svetSi moTavsebuli mosazreba.
                                  dafiqrdiT, eTanxmebiT Tu ara mas. gaakeTeT aRniSvna (a niSani)
                                  Sesabamis svetSi.


             mosazreba                                                                          diax            ara

      1.     fanjris minimizacia xdeba RilakiT

      2.     kursoris Camoyvana axal striqonze xdeba klaviSiT Enter

      3.     kursoris marcxniv mdebare simbolos waSla
             SesaZlebelia klaviSiT Delete

      4.     kursoris marcxniv mdebare simbolos waSla SesaZlebelia
             klaviSiT backspace

      5.     fanjris maqsimizacia xdeba klaviSiT

1
    D-GP-IP _ Demonstration-Guided Practice _ Independent Practice _ demonstrireba-marTuli praqtika-damoukidebeli varjiSi


                                                                                                                      25
teqsturi redaqtori MICROSOFT WORD 2007


kompiuterSi teqstur dokumentebs warmoadgens: saqmiani da piradi werilebi, sareklamo ganc-
xadebebi, mosawvevi baraTebi, broSurebi, statiebi, angariSebi, moxsenebebi da sxva tipis teqs-
turi informaciis nimuSebi.


teqsturi informaciis Sesaqmnelad gamoiyeneba teqsturi redaqtorebi.


Microsoft Word teqsturi dokumentis Seqmnisa da srulfasovnad formatireba/redaqtirebi-
saTvis gamoiyeneba. aRniSnuli programis funqciaa teqstze sxvadasxva tipis moqmedebebis
Sesruleba: Seqmna, redaqtireba, formatireba, Senaxva, damuSaveba, dabeWdva.


am programam xangrZlivi evolucia ganicada. amJamad Office-is mimdinare versiis teqsturi
redaqtoris dasaxelebaa Microsoft Word 2007, uaxloes momavalSi ki igegmeba Office 2010-is
gamoSveba. wina versias Office 2003 erqva.


Microsoft Word 2007-is gaSveba


Word-is gaSveba xdeba Semdegi TanmimdevrobiT: Start/Programs/Microsoft office/ Microsoft office Word 2007.
moqmedebaTa Tanmimdevrulad Sesrulebis SemTxvevaSi, gaixsneba programa Word, romelsac
Windows-is standartuli fanjris yvela elementi aqvs:


   saTauris zoli _ masze aisaxeba programis dasaxeleba da im failis saxeli, romelzec mo-
   cemul momentSi vmuSaobT;
   dokumentis fanjara _ igi warmoadgens momxmareblis ZiriTad samuSao ares, sadac xdeba
   teqstis Setana da misi formatireba. SesaZlebelia erTdroulad ramdenime fanjris gaxsna
   da TiToeul maTganSi sxvadasxva dokumentis damuSaveba.
   statusis zoli _ masze aisaxeba momxmareblisaTvis saWiro informacia kursoris adgil-
   mdebareobisa da muSaobis mimdinare reJimebis Sesaxeb.




 26
dRe 2

Microsoft Word 2007 versia, winamorbedi versiebisagan gansxvavebiT, brZanebaTa Rilakebs jgu-
febad gvTavazobs. aseve, Zvel versiebSi arsebuli instrumentebis paneli Secvlilia lentiT
(Ribbon). masze moTavsebulia menius zoli, romelic 7 ZiriTadi meniusgan Sedgeba:




                         Home _ ZiriTadi meniu
                         Insert _ Casmis meniu
                         Page Layout _ dokumentis formatirebis meniu
                         References _ teqstisTvis SeniSvnebis darTvis meniu
                         Mailings _ gzavnilis meniu
                         Review _ dokumentis gadaxedvis/Semowmebis meniu
                         View _ dokumentis daTvalierebis meniu


arsebobs damatebiTi meniuc. magaliTad, grafikuli gamosaxulebis moniSvnisas avtomaturad
Cndeba damatebiTi formatirebis meniu Format Tavisi mmarTveli RilakebiT.


  lenti yovelTvis fanjris zeda nawilSia moTavsebuli. misi gamoCena/damalva SesaZlebelia:
  menius romelime punqtze orjer dawkapunebiT.
  swrafi wvdomis panelidan brZaneba Minimize the Ribbon (lentis minimizeba) gaaqtiurebiT.
  klaviaturidan _ CTRL+F1.

                                       lentis damalvis operacia ZiriTadad gamoiyeneba sa-
                                       muSao aris gafarToebisaTvis.


                                       samuSao interfeisze, lentis garda, moTavsebulia
                                       Quick Access Toolbar (swrafi wvdomis paneli), romelic
                                       lentis zeda an qveda mxares SeiZleba ganTavsdes.


                                                            swrafi wvdomis
                                       panelze standartulad sami Rilakia
                                       mocemuli: Senaxva, moqmedebis gauqme-
                                       ba da gauqmebuli moqmedebis dabru-
                                       neba, Tumca Rilakebis waSla an dama-
                                       teba survilisamebr SeiZleba.


MS Word 2007-s, wina versiebisagan gansxvavebiT, aqvs ofisis Rilaki (Office
Button). igi moTavsebulia fanjris zeda marcxena kuTxeSi da misi meniu yvela
im standartul brZanebas Seicavs, romelic dokumentze samuSaodaa saWiro.




                                                                                        27
dokumentis gadafurcvla


dokumentis daTvalierebisTvis SeiZleba gamoiyenoT vertikaluri da horizontaluri gada-
furcvlis zolebi, romlebiT sargeblobisas kursoris pozicia ar icvleba.


                                        erTi striqoniT zemoT


                                        ekranuli gverdiT zemoT




                                        nebismier poziciaSi




                                        ekranuli gverdiT qvemoT


                                        erTi striqoniT qvemoT


                                        erTi gverdiT zemoT


                                        gadaadgilebis obieqtis arCeva


                                        erTi gverdiT qvemoT



  teqstis fragmentis moniSvna


dokumentze muSaobisas, raime operaciis Sesrulebis win, xSirad dagWirdebaT teqstis frag-
mentis moniSvna. teqstis fragmentis moniSvna SesaZlebelia rogorc Tagvis, aseve klaviaturis
meSveobiT.


  sityva _ iniSneba, Tu sityvaze Tagvis marcxena Rilaks orjer daawkapunebT;
  abzaci _ iniSneba, Tu abzacSi Tagvis marcxena Rilaks samjer daawkapunebT;
  teqstis nebismieri fragmenti _ iniSneba Tagvis gadatarebiT. amisaTvis saWiroa, daafiqsi-
  roT Tagvis maCvenebeli mosaniSni fragmentis dasawyisSi, daaWiroT TiTi marcxena Rilaks
  da TiTis auReblad gadaaadgiloT maCvenebeli fragmentis boloSi;
  teqstis srulad mosaniSnad SegiZliaT isargebloT klaviSTa kombinaciiT Ctrl+A.

  klaviaturis SemTxvevaSi:
  Tu shift RilakTan erTad kursoris gadaadgilebis klaviSebs gamoiyenebT, teqstis moniSvna
  TiToeuli simbolos sizustiT iqneba SesaZlebeli;
  Tu Ctrl+shift RilakebTan erTad kursoris gadaadgilebis klaviSebs gamoiyenebT, teqstis
  moniSvna sityvis sizustiT iqneba SesaZlebeli;
  teqstis sxvadasxva fragmentis mosaniSnad gamoiyeneba Ctrl Rilaki.




 28
dRe 2

teqstis moniSvnisTvis damatebiTi cxeli klaviSebi:


Shift+End _ moniSvna kursoridan striqonis bolomde
Shift+Ctrl+End _ moniSvna kursoridan teqstis bolomde
Shift+ Home _ moniSvna striqonis dasawyisidan kursoramde
Shift+Ctrl+Home _ moniSvna teqstis dasawyisidan kursoramde
Shift+Page Down _ moniSvna erTi ekranuli gverdiT qvemoT
Shift+Page Up _ moniSvna erTi ekranuli gverdiT zemoT


  teqstSi gadaadgileba


teqstSi kursoris gadaadgileba SesaZlebelia rogorc TagviT, aseve klaviaturiT. TagviT
muSaobis dros kursoris gadasaadgileblad miiyvaneT maCvenebeli sasurvel adgilas da daaw-
kapuneT marcxena Rilakze, Sedegad, kursori teqstSi aRmoCndeba (im SemTxvevaSi, Tu teqsti
ar Cans ekranze, isargebleT gadafurcvlis zoliT).


  dokumentis redaqtireba


SemTxveviTi Secdomebis Tavidan asacileblad, Word iTvaliswinebs bolo moqmedebis gauqme-
bisa (Undo) da gauqmebuli moqmedebis aRdgenis (Redo) procedurebs.


es saSualebas gvaZlevs, aRvadginoT sawyisi situacia teqstis Setanisas, misi redaqtirebisas
an daformatebisas daSvebuli Secdomebis SemTxvevaSi.


bolo moqmedebis gauqmeba SesaZlebelia:
swrafi wvdomis panelidan RilakiT Undo


gauqmebuli moqmedebis aRdgena SesaZlebelia:
swrafi wvdomis panelidan RilakiT Redo


  abzacebis formatireba


teqstTan muSaobis dros saWiroa abzacebis formatireba: saabzaco Sewevebi, abzacis striqo-
nebs Soris intervali, abzacebs Soris dacileba, abzacis Seferadeba da sxva.


abzacSi igulisxmeba teqstis fragmenti, romelic erTi an ramdenime winadadebisgan Sedgeba
(kompiuteri abzacad aRiqvams or Enter-s Soris arsebuli simboloebis erTobliobas).


abzacebis gasworeba


samuSao furclis zeda da marcxena kideebze arsebuli saxazavebis saSualebiT SegviZlia ganv-
sazRvroT furclis velebi da SevwioT abzacis pirveli striqoni. saxazavis gamoCena-damalva
xdeba meniudan View, Ruler (saxazavi) Rilakis CarTva-gamorTviT.




                                                                                      29
saxazavis zeda marcxena nawilSi moTavsebulia zeda da qveda samkuTxedebi (markerebi), saxa-
zavis boloSi ki marjvena markeria. am markerebis moZraobiT SegviZlia abzacebi sasurvel po-
ziciaSi davayenoT.


abzacis pirveli striqonisaTvis mindvris gasakeTeblad gamoiyeneba saxazavis zeda samkuT-
xedi (First line Indent); abzacis danarCeni striqonebisaTvis mindvris dasafiqsireblad gamoi-
yeneba saxazavis qveda samkuTxedi (Hanging Indent).


abzacebis marTva


abzacebis marTva SesaZlebelia ZiriTad meniuSi (Home)
abzacebis formatirebis qvemenius (Paragraph) elemente-
biT.



      Align Text Left _ teqstis gasworeba marcxena kidesTan


      Center _ teqstis gasworeba centrSi


      Align Text Right _ teqstis gasworeba marjvena kidesTan


      Justify _ ormxrivi gasworeba


      _ striqonebs Soris manZilis gansazRvra


      _ abzacze fonis gakeTeba


      _ abzacebze CarCoebis dayeneba


abzacebis formatirebis qvemenius dialogur fanjaraSi SesaZlebelia abzacebisTvis aucile-
beli sxvadasxva parametris miTiTeba. aRniSnuli fanjris gamotana xdeba qvemenius marjvena
qveda kuTxeSi moTavsebuli Rilakis saSualebiT.




 30
dRe 2

General
Alignment _ mTliani teqstis gasworeba furclis
    kideebTan

Indentation:
Left _ abzacis Seweva marcxnidan
Right _ abzacis Seweva marjvnidan

velSi Special CamonaTvali:
First Line _ mindori abzacis pirveli striqonisaT-
    vis
Hanging _ mindori danarCeni striqonebisaTvis
    (By _ velSi mieTiTeba Sewevis zoma)

Spacing
Before _ moniSnuli abzacis da misi momdevno abza-
   cebis daregulireba
After _ moniSnulis momdevno abzacebis dareguli-
   reba
Line spacing _ striqonebs Soris manZilis gansazR-
  vra



                                    abzacebis marTva agreTve SesaZlebelia dokumentis for-
                                    matirebis meniuSi (Page Layout) abzacis qvemenius (Parag-
                                    raph) elementebiT.




        praqtikuli rCevebi!


  gaxsovdeT, rom axali abzaci inarCunebs wina abzacis formats;
  calkeuli abzacis formatirebis SemTxvevaSi, moniSvna saWiro ar aris. sakmarisia, kursori
  sasurvel abzacSi ganaTavsoT. Tumca erTdroulad ramdenime abzacis formatirebisas maTi
  moniSvna aucilebelia;
  mTliani abzacis SewevisTvis gamoiyeneba saxazavis marTkuTxedi;
  rodesac teqsti orive kidezea gasworebuli, sityvebs Soris daSoreba imgvarad izrdeba,
  rom striqonis orive kide gasworebuli iyos.



  teqstis formatireba


teqstis dasaformateblad gamoiyeneba Ziri-
Tadi menius (Home) Sriftebis qvemeniu (Font),
aseve Font-is dialoguri fanjara, romlis ga-
moZaxebac marjvena qveda kuTxeSi moTavsebu-
li RilakiTaa SesaZlebeli.




                                                                                         31
Font _ Sriftis arCeva

          Font size _ Sriftis zomis gansazRvra

          Bold _ moniSnuli teqstis gamuqeba

          Italic _ moniSnuli teqstis daxra

          Undrline _ moniSnuli teqstis qveS xazis gasma

          Strikethrough _ gadaxazuli teqstis efeqtis micema

          Subscript _ qveda indeqsi (moniSnuli)

          Superscript _ moniSnulis atana zeda indeqsad

          Text Highlinght Color _ teqstis gamoyofa feriT

          _ teqstis feris arCeva

          teqstisTvis micemuli formatis waSla


teqstSi asoebs Soris manZilis gazrdisa da Semci-
rebis daregulireba SesaZlebelia Sriftebis qve-
menius dialoguri fanjridan, Character Spacing
CanarTSi velidan Spacing.


imisaTvis, rom Tqven mier akrefili teqsti yvelam
Tavisuflad aRiqvas, internetSi sasurveli in-
formacia qarTulad moiZioT, saqaRaldeebs an fa-
ilebs saxelebi qarTul enaze daarqvaT, saWiroa,
kompiuteris klaviatura unikodis qarTuli eni-
saTvis SemuSavebuli standartis Sesabamisad mo-
marToT.


qarTul unikodze gadasarTvelad isargebleT
programebis panelze marjvena mxares moTavsebuli
RilakiT EN.




                               Rilakze daWeris Semdeg kompiuteris samuSao magidaze gamoC-
                               ndeba mcire fanjara enebis CamonaTvaliT, sadac Rilaki KA
                               Georgian qarTul enas Seesabameba. am Rilakze dawkapunebiT
                               Tqveni kompiuteris klaviatura qarTuli enis unikodis Sesa-
                               bamisad moimarTeba.



        praqtikuli rCevebi!


  sityvebs Soris datoveT mxolod erTi carieli adgili/intervali (klaviSi ,,hari“);
  intervali aucilebelia sasveni niSnebis Semdegac;
  mimdinare abzacSi teqstis akrefisas kursoris gadaadgileba axal striqonze avtomaturad
  xdeba. mimdinare abzacis dasrulebisa da axali abzacis dasawyebad ki gamoiyeneT Rilaki Enter;


 32
dRe 2

  abzacis or nawilad gayofis mizniT, moaTavseT kursori sasurvel adgilas da gamoiyeneT
  Rilaki Enter;
  abzacebis SeerTebis mizniT moaTavseT kursori pirveli abzacis bolos da gamoiyeneT Ri-
  laki Delete (abzacebis SeerTeba SesaZlebeli iqneba BackSpace Rilakis saSualebiTac, Tu
  kursors meore abzacis dasawyisSi moaTavsebT).



      savarjiSo: teqstur redaqtorSi akrifeT qvemoT mocemuli gancxadebis teqsti:

saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros
maswavlebelTa profesiuli ganviTrebis centris
treningebis menejers (gvari, saxeli)
q. Tbilisis X sajaro skolis
maswavleblis (gvari, saxeli)

gancxadeba
msurs, gaviaro Tqven mier organizebuli treningebi „informaciul-sakomunikacio teqnologiebis
sabazo kursi maswavleblebisTvis~.
gTxovT, CamweroT aRniSnul trening-kursze monawileobis misaRebad.

gvari, saxeli

TariRi



      savarjiSo: akrefili gancxadebis teqsti qvemoT mocemuli nimuSis mixedviT ganalageT.

                                      saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros
                                      maswavlebelTa profesiuli ganviTrebis centris
                                      treningebis menejers (gvari, saxeli)
                                      q. Tbilisis X sajaro skolis
                                      maswavleblis (gvari, saxeli)

                              g   a    n   c   x   a   d   e   b   a

  msurs, gaviaro Tqven mier organizebuli treningebi „informaciul-sakomunikacio teqno-
logiebis sabazo kursi maswavleblebisTvis“.
  gTxovT, CamweroT aRniSnul trening-kursze monawileobis misaRebad.

                                                                            gvari, saxeli
                                                                                  TariRi



  rogor SevadginoT testebi

maswavleblebi xSirad iyeneben testebs rogorc ganmsazRvreli, aseve ganmaviTarebeli Sefa-
sebisTvis.

testis mizani SeiZleba iyos moswavleTa susti da Zlieri mxareebis gamovlena, rac maswavle-
bels imis gansazRvraSi daexmareba, Tu rogor unda warmarTos swavleba, ra unda Secvalos da
raze gaamaxvilos yuradReba. aseve, SesaZloa, testis saSualebiT, mas gansakuTrebiT Zlieri



                                                                                      33
moswavleebis gamovlena surdes; an tests ufro Semajamebeli xasiaTi hqondes, raTa mSoblebma
maTi Svilebis moswrebis Sesaxeb sruli informacia miiRon.

maswavleblebi umTavresad mza testebs iyeneben, Tumca zogjer maTi Sedgena Tavadve uwevT.
testis Sedgena ar aris martivi, is bevri detalis gaTvaliswinebas moiTxovs. miuxedavad amisa,
Tu ramdenime ZiriTad princips gaviTvaliswinebT, am saqmes gacilebiT advilad gavarTmevT
Tavs. amjerad saswavlo miznebisa da testuri davalebebis Sesabamisobaze da sami sxvadasxva
tipis testuri davalebis Seqmnaze gavamaxvilebT yuradRebas.

  testis Sedgenisas davalebebis sxvadasxva formats viyenebT, magaliTad:
  arCeviTpasuxiani davalebebi
  swori-mcdari
  dawyvileba/misadageba
  winadadebis dasruleba/carieli adgilebis Sevseba
  mokle pasuxi
  eses tipis testuri davaleba

testuri davalebis formats saswavlo miznidan gamomdinare virCevT. saswavlo mizani testi-
rebis mizanSi ar unda agverios. saswavlo mizani testis Sedgenamde gvaqvs gansazRvruli. yvela
saswavlo mizani sxvadasxva dones Seesabameba: zogi ufro dabal kognitur SesaZleblobas
zomavs, zogi maRals (blumis taqsonomia). magaliTad, saswavlo mizani SeiZleba iyos aseTi:

moswavlem unda SeZlos im wiladebis gamravleba, romlebic klasSi ar gauvlia (gamoyenebis
donis mizani).

TiToeuli testuri davalebac sxvadasxva donisaa da ama Tu im saswavlo mizans emsaxureba.
magaliTad, Tu moswavles aRmosavleT evropis qveynebis dedaqalaqebis gaxsenebas vTxovT, es
SedarebiT dabali kognituri donis (codnis done) davaleba iqneba. Tu mas vTxovT, rom ga-
arCios istoriuli faqtebi da avtoris mosazrebebi romelime teqstSi, es ukve SedarebiT ma-
Rali kognituri donis (analizis done) amocana iqneba. zogierT saswavlo mizans erTze meti
formatis testuri davaleba SeiZleba Seesabamebodes, zogierTs ki _ mxolod erT-erTi zemoT
CamoTvlili davalebebidan. aRsaniSnavia, rom pirveli sami SedarebiT dabal, momdevno sami ki
maRal kognitur unarebs zomavs.

mniSvnelovania, maswavlebelma erTgvari balansi daicvas da sworad gansazRvros, rogori spe-
cifikis davaleba unda airCios TiToeuli donis saswavlo miznisTvis, raTa adekvaturad
Seafasos saswavlo procesis Sedegi.

swori/mcdari

am tipis davalebaSi mocemulia piroba, romelic sworia an mcdaria. moswavleebma unda aRniS-
non, sworia igi Tu mcdari.

waikiTxeT davaleba da SemoxazeT Sesabamisi aso.

1. Saqris miReba iwvevs adamianis wonaSi momatebas.                  `s~      `m~
2. galaqtion tabiZem sicocxle TviTmkvlelobiT daasrula.               `s~      `m~

aseTi davalebis Seqmnisas aucileblad gaiTvaliswineT, rom davalebaze pasuxi calsaxa unda
iyos. aseve, instruqciaSi zustad unda miuTiToT, ra unda aRniSnon moswavleebma. piroba
maqsimalurad martivad da mokled unda iyos Camoyalibebuli (grZeli piroba ufro Znelad
gasaazrebelia). warmodgenil davalebaSi pirvel kiTxvaze pasuxi ar aris calsaxa, radgan
Saqris miReba yovelTvis ar iwvevs wonaSi momatebas. amitom codnis Sefaseba aseTi davalebiT
SeuZlebelia. meore davalebaze ki pasuxi calsaxaa, Sesabamisad, es davaleba ukeTaa SerCeuli.


 34
dRe 2

swori/mcdari tipis davalebis dadebiTi mxare is aris, rom mis Sesrulebas cota dro sWirdeba.
maswavlebels ki SeuZlia esa Tu is Tema sakmaod farTod moicvas.

Tumca am tipis davalebebs uaryofiTi mxarec aqvs. maTi SesrulebisTvis saWiro drois gan-
sazRvra sakmaod rTulia. SeiZleba aseTi SemTxveva moxdes: maswavlebelma 100-kiTxviani testi
Seadginos da moswavleebs ufro cota dro misces, vidre testis Sevsebas sWirdeba. is moswav-
leebi, romlebic mis Sevsebas daiwyeben da yvela kiTxvis wakiTxvas ver moaswreben, ufro
nakleb qulas miiReben, vidre isini, romlebic pasuxebs kiTxvebis waukiTxavad Semoxazaven da
davalebas bolomde Seasruleben.

garda amisa, unda moveridoT iseTi sityvebis gamoyenebas, romlebic moswavles swori pasu-
xebis gamocnobaSi daexmareba. magaliTad, sityvebi: `yvela~, `yovelTvis~, `arasdros~, `SeuZ-
lebeli~... umTavresad iseT pirobebSia mocemuli, romlebic mcdaria. `zogjer~, `xSirad~,
`rogorc wesi...~-s Semcveli piroba ki, ZiriTadad, sworia.

zogadad, mcdari pirobis Semcvel davalebebSi diskriminacia (davalebis diskriminacia gu-
lisxmobs, ramdenad SeuZlia mas ganasxvavos moswavleebi masalis codnis donis mixedviT) ufro
maRalia, amitom SesaZlebelia testis Sedgenisas 10-15 %-iT meti mcdari pirobis gamoyeneba.

zogjer maswavleblebi specialurad Txzaven kiTxvebs moswavleTa dasabnevad. aseTi kiTxvebi
araa rekomendebuli dabali donis kognituri unarebis Sesamowmeblad. maTi gamoyeneba SeiZ-
leba maRali donis kognituri unarebis, mag., kritikuli azrovnebis Sesafaseblad.

dasawyvilebeli/Sesabamisobis davalebebi:

moswavlem unda daadginos Sesabamisoba, magaliTad, simboloebsa da maT mniSvnelobebs, cne-
bebsa da ganmartebebs, adamianebsa da maT saqmianobebs Soris.

aseT davalebebSi gvaqvs ori sveti, romlebic Seicavs erTmaneTTan dakavSirebul sityvebs,
frazebs, cifrebs Tu simboloebs. moswavleebs swored maT dawyvilebas vTxovT.
davalebis instruqciis Sedgenisas, moswavleebs SeiZleba sTxovoT, rom swori pasuxebi
erTmaneTs xazebiT daukavSiron, Tumca gasworebisas es saqmes gagirTulebT da bevr dros
waiRebs. amitom sjobs, miuTiToT, rom sityvebs Sesabamisi asoebi miaweron. magaliTad:

daawyvileT qvemoT mocemuli gamogonebebi maT gamomgoneblebTan. meore svetis Sesabamisi
aso miuTiTeT pirvel svetSi mocemuli gamogonebis bolos. TiToeuli saxeli da gamogoneba
gamoiyeneT erTxel.
        I                                          II
        1. eleqtro naTura             ___          a) iohan gutenbergi
        2. samedicino Termometri      ___          b) aleqsandre beli
        3. sabeWdi manqana            ___          g) tomas edisoni
        4. sayofacxovrebo telefoni    ___          d) tomas alburti
                                                   e) uilber vraiTi
                                                   d) benjamen fraklini

gaiTvaliswineT, rom Tu orive svetSi erTi da imave raodenobis sityvebsa Tu frazebs Camo-
werT, swori pasuxebis gamocnobis Sansi izrdeba. amitom sasurvelia, meore svetSi ori an sami
pasuxiT meti SeitanoT. aseve, instruqciaSi unda daakonkretoT, SesaZlebelia Tu ara sityve-
bis ramenjerme gamoyeneba.

Tu romelime svetSi SedarebiT grZeli frazebia, isini pirvel svetSi moaTavseT, meore svetSi
ki ufro mokle teqstebi SeitaneT. moswavleebi nakleb dros daxarjaven, Tu jer ufro vrcel
teqsts waikiTxaven da Semdeg mokle teqsts Tvals swrafad gaayoleben.


                                                                                       35
arCeviTpasuxiani davalebebi


aseTi davalebebi yvelaze popularulia, Tumca maT dabal klasebSi naklebad iyeneben. am
SemTxvevaSi, davalebis piroba SesaZloa kiTxvis saxiT iyos Camoyalibebuli, an arasrul wina-
dadebas, maTematikur davalebas da a.S. warmoadgendes. mas aucileblad unda axldes ramde-
nime savaraudo pasuxi: erTi swori pasuxi da e.w. distraqtorebi, anu araswori pasuxebi.


      imisaTvis, rom aseTi davaleba teqnikurad gamarTuli iyos:
1.    sasurvelia, asarCevi pasuxebis raodenoba ar iyos oTxze meti an naklebi;
2.    araswori pasuxebi(distaraqtorebi) ise unda SearCioT, rom isini swor pasuxebs hgavdes
      da ar iyos absurduli;
3.    Tu kiTxvis savaraudo pasuxebi aris wlebi, rekomendebulia maTi qronologiurad dalageba.
      sxva SemTxvevaSi, pasuxebis dalageba rekomendebulia anbanis mixedviT;
4.    dauSvebelia, rom davalebis pirobaSi raime miniSneba iyos. magaliTad, Tu kiTxvis oTxi
      asarCevi pasuxidan erT-erTi pasuxia `Tavisufali radikalebi~, pirobaSi ar SeitanoT sit-
      yva `Tavisufali~.


amgvari tipis davalebebiT SeiZleba gaizomos SedarebiT maRali donis kognituri unarebi.
magaliTad:


waikiTxeT piroba da SemoxazeT swori pasuxis Sesabamisi aso:


eqimisTvis saavadmyofo igive, rac _
                   a) kriminalisTvis cixe
                   b) fexburTis gulSematkivrisTvis stadioni
                   g) bavSvisTvis skola
                   d) profesorisTvis universiteti.


am SemTxvevaSi, moswavlem unda icodes, Tu ra mimarTebebi arsebobs sityvebs Soris. zogadad,
aseTi davalebebis dadebiTi mxare isaa, rom ufro meti masalis Semowmeba SeiZleba nakleb
droSi. Tumca mas uaryofiT mxarec aqvs: rTulia, Seamowmo iseTi maRali donis kognituri
unarebi, rogoricaa kritikuli azrovnebis, analizis unari. aseve, Tu moswavles sakiTxis
raRac nawili esmis da swor pasuxs ver gamoicnobs, is nawilobriv Sefasebas ver miiRebs.


rogorc wesi, aseT davalebaSi moswavle araswor pasuxebSi qulas ver iRebs, Tumca mas araferi
akldeba. aris iseTi SemTxvevebic, roca araswor pasuxSi moswavles qulas akleben. msgavs
strategias maSin mimarTaven, roca surT, rom swori pasuxis SemTxveviT gamocnobis Sansi
maqsimalurad Seamciron.
                                       gansazRreT testis mizani

                       gansazRvreT, romel saswavlo mizans/ miznebs afasebs testi

                           CamoayalibeT zusti instruqciebi moswavleTaTvis

                        gansazRvreT, ra dro unda gamoyoT testis Sesasruleblad

                                                                               sofio gorgoZe,
                                                          Jurnali `maswavlebeli~, #1, 2010 weli.



          saSinao davaleba: moamzadeT sagnobrivi testi romelime konkretuli klasisaTvis.


     36
gTxovT, daweroT patara zomis furclebze
         da gadasceT mwvrTnels:




3 ram, rac damamaxsovrda treningze
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________




2 SekiTxva, romelzec minda miviRo pasuxi
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________




1 nebismieri saxis komentari
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________




                                                                                 37
38
dRe 3. teqstur redaqtorSi muSaoba gagrx eleba .             (                    )
          failebi da saqaRaldeebi _ 3 saaTi




  trening-dRis gaxsna
  misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dRis/modulis Sefasebis baraTebis mimo-
  xilva (10 wT.)
  saSinao davalebis mimoxilva (5 wT.)
  mocemuli treningis amocanebi/Sedegebi (5 wT.)
  saxelmZRvaneloSi miTiTebuli kiTxvaris Sevseba (5 wT.)

  teqsturi redaqtori Word
  (D-GP-IP) teqstis formatirebis saSualebebi, teqstis fragmentis amoWra da kopireba, teq-
  stis Senaxva, Senaxuli dokumentis gaxsna, axali dokumentis Seqmna (40 wT.)
  praqtikuli savarjiSoebis Sesruleba saxelmZRvanelos mixedviT (25 wT.)

  aqtiuri leqcia failebis da saqaRaldeebis Sesaxeb
  (D-GP-IP) moqmedebebi failebsa da saqaRaladeebze (moniSvna, gadatana, saxelis gadarqmeva,
  waSla, aRdgena) (20 wT.)
  praqtikuli savarjiSoebis Sesruleba saxelmZRvanelos mixedviT (20 wT.)

  aqtiuri leqcia failis tipebis Sesaxeb (docx, doc, odt, pdf)
  praqtikuli muSaoba (20 wT.)

  trening-dRis daxurva
  saSinao davalebis micema (5 wT.)
  Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.)



gaixseneT da SeavseT.   waikiTxeT marcxena svetSi moTavsebuli mosazreba. dafiqrdiT,
                        eTanxmebiT Tu ara mas. gaakeTeT aRniSvna (a niSani) Sesabamis svetSi.


       mosazreba                                                          diax        ara
  1.   Microsoft Word teqsturi dokumentis Seqmnisa da
       srulfasovnad formatireba/redaqtirebisTvis gamoiyeneba.
  2.   Writer teqsturi dokumentis Seqmnisa da srulfasovnad
       formatireba /redaqtirebisaTvis gamoiyeneba.
  3.   Rilaki Font size gansazRvravs Sriftis dasaxelebas.
  4.   dokumentSi teqstis moniSvna SesaZlebelia mxolod
       Tagvis meSveobiT.
  5.   moniSnuli teqstis daxra xdeba RilakiT


                                                                                         39
teqstis fragmentis amoWra da kopireba gacvlis buferis saSualebiT


             teqstis fragmentis dasakopireblad an amosaWrelad, moniSneT sasurveli
             teqsti, ZiriTadi menius (Home) gacvlis buferSi (clipboard) airCieT Rilaki
                   Tu teqstis kopireba gsurT, an        Tu teqstis amoWra gsurT.


             daayeneT kursori teqstSi im adgilas, sadac moniSnuli teqstis kopireba an
             gadatana gsurT da gacvlis buferis panelze daawkapuneT Rilakze




       praqtikuli rCevebi!


teqstis dasakopireblad (an amosaWrelad) da gadasatanad SegiZliaT isargebloT klaviSTa
kombinaciiT:


  Ctrl+C _ moniSnuli teqstis fragmentis kopireba;
  Ctrl+X _ moniSnuli teqstis fragmentis amoWra;
  Ctrl+V _ teqstis fragmentis Casma.

dakopirebuli (an amoWrili) obieqti kompiuteris gamorTvamde (an axali obieqtis kopirebam-
de/amoWramde) rCeba gacvlis buferSi.


  markireba da numeracia


                           markirebuli an danomrili siis Sesaqmnelad moniSneT is elemen-
                           tebi, romlebis danomrvac gsurT da gaaaqtiureT brZaneba Home/
                           Paragraph/Numbering danomrili siis Seqmnis SemTxvevaSi, an Home/
                           Paragraph/Bullets markirebuli siis Seqmnis SemTxvevaSi.




 40
dRe 3

siisTvis axali formatis Sesaqmnelad dialogur fanjaraSi unda airCioT brZaneba Define New
Number Format (danomrvis axali formatis gansazRvra) an Define New Bullets (markirebis axali
formatis gansazRvra).



        praqtikuli rCevebi!


  gaxsovdeT, rom siis elementebi SeiZleba iyos mxolod abzacebi.



  simboloebis Casma


teqstSi iseTi simbolos Casasmelad, romelic klviaturaze ar aris, Casmis meniuSi (Insert)
airCieT simboloebis qvemeniu (Symbols).




gamosul fanjaraSi ufro xSirad gamoyenebadi simboloebia mocemuli. Tu sasurveli simbolo
am fanjaraSi ar aris, daawkapuneT Rilakze More Symbols. ekranze gamoCndeba dialoguri fan-
jara, sadac SegiZliaT SearCioT sasurveli simbolo.


teqnikuri simboloebis Casasmelad Font velSi miuTiTeT Srifti Symbol, suraTebis simbolo-
ebisaTvis ki Sriftebi: Windings, Windings2, Windings3.



        praqtikuli rCevebi!


qarTul SriftiT teqstis akrefisas SesaZlebelia winadade-
bis pirveli aso icvlebodes an qrebodes. es niSnavs, rom wina-
dadebis pirveli simbolos didi asoTi dabeWdvis reJimia ga-
aqtiurebuli. misi gamorTva SesaZlebelia Insert/Symbols/more
                              symbols brZanebiT. gamosul
                              dialogur fanjaraSi gaaaqti-
                              ureT avtomaturi Secvlis
                              Rilaki (AutoCorrect).


                                  am fanjraSi gamorTuli unda iyos Semdegi brZanebebi:
                                  Capitalize first letter of sentences _ winadadebis pirveli
                                  simbolos avtomaturi Secvlis CarTva/gamorTva teqstSi.
                                  Capitalize first letter of table winadadebis pirveli simbolos
                                  avtomaturi CarTva/gamorTva cxrilSi.




                                                                                             41
dokumentis Senaxva/damaxsovreba


Tu gsurT, rom Tqven mier Seqmnili dokumenti momavalSic gamoiyenoT, igi failis saxiT unda
SeinaxoT kompiuterSi.


                                          failis Tavdapirveli Senaxvisas gamoiyeneba swrafi
                                          wvdomis panelis Save       Rilaki an Office menius
                                          Save brZaneba. ukve arsebuli (Senaxuli) failis sxva
                                          saxeliT, sxva misamarTze an sxva formatiT Sesana-
                                          xad gamoyeneba Office menius Save As brZaneba.


                                          dokumentis Sesanaxad daawkapuneT office meniuze da
                                          SearCieT brZaneba Save As.




Save As… brZanebaze Tagvis kursoris
mitanisas qvemenius CamonaTvali gamoC-
ndeba:


  Word Document _ faili Seinaxeba
  Word 2007-is formatiT (*.docx)
  Word Template _ faili Seinaxeba Sab-
  lonad (*.dot)
  Word 97-2003 Document _ faili Se-
  inaxeba Word 2003-is formatiT (*.doc)


imisaTvis, rom Tqven mier Senaxuli dokumenti gaixsnas MS Office 1997-2003 versiebSi, aseve
linuqsis operaciuli sistemis teqstur redaqtorSi OpenOffice Writer, Tagvis maCvenebeli
unda daawkapunoT brZanebaze Word 97-2003 Document.


                                                            gamosul fanjaraSi miuTiTeT
                                                            failis saboloo misamarTi, daaw-
                                                            kapuneT fanjris marjvena mxares
                                                            brZanebaze Desktop, xolo velSi
                                                            File name miuTiTeT failis (do-
                                                            kumentis) saxeli. sasurvelia, do-
                                                            kumentis saxeli Sinaarsidan ga-
                                                            momdinare SearCioT. es momaval-
                                                            Si mis moZebnas gagiadvilebT. mas
                                                            Semdeg, rac dokuments sasurvel
                                                            saxels da misamarTs SeurCevT,
                                                            daawkapuneT amave fanjris Rilak-
                                                            ze Save. Tqven mier Senaxuli do-
                                                            kumenti daideba samuSao magida-
                                                            ze (Desktop).

 42
dRe 3

  failis gaxsna


Senaxuli failis gasaxsnelad gaaaqtiureT brZaneba Office/Open da airCieT sasurveli faili.


  axali dokumentis Seqmna


axali dokumentis gasaxsnelad
gaaaqtiureT Office/New brZaneba.


gamosul dialogur fanjaraSi
SearCieT Blank Document
(sufTa dokumenti) da
daawkapuneT Rilakze Create.




        savarjiSo:


Tqven mier momzadebuli sagnobrivi testi akrifeT da kompiuteris samuSao magidaze SeinaxeT.



failebi da saqaRaldeebi


informaciis erTobliobas, romelic Cawerilia diskze da romelsac saxeli aqvs, faili (File)
ewodeba.


failebze muSaobis gaadvilebis mizniT SesaZlebelia maTi katalogizacia da saqaRaldeebSi
moTavseba.


saqaRaldesac aqvs saxeli. masSi SegviZlia rogorc failebis, aseve qvesaqaRaldeebis ganTav-
seba.


  saqaRaldis Seqmna


saqaRaldis Sesaqmnelad, samuSao magidis
cariel adgilas Tagvis marjvena Rilakze
davawkapunoT da gamosul konteqstur me-
niuSi avirCioT brZaneba New/Folder. samuSao
magidaze gaCndeba saqaRalde. klaviaturaze
avkrifoT saqaRaldis saxeli, mag., skola da
davafiqsiroT igi Tagvis marcxena Rilakze
dawkapunebiT, an klaviaturis Enter-klaviS-
ze daWeriT. analogiurad SegviZlia Sevqm-
naT qvesaqaRalde saqaRaldeSi.


saqaRaldis daTvaliereba SesaZlebelia am
saqaRaldeze orjer dawkapunebiT.



                                                                                     43
praqtikuli rCevebi!



     gaxsovdeT, rom kompiuterSi Cawerili failis adgilmdebareoba aisaxeba misamarTis velSi
     (Address);
     ar SeiZleba erTi da imave misamarTze ori erTnairi dasaxelebis saqaRaldis Seqmna.

     failis gadatana saqaRaldeSi


erTi saqaRaldidan sxva saqaRaldeSi an sxva diskze failebis
gadatana SesaZlebelia Sualeduri mexsierebis, anu buferis
gamoyenebiT. amisaTvis:


1. movniSnavT Sesabamis obieqts (faili, saqaRalde);
2. moniSnul obieqtebs amovWriT (an davakopirebT) konteqstu-
   ri meniudan2 _ Cut (an Copy) brZanebis SerCeviT;
3. vxsniT sasurvel saqaRaldes, sadac amoWrili (an dakopi-
   rebuli) obieqtis Casma gvsurs;
4. obieqts sasurvel saqaRaldeSi vsvamT konteqsturi meniu-
   dan Paste brZanebis arCeviT.



            praqtikuli rCevebi!

     ramdenime failis an saqaRaldis mosaniSnad gamoiyeneT Ctrl klaviSi;
     gaxsovdeT, rom saqaRaldis gadatanis an dakopirebis dros misi SigTavsic gadaadgildeba.

     failis an saqaRaldis saxelis Secvla

Tu saqaRaldis an failis saxeli ar gakmayofilebT, SegiZliaT SecvaloT igi. Sesabamis obi-
eqtze Tagvis erTxel daWeriT moniSneT saWiro saqaRalde an faili, konteqstur meniuSi ga-
aaqtiureT brZaneba Rename, akrifeT sasurveli saxeli da daadastureT Enter klaviSiT.

SeniSvna: failebsa da saqaRaldeebze amave moqmedebebis Sesruleba (saxelis gadarqmeva, gada-
tana, waSla, da a.S.) SesaZlebelia saqaRaldis fanjris meniudanac, an saqaRaldis fanjaraSi
marcxniv moTavsebuli damxmare panelis saSualebiT File and Folder Tasks.

     failebis da saqaRaldeebis waSla

failis an saqaRaldis wasaSlelad moniSneT
wasaSleli obieqti.
1. konteqstur meniuSi airCieT brZaneba De-
   lete;
2. gamosul dialogur fanjaraSi Confirm File
   Delete waSlis brZaneba daadastureT Yes Ri-
   lakze dawkapunebiT.

2
    konteqsturi meniu _ Sesabamis obieqtze mausis marjvena Rilakze dawkapunebiT miRebuli meniu.



    44
dRe 3

  saqaRalde `urna~ (RECYCLE BIN)


waSlili failebis da saqaRaldeebis droebiT Sesanaxad gamoiyeneba saqaRalde Recycle Bin,
romelic samuSao magidazea moTavsebuli. nebismier dros SesaZlebelia Recycle Bin saqaRal-
deSi arsebuli obieqtis aRdgena, anu im adgilas dabruneba, saidanac waSaleT.


waSlili obieqtebis aRsadgenad SeasruleT Semdegi moqmedebebi:


1. orjer dawkapunebiT gaxseniT Recycle Bin;
2. waSlili failis an saqaRaldis aRsadgenad konteqsturi meniudan airCieT brZaneba Restore.




Recycle Bin-is mTlianad gasasufTaveblad konteqsturi meniudan airCieT brZaneba Empty Re-
cycle Bin.


amave brZanebebis Sesruleba SesaZlebelia Recycle Bin saqaRaldis Recycle Bin Tasks menius
saSualebiT.



        praqtikuli rCevebi!


  gaxsovdeT, rom failis an saqaRaldis aRdgena moxdeba im misamarTze, romlidanac waSaleT.
  Tu gsurT obieqtis waSla ise, rom is sanagve yuTSi ar moxvdes, moniSnuli obieqtebi unda
  waSaloT Shift+Delete klaviSTa kombinaciiT.



        savarjiSo:


1. Tqven mier Seqmnil saqaRaldes gadaarqviT saxeli, daarqviT Tqveni gvari da saxeli.
2. samuSao magidaze SeqmeniT saqaRalde _ saxeli.gvari (saxelis nacvlad dawereT Tqveni saxe-
   li, xolo gvaris nacvlad Tqveni gvari). Tqven mier akrefili da Senaxuli sagnobrivi testi
   gadaitaneT aRniSnul saqaRaldeSi.
3. waSaleT Tqven mier Seqmnili saqaRalde (gvari.saxeli) da Semdeg aRadgineT is.


                                                                                       45
4. SeqmeniT 5 saqaRalde, daarqviT maT saxelebi (1,2,3,4,5), moniSneT erTdroulad da waSaleT.
  aRadgineT mxolod me-3 da me-4 saqaRaldeebi. gaasufTaveT nagvis yuTi.
5. SeqmeniT 3 saqaRalde, daarqviT maT saxelebi (1,2,3). TiToeul saqaRaldeSi SeqmeniT sam-
  sami qvesaqaRalde saxelebiT:
      1-Si: 1.1; 1.2; 1.3
      me-2-Si: 2.1; 2.2; 2.3
      me-3-Si:3.1; 3.2; 3.3
6. qvesaqaRaldeebi: 1.1; 2.1; 3.1 gadaitaneT saqaRlde 1-Si.
7. qvesaqaRaldeebi 1.2; 2.2; 3.2 gadaitaneT saqaRalde 2-Si.
8. qvesaqaRaldeebi 1.3; 2.3; 3.3 gadaitaneT saqaRalde 3-Si.



failis tipebi


failis tipis gasarCevad unda daakvirdeT mis gafarToebas, romelic, rogorc wesi, wertilis
Semdeg iwereba da 2-4 simbolosgan Sedgeba. failis tipis codna imisTvis gWirdebaT, rom
gansazRvroT: SesaZlebelia Tu ara misi gaxsna/amuSaveba Tqvens kompiuterSi da gWirdebaT
Tu ara amisaTvis specialuri programa.




suraTze mocemulia 3 erTi da igive faili saxelwodebiT „failis tipebi“, magram gansxvave-
buli gafarToebebiT.


pirveli failis gafarToebaa docx, romelsac misi Sesaferisi programa Microsoft Office Word
2007 gaxsnis.


 46
dRe 3

meore failis gafarToebaa doc, romelsac gaxsnis programa Microsoft Office Word 2003.


mesame fails, romlis gafarToebaa odt, gaxsnis programa Linux openoffice.org.


internetSi umeteswilad gavrcelebulia teqsturi, grafikuli, foto, audio3 da video fai-
lebi. zogierTi maTgani kompresirebulia da misi gafarToebaa zip, an rar. orive maTgani speci-
aluri programis meSveobiT gaixsneba: ZIP compression da WinRAR, romlebic specialurad unda
iyos dainstalirebuli Tqvens kompiuterSi.


internetSi yvelaze gavrcelebuli grafikuli failebi jpg da gif gafarToebiTaa mocemuli.
audio failebidan ufro xSiria mp3, aseve wmv da wma. teqstur failebs, MS Word programaSi
Seqmnili doc gafarToebis garda, xSirad SexvdebiT e.w. pdf-formatSi. am SemTxvevaSi, eleqtro-
nuli informaciis redaqtireba SeuZlebelia. mis wasakiTxad Tqvens kompiuterSi dainstali-
rebuli unda iyos programa Adobe Acrobat Reader.


     failis tipebi da maTTvis Sesaferisi programebi


                               Doc         Microsoft Office Word 2003 document file
                               Docx        Microsoft Office Word 2007 document file
     teqsturi faili            Txt         MS Office/Word Pad
                               pdf         Adobe Acrobat Reader
                               odt         Linux openoffice.org document file.

     eleqtronuli               Xls         Microsoft Office Excel spreadsheet file
     cxrilebi                  ods         Linux openoffice.org calc spresdsheet file
                               Xlsx        Microsoft Office Excel 2007 spreadsheet file

     saprezentacio             ppt         Microsoft Office PowerPoint Presentation file
     faili                     pptx        Microsoft Office PowerPoint 2007 Presentation file
                               odt         Linux openoffice.org Presentation file

     veb faili                 html        Hyper Text Markup Language file

                               JPEG, JPG
     foto faili                Gif,        Microsoft Office Picture Viewer/Windows Explorer/Paint
                               Tif

                               Mp3         Windows Media Player
     audio faili               Mp4         Windows Media Player
                               Wav         Windows Media Player

     video faili               Avi         Windows Media Player
                               Mpg4        Quick Viewer




3
    audio faili _ xmovani faili.



                                                                                                    47
saSinao davaleba:


gaimeoreT/srulyaviT wina saSinao davaleba (SeqmeniT saqaRalde da SeinaxeT sagnobrivi
testi).




 48
gTxovT, daweroT patara zomis furclebze
         da gadasceT mwvrTnels:




3 ram, rac damamaxsovrda treningze
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________




2 SekiTxva, romelzec minda miviRo pasuxi
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________




1 nebismieri saxis komentari
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________
 ____________________________________________________________________________________




                                                                                 49
50
dRe 4. internetis gamoyeneba
       profesiuli miznebisTvis _ 3 saaTi




    trening-dRis gaxsna
    misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dRis Sefasebis baraTebis mimoxilva (10 wT.)
    mocemuli treningis amocanebi/Sedegebi (5 wT.)
    saSinao davalebis mimoxilva (10 wT.)
    saxelmZRvaneloSi miTiTebuli kiTxvaris Sevseba (5 wT.)

    internetis gamoyeneba profesiuli miznebisTvis
    mini-diskusia `risTvis gvWirdeba interneti?~ (5 wT.)
    aqtiuri leqcia prezentaciis gamoyenebiT `ra aris interneti?~ (10 wT.)
    D-GP-IP internet-brauzerebi, veb-gverdis struqtura, navigacia, samisamarTo sistema (20 wT.)

    saganmanaTleblo resursebi internetSi
    praqtikuli muSaoba (40 wT.)

    saZiebo servisi
    Zieba sityvis, sityvaTa erTobliobis, enis mixedviT (10 wT.)
    D-GP-IP-internetidan teqsturi da media-elementebis4 gadmowera kompiuterSi (10 wT.)
    praqtikuli muSaoba (25 wT.)

    trening-dRis daxurva
    saSinao davalebis micema (5 wT.)
    Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.)


gaixseneT da SeavseT.         waikiTxeT marcxena svetSi moTavsebuli mosazreba. dafiqrdiT,
                              eTanxmebiT Tu ara mas. gaakeTeT aRniSvna (a niSani) erT-erT ujraSi.

          mosazreba                                                           diax        ara
    1.    failis pirveladi Senaxvis SemTxvevaSi gamoiyeneba
          panelis Save Rilaki an Office menius Save brZaneba.
    2.    ukve arsebuli failis sxva saxeliT, sxva misamarTze, an sxva
          formatiT Sesanaxad gamoiyeneba Office menius Save As brZaneba.
    3.    informaciis erTobliobas, romelic Cawerilia diskze da
          romelsac saxeli aqvs, faili (File) ewodeba.
    4.    saqaRaldis gadatanis an kopirebis dros ar gadaadgildeba
          saqaRaldis SigTavsi.
    5.    waSlili failebis da saqaRaldeebis aRdgena
          saqaRalde Recycle Bin-dan SeuZlebelia.

4
    media-elementi _ suraTi, audio faili an video klipi.



                                                                                                51
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist
Book ist

Weitere ähnliche Inhalte

Empfohlen

PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024Neil Kimberley
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at WorkGetSmarter
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...DevGAMM Conference
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationErica Santiago
 

Empfohlen (20)

PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
 

Book ist

  • 2.
  • 3. informaciul- sakomunikacio teqnologiebis sabazo kursi maswavleblebisTvis maswavlebelTa informaciul-sakomunikacio teqnologiebis treningis programa maswavlebelTa profesiuli ganviTarebis centri www.tpdc.ge saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministro Tbilisi 2010
  • 4. kursis avtorebi: nino marRiSvili, naTia maisuraZe, lali gigauri, qeTevan ceraZe, manana kvinikaZe, Tamar losaberiZe, avTandil fangani sakonsultacio sabWo: paata sirbilaZe, eka jelaZe redaqtori: irma taveliZe dakabadoneba da dizaini: besik danelia UDC (uak) 004(075.8) i-692 ISBN 978-9941-0-2377-4
  • 5. trening-kursis Sinaarsi dRe I. Sesavali dRe V. eleqtronuli fosta kompiuteris mowyobilobebi eleqtronul fostaSi registracia Tagvisa da klaviaturis moxmareba eleqtronul werilebze muSaoba saswavlo/meToduri masalebis Zieba dRe II. teqsturi redaqtori teqstis Setana, formatireba dRe VI. teqsturi redaqtori saswavlo testis Sedgenis meTodika da (gagrZeleba) ZiriTadi safexurebi grafikul obieqtebze muSaoba cxrilebze muSaoba dRe III. failebi da saqaRaldeebi moqmedebebi failebsa da saqaRaldeebze dRe VII. eleqtronuli cxrilebi failis tipebi monacemebis Setana eleqtronul cxrilebSi dRe IV. internetis gamoyeneba monacemebis redaqtireba profesiuli miznebisaTvis saganmanaTleblo resursebi internetSi dRe VIII. cifruli mexsiereba saZiebo servisi informaciis matareblebi teqsturi da media-elementebis moZieba informaciis matareblebze da gadmowera (diskebi, fleS-mexsiereba) muSaoba kursis mizani kursis xangr livoba trening-kursis mizania saqarTvelos kursis sruli xangrZlivobaa 8 samsaaTiani treningi. x skolebis maswavlebelTa kvalifikaciis amaRleba informaciul-sakomunikacio meTodebi teqnologiebis (ist) aTvisebisa da kursis msvleloba agebulia aqtiuri gamoyenebis kuTxiT, rac xels Seuwyobs swavlebis iseT formebze, rogoricaa: saswavlo procesSi ist-is integrirebas aqtiuri leqcia, demonstrireba-marTuli erovnuli saswavlo gegmis moTxovnebisa praqtika-damoukidebeli varjiSi da sxv. da principebis Sesabamisad. treningis sesiebis organizebis formebi: individualuri, wyviluri, jgufuri muSaoba. samizne jgufi programuli uzrunvelyofa kursis samizne jgufs warmoadgenen MS-Office 2007, OpenOffice, internet brauzeri, saqarTvelos sajaro skolebis Google instrumentebi (saZiebo sistema, maswavleblebi. el-fosta).
  • 6. kursis Sedegebi kursis warmatebiT gavlis Semdeg SeZlebs Semnaxveli mowyobilobebis monawile: gamoyenebas; SeZlebs damoukideblad kompiuteris SeZlebs sabeWdi mowyobilobis CarTvas da gamorTvas usafrTxo reJimSi; gamoyenebas; SeZlebs isaubros da ganasxvavos SeZlebs msgavsi amocanebis kompiuteris ZiriTadi da damxmare identifikacias sxvadasxva saofise mowyobilobebi; programaSi; SeZlebs fanjrebSi da amocanebis panelze SeZlebs eleqtronul cxrilebze muSaobas; muSaobas (ujraSi monacemTa tipebis SeZlebs saqaRaldeebsa da failebze garCeva, ujris formatireba, furclebze muSaobas; muSaoba, ujrebze ariTmetikuli SeZlebs failis tipebis amocnobas; operaciebis Sesruleba); SeZlebs teqstur redaqtorSi muSaobas SeZlebs internetis gamoyenebas (dokumentis Seqmna da formatireba, profesiuli saqmianobisTvis cxrilebis Seqmna, grafikuli obieqtebis (profesiuli informaciis moZieba, Casma, dokumentebis Senaxva (operaciul Senaxva); sistemasTan Tavsebadobis SeZlebs komunikacias teqnologiebis gaTvaliswinebiT); saSualebiT (el-fostiT sargebloba). Sedegi TvalsaCinoa, Tu monawiles: SeuZlia teqstebze muSaoba, grafikuli SeuZlia eleqronuli fostis gamoyeneba; obieqtebiT gamdidrebuli sagnobrivi SeuZlia cxrilebze muSaoba; testis Seqmna; SeuZlia informaciis gare matareblebis SeuZlia internetSi informaciis moZieba gansxvaveba da maTi gamoyeneba. da misi gamoyeneba saswavlo procesSi; sertificirebis pirobebi: minimum 6 trening-dReze daswreba; kursis dasrulebis Semdeg Sesabamisi davalebis warmodgena eleqtronul formatSi.
  • 7. gamoyenebuli terminologia Alignment _ gasworeba (teqstis sazRvrebis Insert _ obieqtis Casma; Casmis meniu gasworeba dokumentis sazRvrebis Insert Picture _ suraTis Casma mimarT) Landscape _ gverdis landSafturi reJimi Application _ programa, gamoyenebiTi programa Line Spacing _ striqonebs Soris manZilis AutoCorrect _ avtomaturi Secvla gansazRvra Cells _ ujrebi Local area network (LAN) _ lokaluri qseli _ Character Spacing _ asoebs Soris manZilis mcire, anu lokaluri zomis qseli, gazrda/Semcireba romelic axlo manZilze myof kompiuterebs aerTianebs Clipboard _ gacvlis buferi Margins _ gverdis veli Close _ daxurva Menu _ meniu Column _ sveti Merge Cells _ cxrilSi ujrebis gaerTianeba Copy _ kopireba Minimize the Ribbon _ lentis minimizireba Create _ Seqmna New _ axali Cut _ amoWra Office Button _ ofisis Rilaki Define New Bullets _ siis markirebis axali formatis Seqmna Open _ gaxsna Define New Number Format _ siis danomrvis Operational system (OS) _ operaciuli sistema axali formatis Seqmna _ specialuri kompiuteruli programa, romlis meSveobiTac SesaZlebeli xdeba Delete _ waSla urTierToba sxvadasxva samomxmareblo Desktop _ samuSao magida programul pakets, kompiuteris sistemis Editing _ redaqtireba; redaqtirebis qvemeniu Semadgenel nawilebsa da am sistemis momxmarebels Soris. E-mail _ eleqtronuli fosta Outline _ monaxazi File _ faili Page layout _ formatirebis meniu Filename (name.extension) _ failis saxeli (saxeli.gafarToeba) Page Number _ gverdis danomrva First Line Indent _ mindori abzacis pirveli Paragraph _ abzaci; abzacebis formatirebis striqonisaTvis qvemeniu Paste _ Casma, Cawera Folder _ saqaRalde Portrait _ gverdis portretuli reJimi Font _ Srifti; Sriftebis qvemeniu Print _ dabeWdva Format _ formatireba Quick Accesss Toolbar _ swrafi wvdomis paneli Graphics editor _ grafikuli redaqtori Recycle bin _ urna Hanging Indent _ mindori danarCeni striqonebisaTvis Redo _ gauqmebuli moqmedebis aRdgena Hardware _ kompiuteris sistemis Rename _ saxelis Secvla Semadgeneli mowyobilobebi Restart _ kompiuteris gadatvirTva Header and Footer _ zeda da qveda kolon- Restore _ aRdgena titulebis qvemeniu Review _ dokumentis gadaxedvis/Semowmebis Home menue _ ZiriTadi meniu meniu
  • 8. Ribbon _ lenti Tab _ CanarTi Rows _ striqonebi Table _ cxrili; cxrilebis gaformebis qvemeniu Ruler _ saxazavi Text wrapping _ teqstis ganlageba suraTis Save _ Senaxva irgvliv Select Object _ obieqtis moniSvna Text editor _ teqsturi redaqtori Shapes _ geometriuli figurebi Turn Off _ kompiuteris gamorTva Software _ samomxmareblo programuli paketi Undo _ bolo moqmedebis gauqmeba Split Cells _ ujrebis dayofa View _ dokumentis daTvalierebis meniu Split Cells _ cxrilSi ujrebis dayofa Web Browser _ veb-brauzeri _ programa, romelic inetrnetSi veb-gverdebis Symbols _ simboloebis qvemeniu daTvalierebis saSualebas gvaZlevs. SevTanxmdeT, rom saxelm x RvaneloSi: + simboloTi gamosaxuli klaviSebis, mag., CTRL+C-is asakrefad xels vaWerT CTRL klaviSs da masze TiTis auReblad imavdroulad vawkapunebT C klaviSze. / simboloTi mocemuli Canaweri gulisxmobs brZanebebis Tanmimdevrulad gaaqtiurebas. mag., Start/programs/Word aRniSnavs, rom jer vaaqtiurebT Start menius, Semdeg programs brZanebas da bolos Word-s.
  • 9. sarCevi kompiuteris mowyobilobebi 14 sistemuri bloki 14 monitori 14 manipulatori `Tagvi~ 14 operaciuli sistema 16 samuSao magidis standartuli saqaRaldeebi 17 fanjrebSi muSaoba 18 fanjris zomebis Secvla 19 fanjris gadaadgileba 19 klaviatura 20 teqsturi redaqtori Microsoft Word 2007 26 dokumentis gadafurcvla 28 teqstis fragmentis moniSvna 28 teqstSi gadaadgileba 29 dokumentis redaqtireba 29 abzacebis formatireba 29 teqstis formatireba 31 rogor SevadginoT testebi 33 teqstis fragmentis amoWra da kopireba 40 markireba da numeracia 40 simboloebis Casma 41 dokumentis Senaxva/damaxsovreba 42 failis gaxsna 43 axali dokumentis Seqmna 43 failebi da saqaRaldeebi 43 saqaRaldis Seqmna 43 failis gadatana saqaRaldeSi 44 failis an saqaRaldis saxelis Secvla 44 failebis da saqaRaldeebis waSla 44 saqaRalde `urna~ 45 failis tipebi 46 failis tipebi da maTTvis Sesaferisi programebi 47 ra aris interneti? 52 samisamarTo sistema 53 brauzeri da internetSi navigacia 55 Internet Explorer-is garemos zogadi mimoxilva 56 informaciis saZiebo sistema Google 58 indeqsebi 59 internetidan suraTis da teqstis gadmowera 60 saswavlo/meToduri masalebis Zieba. LEMILL 66 PDF failebze muSaoba 66 eleqtronuli fosta 69 Google angariSis Seqmna 69 eleqtronul fostaSi Sesvla 71 werilis gagzavna 71 failis gagzavna eleqtronuli fostiT 72 rogor wavikiTxoT miRebuli werili? 72 grafikuli gamosaxulebis Casma da formatireba 76 suraTis zomis Secvla 76
  • 10. teqstis ganlageba suraTis irgvliv 76 naxazebis Seqmna da formatireba 77 cxrilebi teqstur redaqtorSi 78 cxrilSi svetisa da striqonis damateba 79 cxrilSi svetisa da striqonis waSla 80 cxrilis ujrebis gaerTianeba 80 cxrilis ujrebis dayofa 80 dokumentis winaswari daTvaliereba da dabeWdva 86 gverdis parametrebis marTva 86 furclis orientacia 87 gverdebis danomrva 87 eleqtronuli cxrilebi _ Microsoft Excel 2007 88 gadaadgileba furcelSi 89 moniSvnis wesebi 89 moqmedebebi davTarze 90 monacemTa Cawera ujraSi 90 ujraSi Cawerili monacemis redaqtireba 90 formulebi da funqciebi 90 formulis Seqmna da redaqtireba 91 striqonebisa da svetebis zomebis Secvla 91 cifruli mexsiereba 96 informaciis warmodgena da Senaxva kompiuterSi 96 diskebze muSaoba 97 ra aris fleS-mexsiereba? 97 operaciuli sistema Linux 103 teqsturi redaqtori OpenOffice.org Writer 104 teqstis fragmentis gadaadgileba da kopireba 105 dokumentis redaqtireba 106 teqstis fragmentis moZebna da sxva teqstiT Secvla 106 marTlweris Semowmeba 106 axali dokumentis Seqmna 107 dokumentis Senaxva/damaxsovreba 107 dokumentis gaxsna 108 aqtiuri dokumentis fanjris daxurva 108 dokumentis eqsporti da importi 109 dokumentis beWdva 110 teqstis daformateba 110 abzacebis daformateba 111 simboloebis daformateba 112 abzacis daformateba 112 CamonaTvalis markireba da danomrva 113 gverdis parametrebi 113 cxrilebze muSaoba 113 suraTis Casma 114 eleqtronuli cxrilebi OPENOFFICE.ORG CALC 115 gadaadgileba furcelSi 116 moniSvnis wesebi 117 moqmedebebi davTarze 117 monacemTa Cawera ujraSi 117 ujraSi Cawerili monacemis redaqtireba 118 formulebi da funqciebi 118 gamoyenebuli literatura 120
  • 12. 12
  • 13. dRe 1. kursis Sesavali, kompiuteris mowyobilobebi _ 3 saaTi kursis monawileTa gacnoba kursis wardgena: mizani, Sedegebi, ganrigi, saorganizacio sakiTxebi, muSaobis formebi, samuSao wesebi, monawileTa Sefasebis sakiTxebi. aqtiuri leqcia, kursis silabusis gacnoba, kiTxvebi da pasuxebi (10 wT.) mini-diskusia `risTvis gvWirdeba kompiuteri?~ (10 wT.) aqtiuri leqcia prezentaciis gamoyenebiT `ra aris kompiuteri?~ (10 wT.) kompiuteris mowyobilobebis mimoxilva (15 wT.) praqtikuli muSaoba: Tagvis trenaJori (20 wT.) Tagvis praqtikuli gamoyeneba (20 wT.) klaviaturis mimoxilva (20 wT.) praqtikuli muSaoba klaviaturasTan (45 wT.) trening-dRis daxurva saSinao davalebis micema (5 wT.) Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.) imsjeleT da CawereT pasuxebi: risTvis gvWirdeba kompiuteri? _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ SeasruleT savarjiSo `kompiuteris ZiriTadi mowyobilobebi~. CawereT, ra ZiriTadi mowyobilobebisgan Sedgeba kompiuteri. _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ gauziareT Tqveni gamocdileba kursis sxva monawileebs (wyvilSi an jgufSi). 13
  • 14. kompiuteris mowyobilobebi kompiuteris daniSnulebaa, adamianis brZanebebis Se- sabamisad, informacia miiRos, Seinaxos, daamuSaos da gadasces. personaluri kompiuteris ZiriTadi Semad- geneli nawilebia: sistemuri bloki; displei, anu monitori; klaviatura; manipulatori `Tagvi~. kompiuters aseve aqvs informaciis sxva damatebiTi Semtan-gamomtani mowyobilobebi, magaliTad: sabeWdi mowyobiloba, anu printeri, xmis dinamikebi, mikrofoni, skaneri, video kamera da sxva. sistemuri bloki sistemuri bloki warmoadgens kompiuteris umTavres mowyobi- lobas, romelsac specialuri kabelebis saSualebiT uerTdeba sxvadasxva mowyobiloba. masSi ganTavsebulia procesori, rome- lic kompiuteris muSaobas ganapirobebs da yvela saxis gamoTv- lebs asrulebs. blokSive moTavsebulia myari mexsierebis diski, romelSic inaxeba kompiuterSi arsebuli yvela programa Tu mo- nacemi. monitori monitori warmoadgens informaciis gamomtan erT-erT mTa- var mowyobilobas. misi ekrani Sedgeba calkeuli wertile- bisagan, romelTac piqselebs (Pixel) uwodeben. swored hori- zontalurad da vertikalurad ganlagebuli piqselebis ra- odenoba ganapirobebs kompiuteris videosistemis xarisxs, rac, Tavis mxriv, ekranze miRebuli gamosaxulebis garCeva- dobis xarisxs uzrunvelyofs. monitoris erT-erTi mTavari maxasiaTebelia ekranis sidide, romelic diagonalis sigrZiT izomeba. monitorze arsebuli marTvis elementebis saSualebiT SesaZlebelia rogorc gamosaxulebaTa ganlagebis, aseve maTi simkveTrisa da kontrastebis regulireba. manipulatori `Tagvi~ Tagvis ZiriTadi funqciaa specialuri maCveneblis (Pointer) ekranze gadaadgilebis marTva. Tagvma aucileblad swor zedapirze unda isrialos. sasurvelia, es zedapiri ar iyos sarki- sebri, raTa gamosxivebuli lazeris Suqi ar aireklos. Tagvi swored lazeris sxivis saSuale- biT gadaadgildeba. 14
  • 15. dRe 1 standartuli manipulaciebisaTvis Tagvs marjvena aqvs marcxena da marjvena Rilakebi da maT Rilaki marcxena Rilaki Sua ganTavsebuli gorgolaWi. Tagvis saSualebiT SesaZlebelia Sesrul- des Semdegi moqmedebebi: gorgolaWi Tagvis marcxena/marjvena Rilakze erTxel dawkapuneba Tagvis maCvenebels vayenebT saWiro obieqtze, TiTs vaWerT mar- cxena/marjvena Rilaks da swrafad vuSvebT. Tagvis marcxena/marjvena Rilakze erTxel vawkapunebT obieqtebis mosaniSnad, meniuebSi mu- Saobisas, dialogur fanjrebSi parametrebis dayenebisas da sxva. Tagvis marcxena Rilakze orjer dawkapuneba Tagvis maCvenels vayenebT saWiro obieqtze, orjer vaWerT TiTs marcxena Rilaks da swra- fad vuSvebT. sasurvelia, pirvel da meore daWeras Soris mcire intervali iyos. winaaRmdeg SemTxvevaSi, moqmedeba SeiZleba aRqmuli iqnas, rogorc ori erTjeradi dawkapuneba. Tagvis marcxena Rilakze orjer vawkapunebT programebis gasaSvebad, failebisa da saqaRal- deebis gasaxsnelad da a.S. gadatana/TanwaReba Tagvis maCvenels vayenebT saWiro obieqtze, TiTs vaWerT marcxena Rilaks da TiTis auReb- lad gadavaadgilebT sasurveli mimarTulebiT. Tagvis moZraobasTan erTad imoZravebs isari da isriT miTiTebuli obieqti, romelic TiTis aSvebisTanave saWiro poziciaSi da- fiqsirdeba. Tagvis maCvenebelma SeiZleba sxvadasxva forma miiRos. TiToeuli magani mocemul dros SesaZ- lo moqmedebaze mianiSnebs: roca mas isris forma aqvs, es Tagvis maCveneblis Cveulebrivi mdgomareobaa; roca mas isris da gverdze patara qviSis saaTis forma aqvs, es niSnavs, rom kompiuteri muSaobis reJimSia; Tu isris nacvlad qviSis saaTi gamoisaxa, es niSnavs, rom mimdinareobs procesi, romlis damTavrebasac dro sWirdeba. momxmarebeli unda daelodos Tagvis maCveneblis Cveuleb- rivi formis dabrunebas, radgan, rogorc wesi, am dros kompiuters ar SeuZlia raime brZa- nebis Sesuleba. SeasruleT kompiuteris ekranze mocemuli savarjiSo `Tagvis trenaJori~, romelic Tagvis moxmarebas migaCvevT. 15
  • 16. operaciuli sistema kompiuteris CarTva, pirvel rigSi, operaciuli sistemis CatvirTvas gulisxmobs. operaciuli sistema uzrunvelyofs kompiuteris nebismieri mowyobilobisa Tu programis urTierTSe- Tanxmebul muSaobas, informaciis Setanisa da gamotanis procesebis marTvas, informaciis miRebas/gagzavnas qselSi CarTuli kompiuterebidan da a.S. operaciuli sistema saSualebas gaZlevT, erTdroulad gaxsnaT ramdenime faili, imuSaoT ramdenime fanjaraSi, gacvaloT monacemebi or programas Soris, gamoiyenoT mravali saxis fonti da a.S. arsebobs ramdenime operaciuli sistema. yvela maTgans aqvs programuli uzrunvelyofa sxva- dasxva amocanis gadasaWrelad (magaliTad, teqstebis Seyvana, angariSis warmoeba, internetis gamoyeneba, qaRaldze amobeWdva da a. S.). skolebis kompiuterul laboratoriebSi ori operaciuli sistema gvxvdeba: Windows da Linux. orive sistema unificirebulia yoveldRiuri saqmianobisaTvis. maT aqvT saofise programebis daxvewili paketebi, rac sruliad sakmarisia saswavlo procesis efeqturobis asamaRleblad. operaciuli sistemis CatvirTvis Semdeg monitorze gamoCndeba ZiriTadi ekrani. es aris samu- Sao magida (Desktop), saidanac iwyebs momxmarebeli muSaobas. piqtogramebi samuSao magida amocanaTa paneli start meniu samuSao magidaze SegiZliaT moaTavsoT muSaobisTvis saWiro obieqtebi: programebi, failebi da saqaRaldeebi. es obieqtebi mcire zomis naxatebis, anu piqtogramebis saxiTaa mocemuli. 16
  • 17. dRe 1 samuSao magidis standartuli saqaRaldeebi (katalogebi) Cemi kompiuteri (My Computer) _ specialuri saqaRalde, romelic saSualebas gvaZlevs, da- vaTvalieroT kompiuteris diskebis SigTavsi da SevasruloT sxvadasxva operacia failebsa da saqaRaldeebze, mag.: programebis gaSveba, failebis kopireba, gadatana, waSla, axali saqa- Raldeebis Seqmna da a. S. urna (Recycle Bin) _ specialuri saqaRalde, romelic Seicavs yvela waSlili failisa da saqa- Raldis sias. Cemi dokumentebi (My Documents) _ sistemuri saqaRalde, romelic momxmareblis mier sxva- dasxva programiT Seqmnili dokumentebis Tavmosayrelad gamoiyeneba. qseluri garemocva (My Network Places) _ specialuri saqaRalde, romelic gamoiyeneba loka- lur qselSi CarTuli kompiuterebis diskebis SigTavsis dasaTvaliereblad da maTze sxvadas- xva operaciis Sesasruleblad. amocanaTa paneli ekranis bolos aris ganTavsebuli da gamoiyeneba gaaqtiurebuli saqaRalde- ebisa da programebis droebiT Sesanaxad, romelimes gasaSvebad, an erTidan meoreze gadasar- Tvelad. amocanaTa panelze mdebareobs Start Rilaki, gaaqtiurebuli fanjrebis aR- mniSvneli Rilakebi da indikatorebi. mTavari meniu (start) ekranis marcxena qveda mxares aris moTavsebuli da Tavs uyris kompiu- terSi Sesasrulebel ZiriTad brZanebebs. start meniudan xdeba kompiuteris gamorTva. kompiuteris gamosarTavad Tagvis isari mivita- noT start meniusTan. ekranze gamoCndeba brZanebebis CamonaTvali. Semdeg isari mivitanoT kom- piuteris gamorTvis RilakTan Turn off Computer da davawkapunoT. ekranze gamoCndeba dialoguri fanjara, romelic sam sxvadasxva reJims gvTavazobs: 1. Stand By gadaiyvans kompiuters naklebi datvirTvis reJimSi da droebiT gaTiSavs mas. 2. Turn off kompiuters gamorTavs samuSao reJimidan. 3. Restart xelaxla CatvirTavs/gadatvirTavs operaciul sistemas. kompiuteris gamosarTavad airCieT ofcia Turn off da daawkapuneT OK Rilakze. 17
  • 18. fanjrebSi muSaoba nebismieri gaxsnili obieqti samuSao magidaze warmodgenilia fanjris saxiT. fanjara Sedgeba Semdegi obieqtebisagan: instrumentebis veli saTauris veli menius veli misamarTis veli samuSao are gadafurcvlis veli statusis zoli saTauris veli, sadac aisaxeba Sesabamisi programis dasaxeleba; menius veli, romelic Sedgeba funqciurad dayofili programis Sesabamisi brZanebebisagan; instrumentebis veli, romelic Seicavs menius ZiriTad brZanebebs momxmareblisTvis muSa- obis gasamartiveblad; samuSao are, sadac aisaxeba fanjris SigTavsi; statusis, anu mdgomareobis zoli, romelic Seicavs informacias samuSao aris mimdinare mdgomareobis Sesaxeb; vertikaluri da horizontaluri gadafurcvlis velebi, romelTa saSualebiTac xdeba fanjris SigTavsis daTvaliereba. fanjris zeda marjvena kuTxeSi ganlagebulia Rilakebi: fanjris minimizacia _ Rilakze erTxel dawkapunebiT Semcirdeba fanjris zoma. fanjris maqsimizacia _ fanjris zomebi maqsimalurad, ekranis mTel sigrZeze gaizr- deba Rilakze erTxel dawkapunebiT. am Rilakze erTxel dawkapunebiT SesaZlebelia maqsimizebuli fanjris sawyisi zomebis aRdgena. fanjris daxurva _ fanjara daixureba Rilakze erTxel dawkapunebiT. 18
  • 19. dRe 1 fanjris zomebis Secvla fanjris zomis Secvla Tagvis saSualebiT xorcieldeba. amisaTvis Tagvis maCvenebeli unda davayenoT fanjris CarCos erT-erT kideze an kuTxeze ise, rom igi ormag israd gadaiqces, davaWiroT marcxena Rilaks da Tan waviRoT CarCos kide sasurvel poziciamde. fanjris gadaadgileba samuSao magidaze fanjris gadasaadgileblad Tagvis maCvenebeli davayenoT saTauris zolze, davaWiroT TiTi marcxena Rilaks da Tan waviRoT fanjara sasurvel poziciamde. kompiuterSi SesaZlebelia gavxsnaT mravali fanjara, magram mxolod erT fanjaraSi movax- denT aqtiur moqmedebebs (davbeWdavT, davxatavT, viTamaSebT da a. S.). aqtiuri fanjara sxva fanjrebisgan gansxvavdeba, misi saTauris feri ufro mkveTria, amasTanave, aqtiuri fanjara ekranze yvelaze winaa da danarCen fanjrebs efareba. fanjris gasaaqtiureblad saWiroa mis areze (magram ara daxurvis Rilakze) erTxel davaw- kapunoT, an mis saTaurze davawkapunoT amocanebis zolSi. aqtiuri fanjris saTauri gam- kveTrdeba da sxva fanjrebis win gadmoinacvlebs. savarjiSo: samuSao magididan gaxseniT fanjra da daxureT daxurvis Rilakis gamoyenebiT. isev gaxseniT fanjara, ekranze maqsimalurad gaSaleT da Semdeg sawyis mdgomareobaSi daabruneT; CakeceT da aRadgineT; maqsimalurad gaSaleT da CakeceT; aRadgineT da sawyis mdgomareobaSi daabruneT. fanjris saTaurze ormagi dawkapunebiT SecvaleT misi zomebi. ramdenjerme gaaaqtiureT pasiuri fanjara. 19
  • 20. klaviatura klaviaturis Sesaswavlad gamoviyenoT teqsturi redaqtori. gavxsnaT teqsturi redaqtoris _ Microsoft Office Word 2007-is fanjara. amisaTvis, SevideT Start meniuSi, Tagvis isari mivita- noT All Programs RilakTan da davawkapunoT. programebis CamoSlil meniuSi Tagvis isari mivi- tanoT Microsoft Office-Tan. veli galurjdeba, rac niSnavs, rom Microsoft Office-is meniu gvaqvs gaaqtiurebuli. velis boloSi patara samkuTxedis simbolo mianiSnebs, rom meniu, Tavis mxriv, kidev Seicavs CamonaTvals, romelic Microsoft Office-is velis moniSvnisas avtomaturad Camo- iSleba. qvemenius CamonaTvalSi movniSnoT Microsoft Office Word 2007 da Tagvis marcxena Rilakze davawkapunoT. kompiuteris ekranze teqsturi redaqtoris _ Microsoft Office Word 2007-is fanja- ra gaixsneba. fanjris samuSao aris zeda marcxena kuTxeSi moTavsebulia mocimcime vertikaluri xazi, romelsac kursori hqvia. kursori miuTiTebs im pozicias, sadac Tqven mier akrefili teqs- turi simbolo daiwereba. kompiuterSi monacemTa Seyvanis mTavari saSualeba klaviaturaa, romelic klaviSTa ramde- nime jgufs moicavs: anbanur-cifruli da kompiuteris marTvis klaviSebi; funqcionaluri klaviSebi; kursoris marTvisa da redaqtirebis klaviSebi; damatebiTi cifruli klaviSebi. anbanur-cifruli klaviSebi isini uSualod teqstis asakrefad gamoiyeneba. maTze gamosaxulia Sesabamisi simboloebi: asoebi, cifrebi, sasveni niSnebi, ariTmetikuli operaciebis niSnebi da a.S. im SemTxvevSi, Tu klaviSze erTdroulad ori, zeda registris (klaviSis zeda nawilSi) da qveda registris (klaviSis qveda nawilSi), simboloa gamosaxuli, qveda registris simbolos Sesatanad sakmarisia, xeli davaWiroT klaviSs. zeda registris simbolos asakrefad ki unda davaWiroT Shift klaviSs da masze TiTis auReblad davawkapunoT im klaviSze, romelzec saWiro simboloa gamosaxuli. laTinuri anbanis didi asoebis Sesatanad SegviZlia gamoviyenoT Shift klaviSi. amisaTvis davaWiroT Shift klaviSs da masze TiTis auReblad davawkapunoT im klaviSze, romelzec saWiro simboloa gamosaxuli. SegviZlia aseve gamoviyenoT Rilaki Caps Lock, romelic didi asoebis reJims CarTavs da gamorTavs. klaviaturis zogierT klaviSze ori qarTuli asoa mimagrebuli. am asoebis asakrefadac Shift klaviSs viyenebT. mag., Tu gvsurs, avkrifoT `t~, vaWerT Sesabamis laTinur simbolos T, magram Tu `T~ asos akrefa gvsurs, am SemTxvevaSi, unda davaWiroT Shift klaviSs da masze TiTis auReblad imavdroulad davawkapunoT klaviSze T. 20
  • 22. funqcionaluri klaviSebi: F1-dan F12-mde klaviSebi sxvadasxva funqcias asrulebs. mag., klaviSi F1 ekranze aqtiuri programis Sesaxeb gamoitans daxmarebas. F5 klaviSis gamoyenebiT saprezentacio programis mTel ekranze gaSveba moxdeba proeqtoris saSualebiT da a.S. Esc _ Sesrulebuli moqmedebis gauqmeba, programidan/fanjridan gamosvla Space _ (`hari~) simboloebs Soris adgilis gamotoveba. `hari~ klaviaturaze yvelaze grZe- li klaviSia. sityvebs Soris `haris~ mxolod erTxel gamoyenebaa miRebuli. Enter _ beWdvis periodSi kursoris gadatana axal striqonze, sistemis mier gamotanil dialogur fanjrebSi dadebiTi/uaryofiTi pasuxis damowmeba da a.S. Tab _ teqstSi sityvebs Soris daSorebis, abzacis formireba, dialoguri fanjris erTi Rilakidan meoreze gadasvla da sxv. Caps Lock _ klaviSze didi asoebis reJimis CarTva da gamorTva Shift _ klaviaturis registris Secvla Ctrl _ moqmedebs sxva klaviS(eb)Tan kombinaciaSi da sxvadasxva SemTxvevaSi gansxvavebul funqcias asrulebs Alt _ moqmedebs sxva klaviS(eb)Tan kombinaciaSi da sxvadasxva SemTxvevaSi gansxvavebul funq- cias asrulebs BackSpace _ beWdvis dros dafiqsirebuli kursoris marcxniv mdgomi simbolos waSla Delete _ beWdvis dros dafiqsirebuli kursoris marjvniv mdgomi simbolos waSla (gamoiye- neba agreTve grafikuli obieqtis waSlisTvis) Home _ kursoris avtomaturi gadatana striqonis/siis dasawyisSi End _ kursoris avtomaturi gadatana striqonis/siis boloSi Page Up _ avtomaturi gadasvla erTi gverdiT zemoT Page Down _ avtomaturi gadasvla erTi gverdiT qvemoT Insert _ beWdvis dros Casmis, aseve simboloebze zemodan gadaweris reJimis CarTva/gamorTva Pause/Break _ mimdinare procesis Seyovneba/Sewyveta Print Screen _ ekranze gamosaxuli mimdinare programis an procesis aslis gadatana buferSi Num Lock _ damatebiTi cifruli klaviaturis CarTva-gamorTva kursoris marTvisa da redaqtirebis klaviSebi: Rilaki zemoT mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsirebuli kursoris gadayva- na erTi striqoniT zemoT Rilaki qvemoT mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsi- rebuli kursoris gadayvana erTi striqoniT qvemoT Rilaki marcxniv mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsi- rebuli kursoris gadayvana erTi poziciiT/simboloTi marcxniv Rilaki marjvniv mimarTuli isris gamosaxulebiT _ ekranze dafiqsi- rebuli kursoris gadayvana erTi poziciiT/simboloTi marjvniv cifruli damatebiTi klaviSebi: cifrebis damatebiTi klaviSebis blokis gaaqtiureba SesaZlebelia RilakiT Num Lock. igi gamoiyeneba maSin, roca momxmarebels didi rao- denobiT ricxviTi informacia Sehyavs. savarjiSo: teqstze muSaoba 22
  • 23. gTxovT, daweroT patara zomis furclebze da gadasceT mwvrTnels: 3 ram, rac damamaxsovrda treningze ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ 2 SekiTxva, romelzec minda miviRo pasuxi ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ 1 nebismieri saxis komentari ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ 23
  • 24. 24
  • 25. dRe 2. teqstur redaqtorSi muSaoba _ 3 saaTi trening-dRis gaxsna misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dRis/modulis Sefasebis baraTebis mimoxilva (10 wT.) mocemuli treningis amocanebi/Sedegebi (5 wT.) saxelmZRvaneloSi miTiTebuli kiTxvaris Sevseba (5 wT.) teqsturi redaqtoris (Word/Writer) zogadi mimoxilva aqtiuri leqcia teqsturi redaqtoris arsis da SesaZleblobebis Sesaxeb (10 wT.) D-GP-IP1 teqstur redaqtorSi muSaoba: teqstis Setana, moniSvna, teqstisa da abzacebis daformateba (60 wT.) praqtikuli savarjiSo: saxelmZRvaneloSi miTiTebuli gancxadebis nimuSis Setana/redaq- tireba (45 wT.) aqtiuri leqcia: saswavlo testis Sedgenis meTodika, testis Sedgenis ZiriTadi safexurebi PP prezentaciis gamoyenebiT (15 wT.) trening-dRis daxurva saSinao davalebis micema (5 wT.) Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.) gaixseneT da SeavseT. waikiTxeT marcxena svetSi moTavsebuli mosazreba. dafiqrdiT, eTanxmebiT Tu ara mas. gaakeTeT aRniSvna (a niSani) Sesabamis svetSi. mosazreba diax ara 1. fanjris minimizacia xdeba RilakiT 2. kursoris Camoyvana axal striqonze xdeba klaviSiT Enter 3. kursoris marcxniv mdebare simbolos waSla SesaZlebelia klaviSiT Delete 4. kursoris marcxniv mdebare simbolos waSla SesaZlebelia klaviSiT backspace 5. fanjris maqsimizacia xdeba klaviSiT 1 D-GP-IP _ Demonstration-Guided Practice _ Independent Practice _ demonstrireba-marTuli praqtika-damoukidebeli varjiSi 25
  • 26. teqsturi redaqtori MICROSOFT WORD 2007 kompiuterSi teqstur dokumentebs warmoadgens: saqmiani da piradi werilebi, sareklamo ganc- xadebebi, mosawvevi baraTebi, broSurebi, statiebi, angariSebi, moxsenebebi da sxva tipis teqs- turi informaciis nimuSebi. teqsturi informaciis Sesaqmnelad gamoiyeneba teqsturi redaqtorebi. Microsoft Word teqsturi dokumentis Seqmnisa da srulfasovnad formatireba/redaqtirebi- saTvis gamoiyeneba. aRniSnuli programis funqciaa teqstze sxvadasxva tipis moqmedebebis Sesruleba: Seqmna, redaqtireba, formatireba, Senaxva, damuSaveba, dabeWdva. am programam xangrZlivi evolucia ganicada. amJamad Office-is mimdinare versiis teqsturi redaqtoris dasaxelebaa Microsoft Word 2007, uaxloes momavalSi ki igegmeba Office 2010-is gamoSveba. wina versias Office 2003 erqva. Microsoft Word 2007-is gaSveba Word-is gaSveba xdeba Semdegi TanmimdevrobiT: Start/Programs/Microsoft office/ Microsoft office Word 2007. moqmedebaTa Tanmimdevrulad Sesrulebis SemTxvevaSi, gaixsneba programa Word, romelsac Windows-is standartuli fanjris yvela elementi aqvs: saTauris zoli _ masze aisaxeba programis dasaxeleba da im failis saxeli, romelzec mo- cemul momentSi vmuSaobT; dokumentis fanjara _ igi warmoadgens momxmareblis ZiriTad samuSao ares, sadac xdeba teqstis Setana da misi formatireba. SesaZlebelia erTdroulad ramdenime fanjris gaxsna da TiToeul maTganSi sxvadasxva dokumentis damuSaveba. statusis zoli _ masze aisaxeba momxmareblisaTvis saWiro informacia kursoris adgil- mdebareobisa da muSaobis mimdinare reJimebis Sesaxeb. 26
  • 27. dRe 2 Microsoft Word 2007 versia, winamorbedi versiebisagan gansxvavebiT, brZanebaTa Rilakebs jgu- febad gvTavazobs. aseve, Zvel versiebSi arsebuli instrumentebis paneli Secvlilia lentiT (Ribbon). masze moTavsebulia menius zoli, romelic 7 ZiriTadi meniusgan Sedgeba: Home _ ZiriTadi meniu Insert _ Casmis meniu Page Layout _ dokumentis formatirebis meniu References _ teqstisTvis SeniSvnebis darTvis meniu Mailings _ gzavnilis meniu Review _ dokumentis gadaxedvis/Semowmebis meniu View _ dokumentis daTvalierebis meniu arsebobs damatebiTi meniuc. magaliTad, grafikuli gamosaxulebis moniSvnisas avtomaturad Cndeba damatebiTi formatirebis meniu Format Tavisi mmarTveli RilakebiT. lenti yovelTvis fanjris zeda nawilSia moTavsebuli. misi gamoCena/damalva SesaZlebelia: menius romelime punqtze orjer dawkapunebiT. swrafi wvdomis panelidan brZaneba Minimize the Ribbon (lentis minimizeba) gaaqtiurebiT. klaviaturidan _ CTRL+F1. lentis damalvis operacia ZiriTadad gamoiyeneba sa- muSao aris gafarToebisaTvis. samuSao interfeisze, lentis garda, moTavsebulia Quick Access Toolbar (swrafi wvdomis paneli), romelic lentis zeda an qveda mxares SeiZleba ganTavsdes. swrafi wvdomis panelze standartulad sami Rilakia mocemuli: Senaxva, moqmedebis gauqme- ba da gauqmebuli moqmedebis dabru- neba, Tumca Rilakebis waSla an dama- teba survilisamebr SeiZleba. MS Word 2007-s, wina versiebisagan gansxvavebiT, aqvs ofisis Rilaki (Office Button). igi moTavsebulia fanjris zeda marcxena kuTxeSi da misi meniu yvela im standartul brZanebas Seicavs, romelic dokumentze samuSaodaa saWiro. 27
  • 28. dokumentis gadafurcvla dokumentis daTvalierebisTvis SeiZleba gamoiyenoT vertikaluri da horizontaluri gada- furcvlis zolebi, romlebiT sargeblobisas kursoris pozicia ar icvleba. erTi striqoniT zemoT ekranuli gverdiT zemoT nebismier poziciaSi ekranuli gverdiT qvemoT erTi striqoniT qvemoT erTi gverdiT zemoT gadaadgilebis obieqtis arCeva erTi gverdiT qvemoT teqstis fragmentis moniSvna dokumentze muSaobisas, raime operaciis Sesrulebis win, xSirad dagWirdebaT teqstis frag- mentis moniSvna. teqstis fragmentis moniSvna SesaZlebelia rogorc Tagvis, aseve klaviaturis meSveobiT. sityva _ iniSneba, Tu sityvaze Tagvis marcxena Rilaks orjer daawkapunebT; abzaci _ iniSneba, Tu abzacSi Tagvis marcxena Rilaks samjer daawkapunebT; teqstis nebismieri fragmenti _ iniSneba Tagvis gadatarebiT. amisaTvis saWiroa, daafiqsi- roT Tagvis maCvenebeli mosaniSni fragmentis dasawyisSi, daaWiroT TiTi marcxena Rilaks da TiTis auReblad gadaaadgiloT maCvenebeli fragmentis boloSi; teqstis srulad mosaniSnad SegiZliaT isargebloT klaviSTa kombinaciiT Ctrl+A. klaviaturis SemTxvevaSi: Tu shift RilakTan erTad kursoris gadaadgilebis klaviSebs gamoiyenebT, teqstis moniSvna TiToeuli simbolos sizustiT iqneba SesaZlebeli; Tu Ctrl+shift RilakebTan erTad kursoris gadaadgilebis klaviSebs gamoiyenebT, teqstis moniSvna sityvis sizustiT iqneba SesaZlebeli; teqstis sxvadasxva fragmentis mosaniSnad gamoiyeneba Ctrl Rilaki. 28
  • 29. dRe 2 teqstis moniSvnisTvis damatebiTi cxeli klaviSebi: Shift+End _ moniSvna kursoridan striqonis bolomde Shift+Ctrl+End _ moniSvna kursoridan teqstis bolomde Shift+ Home _ moniSvna striqonis dasawyisidan kursoramde Shift+Ctrl+Home _ moniSvna teqstis dasawyisidan kursoramde Shift+Page Down _ moniSvna erTi ekranuli gverdiT qvemoT Shift+Page Up _ moniSvna erTi ekranuli gverdiT zemoT teqstSi gadaadgileba teqstSi kursoris gadaadgileba SesaZlebelia rogorc TagviT, aseve klaviaturiT. TagviT muSaobis dros kursoris gadasaadgileblad miiyvaneT maCvenebeli sasurvel adgilas da daaw- kapuneT marcxena Rilakze, Sedegad, kursori teqstSi aRmoCndeba (im SemTxvevaSi, Tu teqsti ar Cans ekranze, isargebleT gadafurcvlis zoliT). dokumentis redaqtireba SemTxveviTi Secdomebis Tavidan asacileblad, Word iTvaliswinebs bolo moqmedebis gauqme- bisa (Undo) da gauqmebuli moqmedebis aRdgenis (Redo) procedurebs. es saSualebas gvaZlevs, aRvadginoT sawyisi situacia teqstis Setanisas, misi redaqtirebisas an daformatebisas daSvebuli Secdomebis SemTxvevaSi. bolo moqmedebis gauqmeba SesaZlebelia: swrafi wvdomis panelidan RilakiT Undo gauqmebuli moqmedebis aRdgena SesaZlebelia: swrafi wvdomis panelidan RilakiT Redo abzacebis formatireba teqstTan muSaobis dros saWiroa abzacebis formatireba: saabzaco Sewevebi, abzacis striqo- nebs Soris intervali, abzacebs Soris dacileba, abzacis Seferadeba da sxva. abzacSi igulisxmeba teqstis fragmenti, romelic erTi an ramdenime winadadebisgan Sedgeba (kompiuteri abzacad aRiqvams or Enter-s Soris arsebuli simboloebis erTobliobas). abzacebis gasworeba samuSao furclis zeda da marcxena kideebze arsebuli saxazavebis saSualebiT SegviZlia ganv- sazRvroT furclis velebi da SevwioT abzacis pirveli striqoni. saxazavis gamoCena-damalva xdeba meniudan View, Ruler (saxazavi) Rilakis CarTva-gamorTviT. 29
  • 30. saxazavis zeda marcxena nawilSi moTavsebulia zeda da qveda samkuTxedebi (markerebi), saxa- zavis boloSi ki marjvena markeria. am markerebis moZraobiT SegviZlia abzacebi sasurvel po- ziciaSi davayenoT. abzacis pirveli striqonisaTvis mindvris gasakeTeblad gamoiyeneba saxazavis zeda samkuT- xedi (First line Indent); abzacis danarCeni striqonebisaTvis mindvris dasafiqsireblad gamoi- yeneba saxazavis qveda samkuTxedi (Hanging Indent). abzacebis marTva abzacebis marTva SesaZlebelia ZiriTad meniuSi (Home) abzacebis formatirebis qvemenius (Paragraph) elemente- biT. Align Text Left _ teqstis gasworeba marcxena kidesTan Center _ teqstis gasworeba centrSi Align Text Right _ teqstis gasworeba marjvena kidesTan Justify _ ormxrivi gasworeba _ striqonebs Soris manZilis gansazRvra _ abzacze fonis gakeTeba _ abzacebze CarCoebis dayeneba abzacebis formatirebis qvemenius dialogur fanjaraSi SesaZlebelia abzacebisTvis aucile- beli sxvadasxva parametris miTiTeba. aRniSnuli fanjris gamotana xdeba qvemenius marjvena qveda kuTxeSi moTavsebuli Rilakis saSualebiT. 30
  • 31. dRe 2 General Alignment _ mTliani teqstis gasworeba furclis kideebTan Indentation: Left _ abzacis Seweva marcxnidan Right _ abzacis Seweva marjvnidan velSi Special CamonaTvali: First Line _ mindori abzacis pirveli striqonisaT- vis Hanging _ mindori danarCeni striqonebisaTvis (By _ velSi mieTiTeba Sewevis zoma) Spacing Before _ moniSnuli abzacis da misi momdevno abza- cebis daregulireba After _ moniSnulis momdevno abzacebis dareguli- reba Line spacing _ striqonebs Soris manZilis gansazR- vra abzacebis marTva agreTve SesaZlebelia dokumentis for- matirebis meniuSi (Page Layout) abzacis qvemenius (Parag- raph) elementebiT. praqtikuli rCevebi! gaxsovdeT, rom axali abzaci inarCunebs wina abzacis formats; calkeuli abzacis formatirebis SemTxvevaSi, moniSvna saWiro ar aris. sakmarisia, kursori sasurvel abzacSi ganaTavsoT. Tumca erTdroulad ramdenime abzacis formatirebisas maTi moniSvna aucilebelia; mTliani abzacis SewevisTvis gamoiyeneba saxazavis marTkuTxedi; rodesac teqsti orive kidezea gasworebuli, sityvebs Soris daSoreba imgvarad izrdeba, rom striqonis orive kide gasworebuli iyos. teqstis formatireba teqstis dasaformateblad gamoiyeneba Ziri- Tadi menius (Home) Sriftebis qvemeniu (Font), aseve Font-is dialoguri fanjara, romlis ga- moZaxebac marjvena qveda kuTxeSi moTavsebu- li RilakiTaa SesaZlebeli. 31
  • 32. Font _ Sriftis arCeva Font size _ Sriftis zomis gansazRvra Bold _ moniSnuli teqstis gamuqeba Italic _ moniSnuli teqstis daxra Undrline _ moniSnuli teqstis qveS xazis gasma Strikethrough _ gadaxazuli teqstis efeqtis micema Subscript _ qveda indeqsi (moniSnuli) Superscript _ moniSnulis atana zeda indeqsad Text Highlinght Color _ teqstis gamoyofa feriT _ teqstis feris arCeva teqstisTvis micemuli formatis waSla teqstSi asoebs Soris manZilis gazrdisa da Semci- rebis daregulireba SesaZlebelia Sriftebis qve- menius dialoguri fanjridan, Character Spacing CanarTSi velidan Spacing. imisaTvis, rom Tqven mier akrefili teqsti yvelam Tavisuflad aRiqvas, internetSi sasurveli in- formacia qarTulad moiZioT, saqaRaldeebs an fa- ilebs saxelebi qarTul enaze daarqvaT, saWiroa, kompiuteris klaviatura unikodis qarTuli eni- saTvis SemuSavebuli standartis Sesabamisad mo- marToT. qarTul unikodze gadasarTvelad isargebleT programebis panelze marjvena mxares moTavsebuli RilakiT EN. Rilakze daWeris Semdeg kompiuteris samuSao magidaze gamoC- ndeba mcire fanjara enebis CamonaTvaliT, sadac Rilaki KA Georgian qarTul enas Seesabameba. am Rilakze dawkapunebiT Tqveni kompiuteris klaviatura qarTuli enis unikodis Sesa- bamisad moimarTeba. praqtikuli rCevebi! sityvebs Soris datoveT mxolod erTi carieli adgili/intervali (klaviSi ,,hari“); intervali aucilebelia sasveni niSnebis Semdegac; mimdinare abzacSi teqstis akrefisas kursoris gadaadgileba axal striqonze avtomaturad xdeba. mimdinare abzacis dasrulebisa da axali abzacis dasawyebad ki gamoiyeneT Rilaki Enter; 32
  • 33. dRe 2 abzacis or nawilad gayofis mizniT, moaTavseT kursori sasurvel adgilas da gamoiyeneT Rilaki Enter; abzacebis SeerTebis mizniT moaTavseT kursori pirveli abzacis bolos da gamoiyeneT Ri- laki Delete (abzacebis SeerTeba SesaZlebeli iqneba BackSpace Rilakis saSualebiTac, Tu kursors meore abzacis dasawyisSi moaTavsebT). savarjiSo: teqstur redaqtorSi akrifeT qvemoT mocemuli gancxadebis teqsti: saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros maswavlebelTa profesiuli ganviTrebis centris treningebis menejers (gvari, saxeli) q. Tbilisis X sajaro skolis maswavleblis (gvari, saxeli) gancxadeba msurs, gaviaro Tqven mier organizebuli treningebi „informaciul-sakomunikacio teqnologiebis sabazo kursi maswavleblebisTvis~. gTxovT, CamweroT aRniSnul trening-kursze monawileobis misaRebad. gvari, saxeli TariRi savarjiSo: akrefili gancxadebis teqsti qvemoT mocemuli nimuSis mixedviT ganalageT. saqarTvelos ganaTlebisa da mecnierebis saministros maswavlebelTa profesiuli ganviTrebis centris treningebis menejers (gvari, saxeli) q. Tbilisis X sajaro skolis maswavleblis (gvari, saxeli) g a n c x a d e b a msurs, gaviaro Tqven mier organizebuli treningebi „informaciul-sakomunikacio teqno- logiebis sabazo kursi maswavleblebisTvis“. gTxovT, CamweroT aRniSnul trening-kursze monawileobis misaRebad. gvari, saxeli TariRi rogor SevadginoT testebi maswavleblebi xSirad iyeneben testebs rogorc ganmsazRvreli, aseve ganmaviTarebeli Sefa- sebisTvis. testis mizani SeiZleba iyos moswavleTa susti da Zlieri mxareebis gamovlena, rac maswavle- bels imis gansazRvraSi daexmareba, Tu rogor unda warmarTos swavleba, ra unda Secvalos da raze gaamaxvilos yuradReba. aseve, SesaZloa, testis saSualebiT, mas gansakuTrebiT Zlieri 33
  • 34. moswavleebis gamovlena surdes; an tests ufro Semajamebeli xasiaTi hqondes, raTa mSoblebma maTi Svilebis moswrebis Sesaxeb sruli informacia miiRon. maswavleblebi umTavresad mza testebs iyeneben, Tumca zogjer maTi Sedgena Tavadve uwevT. testis Sedgena ar aris martivi, is bevri detalis gaTvaliswinebas moiTxovs. miuxedavad amisa, Tu ramdenime ZiriTad princips gaviTvaliswinebT, am saqmes gacilebiT advilad gavarTmevT Tavs. amjerad saswavlo miznebisa da testuri davalebebis Sesabamisobaze da sami sxvadasxva tipis testuri davalebis Seqmnaze gavamaxvilebT yuradRebas. testis Sedgenisas davalebebis sxvadasxva formats viyenebT, magaliTad: arCeviTpasuxiani davalebebi swori-mcdari dawyvileba/misadageba winadadebis dasruleba/carieli adgilebis Sevseba mokle pasuxi eses tipis testuri davaleba testuri davalebis formats saswavlo miznidan gamomdinare virCevT. saswavlo mizani testi- rebis mizanSi ar unda agverios. saswavlo mizani testis Sedgenamde gvaqvs gansazRvruli. yvela saswavlo mizani sxvadasxva dones Seesabameba: zogi ufro dabal kognitur SesaZleblobas zomavs, zogi maRals (blumis taqsonomia). magaliTad, saswavlo mizani SeiZleba iyos aseTi: moswavlem unda SeZlos im wiladebis gamravleba, romlebic klasSi ar gauvlia (gamoyenebis donis mizani). TiToeuli testuri davalebac sxvadasxva donisaa da ama Tu im saswavlo mizans emsaxureba. magaliTad, Tu moswavles aRmosavleT evropis qveynebis dedaqalaqebis gaxsenebas vTxovT, es SedarebiT dabali kognituri donis (codnis done) davaleba iqneba. Tu mas vTxovT, rom ga- arCios istoriuli faqtebi da avtoris mosazrebebi romelime teqstSi, es ukve SedarebiT ma- Rali kognituri donis (analizis done) amocana iqneba. zogierT saswavlo mizans erTze meti formatis testuri davaleba SeiZleba Seesabamebodes, zogierTs ki _ mxolod erT-erTi zemoT CamoTvlili davalebebidan. aRsaniSnavia, rom pirveli sami SedarebiT dabal, momdevno sami ki maRal kognitur unarebs zomavs. mniSvnelovania, maswavlebelma erTgvari balansi daicvas da sworad gansazRvros, rogori spe- cifikis davaleba unda airCios TiToeuli donis saswavlo miznisTvis, raTa adekvaturad Seafasos saswavlo procesis Sedegi. swori/mcdari am tipis davalebaSi mocemulia piroba, romelic sworia an mcdaria. moswavleebma unda aRniS- non, sworia igi Tu mcdari. waikiTxeT davaleba da SemoxazeT Sesabamisi aso. 1. Saqris miReba iwvevs adamianis wonaSi momatebas. `s~ `m~ 2. galaqtion tabiZem sicocxle TviTmkvlelobiT daasrula. `s~ `m~ aseTi davalebis Seqmnisas aucileblad gaiTvaliswineT, rom davalebaze pasuxi calsaxa unda iyos. aseve, instruqciaSi zustad unda miuTiToT, ra unda aRniSnon moswavleebma. piroba maqsimalurad martivad da mokled unda iyos Camoyalibebuli (grZeli piroba ufro Znelad gasaazrebelia). warmodgenil davalebaSi pirvel kiTxvaze pasuxi ar aris calsaxa, radgan Saqris miReba yovelTvis ar iwvevs wonaSi momatebas. amitom codnis Sefaseba aseTi davalebiT SeuZlebelia. meore davalebaze ki pasuxi calsaxaa, Sesabamisad, es davaleba ukeTaa SerCeuli. 34
  • 35. dRe 2 swori/mcdari tipis davalebis dadebiTi mxare is aris, rom mis Sesrulebas cota dro sWirdeba. maswavlebels ki SeuZlia esa Tu is Tema sakmaod farTod moicvas. Tumca am tipis davalebebs uaryofiTi mxarec aqvs. maTi SesrulebisTvis saWiro drois gan- sazRvra sakmaod rTulia. SeiZleba aseTi SemTxveva moxdes: maswavlebelma 100-kiTxviani testi Seadginos da moswavleebs ufro cota dro misces, vidre testis Sevsebas sWirdeba. is moswav- leebi, romlebic mis Sevsebas daiwyeben da yvela kiTxvis wakiTxvas ver moaswreben, ufro nakleb qulas miiReben, vidre isini, romlebic pasuxebs kiTxvebis waukiTxavad Semoxazaven da davalebas bolomde Seasruleben. garda amisa, unda moveridoT iseTi sityvebis gamoyenebas, romlebic moswavles swori pasu- xebis gamocnobaSi daexmareba. magaliTad, sityvebi: `yvela~, `yovelTvis~, `arasdros~, `SeuZ- lebeli~... umTavresad iseT pirobebSia mocemuli, romlebic mcdaria. `zogjer~, `xSirad~, `rogorc wesi...~-s Semcveli piroba ki, ZiriTadad, sworia. zogadad, mcdari pirobis Semcvel davalebebSi diskriminacia (davalebis diskriminacia gu- lisxmobs, ramdenad SeuZlia mas ganasxvavos moswavleebi masalis codnis donis mixedviT) ufro maRalia, amitom SesaZlebelia testis Sedgenisas 10-15 %-iT meti mcdari pirobis gamoyeneba. zogjer maswavleblebi specialurad Txzaven kiTxvebs moswavleTa dasabnevad. aseTi kiTxvebi araa rekomendebuli dabali donis kognituri unarebis Sesamowmeblad. maTi gamoyeneba SeiZ- leba maRali donis kognituri unarebis, mag., kritikuli azrovnebis Sesafaseblad. dasawyvilebeli/Sesabamisobis davalebebi: moswavlem unda daadginos Sesabamisoba, magaliTad, simboloebsa da maT mniSvnelobebs, cne- bebsa da ganmartebebs, adamianebsa da maT saqmianobebs Soris. aseT davalebebSi gvaqvs ori sveti, romlebic Seicavs erTmaneTTan dakavSirebul sityvebs, frazebs, cifrebs Tu simboloebs. moswavleebs swored maT dawyvilebas vTxovT. davalebis instruqciis Sedgenisas, moswavleebs SeiZleba sTxovoT, rom swori pasuxebi erTmaneTs xazebiT daukavSiron, Tumca gasworebisas es saqmes gagirTulebT da bevr dros waiRebs. amitom sjobs, miuTiToT, rom sityvebs Sesabamisi asoebi miaweron. magaliTad: daawyvileT qvemoT mocemuli gamogonebebi maT gamomgoneblebTan. meore svetis Sesabamisi aso miuTiTeT pirvel svetSi mocemuli gamogonebis bolos. TiToeuli saxeli da gamogoneba gamoiyeneT erTxel. I II 1. eleqtro naTura ___ a) iohan gutenbergi 2. samedicino Termometri ___ b) aleqsandre beli 3. sabeWdi manqana ___ g) tomas edisoni 4. sayofacxovrebo telefoni ___ d) tomas alburti e) uilber vraiTi d) benjamen fraklini gaiTvaliswineT, rom Tu orive svetSi erTi da imave raodenobis sityvebsa Tu frazebs Camo- werT, swori pasuxebis gamocnobis Sansi izrdeba. amitom sasurvelia, meore svetSi ori an sami pasuxiT meti SeitanoT. aseve, instruqciaSi unda daakonkretoT, SesaZlebelia Tu ara sityve- bis ramenjerme gamoyeneba. Tu romelime svetSi SedarebiT grZeli frazebia, isini pirvel svetSi moaTavseT, meore svetSi ki ufro mokle teqstebi SeitaneT. moswavleebi nakleb dros daxarjaven, Tu jer ufro vrcel teqsts waikiTxaven da Semdeg mokle teqsts Tvals swrafad gaayoleben. 35
  • 36. arCeviTpasuxiani davalebebi aseTi davalebebi yvelaze popularulia, Tumca maT dabal klasebSi naklebad iyeneben. am SemTxvevaSi, davalebis piroba SesaZloa kiTxvis saxiT iyos Camoyalibebuli, an arasrul wina- dadebas, maTematikur davalebas da a.S. warmoadgendes. mas aucileblad unda axldes ramde- nime savaraudo pasuxi: erTi swori pasuxi da e.w. distraqtorebi, anu araswori pasuxebi. imisaTvis, rom aseTi davaleba teqnikurad gamarTuli iyos: 1. sasurvelia, asarCevi pasuxebis raodenoba ar iyos oTxze meti an naklebi; 2. araswori pasuxebi(distaraqtorebi) ise unda SearCioT, rom isini swor pasuxebs hgavdes da ar iyos absurduli; 3. Tu kiTxvis savaraudo pasuxebi aris wlebi, rekomendebulia maTi qronologiurad dalageba. sxva SemTxvevaSi, pasuxebis dalageba rekomendebulia anbanis mixedviT; 4. dauSvebelia, rom davalebis pirobaSi raime miniSneba iyos. magaliTad, Tu kiTxvis oTxi asarCevi pasuxidan erT-erTi pasuxia `Tavisufali radikalebi~, pirobaSi ar SeitanoT sit- yva `Tavisufali~. amgvari tipis davalebebiT SeiZleba gaizomos SedarebiT maRali donis kognituri unarebi. magaliTad: waikiTxeT piroba da SemoxazeT swori pasuxis Sesabamisi aso: eqimisTvis saavadmyofo igive, rac _ a) kriminalisTvis cixe b) fexburTis gulSematkivrisTvis stadioni g) bavSvisTvis skola d) profesorisTvis universiteti. am SemTxvevaSi, moswavlem unda icodes, Tu ra mimarTebebi arsebobs sityvebs Soris. zogadad, aseTi davalebebis dadebiTi mxare isaa, rom ufro meti masalis Semowmeba SeiZleba nakleb droSi. Tumca mas uaryofiT mxarec aqvs: rTulia, Seamowmo iseTi maRali donis kognituri unarebi, rogoricaa kritikuli azrovnebis, analizis unari. aseve, Tu moswavles sakiTxis raRac nawili esmis da swor pasuxs ver gamoicnobs, is nawilobriv Sefasebas ver miiRebs. rogorc wesi, aseT davalebaSi moswavle araswor pasuxebSi qulas ver iRebs, Tumca mas araferi akldeba. aris iseTi SemTxvevebic, roca araswor pasuxSi moswavles qulas akleben. msgavs strategias maSin mimarTaven, roca surT, rom swori pasuxis SemTxveviT gamocnobis Sansi maqsimalurad Seamciron. gansazRreT testis mizani gansazRvreT, romel saswavlo mizans/ miznebs afasebs testi CamoayalibeT zusti instruqciebi moswavleTaTvis gansazRvreT, ra dro unda gamoyoT testis Sesasruleblad sofio gorgoZe, Jurnali `maswavlebeli~, #1, 2010 weli. saSinao davaleba: moamzadeT sagnobrivi testi romelime konkretuli klasisaTvis. 36
  • 37. gTxovT, daweroT patara zomis furclebze da gadasceT mwvrTnels: 3 ram, rac damamaxsovrda treningze ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ 2 SekiTxva, romelzec minda miviRo pasuxi ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ 1 nebismieri saxis komentari ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ 37
  • 38. 38
  • 39. dRe 3. teqstur redaqtorSi muSaoba gagrx eleba . ( ) failebi da saqaRaldeebi _ 3 saaTi trening-dRis gaxsna misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dRis/modulis Sefasebis baraTebis mimo- xilva (10 wT.) saSinao davalebis mimoxilva (5 wT.) mocemuli treningis amocanebi/Sedegebi (5 wT.) saxelmZRvaneloSi miTiTebuli kiTxvaris Sevseba (5 wT.) teqsturi redaqtori Word (D-GP-IP) teqstis formatirebis saSualebebi, teqstis fragmentis amoWra da kopireba, teq- stis Senaxva, Senaxuli dokumentis gaxsna, axali dokumentis Seqmna (40 wT.) praqtikuli savarjiSoebis Sesruleba saxelmZRvanelos mixedviT (25 wT.) aqtiuri leqcia failebis da saqaRaldeebis Sesaxeb (D-GP-IP) moqmedebebi failebsa da saqaRaladeebze (moniSvna, gadatana, saxelis gadarqmeva, waSla, aRdgena) (20 wT.) praqtikuli savarjiSoebis Sesruleba saxelmZRvanelos mixedviT (20 wT.) aqtiuri leqcia failis tipebis Sesaxeb (docx, doc, odt, pdf) praqtikuli muSaoba (20 wT.) trening-dRis daxurva saSinao davalebis micema (5 wT.) Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.) gaixseneT da SeavseT. waikiTxeT marcxena svetSi moTavsebuli mosazreba. dafiqrdiT, eTanxmebiT Tu ara mas. gaakeTeT aRniSvna (a niSani) Sesabamis svetSi. mosazreba diax ara 1. Microsoft Word teqsturi dokumentis Seqmnisa da srulfasovnad formatireba/redaqtirebisTvis gamoiyeneba. 2. Writer teqsturi dokumentis Seqmnisa da srulfasovnad formatireba /redaqtirebisaTvis gamoiyeneba. 3. Rilaki Font size gansazRvravs Sriftis dasaxelebas. 4. dokumentSi teqstis moniSvna SesaZlebelia mxolod Tagvis meSveobiT. 5. moniSnuli teqstis daxra xdeba RilakiT 39
  • 40. teqstis fragmentis amoWra da kopireba gacvlis buferis saSualebiT teqstis fragmentis dasakopireblad an amosaWrelad, moniSneT sasurveli teqsti, ZiriTadi menius (Home) gacvlis buferSi (clipboard) airCieT Rilaki Tu teqstis kopireba gsurT, an Tu teqstis amoWra gsurT. daayeneT kursori teqstSi im adgilas, sadac moniSnuli teqstis kopireba an gadatana gsurT da gacvlis buferis panelze daawkapuneT Rilakze praqtikuli rCevebi! teqstis dasakopireblad (an amosaWrelad) da gadasatanad SegiZliaT isargebloT klaviSTa kombinaciiT: Ctrl+C _ moniSnuli teqstis fragmentis kopireba; Ctrl+X _ moniSnuli teqstis fragmentis amoWra; Ctrl+V _ teqstis fragmentis Casma. dakopirebuli (an amoWrili) obieqti kompiuteris gamorTvamde (an axali obieqtis kopirebam- de/amoWramde) rCeba gacvlis buferSi. markireba da numeracia markirebuli an danomrili siis Sesaqmnelad moniSneT is elemen- tebi, romlebis danomrvac gsurT da gaaaqtiureT brZaneba Home/ Paragraph/Numbering danomrili siis Seqmnis SemTxvevaSi, an Home/ Paragraph/Bullets markirebuli siis Seqmnis SemTxvevaSi. 40
  • 41. dRe 3 siisTvis axali formatis Sesaqmnelad dialogur fanjaraSi unda airCioT brZaneba Define New Number Format (danomrvis axali formatis gansazRvra) an Define New Bullets (markirebis axali formatis gansazRvra). praqtikuli rCevebi! gaxsovdeT, rom siis elementebi SeiZleba iyos mxolod abzacebi. simboloebis Casma teqstSi iseTi simbolos Casasmelad, romelic klviaturaze ar aris, Casmis meniuSi (Insert) airCieT simboloebis qvemeniu (Symbols). gamosul fanjaraSi ufro xSirad gamoyenebadi simboloebia mocemuli. Tu sasurveli simbolo am fanjaraSi ar aris, daawkapuneT Rilakze More Symbols. ekranze gamoCndeba dialoguri fan- jara, sadac SegiZliaT SearCioT sasurveli simbolo. teqnikuri simboloebis Casasmelad Font velSi miuTiTeT Srifti Symbol, suraTebis simbolo- ebisaTvis ki Sriftebi: Windings, Windings2, Windings3. praqtikuli rCevebi! qarTul SriftiT teqstis akrefisas SesaZlebelia winadade- bis pirveli aso icvlebodes an qrebodes. es niSnavs, rom wina- dadebis pirveli simbolos didi asoTi dabeWdvis reJimia ga- aqtiurebuli. misi gamorTva SesaZlebelia Insert/Symbols/more symbols brZanebiT. gamosul dialogur fanjaraSi gaaaqti- ureT avtomaturi Secvlis Rilaki (AutoCorrect). am fanjraSi gamorTuli unda iyos Semdegi brZanebebi: Capitalize first letter of sentences _ winadadebis pirveli simbolos avtomaturi Secvlis CarTva/gamorTva teqstSi. Capitalize first letter of table winadadebis pirveli simbolos avtomaturi CarTva/gamorTva cxrilSi. 41
  • 42. dokumentis Senaxva/damaxsovreba Tu gsurT, rom Tqven mier Seqmnili dokumenti momavalSic gamoiyenoT, igi failis saxiT unda SeinaxoT kompiuterSi. failis Tavdapirveli Senaxvisas gamoiyeneba swrafi wvdomis panelis Save Rilaki an Office menius Save brZaneba. ukve arsebuli (Senaxuli) failis sxva saxeliT, sxva misamarTze an sxva formatiT Sesana- xad gamoyeneba Office menius Save As brZaneba. dokumentis Sesanaxad daawkapuneT office meniuze da SearCieT brZaneba Save As. Save As… brZanebaze Tagvis kursoris mitanisas qvemenius CamonaTvali gamoC- ndeba: Word Document _ faili Seinaxeba Word 2007-is formatiT (*.docx) Word Template _ faili Seinaxeba Sab- lonad (*.dot) Word 97-2003 Document _ faili Se- inaxeba Word 2003-is formatiT (*.doc) imisaTvis, rom Tqven mier Senaxuli dokumenti gaixsnas MS Office 1997-2003 versiebSi, aseve linuqsis operaciuli sistemis teqstur redaqtorSi OpenOffice Writer, Tagvis maCvenebeli unda daawkapunoT brZanebaze Word 97-2003 Document. gamosul fanjaraSi miuTiTeT failis saboloo misamarTi, daaw- kapuneT fanjris marjvena mxares brZanebaze Desktop, xolo velSi File name miuTiTeT failis (do- kumentis) saxeli. sasurvelia, do- kumentis saxeli Sinaarsidan ga- momdinare SearCioT. es momaval- Si mis moZebnas gagiadvilebT. mas Semdeg, rac dokuments sasurvel saxels da misamarTs SeurCevT, daawkapuneT amave fanjris Rilak- ze Save. Tqven mier Senaxuli do- kumenti daideba samuSao magida- ze (Desktop). 42
  • 43. dRe 3 failis gaxsna Senaxuli failis gasaxsnelad gaaaqtiureT brZaneba Office/Open da airCieT sasurveli faili. axali dokumentis Seqmna axali dokumentis gasaxsnelad gaaaqtiureT Office/New brZaneba. gamosul dialogur fanjaraSi SearCieT Blank Document (sufTa dokumenti) da daawkapuneT Rilakze Create. savarjiSo: Tqven mier momzadebuli sagnobrivi testi akrifeT da kompiuteris samuSao magidaze SeinaxeT. failebi da saqaRaldeebi informaciis erTobliobas, romelic Cawerilia diskze da romelsac saxeli aqvs, faili (File) ewodeba. failebze muSaobis gaadvilebis mizniT SesaZlebelia maTi katalogizacia da saqaRaldeebSi moTavseba. saqaRaldesac aqvs saxeli. masSi SegviZlia rogorc failebis, aseve qvesaqaRaldeebis ganTav- seba. saqaRaldis Seqmna saqaRaldis Sesaqmnelad, samuSao magidis cariel adgilas Tagvis marjvena Rilakze davawkapunoT da gamosul konteqstur me- niuSi avirCioT brZaneba New/Folder. samuSao magidaze gaCndeba saqaRalde. klaviaturaze avkrifoT saqaRaldis saxeli, mag., skola da davafiqsiroT igi Tagvis marcxena Rilakze dawkapunebiT, an klaviaturis Enter-klaviS- ze daWeriT. analogiurad SegviZlia Sevqm- naT qvesaqaRalde saqaRaldeSi. saqaRaldis daTvaliereba SesaZlebelia am saqaRaldeze orjer dawkapunebiT. 43
  • 44. praqtikuli rCevebi! gaxsovdeT, rom kompiuterSi Cawerili failis adgilmdebareoba aisaxeba misamarTis velSi (Address); ar SeiZleba erTi da imave misamarTze ori erTnairi dasaxelebis saqaRaldis Seqmna. failis gadatana saqaRaldeSi erTi saqaRaldidan sxva saqaRaldeSi an sxva diskze failebis gadatana SesaZlebelia Sualeduri mexsierebis, anu buferis gamoyenebiT. amisaTvis: 1. movniSnavT Sesabamis obieqts (faili, saqaRalde); 2. moniSnul obieqtebs amovWriT (an davakopirebT) konteqstu- ri meniudan2 _ Cut (an Copy) brZanebis SerCeviT; 3. vxsniT sasurvel saqaRaldes, sadac amoWrili (an dakopi- rebuli) obieqtis Casma gvsurs; 4. obieqts sasurvel saqaRaldeSi vsvamT konteqsturi meniu- dan Paste brZanebis arCeviT. praqtikuli rCevebi! ramdenime failis an saqaRaldis mosaniSnad gamoiyeneT Ctrl klaviSi; gaxsovdeT, rom saqaRaldis gadatanis an dakopirebis dros misi SigTavsic gadaadgildeba. failis an saqaRaldis saxelis Secvla Tu saqaRaldis an failis saxeli ar gakmayofilebT, SegiZliaT SecvaloT igi. Sesabamis obi- eqtze Tagvis erTxel daWeriT moniSneT saWiro saqaRalde an faili, konteqstur meniuSi ga- aaqtiureT brZaneba Rename, akrifeT sasurveli saxeli da daadastureT Enter klaviSiT. SeniSvna: failebsa da saqaRaldeebze amave moqmedebebis Sesruleba (saxelis gadarqmeva, gada- tana, waSla, da a.S.) SesaZlebelia saqaRaldis fanjris meniudanac, an saqaRaldis fanjaraSi marcxniv moTavsebuli damxmare panelis saSualebiT File and Folder Tasks. failebis da saqaRaldeebis waSla failis an saqaRaldis wasaSlelad moniSneT wasaSleli obieqti. 1. konteqstur meniuSi airCieT brZaneba De- lete; 2. gamosul dialogur fanjaraSi Confirm File Delete waSlis brZaneba daadastureT Yes Ri- lakze dawkapunebiT. 2 konteqsturi meniu _ Sesabamis obieqtze mausis marjvena Rilakze dawkapunebiT miRebuli meniu. 44
  • 45. dRe 3 saqaRalde `urna~ (RECYCLE BIN) waSlili failebis da saqaRaldeebis droebiT Sesanaxad gamoiyeneba saqaRalde Recycle Bin, romelic samuSao magidazea moTavsebuli. nebismier dros SesaZlebelia Recycle Bin saqaRal- deSi arsebuli obieqtis aRdgena, anu im adgilas dabruneba, saidanac waSaleT. waSlili obieqtebis aRsadgenad SeasruleT Semdegi moqmedebebi: 1. orjer dawkapunebiT gaxseniT Recycle Bin; 2. waSlili failis an saqaRaldis aRsadgenad konteqsturi meniudan airCieT brZaneba Restore. Recycle Bin-is mTlianad gasasufTaveblad konteqsturi meniudan airCieT brZaneba Empty Re- cycle Bin. amave brZanebebis Sesruleba SesaZlebelia Recycle Bin saqaRaldis Recycle Bin Tasks menius saSualebiT. praqtikuli rCevebi! gaxsovdeT, rom failis an saqaRaldis aRdgena moxdeba im misamarTze, romlidanac waSaleT. Tu gsurT obieqtis waSla ise, rom is sanagve yuTSi ar moxvdes, moniSnuli obieqtebi unda waSaloT Shift+Delete klaviSTa kombinaciiT. savarjiSo: 1. Tqven mier Seqmnil saqaRaldes gadaarqviT saxeli, daarqviT Tqveni gvari da saxeli. 2. samuSao magidaze SeqmeniT saqaRalde _ saxeli.gvari (saxelis nacvlad dawereT Tqveni saxe- li, xolo gvaris nacvlad Tqveni gvari). Tqven mier akrefili da Senaxuli sagnobrivi testi gadaitaneT aRniSnul saqaRaldeSi. 3. waSaleT Tqven mier Seqmnili saqaRalde (gvari.saxeli) da Semdeg aRadgineT is. 45
  • 46. 4. SeqmeniT 5 saqaRalde, daarqviT maT saxelebi (1,2,3,4,5), moniSneT erTdroulad da waSaleT. aRadgineT mxolod me-3 da me-4 saqaRaldeebi. gaasufTaveT nagvis yuTi. 5. SeqmeniT 3 saqaRalde, daarqviT maT saxelebi (1,2,3). TiToeul saqaRaldeSi SeqmeniT sam- sami qvesaqaRalde saxelebiT: 1-Si: 1.1; 1.2; 1.3 me-2-Si: 2.1; 2.2; 2.3 me-3-Si:3.1; 3.2; 3.3 6. qvesaqaRaldeebi: 1.1; 2.1; 3.1 gadaitaneT saqaRlde 1-Si. 7. qvesaqaRaldeebi 1.2; 2.2; 3.2 gadaitaneT saqaRalde 2-Si. 8. qvesaqaRaldeebi 1.3; 2.3; 3.3 gadaitaneT saqaRalde 3-Si. failis tipebi failis tipis gasarCevad unda daakvirdeT mis gafarToebas, romelic, rogorc wesi, wertilis Semdeg iwereba da 2-4 simbolosgan Sedgeba. failis tipis codna imisTvis gWirdebaT, rom gansazRvroT: SesaZlebelia Tu ara misi gaxsna/amuSaveba Tqvens kompiuterSi da gWirdebaT Tu ara amisaTvis specialuri programa. suraTze mocemulia 3 erTi da igive faili saxelwodebiT „failis tipebi“, magram gansxvave- buli gafarToebebiT. pirveli failis gafarToebaa docx, romelsac misi Sesaferisi programa Microsoft Office Word 2007 gaxsnis. 46
  • 47. dRe 3 meore failis gafarToebaa doc, romelsac gaxsnis programa Microsoft Office Word 2003. mesame fails, romlis gafarToebaa odt, gaxsnis programa Linux openoffice.org. internetSi umeteswilad gavrcelebulia teqsturi, grafikuli, foto, audio3 da video fai- lebi. zogierTi maTgani kompresirebulia da misi gafarToebaa zip, an rar. orive maTgani speci- aluri programis meSveobiT gaixsneba: ZIP compression da WinRAR, romlebic specialurad unda iyos dainstalirebuli Tqvens kompiuterSi. internetSi yvelaze gavrcelebuli grafikuli failebi jpg da gif gafarToebiTaa mocemuli. audio failebidan ufro xSiria mp3, aseve wmv da wma. teqstur failebs, MS Word programaSi Seqmnili doc gafarToebis garda, xSirad SexvdebiT e.w. pdf-formatSi. am SemTxvevaSi, eleqtro- nuli informaciis redaqtireba SeuZlebelia. mis wasakiTxad Tqvens kompiuterSi dainstali- rebuli unda iyos programa Adobe Acrobat Reader. failis tipebi da maTTvis Sesaferisi programebi Doc Microsoft Office Word 2003 document file Docx Microsoft Office Word 2007 document file teqsturi faili Txt MS Office/Word Pad pdf Adobe Acrobat Reader odt Linux openoffice.org document file. eleqtronuli Xls Microsoft Office Excel spreadsheet file cxrilebi ods Linux openoffice.org calc spresdsheet file Xlsx Microsoft Office Excel 2007 spreadsheet file saprezentacio ppt Microsoft Office PowerPoint Presentation file faili pptx Microsoft Office PowerPoint 2007 Presentation file odt Linux openoffice.org Presentation file veb faili html Hyper Text Markup Language file JPEG, JPG foto faili Gif, Microsoft Office Picture Viewer/Windows Explorer/Paint Tif Mp3 Windows Media Player audio faili Mp4 Windows Media Player Wav Windows Media Player video faili Avi Windows Media Player Mpg4 Quick Viewer 3 audio faili _ xmovani faili. 47
  • 48. saSinao davaleba: gaimeoreT/srulyaviT wina saSinao davaleba (SeqmeniT saqaRalde da SeinaxeT sagnobrivi testi). 48
  • 49. gTxovT, daweroT patara zomis furclebze da gadasceT mwvrTnels: 3 ram, rac damamaxsovrda treningze ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ 2 SekiTxva, romelzec minda miviRo pasuxi ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ 1 nebismieri saxis komentari ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ _____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ ____________________________________________________________________________________ 49
  • 50. 50
  • 51. dRe 4. internetis gamoyeneba profesiuli miznebisTvis _ 3 saaTi trening-dRis gaxsna misalmeba, wina treningis gaxseneba da trening-dRis Sefasebis baraTebis mimoxilva (10 wT.) mocemuli treningis amocanebi/Sedegebi (5 wT.) saSinao davalebis mimoxilva (10 wT.) saxelmZRvaneloSi miTiTebuli kiTxvaris Sevseba (5 wT.) internetis gamoyeneba profesiuli miznebisTvis mini-diskusia `risTvis gvWirdeba interneti?~ (5 wT.) aqtiuri leqcia prezentaciis gamoyenebiT `ra aris interneti?~ (10 wT.) D-GP-IP internet-brauzerebi, veb-gverdis struqtura, navigacia, samisamarTo sistema (20 wT.) saganmanaTleblo resursebi internetSi praqtikuli muSaoba (40 wT.) saZiebo servisi Zieba sityvis, sityvaTa erTobliobis, enis mixedviT (10 wT.) D-GP-IP-internetidan teqsturi da media-elementebis4 gadmowera kompiuterSi (10 wT.) praqtikuli muSaoba (25 wT.) trening-dRis daxurva saSinao davalebis micema (5 wT.) Sefasebis baraTebis Sevseba (10 wT.) gaixseneT da SeavseT. waikiTxeT marcxena svetSi moTavsebuli mosazreba. dafiqrdiT, eTanxmebiT Tu ara mas. gaakeTeT aRniSvna (a niSani) erT-erT ujraSi. mosazreba diax ara 1. failis pirveladi Senaxvis SemTxvevaSi gamoiyeneba panelis Save Rilaki an Office menius Save brZaneba. 2. ukve arsebuli failis sxva saxeliT, sxva misamarTze, an sxva formatiT Sesanaxad gamoiyeneba Office menius Save As brZaneba. 3. informaciis erTobliobas, romelic Cawerilia diskze da romelsac saxeli aqvs, faili (File) ewodeba. 4. saqaRaldis gadatanis an kopirebis dros ar gadaadgildeba saqaRaldis SigTavsi. 5. waSlili failebis da saqaRaldeebis aRdgena saqaRalde Recycle Bin-dan SeuZlebelia. 4 media-elementi _ suraTi, audio faili an video klipi. 51