Ondernemerschap de eerstelijn
in
Acute zorgmoet
weg bUhuisarts'
ln hetjongsterapport de denktank
van SPACE eenpleidooi
Public staat
voormeer andere
en vormen samenwerkingde eerstelijnszorg.
van in
Initiatiefnemer
Steven Waal
de vertelterover.
E R I CB A S S A N T
n d e r n e m e r s c h a pn d e e e r -
i meer autonomie moeten krijgen",vertelt procent van de diabetespatiëntenen de
ste lijn komt moeizaamvan De Waal. Sinds enige tijd maakt hij zich specialistnegentig procent. Nu is dat an-
de grond. Stroperigheiden sterk voor maatschappelijk ndernemen.
o dersom.
e il a n d j e s c u l t u ud o m i n e r e n .
r Hij zoekt een middenweg tussen de kei- E e n a n d e r o p v a l l e n di n i t i a t i e fi s H e t H u i s -
Dat is zorgelijk want de pa- harde commercievan de vrije markt en de artsenteam in West-Brabant waar 36 zelf-
tiënt heeft steeds vaker chronische zorg, centrale aanbodsturingdoor de overheid. standige huisartsensamenwerkenop het
complexe zorg aan huis en preventie no- Vandaar een pleidooi voor ondernemer- gebied van preventie en de zorg voor pa-
dig. Professionalshebben daar te wei- "Ondernemer-
schap in de publieke sector. tiënten met COPDen diabetes2.
nig oog voor. Dat zegt adviseurStevende schapin de eerstelijn moet meer aandacht Maar deze initiatievenzijn nog uitzonde-
W a a ln a a r a a n l e i d i n g a n h e t r a p p o r tv a n
v krijgen. Het ís zo vanzelfsprekend dat nie- ringen, vertelt De Waal. "Veel huisartsen
zijn denktank Public SPACE dat ongeveer m a n d z i c h e r d r u k o v e r m a a k t .O o k d e b e - blijven op een traditionelemanier werken.
tegelijk met dit nummer van Zorgvisiever- roepsgroepen niet. Dat is niet terecht. Ze zijn niet pro-actief. Ze wachten tot de
schijnt. De voormalige bestuursvoorzitter Economischezelfstandigheid en het bij- patiënten bij hen komen. In feite is dit de
van de Boer & Croon Group is gespeciali- b e h o r e n d e n d e r n e m e r s c h a k u n n e ne e n
o p manier werken uit de jaren vijftig van de
seerd in de publieke sector. Enkelejaren aanjagerzijn van innovatieÍ vorige eeuw.Wienu een huisartsenpraktijk
geleden was hij voorzitter van de PvdA- overneemt,is geneigd om zijn dag op de-
commissieGezondheidszorg. Uitzonderingen z e l f d em a n i e r i n t e d e l e n a l s z i j n v o o r g a n -
V o o r a l s n o gz i j n d e o n d e r n e m e n d ei n i t i a - g e r : ' sm o r g e n ss p r e e k u u e n ' s m i d d a g sd e
r
Middenweg tieven op één hand te tellen. In het Acade- afspraken. Maar alsje opschaalten bijvoor-
Het thema is actueel na een recente aan- mischGezondheidscentrum Hoensbroek- in beeld met drie huisartsenbent, kun je de
v a r i n g t u s s e n m i n i s t e rK l i n k v a n V o l k s g e - Noord leveren vijftig personeelsleden in taken zo verdelendat je een van drieën op
zondheid en huisartsenvereniging
LHV.Uit a l l e r l e id i s c i p l i n e s o r g : h u i s a r t s e nj,e u g d -
z huisbezoekgaat. Je kunt meer specialise-
een rapport van de Inspectievoor de Ge- artsen,psychologen,maatschappelijk
wer- ren en meer tijd steken in het monitoren
zondheidszorg lijktdat huisartsen lecht
b s kers, fysiotherapeuten, verloskundigen van chronischepatiëntení
bereikbaar
zijn. De eerstelijn hapert. en nog veel meer. De verhouding onder-
ln Konsen en uitdogingen voor onderne- l i n g i s g e l i j k w a a r d i gD e a n d e r ed i s c i p l i n e s
. Geisoleerdeoplossingen
merschop door prc- geven de huisarts Dewaalvindt het ondernemerschap de bij
fessionals de eet-
in ,Jg geen zeggenschap huisartsenmatig ontwikkeld,terwijl tand-
mOgt SamgnWgfkinq
stelihizorg,komt De over hun werk, artsen, fysiotherapeutenen apothekeÍs
w"ál r"i een visie. en samenhan9 raar ze erkennen daarop het eerste gezicht weg meetij-
wet
"De eerste |tn staat finanCieel belOngn' wel de centrale rol ken te weten.Tochkomen ook zij niet ver-
steedsmeerin de be- die de huisarts in- derdan een geiloleerdantwoord op nieu-
langstelling.Het kabinet legt de nadruk neemt.Het centrum heeft meer diagnosti- we ontwikkelingen. 'Vanuit de eerstelijn
op preventie de Centra
en voorJeugden scheapparaten huisdan gebruikelUk
in in worden weinig gemeenschappelijke ant-
Gezin terwijl de cuÍatieve zorg verder li- de eerstelijn. Dit leidt ertoe dat het cen- woorden geformuleerd. ledereen zoekt
beraliseert.Tegelijk zeggen steeds meer trum meer zorg in de wijk levert in plaats vooral aansluitingbij de medisch specia-
deskundigendat we af moeten van bu- van in het ziekenhuis (substitutie). be-
Zo list in dezelfdekolom. De tandartszoekt
reaucratische sturingen dat professionals handelde jaargeleden huisartstien
tien de aansluiting de kaakchirurg, fysiothe-
bij de
22 zoRcvrsrE MAcAZTNE
nummer 10 / oktober2008 www.zorgvisie.nl

rapeut bij de orthopeed en de verloskun-
dige bij de gynaecoloog.Maar met deze
kleinschaligheid zijn ze niet opgewas-
sen tegen de grote organisaties om hen
heení Dat blijkt volgens De Waal bijvoor-
beeld uit de strijd die de apothekersmo-
menteel voeren met de zorgverzekeraars.
Ze dreigen het onderspitte delven.En dat
geldt ook voor de zelfstandiggevestigde
psychologenen psychotherapeuten.
Hij wijst erop dat de financiëleprikkelsge-
richt zijn op verrichtingen.Daardoorzijn
taken als preventie en casemanagement
"Je
financieel niet aantrekkelijk. moet sa-
m e n w e r k i n ge n s a m e n h a n g i n a n c i e eb e -
f l
l o n e n .N u s t u i t e np r o f e s s i o n a lo p a l l e r l e i
s
b e p e r k i n g e na l s h e t g a a t o m h e t o r g a n i -
serenvan ketenzorg.Beleidsmakers
moe-
ten dat doorbrekendoor bijvoorbeeldhet
STEVENDE WAAL VAN DENKTANKPUBLICSPACE:,DE
POORTWACHTERSFUNCTIE
STAAT MAAR OP
NOG OVEREIND,
c a s e m a n a g e m e n tr o n d i n d i v i d u e l e p a - A N D E R E E B I E D E N R E I G E N U I S A R T S EIN G E H A A L D T E O R D E N '
G D H N W
t i ë n t e n t e b e l o n e n o f d e o p r i c h t i n gv a n
een samenwerkingsverband financie- te
ren." Voor de huisartsenziet hij tal van moge- d u i d e l i j k z i j n , b i j v o o r b e e l dd o o r d e h u i s -
E e n a n d e r p r o b l e e m i s d e i n v l o e dv a n d e lijkheden voor ondernemerschap, voor arts daar verantwoordelijkvoor te maken.
m e d e d i n gn g s r e g e l sK l e i n s c h a l i g p r a k t i j -
i . e eigen initiatief."Er zijn vier thema's voor En misschien welvoor meer:"Zaken om de
ken die gezamenlijkwillen optrekken,wor- privaat professioneel ondernemerschap patiënt heen die wellicht niet rechtstreeks
den door de Nederlandse ededingings- M v a n h u i s a r t s e n : e c h r o n i s c h ee n o u d e -
d de zorguitvoeringraken,maar wel het wel-
autoriteit strenger beoordeeld dan grote renzorgaan huis,preventie,substitutieen bevindenen de kansop genezingbeïnvloe-
i n s t e l l i n g e n .S a m e n w e r k i n gs m o e i l i j ke n
" i de poortwachters-en vertrouwensfunctie. d e n . " e na n d e r k n e l p u n ti s d e a c h t e r s t a n d
E
f u s i e sz i j n g e m a k k e l i j kM a a r g e l u k k i gk a n
. Het is geen vijf voor twaalf. De poortwach- bij de invoering van nieuwe technologie-
samenwerkenook via een netwerk waar- tersfunctiestaat nog altijd overeind,maar en zoalshet elektronischpatiëntendossier.
i n v e r s c h i l l e n d eu n c t i e se l k a a ra a n v u l l e n .
f o p d e a n d e r e g e b i e d e nz i e j e d a t h u i s a r t - En "last but not least"noemt hij de ondui-
Het is tegenwoordig niet nodig fysiek bij s e n i n g e h a a l d r e i g e nt e w o r d e n .
d d e l i j k h e i d v e r d e r o l v a n d e h u i s a r t sn d e
o i
elkaarte gaan zitten of tot een organisatie K i j k n a a r i n s t e l l i n g e ni n d e o u d e r e n z o r g a c u t ez o r g . " Y o o r e t p u b l i e ki s o n d u i d e l i j k
h
toe te treden." die met initiatievenkomen in de eerstelijn. wat de eerstelijnszorg kan leverenop het
Bijvoorbeeld met behulp van domotica.Bij gebied van acute zorg.Waarga je naartoe
Eigeninitiatief Z o r g p a l e ti n B a a r ne n S o e s ti s e e n d e m o n - a l sj e k i n d m i d d e n i n d e n a c h tv a n d e t r a p
Het is volgens De Waal ook niet nodig om stratiewoningingerichtmet sensorenvoor valt? Naarde huisarts, e huisartsenpostd
v o l g e n se e n a a n b o d g e s t u u r d e l a u w d r u k -
b m e n s e nm e t d e m e n t i e .A l s e e n c l i ë n t v a l t , o f l i e v e rg e l i j k n a a r h e t z i e k e n h u i s ? a a r
D
planning overal in het land geïntegreerde wordt een meldkamer van de thuiszorg is veel verwarring over.Met als gevolg dat
g e z o n d h e i d s c e n t ria t e r i c h t e n .I n A l m e r e
n gebeld en niet de huisarts.Over zo'n ont- mensen steedsvaker meteen naar het zie-
zijn per wijk gezondheidscentra ingericht w i k k e l i n g m o e t e n h u i s a r t s e nt o c h g a a n k e n h u i s a a n .D a n k u n j e b e t e rz e g g e n : e
g d
waar de artsen en andere hulpverleners nadenken."Ook de zorgverzekeraars zijn acute zorg hoort niet meer bij de huisarts
i n l o o n d i e n s tw e r k e n , a a n g e s t u u r dd o o r actieí zoals Menzis met zijn eigen huis- t h u i s , m a a r b i j h e t z i e k e n h u i sH u i s a r t s e n -
.
een grootschalige thuiszorgorganisatie. Er artsenpraktijken. ziekenhuizenkomen
En posten kunnen beter opgaan in de afdelin-
.:.'] is ruimte voor vrije keuze door patiënten, met initiatieven in het voor- en natraject gen SpoedeisendHulpÍ O
e
maar nieuwe bewoners van de stad krij- v a n h u n b e h a n d e l i n g e nD a a r n a a sp r o b e -
. t
?
gen nadrukkelijk het dichtstbijzijnde ge- ren nieuwkomerseen positiete verwerven, > Klik op de cover van het oktobernum-
_ z o n d h e i d s c e n t r u m a n g e r a d e nD e W a a li s
a . zoalsde organisatieSOS-arts. mer op www.zorgvisie.nl. Hier vindt
geen voorstandervan deze aanpak.Hij wil u het rapport Kansen en uitdagin-
= het aan de professionals
overlaten de sa- Acute zorg gen voor ondernemerschap door
a-
: menwerking vorm te geven. "Veel profes- D e W a a l z i e t e e n a a n t a lk n e l p u n t e ni n d e professionals in de eerstelijnszorg als
a sionalshebben eigen praktijken.Het staat eerste lijn waarop een duidelijk antwoord download.
J
c h a a k s p h u n b e l a n g e no m v a n b o v e n a fi n
o moet komen omdat de zorg niet goed is
4
a
:l te grijpení geregeld. De regie in de ketenzorg moet
www.zorgvisie.nl zoRcvrsrE MAcAzrNËnummer 1O/ oktober2008 23