Tablice - rezimi obrade

1. Veleučilište u Slavonskom Brodu
399/416
PRILOZI
Prilog 1 Preporučene brzine rezanja i posmaka
Samo u nedostatku podataka proizvođača alata o brzinama rezanja, mogu se
uporabiti sljedeće tablice.
Tablica 30.1.1 Brzina rezanja i posmak pri glodanju za HSS glodala
Materijal obratka
Brzina
rezanja vc
Posmak fz mm/okr/oštrici
Utorna (vretenasta) glodala – promjer alata, mm Čeona glodala
m/min < 6 < 12 12 – 25 >25 > 40
Ugljični čelik 25 - 32 0,012 0,025 0,075 0,1 0,1 – 0,3
Legirani čelik 13 - 18 0,01 0,025 0,05 0,075 0,1 – 0,3
Alatni čelik (700 N/mm2) 18 - 25 0,01 0,025 0,05 0,05 0,075 – 0,25
Alatni čelik (1400 N/mm2) 5 - 17 0,01 0,025 0,05 0,05 0,075 – 0,2
Opružni čelik 5 - 13 0,012 0,025 0,05 0,05 0,075 – 0,2
Nehrđajući čelik (austen.) 10 - 25 0,012 0,025 0,05 0,075 0,12 – 0,25
Nehrđajući čelik (marten.) 18 0,012 0,025 0,05 0,075 0,05 – 0,15
Bakar 70 0,02 0,05 0,1 0,125 0,1 – 0,5
Olovna bronca 50 – 70 0,025 0,05 0,1 0,125 0,1 – 0,5
Fosforna bronca 40 – 50 0,025 0,05 0,075 0,1 0,075 – 0,3
Aluminij čisti 180 – 300 0,03 0,075 0,1 0,125 0,12 – 0,5
Legure aluminija 60 – 150 0,025 0,05 0,075 0,1 0,1 – 0,35
Sivi lijev 18 – 25 0,012 0,025 0,075 0,1 0,1 – 0,4
Lijevano željezo (EN-GJL-250) 13 0,012 0,025 0,05 0,075 0,1 – 0,3
(EN-GJS-600) 5 0,012 0,025 0,05 0,05 0,05 – 0,2
Tablica 30.1.2 Režim obrade pri glodanju za utorna glodala iz tvrdog metala
ISO
ozn.
Materijal
obratka
Tip
operacije
ap ae
Vc (m/min) Posmak (mm/zubu) za alat Ø Br.
zubi
MG TiCN AlTiN 3 6 9 12 16 19 25
N
Legure Al
Utor .5×d 1×d 107 168 168 .020 .038 .056 .076 .094 .119 .152
2
Gruba 1×d .5×d 137 198 198 .025 .051 .076 .102 .127 .152 .203
Završna 1.5×d .01×d 168 229 229 .025 .051 .076 .102 .127 .152 .203
Legure Cu
Utor .5×d 1×d 84 107 107 .015 .030 .046 .064 .076 .099 .127
2
Gruba 1×d .5×d 91 122 122 .020 .038 .056 .076 .094 .119 .152
Završna 1.5×d .01×d 107 137 137 .023 .043 .066 .089 .114 .139 .178
K Sivi lijev
Utor .5×d 1×d 61 107 107 .010 .018 .028 .038 .048 .058 .076
2 i 4
Gruba 1×d .5×d 76 122 122 .013 .025 .038 .051 .064 .076 .102
Završna 1.5×d .01×d 91 137 137 .018 .038 .056 .076 .096 .114 .152
P
Niskougljični
čelik < 38 HRC
Utor .5×d 1×d 76 84 91 .013 .025 .038 .051 .064 .076 .102
2 i 4
Gruba 1×d .5×d 84 91 99 .015 .031 .046 .064 .079 .094 .127
Završna 1.5×d .01×d 91 99 107 .018 .038 .056 .076 .096 .114 .152
Srednjeugljični
čelik i alatni
čelici < 38 HRC
Utor .5×d 1×d 69 76 84 .013 .025 .038 .051 .064 .076 .102
2 i 4
Gruba 1×d .5×d 76 84 91 .015 .031 .046 .064 .079 .094 .127
Završna 1.5×d .01×d 84 91 99 .018 .038 .056 .076 .096 .114 .152
K
Lako obradivi
nehrđajući čelik
Utor .5×d 1×d 61 76 76 .007 .018 .028 .038 .048 .058 .076
2 i 4
Gruba 1×d .5×d 76 84 84 .013 .025 .038 .051 .064 .076 .102
Završna 1.5×d .01×d 91 99 99 .015 .031 .046 .064 .079 .096 .127
Srednje
obradivi
nehrđajući čelik
Utor .5×d 1×d 61 69 76 .006 .013 .019 .025 .031 .038 .051
2 i 4
Gruba 1×d .5×d 76 84 91 .008 .018 .028 .038 .048 .056 .076
Završna 1.5×d .01×d 91 99 107 .010 .023 .036 .046 .058 .069 .091
MG – sitnozrnati tvrdi metal. Za duge alate smanjiti posmak za 20 %.

2. Programiranje CNC strojeva Mladen Bošnjaković, Antun Stoić
400/416
Tablica 30.1.3 Brzina rezanja pri tokarenju uz uporabu pločica iz presvučenog tvrdog metala
Materijal obratka Operacija ap, mm vc, m/min f, mm/okr Mat. alata
Ugljični čelik
Gruba obrada
3 – 5
2 – 3
180 – 200
200 – 250
0.3 – 0.4
0.3 – 0.4
P10 – P20
Završna obrada 0.2 – 0.5 250 – 280 0.1 – 0.2
P01 – P10
Tokarenje navoja 124 – 125 korak navoja
Izrada žljebova 90 – 110 0.08 – 0.2
Legirani čelik
Gruba obrada 3 – 4 150 – 180 0.3 – 0.4
P10 – P20
Završna obrada 0.2 – 0.5 200 – 250 0.1 – 0.2
Izrada žljebova 70 – 100 0.08 – 0.2
Lijevano željezo
150 HB
Gruba obrada 3 – 4 200 – 250 0.3 – 0.5
K10 – K20
Završna obrada 0.2 – 0.5 250 – 280 0.1 – 0.2
Izrada žljebova 100 – 125 0.08 – 0.2
Aluminij
Gruba obrada 2 – 4 400 – 1000 0.3 – 0.5
K10
Završna obrada 0.2 – 0.5 700 – 1600 0.1 – 0.2
Izrada žljebova 350 – 1000 0.1 – 0.2
Bronca
Gruba obrada 3 – 5 150 – 300 0.2 – 0.4
K10
Završna obrada 0.2 – 0.5 200 – 500 0.1 – 0.2
Izrada žljebova 150 – 200 0.1 –0.2
Nehrđajući čelik
Gruba obrada 2 – 3 150 – 180 0.2 – 0.35 P10 – P20
Završna obrada 0.2 – 0.5 180 – 200 0.1 – 0.2 P01 – P10
Izrada žljebova – 90 – 0.15 P10 – P20
Napomena: Parametre režima obrade treba prilagoditi obliku i radijusu vrha pločice te stvarnim uvjetima rezanja.
Tablica 30.1.4 Režim izrade središnjeg gnijezda uz primjenu HSS alata
Tablica 30.1.5 Režim izrade središnjeg gnijezda uz primjenu HSS alata s presvlakom od TiCN

3. Veleučilište u Slavonskom Brodu
401/416
Tablica 30.1.6 Režim izrade središnjeg gnijezda uz primjenu alata od tvrdog metala s presvlakom od
TiAlN
Tablica 30.1.7 Režim obrade pri bušenju za svrdla iz HSS materijala, hlađenje izvana
Tablica 30.1.8 Režim obrade pri bušenju za svrdla iz HSS materijala, hlađenje kroz svrdlo

4. Programiranje CNC strojeva Mladen Bošnjaković, Antun Stoić
402/416
Tablica 30.1.9 Režim obrade pri bušenju za tvrdometalna puna svrdla (3xd, 5xd, 8xd, 12xd)
Tablica 30.1.10 Režim obrade pri bušenju za svrdla sa izmjenjivim pločicama iz tvrdog metala

5. Veleučilište u Slavonskom Brodu
403/416
Tablica 30.1.11 Brzina vrtnje i posmak pri zabušivanju HSS zabušivačima
Napomena: Pri primjeni HSS zabušivača s presvlakama brzine rezanja su nešto veće.
Tablica 30.1.12 Brzina vrtnje i posmak pri zabušivanju tvrdometalnim zabušivačima
Napomena: Pri primjeni tvrdometalnih zabušivača s presvlakama brzine rezanja su nešto veće.
Tablica 30.1.13 Brzina rezanja i posmak pri upuštanju za upuštala iz HSS materijala

6. Programiranje CNC strojeva Mladen Bošnjaković, Antun Stoić
404/416
Tablica 30.1.14 Brzina rezanja i posmak pri razvrtanju za razvrtala iz HSS materijala
Tablica 30.1.15 Brzina rezanja i posmak pri razvrtanju za razvrtala iz tvrdog metala

7. Veleučilište u Slavonskom Brodu
405/416
Tablica 30.1.16 Brzina rezanja pri urezivanju navoja
Izvor: Commet [13]

8. Programiranje CNC strojeva Mladen Bošnjaković, Antun Stoić
406/416
Prilog 2 Standardni metrički navoj ISO 68‐1:1998, ISO 262:1998 ISO 724:1993
Nazivna
veličina
ISO M
Promjer
d=D
Korak
p
Radijus
(R1)
korijena
Promjer
d2=D2
Promjer korijena Dubina navoja Promjer
provrta
za navoj
vijka
d3
matice
D1
vijka
h3
matice
H1
1,00 1,00 0,25 0,036 0,838 0,693 0,729 0,153 0,135 0,75
1,40 1,40 0,30 0,043 1,205 1,032 1,075 0,184 0,162 1,10
2,00 2,00 0,40 0,058 1,740 1,509 1,567 0,245 0,217 1,60
2,20 2,20 0,45 0,065 1,908 1,648 1,713 0,276 0,244 1,75
2,50 2,50 0,45 0,065 2,208 1,948 2,013 0,276 0,244 2,05
3,00 3,00 0,50 0,072 2,675 2,387 2,459 0,307 0,271 2,50
3,50 3,50 0,60 0,087 3,110 2,764 2,850 0,368 0,325 2,90
4,00 4,00 0,70 0,101 3,545 3,141 3,242 0,429 0,379 3,30
4,50 4,50 0,75 0,108 4,013 3,580 3,688 0,460 0,406 3,80
5 5 0,80 0,115 4,480 4,019 4,134 0,491 0,433 4,20
6 6 1,00 0,144 5,350 4,773 4,917 0,613 0,541 5,00
7 7 1,00 0,144 6,350 5,773 5,917 0,613 0,541 6,00
8 8 1,25 0,180 7,188 6,466 6,647 0,767 0,677 6,80
9 9 1,25 0,180 8,188 7,466 7,647 0,767 0,677 7,80
10 10 1,50 0,217 9,026 8,160 8,376 0,920 0,812 8,50
11 11 1,50 0,217 10,026 9,160 9,376 0,920 0,812 9,50
12 12 1,75 0,253 10,863 9,853 10,106 1,074 0,947 10,20
14 14 2,00 0,289 12,701 11,546 11,835 1,227 1,083 12,00
16 16 2,00 0,289 14,701 13,546 13,835 1,227 1,083 14,00
18 18 2,50 0,361 16,376 14,933 15,394 1,534 1,353 15,50
20 20 2,50 0,361 18,376 16,933 17,294 1,534 1,353 17,50
22 22 2,50 0,361 20,376 18,933 19,294 1,534 1,353 19,50
24 24 3,00 0,433 22,051 20,319 20,752 1,840 1,624 21,00
27 27 3,00 0,433 25,051 23,319 23,752 1,840 1,624 24,00
30 30 3,50 0,505 27,727 25,706 26,211 2,147 1,894 26,50
33 33 3,50 0,505 30,727 28,706 29,211 2,147 1,894 29,50
36 36 4,00 0,577 33,402 31,093 31,670 2,454 2,165 32,00
39 39 4,00 0,577 36,402 34,093 34,670 2,454 2,165 35,00
42 42 4,50 0,650 39,077 36,479 37,129 2,760 2,436 37,50
45 45 4,50 0,650 42,077 39,479 40,129 2,760 2,436 40,50
48 48 5,00 0,722 44,752 41,866 42,857 3,067 2,706 43,00
52 52 5,00 0,722 48,752 45,866 46,587 3,067 2,706 47,00
56 56 5,50 0,794 52,428 49,252 50,046 3,374 2,977 50,50
60 60 5,50 0,794 56,428 53,252 54,046 3,374 2,977 54,50
64 64 6,00 0,866 60,103 56,639 57,505 3,681 3,248 58,00
68 68 6,00 0,866 64,103 60,639 61,505 3,681 3,248 62,00
* Promjer provrta za navoj odnosi se na postupak urezivanja i glodanja navoja
r=0,1443ˑp
d2=d‐0,6495ˑp
d3=d‐1,2269ˑp
D1=d‐1,0825ˑp
H=0,86603ˑp
h3=0,61343ˑp

9. Veleučilište u Slavonskom Brodu
407/416
Promjer provrta pri izradi navoja s finim korakom postupkom urezivanja i
glodanja
Promjer provrta pri izradi standardnog navoja postupkom uvaljivanja
Tolerancije provrta pri izradi navoja uvaljivanjem
Nazivna
veličina
Nazivna
veličina
Promjer provrta
(mm)
Promjer provrta
(mm)
Promjer jezgre matice (mm)
6H min 6H max
Promjer jezgre matice (mm)
6H min 7H max
Korak navoja Tolerancija promjera provrta