SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 21
Downloaden Sie, um offline zu lesen
1
ARALING PANLIPUNAN III
(Effective and Accessible Secondary Education)
MODYUL 20
NEO-KOLONYALISMO
BUREAU OF SECONDARY EDUCATION
Department of Education
DepEd Complex, Meralco Avenue
Pasig City
2
MODYUL 20
NEO-KOLONYALISMO
Tatalakayin sa modyul na ito ang mga sangkap ng sistemang neo-kolonyalismo;
mga programang ginamit na instrumento upang patatagin ang neo-kolonyalismo at ang
epekto sa mga bansang sinakop at pinagsasamantalahan nito.
May tatlong araling inihanda para sa inyo sa modyul na ito:
Aralin 1: Ang Pamamaraan o sangkap ng Sistemang Neo-kolonyalismo
Aralin 2: Mga Instrumentong Ginamit o Uri ng Neo-kolonyalismo upang makamit
ang Nais nito;
Aralin 3: Ang Epekto ng Neo-kolonyalismo sa mga Bansang Nasakop nito.
Pagkatapos mong pag-aralan ang modyul, inaasahang magagawa mo ang mga
sumusunod:
1. Maipapaliwanag ang tunay na kahulugan at Layunin ng sistemang Neo-
kolonyalismo;
2. Mabibigyang puna ang mga anyo o instrumentong ginamit upang makamit ang
nais nito;
3. Masusuri ang epekto ng Neo-kolonyalismo sa pangkalahatang kalagayan ng
papaunlad at di-maunlad na bansa; at
4. Maipapahayag ang sariling damdamin tungkol sa bagong uri ng pananakop.
Handa ka na ba? Subukan mong sagutin ang mga sumusunod na tanong. Huwag
kang mangamba sa pagsagot. May mga tulong sa pag-aaral na inihanda para sa iyo.
3
PANIMULANG PAGSUSULIT:
I. Panuto: Itambal ang hanay A sa hanay B.
Isulat ang titik sa patlang.
A B
_____1. Foreign Debt a. Imperyalistang bansa
_____2. Surplus b. Bagong uri ng pagsasamantala
_____3. Kapitalismo sa mahihirap na bansa
_____4. Komunismo c. Institusyong itinayo ng
_____5. Foreign Aid 120 pribadong kompanya
_____6. Ekonomiyang Hapon d. Panahong isinilang ang
_____7. World War II neo-kolonyalismo
_____8. ADELA e. Ang lumusob sa bansang Asya
_____9. Neo-kolonyalismo f. Tulong pang-ekonomiya
_____10. USA at RUSYA g. Unyon Sobyet
_____11. IMF/World Bank h. USA
_____12. Debt Trap i. Natitirang kagamitang militar
_____13. Hapon j. Pag-utang sa mayayamang bansa
_____14. Pilipinas k. Nagsagawa ng neo-kolonyalismo
_____15. Neo l. Produktong banyaga
_____16. Underdeveloped m. Uri ng neo-kolonyalismo
_____17. Base Militar n. Anyo ng neo-kolonyalismo
_____18. Ideolohiya o. Biktima ng neo-kolonyalismo
_____19. Hamburger p. Nangangahulugang bago
_____20. Mayayamang bansa q. Papaunlad na bansa
r. Maunlad na bansa sa Asya
s. Hindi makaahon sa utang
t. Britten Woods Twins
4
ARALIN 1
ANG PAMAMARAAN O SANGKAP NG SISTEMANG NEO- KOLONYALISMO
Pagnarinig mo ang salitang Neokolonyalismo, ano ang sumasagi sa iyong isipan?
Tinatalakay dito ang talong Paraan o Sangkap ng Sistemang Neo-Kolonyalismo.
Pagkatapos mong pag-aralan ang mga paksa sa araling ito, ikaw ay inaasahang:
1. Makapagsusuri ng mga dahilan na walang tunay na kalayaan sa mga bagong silang na
bansa pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig; at
2. Maipaliliwanag ang mga Pamamaraan o sangkap ng sistemang neo-kolonyalismo.
Gawain 1: Pag-isipan Mo!
Tukuyin ang mga bansang ipinakikilala sa larawan sa tulong ng mga
bandila.
1. _____________________________________________
2. _____________________________________________
3. _____________________________________________
4. _____________________________________________
5. _____________________________________________
6. _____________________________________________
7. _____________________________________________
Sila ang tinatawag na Group of Seven
5
Ang Pamamaraan ng Neo-kolonyalismo
Pagkatapos ng ikalawang Digmaang Pandaigdig, lumitaw ang makabagong uri ng
pananakop upang mapanatili ang kanilang kapangyarihan, ito ay ang neo-kolonyalismo at
interbensyon.
Ang neo-kolonyalismo ay nangangahulugan ng bago at ibang uri ng pagsasamantala
sa mahihirap na bansa.
Sa pag-aaral ng agham-pampulitika, ang neo-kolonyalismo ay patungkol sa
pananatili ng kontrol ng isang dating kolonyalista. Ito ay sa pamamagitan ng mas
malumanay at patagong (subtle) pamamaraan at pagmamanipula sa isang bansa. Layunin
nitong patatagin ang pamumuhunan, pigilin ang pagkamit ng tunay na kalayaan, at kunin
ang mas malaking kita mula sa negosyo. Palakasin pa nito ang imperyalismo sa usaping
pang-ekonomiya, pulitika, ideolohiya, at militar na paninindigan ng isang bansa.
Isa sa maituturing na pinakamahalagang sangkap ng sistemang neo-kolonyalismo
ay ang pagkakaroon nito ng makabagong pamamaraan para sa pagluluwas ng
pamumuhunang industriyal at pinansyal. Kabilang dito ay ang pagbuo ng iba’t ibang uri ng
lipunan at kumpanya, pandaigdigan at pampribadong pondo, pagkakaroon ng mga
korporasyon at konsoryum (samahan ng mga namumuhunan), pagsisiguro ng
pamumuhunan, paglalaan ng mga pautang na makakatulong hindi lamang sa
nangangailangan kundi magbibigay rin ng sapat na tubo para sa magpapahiram, at iba pa.
Ang mga imperyalista ay nakatuon sa kita ng kapital na kanilang inilagay sa mga
negosyo ng papaunlad ng mga bansa. Ang mga kumpanya ng langis ang kadalasang
kumikita ng malaki lalo na sa kanlurang Asya, Venezuela, Cambodia, Argentina, Brazil,
Bolivia, at Aprika. Isa pang pamamaraan ay ang pagluluwas ng puhunan sa pamamagitan
ng paggawa ng mga internal at pribadong kumpanya upang makagawa ng konsorsyum at
makakuha ng mas magandang kundisyon sa negosyo sa papaunlad na mga bansa.
Halimbawa nito ay ang Atalantic Community Development Group for LATIN America
(ADELA) na itinayo ng 120 pribadong kumpanya at mga bangko ng kanlurang Europa,
USA, Canada at Hapong na ang layunin ay magbibigay ng pondo sa mga bansang Brazil,
Ecuador, Nicaragua at Chile.
6
Ang neo-kolonyalismo ay isang uri ng suliraning pampulitika at pang-ekonomiya na
ang lahat ng estado mayaman at mahirap ay maaring masangkot.
Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman
A. Ipaliwanag ang mga sumusunod na tanong:
1. Ano ang kahulugan ng neokolonyalismo at anu-ano ang mga
pinakamahalagang sangkap ng sistemang ginamit nito? __________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
2. Anu-anong bansa ang nagsagawa ng neo-kolonyalismo at ano ang tunay na
layunin nila? ____________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
_______________________________________________________________
B. Makikita sa ibaba ang mga pangalan ng iba’t ibang bansa. Pangkatin mo ang mga
ito sa dalawa. Una, mga bansang mayayaman o makapangyarihan at ikalawa mga
bansang mahirap o papaunlad pa lamang.
Unang Pangkat Ikalawang Pangkat
1. 1.
2. 2.
3. 3.
4. 4.
5. 5.
Aling pangkat ang nagsagawa ng neo-kolonyalismo? Ano ang kanilang katangian?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
USA, Japan, Pilipinas, Cambodia, Kenya, Great Britain, France,
Laos, Pakistan, Australia
7
Tandaan Mo!
Lumitaw ang mga makabagong uri ng pananakop pagkatapos ng
Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ito ay itinuturing na “neo-
kolonyalismo”.
Ang neo-kolonyalismo ay nangangahulugan ng bago at ibang uri ng
pagsasamantala sa mahihirap na bansa. Ito ay ipinapakita sa tatlong paraan:
• Ang mga mamamayam ng bagong layang estado ay sinasamantala at inaapi ng
kanilang sariling mga pinunong nasusuhulan na ngayon, umaabuso sa
kapangyarihan at nagpayaman ng kanilang mga sarili.
• Ang ekonomiya ng mga bansang umuunlad ay patuloy na pinangingibawan
• ng mayayamang bansa at mga kumpanyang multinasyonal.
• Ang bagong layang mga estado ay nagsasagawa ng mga pananalakay at
nagdaragdag ng teritoryong pag-aari ng ibang mga bansa
Gawain 3: Paglalapat
Isulat at ipaliwanag ang mga sumusunod na katanungan:
1. Paano pinapalaganap ang neo-kolonyalismo? _________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Mayroon bang naitulong ang kolonyalismo sa bansa? ___________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
8
ARALIN 2
MGA INSTRUMENTONG GINAMIT O URI NG NEO-KOLONYALISMO
Sa araling ito, tatalakayin ang mga instrumentong ginagamit at uri ng neo-
kolonyalismo upang lalong epektibo ang pananakop ng mga mayayamang bansa tulad ng
sa larangan ng ekonomiya at kultural
Matapos ang araling ito, inaasahan na iyong:
1. Masusuri ang mga instrumentong ginamit ng neo-kolonyalismo upang makuha
nito ang nais sa malalayang bansa; at
2. Matatakay ang mga kondisyong napapaloob bago magbigay ng pang-
ekonomiyang at pampulitikang tulong ang mga mayayamang bansa.
Gawain 1: Pag-isipan Mo!
Bago ka magsimula ng aralin, subukin mo kung makikilala mo ang nasa larawan.
World Bank
1. Ano ang mahalagang ginagampanan niya sa pagpapalaganap ng neo-kolonyalismo?
2. Ano ang tunay na layunin niya sa pagbibigay ng tulong sa mga mahihirap na bansa?
9
Mga Instrumento O Uri ng Neo-kolonyalismo
Ang mga instrumentong ginamit ng neo-kolonyalismo upang makuha nito ang gusto
sa malalayang bansa ay kinabibilangan ng mga uring pang-ekonomiya at pangkultura.
May mga pagkakataong ginamit din ang militar at ang mga pailalim na gawain ng mga
institusyong pang-espiya.
1. Ekonomiko- napalaganap ito sa pamamagitan ng kunwaring tulong tungo sa
pagpapaunlad kalagayang pangkabuhayan ng bansa, ngunit sa katotohanan ay
nakatali na ang bansang tinutulungan sa patakaran at motibo ng bansang
tumutulong.
2. Kultural- sa anyong ito ay nabago ang ating pananaw sa mga bagay na likas na
angkin ng bansa. Dala ng mga ipinakilala ng mga dayuhan. Nagkaroon ng
pagbabago ang ating buhay. Higit na pinahahalagahan ang musika, palabas,
babasahin ng mga dayuhan.
Nagbigay ng masamang epekto sa mga Pilipino ang pagpapairal ng wikang Ingles
bilang wikang gagamitin sa mga paaralan. Itinuro ng kabihasnan at kasaysayan ng mga
Amerikano kaya napabayaan ang sariling kalinangan at maging ang sariling wika. Ang mga
ito ang ilan sa naging ugat upang magtaglay ang mga Pilipino ng kaisipang kolonyal na
pumupuri at dumarakila sa anumang bagay na gawa ng Estados Unidos at pagsasantabi
sa mga bagay na gawa sa sariling bayan. Bahagi rin ng neo-kolonyolistang kultural ang
pagpasok ng iba’t ibang pagkaing Amerikano na ngayo’y palasak na sa panlasang
Pilipino – hotdog, hamburger, at mansanas, na ipinagpalit na sa katutubong mga pagkaing
tulad ng kalamay, puto, latik, ginataan, bibingka at marami pang iba. Maging ang mga
pananaw ng mga Pilipino sa buhay ay nabahiran na rin ng imperyalismo. Naghangad
ang mga Pilipino ng pagkakaroon ng mga materyal na bagay na siyang batayan ng
katayuan sa lipunan. Sa pananaw ng mga katutubong pinunong pampulitika at pang
ekonomiya, nakauganay ang pambansang o pansariling nilang interes sa interes ng mga
neo-kolonyalista. Dahil dito, madaling impluwensyahan nitong huli ang una upang gawin
ang mga hakbang na nais nila.
10
Dayuhang Tulong o Foreign Aid
Ilang instrumento ng mga neo-kolonyalista ang napakaloob sa tinatawag na
dayuhang tulong (foreign aid) – pang-ekonomiya, pangkultura, at pangmilitar.
Sa Unang malas ay mga tulong na walang kondisyon, tulad ng pamimigay ng gatas
sa mga bata at pamamahagi ng libreng aklat ay may kapalit. Kung titingnan maigi, ang mga
tulong na ibinigay ng Estados Unidos ay napunta rin sa mga negosyanteng Amerikano.
Maging ang tulong militar ng Estados Unidos ay hindi rin libre. Ang ipinamimigay na mga
kagamitang militar ay mga surplus na lamang.
Dayuhang Pautang o Foreign Debt
Anumang pautang na ibigay ng International Monetary Fund (IMF/WORLD BANK) o
ng Estados Unidos ay laging may mga kondisyon. Isa na rito ang mga kondisyon. Kabilang
sa mga kondisyon ang pagbubukas ng ekonomiya sa dayuhang pamumuhunan at
kalakalan, pagpapababa ng halaga ng salapi at pagsasaayos ng sistema ng pagbubuwis.
Kung hindi sundin ang mga kondisyon, hindi makautang ang umuutang. Dahil dito, hindi rin
makaahon sa utang ang mahihirap na bansa. Debt trap ang itinawag dito.
Lihim na Pagkilos (Covert Operation)
Kung hindi mapasunod nang mapayapa, gumawa ng paraan ang mga neo-
kolonyalista upang guluhin ang isang pamahalaan o ibagsak ito nang tuluyan.
11
Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman
Tukuyin kung anong uri ng neo-kolonyalismo ang ipinakita ng mga sitwasyon.
_________1. Pinalaganap nang mayayamang bansa ang kanilang ideolohiya
pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig.
_________2. Nagpautang ang World Bank ng pera sa Pilipinas upang
masurpotahan ang pagsasaayos ng sistema ng edukasyon.
_________3. Maraming mga organization at embahada ang mga nag-alok ng
mga scholarship grant para mag-aral sa kanilang bansa.
_________4. Nagpadala ng mga sundalo ang bansang Amerika sa Pilipinas
upang supilin ang mga terorista.
_________5. Ang wikang Ingles ang siyang itinadhana at papairalin bilang
wikang gagamitin sa mga paaralan.
Tandaan Mo!
Ayon sa nabangit, masusuri natin ang neo-kolonyalismo sa
sumusunod:
• Ekonomiko- nagpapalaganap ito sa pamamagitan ng kunwaring
tulong tungo sa pagpapaunlad ng kalagayang pangkabuhayan ng
bansa, ngunit sa katotohan ay nakatali na ang mga bansang tinutulungan sa
patakaran at motibo ng bansang tumutulong.
• Kultural- sa anyong ito ay nabago ang ating pananaw sa mga bagay na likas na
angkin ng bansa. Dala ng mga ipinakilala ng mga dayuhan. Nagkaroon ng
pagbabago ang ating buhay. Higit na pinahahalagahan ang musika, palabas,
babasahin ng mga dayuhan.
Pang-Pulitika, Pang-ekonomiya, Pangkultural, Pangmilitar
12
Gawain 3: Paglalapat
A. Dapat bang tanggapin ang mga sumusunod, na mula sa mayamang
bansa?
Dapat Di-Dapat
1. Madalas na Pag-utang
2. Tulong teknikal
3. Produktong dayuhan
4. Tulong (gamot,pagkain)
5. Wikang dayuhan
6. Pelikulang dayuhan
7. Musikang dayuhan
8. Tulong military
B. Ipaliwanag kung kailan naging mali ang pagtanggap nito at kung papaano ito
maiwawasto.
___________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
13
ARALIN 3
ANG EPEKTO NG NEO-KOLONYALISMO SA MGA BANSANG SINAKOP NITO.
Sa araling ito, tatalakayin natin ang mga mabuti at di-mabuting epekto ng
neo-kolonyalismo sa mga bansang sinakop nito.
Gawain 1: Pag-isipan Mo!
Gumawa ng Talahanayan ng mabuti at di-mabuting epekto ng neo-kolonyalismo.
Mabuti Di- mabuti
1.
2.
3.
4.
5.
1.
2.
3.
4.
5.
Epekto ng Neo-kolonyalismo
Maraming naging epekto ang neo-kolonyalismo sa mga bansang sinakop at
pinagsamantalahan nito.
1. Over Dependence o Labis na Pagdepende sa Iba Malinaw na umasa ng labis
ang mga tao sa mga mayayamang bansa lalung-lalo na sa may kaugnayan sa
United States.
2. Loss of Pride o Kawalan ng karangalan Sanhi ng impluwensya ng mga dayuhan,
nabuo sa isipan ng mga tao na lahat ng galing sa kanluran ay mabuti at
14
magaling, na siyang dahilan kung bakit ang tao ay nawalan ng interes sa sariling
kultura at produkto.
3. Continued Enslavement o Patuloy na Pang-aalipin Totoo ngang ang mga
umuumlad na bansa ay malaya sa prinsipyo, ngunit sa tunay na kahulugan ng
salitang kalayaan, ang mga maliliit na bansa ay patuloy pa ring nakatali sa
malakolonyal at makakapitalistang interes ng kanluran. Ang lahat ng aspekto ng
kabuhayan ay kontrolado pa rin ng kanluran.
Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman
A. Gumawa ng talaan ng mga produktong yari sa Pilipinas at Produktong
galing sa ibang bansa.
Mga Produktong Yari sa:
A. Pilipinas
1. ________________________
2. ________________________
3. ________________________
4. ________________________
5. ________________________
B. Ibang bansa (imported)
1. ________________________
2. ________________________
3. ________________________
4. ________________________
5. ________________________
Ayon sa talahanayang ginawa mo, masasabi mo ba na ikaw ay biktima ng neo-
kolonyalismo? At Bakit? Ipaliwanag. ___________________________________________
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
C. Ipaliwang sa sagutang papel ang mga sumusunod na epekto ng neo-kolonyalismo:
1. Mananatili bilang isang agricultural country ang ating bansa.
2. Stop regulating the oil prices.
3. It’s better if you import more flour and eat more bread.
15
4. Start Tightening your belt.
D. Ipaliwanag sa sagutang papel ang mga sumusunod na tanong:
1. Paano nagsimula ang kaisipang kolonyal ng mga Pilipino?
2. Masasabi mo bang napabuti ang kalagayan ng mga Pilipino ngayon dahil sa neo-
kolonyalismo?
Tandaan Mo!
Ang epekto ng Neo-kolonyalismo ay ang mga sumusunod:
• Over Dependence o Labis na Pagdepende sa Iba – na ang ibig
sabihin na umasa ng labis ang mga tao sa mga mayayamang bansa.
• Loss of Pride o kawalan ng karangalan – sanhi ng impluwensya ng mga
dayuhan, nabuo sa isipan ng mga tao na lahat ng galing sa kanluran ay mabuti
at magaling.
• Continued Enslavement o Patuloy na Pang-aalipin- ang mga umuunlad na bansa
ay malaya sa prinsipyo, ngunit sa tunay na kahulugan ay nakatali pa rin sa
malakolonyal na interes ng kanluran.
Gawain 3: Paglalapat
Gumawa ng isang sanaysay. Pumili ng isa at talakayin.
1. “ Walang bansa ang Makapag-iisa.”
2. “ Ang sariling pagkakakilanlan ay nawawala dahil sa kulturang dayuhan”.
16
MGA DAPAT TANDAAN SA MODYUL NA ITO
Ngayong natapos mo na ang mga aralin sa modyul na ito, ano ang mahahalagang
kaalaman na dapat mong tandaan?
Ang neo-kolonyalismo ay isang anyo ng pananakop ng mga mayayaman at
makapangyarihang bansa. Ito ay hindi tuwirang pananakop.
Ang neo-kolonyalismo ay may dalawang uri: ang ekonomiko at kultural. Ang una ay
sa pamamagitan ng mga tulong at pautang na ipinagkaloob sa isang mahirap na
bansa. At ang kultural ay binubuo ng mga awit, palabas, babasahin at iba pa na
ipinagkakaloob ng mga dayuhan sa isang bansa.
Nakakaapekto ang neo-kolonyalismo sa kadahilang nagiging labis na palaasa ang
mga mahirap ng bansa at kadalasan nawawala sila ng karangalan. Patuloy na
inaalipin ang mga bansang maliliit dulot ng neo-kolonyalismo.
17
PANGHILING PAGSUSULIT:
I. Panuto: Upang matiyak ang mga natutunan sa aralin. Sagutan ang mga
sumusunod na gawain. Bilugan ang tamang sagot.
1. Mapayapang pananakop sa likod ng kunwaring malasakit.
A. Neo
B. Neo-kolonyalisno
C. Imperyalismo
D. Kolonyalismo
2. Ahensyang ginagamit upang maisakatuparan ng mga mayamang bansa ang kanilang
adhikain.
A. ADELA
B. IMF-WB
C. Marshall Plan
D. US Aid
3. Nanguna sa pagsuporta sa mga gawain ng mga Bansang Nagkakaisa.
A. Africa
B. Cambodia
C. Philippines
D. United States
4. Nawalan ng pagkakakilanlan dahil sa pagyakap sa mga bagay na gawa ng dayuhan.
A. Pagtangkilik ng sariling atin
B. Pagtangkilik ng produktong banyaga
C. Isipang kolonyal
D. Kolonyalismo
5. Lahat ng aspeto ng pamumuhay ay kontrolado ng dayuhan.
A. Continued Enslavement
B. Kultural
C. Kompetisyon
D. Tulong mula sa dayuhan
6. Mga bansang mahihirap ay kabilang sa:
A. Unang Daigdig
B. Ikalawang Daigdig
C. Ikatlong Daigdig
D. Mga bansang Asyano
18
7. Tulong pinansyal at pangkabuhayan ang balat kayo ng Uring ito.
A. Ekonomiko
B. Foreign Aid
C. Colombo Plan
D. US Aid
8. Ang pananakop ng malalakas na bansa upang matamo ang kayamana at
kapangyarihan ng isang bansa.
A. Neo-kolonyalismo
B. Imperyalismo
C. Komunismo
D. Sosyalismo
9. Higit ang pagpapahalaga sa mga palabas, musika, babasahin ng mga dayuhan.
A. Colonial mentality
B. Kultural
C. Ekonomiko
D. Political
10.Minana na produkto na galing sa ibang bansa.
A. Pagtangkilik ng sariling atin
B. Alliance for Progress
C. Loss of Pride
D. Peace Corps
11.Anyo ng neo-kolonyalismo na ang layunin ay ipalaganap ang ideolohiyang pang-
kabuhayan at politikal.
A. Nasyonalismo
B. Globalisasyon
C. Komunismo
D. Militarismo
12.Ang mga bansang kabilang sa tinatawag na group of Seven:
A. Africa at Nigeria
B. Estados Unidos at Grand Britanya
C. Pilipinas at Malasya
D. South at North Korea
13.Bahagi ng neo-kolonyalistang kultural ay ang pagpasok ng iba’t ibang pagkaing
Amerikano tulad ng:
A. bibingka at pinipig
B. hamburger at hotdog
C. ginataan at latik
D. kalamay at puto
19
14.Instrumento ng mga neo-kolonyalista ang pagkakaloob ng tulong pang-ekonomiya at
pangkultura.
A. Foreign Aid
B. Foreign Debt
C. Monetary Fund
D. Debt Trap
15.Isinilang ang neo-kolonyalismo matapos ang:
A. Digmaang China
B. Ikalawang Digmaang Pandaigdig
C. Digmaang Korea
D. Digmaang Alemanya
-
B. Isulat kung ang Pangungusap ay Tama o Mali
____1. Matatawag na malaya ang isang bansa kapag nagsasarili na ito sa
lahat ng aspeto ng pamumuhay.
____2. Sinasakop ang isang bansa kapag wala itong katatagan sa pulitika.
____3. Sinasakop lamang ang mahihirap na bansa.
____4. Ang mga tulong teknikal ng mayamang bansa ay may kaakibat na
kapalit.
____5. Sa neo-kolonyalismo, amg mayaman ay hindi maaring mabiktima
20
GABAY SA PAGWAWASTO:
PANIMULANG PAGSUSULIT
1. J
2. I
3. H
4. G
5. F
6. E
7. D
8. C
9. B
10.A
11.K
12.L
13.M
14.N
15.O
16.P
17.Q
18.R
19.S
20.T
ARALIN 1: ANG PAMAMARAAN O SANGKAP NG SISTEMANG NEO-OLONYALISMO
Gawain 1: Pag-isipan Mo!
1. Canada
2. France
3. Germany
4. Great Bratain
5. Italy
6. USA
7. Japan
Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman
Ang sagot ay maaring magkakaiba. Isangguni sa gurong tagapamahala ang iyong
sagot.
Gawain 3: Paglalapat
Ang sagot ay maaring magkakaiba. Isangguni sa gurong tagapamahala ang iyong
sagot.
21
ARALIN 2: MGA INSTRUMENTONG GINAMIT O URI NG NEO-KOLONYALISMO
UPANG MAKAMIT ANG NAIS NITO
Gawain 1: Pag-isipan Mo!
Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman
Gawain 3: Paglalapat
ARALIN 3: ANG EPEKTO NG NEO-KOLONYALISMO SA MGA BANSANG NASAKOP
NITO.
Gawain 1: Pag-isipan Mo!
Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman
Gawain 3: Paglalapat
PANGHULING PAGSUSULIT
A.
1. B
2. B
3. D
4. C
5. A
6. C
7. A
8. B
9. B
10.C
11.B
12.B
13.B
14.A
15.A
B.
1. T
2. M
3. M
4. T
5. M

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIGIKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIGeliasjoy
 
ANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
ANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIGANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
ANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIGJenny_Valdez
 
AP7-Q3-ARALIN1-IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMO AT KOLONYALISMO SA SILANGAN AT...
AP7-Q3-ARALIN1-IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMO AT KOLONYALISMO SA SILANGAN AT...AP7-Q3-ARALIN1-IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMO AT KOLONYALISMO SA SILANGAN AT...
AP7-Q3-ARALIN1-IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMO AT KOLONYALISMO SA SILANGAN AT...MaryJoyTolentino8
 
unang yugto ng imperyalismong kanluranin
unang yugto ng imperyalismong kanluraninunang yugto ng imperyalismong kanluranin
unang yugto ng imperyalismong kanluraninMary Grace Ambrocio
 
Araling Panlipunan Grade 8 - Third Quarter Module
Araling Panlipunan Grade 8 - Third Quarter ModuleAraling Panlipunan Grade 8 - Third Quarter Module
Araling Panlipunan Grade 8 - Third Quarter ModuleJhing Pantaleon
 
GRADE 8 : IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANIN
GRADE 8 : IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANINGRADE 8 : IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANIN
GRADE 8 : IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANINJt Engay
 
Ang silangan at timog silangang asya sa transisyonal at makabagong panahon
Ang silangan at timog silangang asya sa transisyonal at makabagong panahonAng silangan at timog silangang asya sa transisyonal at makabagong panahon
Ang silangan at timog silangang asya sa transisyonal at makabagong panahonCris Zaji
 
Aralin 13 : MGA IDEOLOHIYA, COLD WAR, AT NEOKOLONYALISMO
Aralin 13 : MGA IDEOLOHIYA, COLD WAR, AT NEOKOLONYALISMOAralin 13 : MGA IDEOLOHIYA, COLD WAR, AT NEOKOLONYALISMO
Aralin 13 : MGA IDEOLOHIYA, COLD WAR, AT NEOKOLONYALISMOSMAP_G8Orderliness
 
Kolonyalismo at imperyalismo sa silangan at timog silangang asya
Kolonyalismo at imperyalismo sa silangan at timog   silangang asyaKolonyalismo at imperyalismo sa silangan at timog   silangang asya
Kolonyalismo at imperyalismo sa silangan at timog silangang asyaJared Ram Juezan
 
Q3 AP 8 - Pag-usbong ng Nasyonalismo sa Europa at Iba't-ibang Bahagi ng Daigd...
Q3 AP 8 - Pag-usbong ng Nasyonalismo sa Europa at Iba't-ibang Bahagi ng Daigd...Q3 AP 8 - Pag-usbong ng Nasyonalismo sa Europa at Iba't-ibang Bahagi ng Daigd...
Q3 AP 8 - Pag-usbong ng Nasyonalismo sa Europa at Iba't-ibang Bahagi ng Daigd...PaulineMae5
 
Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya
Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang AsyaKolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya
Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang AsyaJared Ram Juezan
 
Araling Asyano Learning Module - Third Quarter
Araling Asyano Learning Module - Third QuarterAraling Asyano Learning Module - Third Quarter
Araling Asyano Learning Module - Third Quarter南 睿
 
Ang ikalawang yugto ng imperyalismo at kolonyalismo
Ang ikalawang yugto ng imperyalismo at kolonyalismoAng ikalawang yugto ng imperyalismo at kolonyalismo
Ang ikalawang yugto ng imperyalismo at kolonyalismoNoemi Marcera
 
Banghay aralin sa araling panlipunan 7
Banghay aralin sa araling panlipunan 7Banghay aralin sa araling panlipunan 7
Banghay aralin sa araling panlipunan 7Crystal Mae Salazar
 
Unang Yugto ng Kolonyalismo
Unang Yugto ng KolonyalismoUnang Yugto ng Kolonyalismo
Unang Yugto ng Kolonyalismojennilynagwych
 
neo-kolonyalismo by michelle e.
neo-kolonyalismo by michelle e.neo-kolonyalismo by michelle e.
neo-kolonyalismo by michelle e.Jhunno Syndel
 
AP 7 Lesson no. 21: Mga Ideolohiya na Lumaganap sa Kanlurang At Timog Asya
AP 7 Lesson no. 21: Mga Ideolohiya na Lumaganap sa Kanlurang At Timog AsyaAP 7 Lesson no. 21: Mga Ideolohiya na Lumaganap sa Kanlurang At Timog Asya
AP 7 Lesson no. 21: Mga Ideolohiya na Lumaganap sa Kanlurang At Timog AsyaJuan Miguel Palero
 
Una at-ikalawang-digmaang-opyo
Una at-ikalawang-digmaang-opyoUna at-ikalawang-digmaang-opyo
Una at-ikalawang-digmaang-opyoKelsey De Ocampo
 

Was ist angesagt? (20)

IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIGIKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
 
ANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
ANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIGANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
ANG IKALAWANG DIGMAANG PANDAIGDIG
 
AP7-Q3-ARALIN1-IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMO AT KOLONYALISMO SA SILANGAN AT...
AP7-Q3-ARALIN1-IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMO AT KOLONYALISMO SA SILANGAN AT...AP7-Q3-ARALIN1-IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMO AT KOLONYALISMO SA SILANGAN AT...
AP7-Q3-ARALIN1-IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMO AT KOLONYALISMO SA SILANGAN AT...
 
unang yugto ng imperyalismong kanluranin
unang yugto ng imperyalismong kanluraninunang yugto ng imperyalismong kanluranin
unang yugto ng imperyalismong kanluranin
 
Ibat ibang Ideolohiya
Ibat ibang IdeolohiyaIbat ibang Ideolohiya
Ibat ibang Ideolohiya
 
Araling Panlipunan Grade 8 - Third Quarter Module
Araling Panlipunan Grade 8 - Third Quarter ModuleAraling Panlipunan Grade 8 - Third Quarter Module
Araling Panlipunan Grade 8 - Third Quarter Module
 
GRADE 8 : IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANIN
GRADE 8 : IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANINGRADE 8 : IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANIN
GRADE 8 : IKALAWANG YUGTO NG IMPERYALISMONG KANLURANIN
 
Ang silangan at timog silangang asya sa transisyonal at makabagong panahon
Ang silangan at timog silangang asya sa transisyonal at makabagong panahonAng silangan at timog silangang asya sa transisyonal at makabagong panahon
Ang silangan at timog silangang asya sa transisyonal at makabagong panahon
 
Aralin 13 : MGA IDEOLOHIYA, COLD WAR, AT NEOKOLONYALISMO
Aralin 13 : MGA IDEOLOHIYA, COLD WAR, AT NEOKOLONYALISMOAralin 13 : MGA IDEOLOHIYA, COLD WAR, AT NEOKOLONYALISMO
Aralin 13 : MGA IDEOLOHIYA, COLD WAR, AT NEOKOLONYALISMO
 
Kolonyalismo at imperyalismo sa silangan at timog silangang asya
Kolonyalismo at imperyalismo sa silangan at timog   silangang asyaKolonyalismo at imperyalismo sa silangan at timog   silangang asya
Kolonyalismo at imperyalismo sa silangan at timog silangang asya
 
Q3 AP 8 - Pag-usbong ng Nasyonalismo sa Europa at Iba't-ibang Bahagi ng Daigd...
Q3 AP 8 - Pag-usbong ng Nasyonalismo sa Europa at Iba't-ibang Bahagi ng Daigd...Q3 AP 8 - Pag-usbong ng Nasyonalismo sa Europa at Iba't-ibang Bahagi ng Daigd...
Q3 AP 8 - Pag-usbong ng Nasyonalismo sa Europa at Iba't-ibang Bahagi ng Daigd...
 
Ideolohiya
IdeolohiyaIdeolohiya
Ideolohiya
 
Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya
Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang AsyaKolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya
Kolonyalismo at Imperyalismo sa Timog at Kanlurang Asya
 
Araling Asyano Learning Module - Third Quarter
Araling Asyano Learning Module - Third QuarterAraling Asyano Learning Module - Third Quarter
Araling Asyano Learning Module - Third Quarter
 
Ang ikalawang yugto ng imperyalismo at kolonyalismo
Ang ikalawang yugto ng imperyalismo at kolonyalismoAng ikalawang yugto ng imperyalismo at kolonyalismo
Ang ikalawang yugto ng imperyalismo at kolonyalismo
 
Banghay aralin sa araling panlipunan 7
Banghay aralin sa araling panlipunan 7Banghay aralin sa araling panlipunan 7
Banghay aralin sa araling panlipunan 7
 
Unang Yugto ng Kolonyalismo
Unang Yugto ng KolonyalismoUnang Yugto ng Kolonyalismo
Unang Yugto ng Kolonyalismo
 
neo-kolonyalismo by michelle e.
neo-kolonyalismo by michelle e.neo-kolonyalismo by michelle e.
neo-kolonyalismo by michelle e.
 
AP 7 Lesson no. 21: Mga Ideolohiya na Lumaganap sa Kanlurang At Timog Asya
AP 7 Lesson no. 21: Mga Ideolohiya na Lumaganap sa Kanlurang At Timog AsyaAP 7 Lesson no. 21: Mga Ideolohiya na Lumaganap sa Kanlurang At Timog Asya
AP 7 Lesson no. 21: Mga Ideolohiya na Lumaganap sa Kanlurang At Timog Asya
 
Una at-ikalawang-digmaang-opyo
Una at-ikalawang-digmaang-opyoUna at-ikalawang-digmaang-opyo
Una at-ikalawang-digmaang-opyo
 

Andere mochten auch

Malayang Kalakalan Worksheet
Malayang Kalakalan WorksheetMalayang Kalakalan Worksheet
Malayang Kalakalan WorksheetSue Quirante
 
Modyul 14 panahon ng eksploras at pagpalawak ng teritoryo 0
Modyul 14  panahon ng eksploras at pagpalawak ng teritoryo 0Modyul 14  panahon ng eksploras at pagpalawak ng teritoryo 0
Modyul 14 panahon ng eksploras at pagpalawak ng teritoryo 0南 睿
 
Malayang Kalakalan ng US-Pilipinas
Malayang Kalakalan ng US-PilipinasMalayang Kalakalan ng US-Pilipinas
Malayang Kalakalan ng US-PilipinasSue Quirante
 
Epekto ng kolonyalismo sa ating bansa
Epekto ng kolonyalismo sa ating bansaEpekto ng kolonyalismo sa ating bansa
Epekto ng kolonyalismo sa ating bansaPaulXtian
 

Andere mochten auch (7)

Neokolonyalismo
NeokolonyalismoNeokolonyalismo
Neokolonyalismo
 
Neokolonyalismo
NeokolonyalismoNeokolonyalismo
Neokolonyalismo
 
Malayang Kalakalan Worksheet
Malayang Kalakalan WorksheetMalayang Kalakalan Worksheet
Malayang Kalakalan Worksheet
 
Modyul 14 panahon ng eksploras at pagpalawak ng teritoryo 0
Modyul 14  panahon ng eksploras at pagpalawak ng teritoryo 0Modyul 14  panahon ng eksploras at pagpalawak ng teritoryo 0
Modyul 14 panahon ng eksploras at pagpalawak ng teritoryo 0
 
Malayang Kalakalan ng US-Pilipinas
Malayang Kalakalan ng US-PilipinasMalayang Kalakalan ng US-Pilipinas
Malayang Kalakalan ng US-Pilipinas
 
Isip Kolonyal
Isip KolonyalIsip Kolonyal
Isip Kolonyal
 
Epekto ng kolonyalismo sa ating bansa
Epekto ng kolonyalismo sa ating bansaEpekto ng kolonyalismo sa ating bansa
Epekto ng kolonyalismo sa ating bansa
 

Ähnlich wie Modyul 20 neo-kolonyalismo

Quarter4module2
Quarter4module2Quarter4module2
Quarter4module2Elsa Orani
 
Summative Test - Araling Panlipunan Grade 8 - Kasaysayan ng Daigdig - With An...
Summative Test - Araling Panlipunan Grade 8 - Kasaysayan ng Daigdig - With An...Summative Test - Araling Panlipunan Grade 8 - Kasaysayan ng Daigdig - With An...
Summative Test - Araling Panlipunan Grade 8 - Kasaysayan ng Daigdig - With An...Glenn Rivera
 
Modyul 18 mga ideolohiyang laganap
Modyul 18   mga ideolohiyang laganapModyul 18   mga ideolohiyang laganap
Modyul 18 mga ideolohiyang laganap南 睿
 
AP7 Q4 LAS NO.7 Neokolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya.docx
AP7 Q4 LAS NO.7  Neokolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya.docxAP7 Q4 LAS NO.7  Neokolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya.docx
AP7 Q4 LAS NO.7 Neokolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya.docxJackeline Abinales
 
MGA-IDEOLOHIYANG-LUMAGANAP-SA.docx
MGA-IDEOLOHIYANG-LUMAGANAP-SA.docxMGA-IDEOLOHIYANG-LUMAGANAP-SA.docx
MGA-IDEOLOHIYANG-LUMAGANAP-SA.docxJackeline Abinales
 
Modyul 17 mga suliranin, isyu, at programang pangkaunlaran
Modyul 17   mga suliranin, isyu, at programang pangkaunlaranModyul 17   mga suliranin, isyu, at programang pangkaunlaran
Modyul 17 mga suliranin, isyu, at programang pangkaunlarandionesioable
 
PAMBANSANG KAUNLARAN.pptx
PAMBANSANG KAUNLARAN.pptxPAMBANSANG KAUNLARAN.pptx
PAMBANSANG KAUNLARAN.pptxValDarylAnhao2
 
Ang Kahulugan ng Ideolohiya (Repaired).docx
Ang Kahulugan ng Ideolohiya (Repaired).docxAng Kahulugan ng Ideolohiya (Repaired).docx
Ang Kahulugan ng Ideolohiya (Repaired).docxJackeline Abinales
 
Modyul 24 karapatang pantao
Modyul 24   karapatang pantaoModyul 24   karapatang pantao
Modyul 24 karapatang pantao南 睿
 
AP8 - Linggo-4-5.docx
AP8 - Linggo-4-5.docxAP8 - Linggo-4-5.docx
AP8 - Linggo-4-5.docxLeaSantiago5
 

Ähnlich wie Modyul 20 neo-kolonyalismo (20)

Quarter4module2
Quarter4module2Quarter4module2
Quarter4module2
 
Summative Test - Araling Panlipunan Grade 8 - Kasaysayan ng Daigdig - With An...
Summative Test - Araling Panlipunan Grade 8 - Kasaysayan ng Daigdig - With An...Summative Test - Araling Panlipunan Grade 8 - Kasaysayan ng Daigdig - With An...
Summative Test - Araling Panlipunan Grade 8 - Kasaysayan ng Daigdig - With An...
 
Modyul 18 mga ideolohiyang laganap
Modyul 18   mga ideolohiyang laganapModyul 18   mga ideolohiyang laganap
Modyul 18 mga ideolohiyang laganap
 
Aralin17 AP 10
Aralin17 AP 10Aralin17 AP 10
Aralin17 AP 10
 
AP7 Q4 LAS NO.7 Neokolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya.docx
AP7 Q4 LAS NO.7  Neokolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya.docxAP7 Q4 LAS NO.7  Neokolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya.docx
AP7 Q4 LAS NO.7 Neokolonyalismo sa Silangan at Timog-Silangang Asya.docx
 
MGA-IDEOLOHIYANG-LUMAGANAP-SA.docx
MGA-IDEOLOHIYANG-LUMAGANAP-SA.docxMGA-IDEOLOHIYANG-LUMAGANAP-SA.docx
MGA-IDEOLOHIYANG-LUMAGANAP-SA.docx
 
Modyul 17 mga suliranin, isyu, at programang pangkaunlaran
Modyul 17   mga suliranin, isyu, at programang pangkaunlaranModyul 17   mga suliranin, isyu, at programang pangkaunlaran
Modyul 17 mga suliranin, isyu, at programang pangkaunlaran
 
PAMBANSANG KAUNLARAN.pptx
PAMBANSANG KAUNLARAN.pptxPAMBANSANG KAUNLARAN.pptx
PAMBANSANG KAUNLARAN.pptx
 
Q1 w4
Q1 w4Q1 w4
Q1 w4
 
Pt araling panlipunan 6 q3
Pt araling panlipunan 6 q3Pt araling panlipunan 6 q3
Pt araling panlipunan 6 q3
 
q4, m2 TG
q4, m2 TGq4, m2 TG
q4, m2 TG
 
Ang Kahulugan ng Ideolohiya (Repaired).docx
Ang Kahulugan ng Ideolohiya (Repaired).docxAng Kahulugan ng Ideolohiya (Repaired).docx
Ang Kahulugan ng Ideolohiya (Repaired).docx
 
Modyul 24 karapatang pantao
Modyul 24   karapatang pantaoModyul 24   karapatang pantao
Modyul 24 karapatang pantao
 
4th qtr module 2 tg
4th qtr module 2 tg4th qtr module 2 tg
4th qtr module 2 tg
 
402953019 test-questions-g-7-docx
402953019 test-questions-g-7-docx402953019 test-questions-g-7-docx
402953019 test-questions-g-7-docx
 
Grade 9 Quiz.docx
Grade 9 Quiz.docxGrade 9 Quiz.docx
Grade 9 Quiz.docx
 
Alokasyon
AlokasyonAlokasyon
Alokasyon
 
Exam in ekonomiks (tutor)
Exam in ekonomiks (tutor)Exam in ekonomiks (tutor)
Exam in ekonomiks (tutor)
 
AP8 - Linggo-4-5.docx
AP8 - Linggo-4-5.docxAP8 - Linggo-4-5.docx
AP8 - Linggo-4-5.docx
 
COT 1.pptx
COT 1.pptxCOT 1.pptx
COT 1.pptx
 

Mehr von 南 睿

Paggamit ng mga primaryang sanggunian
Paggamit ng mga primaryang sanggunianPaggamit ng mga primaryang sanggunian
Paggamit ng mga primaryang sanggunian南 睿
 
AP curriculum guide (as of may 2011)
AP curriculum guide (as of may 2011)AP curriculum guide (as of may 2011)
AP curriculum guide (as of may 2011)南 睿
 
AP curriculum guide (as of may 2016)
AP curriculum guide (as of may 2016)AP curriculum guide (as of may 2016)
AP curriculum guide (as of may 2016)南 睿
 
AP curriculum guide (as of december 2013)
AP curriculum guide (as of december 2013)AP curriculum guide (as of december 2013)
AP curriculum guide (as of december 2013)南 睿
 
AP curriculum guide (as of january 2012)
AP curriculum guide (as of january 2012)AP curriculum guide (as of january 2012)
AP curriculum guide (as of january 2012)南 睿
 
K to 12 toolkit 2012
K to 12 toolkit 2012K to 12 toolkit 2012
K to 12 toolkit 2012南 睿
 
Disaster risk reduction resource manual
Disaster risk reduction resource manualDisaster risk reduction resource manual
Disaster risk reduction resource manual南 睿
 
Gr 8 q1( teaching guide 1 part 2)
Gr 8 q1( teaching guide 1 part 2)Gr 8 q1( teaching guide 1 part 2)
Gr 8 q1( teaching guide 1 part 2)南 睿
 
Gr 8 q1 (teaching guide1 part 1)
Gr 8 q1 (teaching guide1 part 1)Gr 8 q1 (teaching guide1 part 1)
Gr 8 q1 (teaching guide1 part 1)南 睿
 
Gr 8 4th intro march 25 tg
Gr 8 4th intro march 25 tgGr 8 4th intro march 25 tg
Gr 8 4th intro march 25 tg南 睿
 
Gr 8 4th aralin 4 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 4 march 25 tgGr 8 4th aralin 4 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 4 march 25 tg南 睿
 
Gr 8 4th aralin 3 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 3 march 25 tgGr 8 4th aralin 3 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 3 march 25 tg南 睿
 
Gr 8 4th aralin 2 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 2  march 25 tgGr 8 4th aralin 2  march 25 tg
Gr 8 4th aralin 2 march 25 tg南 睿
 
Gr 8 4th aralin 1 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 1 march 25 tgGr 8 4th aralin 1 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 1 march 25 tg南 睿
 
Gr 8 q3 ( teaching guide 3)doc
Gr 8  q3 ( teaching guide 3)docGr 8  q3 ( teaching guide 3)doc
Gr 8 q3 ( teaching guide 3)doc南 睿
 
Gr 8 q2 ( teaching gude 2)
Gr 8  q2 ( teaching gude 2)Gr 8  q2 ( teaching gude 2)
Gr 8 q2 ( teaching gude 2)南 睿
 
Araling Asyano Learning Module - Fourth Quarter
Araling Asyano Learning Module - Fourth QuarterAraling Asyano Learning Module - Fourth Quarter
Araling Asyano Learning Module - Fourth Quarter南 睿
 
Araling Asyano Learning Module - Second Quarter
Araling Asyano Learning Module - Second QuarterAraling Asyano Learning Module - Second Quarter
Araling Asyano Learning Module - Second Quarter南 睿
 
Araling Asyano Learning Module - First Quarter
Araling Asyano Learning Module - First QuarterAraling Asyano Learning Module - First Quarter
Araling Asyano Learning Module - First Quarter南 睿
 
Modyul 23 pag-unlad ng teknolohiya
Modyul 23   pag-unlad ng teknolohiyaModyul 23   pag-unlad ng teknolohiya
Modyul 23 pag-unlad ng teknolohiya南 睿
 

Mehr von 南 睿 (20)

Paggamit ng mga primaryang sanggunian
Paggamit ng mga primaryang sanggunianPaggamit ng mga primaryang sanggunian
Paggamit ng mga primaryang sanggunian
 
AP curriculum guide (as of may 2011)
AP curriculum guide (as of may 2011)AP curriculum guide (as of may 2011)
AP curriculum guide (as of may 2011)
 
AP curriculum guide (as of may 2016)
AP curriculum guide (as of may 2016)AP curriculum guide (as of may 2016)
AP curriculum guide (as of may 2016)
 
AP curriculum guide (as of december 2013)
AP curriculum guide (as of december 2013)AP curriculum guide (as of december 2013)
AP curriculum guide (as of december 2013)
 
AP curriculum guide (as of january 2012)
AP curriculum guide (as of january 2012)AP curriculum guide (as of january 2012)
AP curriculum guide (as of january 2012)
 
K to 12 toolkit 2012
K to 12 toolkit 2012K to 12 toolkit 2012
K to 12 toolkit 2012
 
Disaster risk reduction resource manual
Disaster risk reduction resource manualDisaster risk reduction resource manual
Disaster risk reduction resource manual
 
Gr 8 q1( teaching guide 1 part 2)
Gr 8 q1( teaching guide 1 part 2)Gr 8 q1( teaching guide 1 part 2)
Gr 8 q1( teaching guide 1 part 2)
 
Gr 8 q1 (teaching guide1 part 1)
Gr 8 q1 (teaching guide1 part 1)Gr 8 q1 (teaching guide1 part 1)
Gr 8 q1 (teaching guide1 part 1)
 
Gr 8 4th intro march 25 tg
Gr 8 4th intro march 25 tgGr 8 4th intro march 25 tg
Gr 8 4th intro march 25 tg
 
Gr 8 4th aralin 4 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 4 march 25 tgGr 8 4th aralin 4 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 4 march 25 tg
 
Gr 8 4th aralin 3 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 3 march 25 tgGr 8 4th aralin 3 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 3 march 25 tg
 
Gr 8 4th aralin 2 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 2  march 25 tgGr 8 4th aralin 2  march 25 tg
Gr 8 4th aralin 2 march 25 tg
 
Gr 8 4th aralin 1 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 1 march 25 tgGr 8 4th aralin 1 march 25 tg
Gr 8 4th aralin 1 march 25 tg
 
Gr 8 q3 ( teaching guide 3)doc
Gr 8  q3 ( teaching guide 3)docGr 8  q3 ( teaching guide 3)doc
Gr 8 q3 ( teaching guide 3)doc
 
Gr 8 q2 ( teaching gude 2)
Gr 8  q2 ( teaching gude 2)Gr 8  q2 ( teaching gude 2)
Gr 8 q2 ( teaching gude 2)
 
Araling Asyano Learning Module - Fourth Quarter
Araling Asyano Learning Module - Fourth QuarterAraling Asyano Learning Module - Fourth Quarter
Araling Asyano Learning Module - Fourth Quarter
 
Araling Asyano Learning Module - Second Quarter
Araling Asyano Learning Module - Second QuarterAraling Asyano Learning Module - Second Quarter
Araling Asyano Learning Module - Second Quarter
 
Araling Asyano Learning Module - First Quarter
Araling Asyano Learning Module - First QuarterAraling Asyano Learning Module - First Quarter
Araling Asyano Learning Module - First Quarter
 
Modyul 23 pag-unlad ng teknolohiya
Modyul 23   pag-unlad ng teknolohiyaModyul 23   pag-unlad ng teknolohiya
Modyul 23 pag-unlad ng teknolohiya
 

Kürzlich hochgeladen

tula: Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay ppt
tula: Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay ppttula: Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay ppt
tula: Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay pptpacnisjezreel
 
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptx
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptxQuarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptx
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptxMelanieDionisio3
 
Quarter 4 Week 1 Daily Lesson Log in ESP Grade 1
Quarter 4 Week 1 Daily Lesson Log in ESP Grade 1Quarter 4 Week 1 Daily Lesson Log in ESP Grade 1
Quarter 4 Week 1 Daily Lesson Log in ESP Grade 1AngelRgndlaa
 
digmaan. unang digmaang pandaigdig grade 8pptx
digmaan. unang digmaang pandaigdig grade 8pptxdigmaan. unang digmaang pandaigdig grade 8pptx
digmaan. unang digmaang pandaigdig grade 8pptxSundieGraceBataan
 
PPT FINAL DEMO in araling panlipunan grade 8.pptx
PPT FINAL DEMO in araling panlipunan grade 8.pptxPPT FINAL DEMO in araling panlipunan grade 8.pptx
PPT FINAL DEMO in araling panlipunan grade 8.pptxEumariePudadera1
 
PAANO-MAIBABALIK-ANG-PAGKA-PILIPINO.pptx
PAANO-MAIBABALIK-ANG-PAGKA-PILIPINO.pptxPAANO-MAIBABALIK-ANG-PAGKA-PILIPINO.pptx
PAANO-MAIBABALIK-ANG-PAGKA-PILIPINO.pptxmaryjoydoles2415
 
karapatang-pantao-2.ppttttttttttttttttttttttttttttt
karapatang-pantao-2.pptttttttttttttttttttttttttttttkarapatang-pantao-2.ppttttttttttttttttttttttttttttt
karapatang-pantao-2.pptttttttttttttttttttttttttttttJuliaFaithMConcha
 
Epekto ng mga Ekstrakurikular na gastusin Title-Defense-Group-1 (1).pptx
Epekto ng mga Ekstrakurikular na gastusin Title-Defense-Group-1 (1).pptxEpekto ng mga Ekstrakurikular na gastusin Title-Defense-Group-1 (1).pptx
Epekto ng mga Ekstrakurikular na gastusin Title-Defense-Group-1 (1).pptxJoyceAgrao
 
filipino 10 - el filibusterismo kabanata 5.pptx
filipino 10 - el filibusterismo kabanata 5.pptxfilipino 10 - el filibusterismo kabanata 5.pptx
filipino 10 - el filibusterismo kabanata 5.pptxglainAE
 
Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptx
Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptxEdukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptx
Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptxMaestroSonnyTV
 
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATION
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATIONPPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATION
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATIONFarahDeGuzman
 
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docx
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docxLesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docx
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docxReniaPimentel1
 
El Filibusterismo Kabanata 7-10 (Grade10
El Filibusterismo Kabanata 7-10 (Grade10El Filibusterismo Kabanata 7-10 (Grade10
El Filibusterismo Kabanata 7-10 (Grade10cathyrinebuhisan2
 
Simuno at Panaguri kahulugan at kahalagahan
Simuno at Panaguri kahulugan at kahalagahanSimuno at Panaguri kahulugan at kahalagahan
Simuno at Panaguri kahulugan at kahalagahanChristineJaneWaquizM
 
IBAT IBANG URI NG NEGOSYO Presentation.pptx
IBAT IBANG URI NG NEGOSYO Presentation.pptxIBAT IBANG URI NG NEGOSYO Presentation.pptx
IBAT IBANG URI NG NEGOSYO Presentation.pptxjudilynmateo2
 
Panunuring-Pampanitikan Sa Filipino.pptx
Panunuring-Pampanitikan Sa Filipino.pptxPanunuring-Pampanitikan Sa Filipino.pptx
Panunuring-Pampanitikan Sa Filipino.pptxJohnMarkAlarconPunta
 
Kontemporaryung isyu sa panahon ng bansa.
Kontemporaryung isyu sa panahon ng bansa.Kontemporaryung isyu sa panahon ng bansa.
Kontemporaryung isyu sa panahon ng bansa.KathleenAnnCordero2
 
Kabanata 11---------------------------.pdf
Kabanata 11---------------------------.pdfKabanata 11---------------------------.pdf
Kabanata 11---------------------------.pdfcompwatch556
 
CO42023-2024.pptx, karahasan sa paaralan
CO42023-2024.pptx, karahasan sa paaralanCO42023-2024.pptx, karahasan sa paaralan
CO42023-2024.pptx, karahasan sa paaralanJoannaJoyMercado
 
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptx
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptxPHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptx
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptxZERos7
 

Kürzlich hochgeladen (20)

tula: Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay ppt
tula: Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay ppttula: Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay ppt
tula: Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay ppt
 
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptx
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptxQuarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptx
Quarter 4-MUSIC- Grade 3-Paggammit ng Wastong Tempo.pptx
 
Quarter 4 Week 1 Daily Lesson Log in ESP Grade 1
Quarter 4 Week 1 Daily Lesson Log in ESP Grade 1Quarter 4 Week 1 Daily Lesson Log in ESP Grade 1
Quarter 4 Week 1 Daily Lesson Log in ESP Grade 1
 
digmaan. unang digmaang pandaigdig grade 8pptx
digmaan. unang digmaang pandaigdig grade 8pptxdigmaan. unang digmaang pandaigdig grade 8pptx
digmaan. unang digmaang pandaigdig grade 8pptx
 
PPT FINAL DEMO in araling panlipunan grade 8.pptx
PPT FINAL DEMO in araling panlipunan grade 8.pptxPPT FINAL DEMO in araling panlipunan grade 8.pptx
PPT FINAL DEMO in araling panlipunan grade 8.pptx
 
PAANO-MAIBABALIK-ANG-PAGKA-PILIPINO.pptx
PAANO-MAIBABALIK-ANG-PAGKA-PILIPINO.pptxPAANO-MAIBABALIK-ANG-PAGKA-PILIPINO.pptx
PAANO-MAIBABALIK-ANG-PAGKA-PILIPINO.pptx
 
karapatang-pantao-2.ppttttttttttttttttttttttttttttt
karapatang-pantao-2.pptttttttttttttttttttttttttttttkarapatang-pantao-2.ppttttttttttttttttttttttttttttt
karapatang-pantao-2.ppttttttttttttttttttttttttttttt
 
Epekto ng mga Ekstrakurikular na gastusin Title-Defense-Group-1 (1).pptx
Epekto ng mga Ekstrakurikular na gastusin Title-Defense-Group-1 (1).pptxEpekto ng mga Ekstrakurikular na gastusin Title-Defense-Group-1 (1).pptx
Epekto ng mga Ekstrakurikular na gastusin Title-Defense-Group-1 (1).pptx
 
filipino 10 - el filibusterismo kabanata 5.pptx
filipino 10 - el filibusterismo kabanata 5.pptxfilipino 10 - el filibusterismo kabanata 5.pptx
filipino 10 - el filibusterismo kabanata 5.pptx
 
Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptx
Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptxEdukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptx
Edukasyon sa Pagpapakatao 6_4th_week3_melc.pptx
 
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATION
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATIONPPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATION
PPT week5 MATH.4th QUARTER POWERPOINT PRESENTATION
 
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docx
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docxLesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docx
Lesson Plan for Grade 5 DLL FILIPINO 5 Q4 Week 3.docx
 
El Filibusterismo Kabanata 7-10 (Grade10
El Filibusterismo Kabanata 7-10 (Grade10El Filibusterismo Kabanata 7-10 (Grade10
El Filibusterismo Kabanata 7-10 (Grade10
 
Simuno at Panaguri kahulugan at kahalagahan
Simuno at Panaguri kahulugan at kahalagahanSimuno at Panaguri kahulugan at kahalagahan
Simuno at Panaguri kahulugan at kahalagahan
 
IBAT IBANG URI NG NEGOSYO Presentation.pptx
IBAT IBANG URI NG NEGOSYO Presentation.pptxIBAT IBANG URI NG NEGOSYO Presentation.pptx
IBAT IBANG URI NG NEGOSYO Presentation.pptx
 
Panunuring-Pampanitikan Sa Filipino.pptx
Panunuring-Pampanitikan Sa Filipino.pptxPanunuring-Pampanitikan Sa Filipino.pptx
Panunuring-Pampanitikan Sa Filipino.pptx
 
Kontemporaryung isyu sa panahon ng bansa.
Kontemporaryung isyu sa panahon ng bansa.Kontemporaryung isyu sa panahon ng bansa.
Kontemporaryung isyu sa panahon ng bansa.
 
Kabanata 11---------------------------.pdf
Kabanata 11---------------------------.pdfKabanata 11---------------------------.pdf
Kabanata 11---------------------------.pdf
 
CO42023-2024.pptx, karahasan sa paaralan
CO42023-2024.pptx, karahasan sa paaralanCO42023-2024.pptx, karahasan sa paaralan
CO42023-2024.pptx, karahasan sa paaralan
 
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptx
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptxPHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptx
PHILIPPINE CONSTITUTION 1987 ARTICLE 3 SEC Final.pptx
 

Modyul 20 neo-kolonyalismo

  • 1. 1 ARALING PANLIPUNAN III (Effective and Accessible Secondary Education) MODYUL 20 NEO-KOLONYALISMO BUREAU OF SECONDARY EDUCATION Department of Education DepEd Complex, Meralco Avenue Pasig City
  • 2. 2 MODYUL 20 NEO-KOLONYALISMO Tatalakayin sa modyul na ito ang mga sangkap ng sistemang neo-kolonyalismo; mga programang ginamit na instrumento upang patatagin ang neo-kolonyalismo at ang epekto sa mga bansang sinakop at pinagsasamantalahan nito. May tatlong araling inihanda para sa inyo sa modyul na ito: Aralin 1: Ang Pamamaraan o sangkap ng Sistemang Neo-kolonyalismo Aralin 2: Mga Instrumentong Ginamit o Uri ng Neo-kolonyalismo upang makamit ang Nais nito; Aralin 3: Ang Epekto ng Neo-kolonyalismo sa mga Bansang Nasakop nito. Pagkatapos mong pag-aralan ang modyul, inaasahang magagawa mo ang mga sumusunod: 1. Maipapaliwanag ang tunay na kahulugan at Layunin ng sistemang Neo- kolonyalismo; 2. Mabibigyang puna ang mga anyo o instrumentong ginamit upang makamit ang nais nito; 3. Masusuri ang epekto ng Neo-kolonyalismo sa pangkalahatang kalagayan ng papaunlad at di-maunlad na bansa; at 4. Maipapahayag ang sariling damdamin tungkol sa bagong uri ng pananakop. Handa ka na ba? Subukan mong sagutin ang mga sumusunod na tanong. Huwag kang mangamba sa pagsagot. May mga tulong sa pag-aaral na inihanda para sa iyo.
  • 3. 3 PANIMULANG PAGSUSULIT: I. Panuto: Itambal ang hanay A sa hanay B. Isulat ang titik sa patlang. A B _____1. Foreign Debt a. Imperyalistang bansa _____2. Surplus b. Bagong uri ng pagsasamantala _____3. Kapitalismo sa mahihirap na bansa _____4. Komunismo c. Institusyong itinayo ng _____5. Foreign Aid 120 pribadong kompanya _____6. Ekonomiyang Hapon d. Panahong isinilang ang _____7. World War II neo-kolonyalismo _____8. ADELA e. Ang lumusob sa bansang Asya _____9. Neo-kolonyalismo f. Tulong pang-ekonomiya _____10. USA at RUSYA g. Unyon Sobyet _____11. IMF/World Bank h. USA _____12. Debt Trap i. Natitirang kagamitang militar _____13. Hapon j. Pag-utang sa mayayamang bansa _____14. Pilipinas k. Nagsagawa ng neo-kolonyalismo _____15. Neo l. Produktong banyaga _____16. Underdeveloped m. Uri ng neo-kolonyalismo _____17. Base Militar n. Anyo ng neo-kolonyalismo _____18. Ideolohiya o. Biktima ng neo-kolonyalismo _____19. Hamburger p. Nangangahulugang bago _____20. Mayayamang bansa q. Papaunlad na bansa r. Maunlad na bansa sa Asya s. Hindi makaahon sa utang t. Britten Woods Twins
  • 4. 4 ARALIN 1 ANG PAMAMARAAN O SANGKAP NG SISTEMANG NEO- KOLONYALISMO Pagnarinig mo ang salitang Neokolonyalismo, ano ang sumasagi sa iyong isipan? Tinatalakay dito ang talong Paraan o Sangkap ng Sistemang Neo-Kolonyalismo. Pagkatapos mong pag-aralan ang mga paksa sa araling ito, ikaw ay inaasahang: 1. Makapagsusuri ng mga dahilan na walang tunay na kalayaan sa mga bagong silang na bansa pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig; at 2. Maipaliliwanag ang mga Pamamaraan o sangkap ng sistemang neo-kolonyalismo. Gawain 1: Pag-isipan Mo! Tukuyin ang mga bansang ipinakikilala sa larawan sa tulong ng mga bandila. 1. _____________________________________________ 2. _____________________________________________ 3. _____________________________________________ 4. _____________________________________________ 5. _____________________________________________ 6. _____________________________________________ 7. _____________________________________________ Sila ang tinatawag na Group of Seven
  • 5. 5 Ang Pamamaraan ng Neo-kolonyalismo Pagkatapos ng ikalawang Digmaang Pandaigdig, lumitaw ang makabagong uri ng pananakop upang mapanatili ang kanilang kapangyarihan, ito ay ang neo-kolonyalismo at interbensyon. Ang neo-kolonyalismo ay nangangahulugan ng bago at ibang uri ng pagsasamantala sa mahihirap na bansa. Sa pag-aaral ng agham-pampulitika, ang neo-kolonyalismo ay patungkol sa pananatili ng kontrol ng isang dating kolonyalista. Ito ay sa pamamagitan ng mas malumanay at patagong (subtle) pamamaraan at pagmamanipula sa isang bansa. Layunin nitong patatagin ang pamumuhunan, pigilin ang pagkamit ng tunay na kalayaan, at kunin ang mas malaking kita mula sa negosyo. Palakasin pa nito ang imperyalismo sa usaping pang-ekonomiya, pulitika, ideolohiya, at militar na paninindigan ng isang bansa. Isa sa maituturing na pinakamahalagang sangkap ng sistemang neo-kolonyalismo ay ang pagkakaroon nito ng makabagong pamamaraan para sa pagluluwas ng pamumuhunang industriyal at pinansyal. Kabilang dito ay ang pagbuo ng iba’t ibang uri ng lipunan at kumpanya, pandaigdigan at pampribadong pondo, pagkakaroon ng mga korporasyon at konsoryum (samahan ng mga namumuhunan), pagsisiguro ng pamumuhunan, paglalaan ng mga pautang na makakatulong hindi lamang sa nangangailangan kundi magbibigay rin ng sapat na tubo para sa magpapahiram, at iba pa. Ang mga imperyalista ay nakatuon sa kita ng kapital na kanilang inilagay sa mga negosyo ng papaunlad ng mga bansa. Ang mga kumpanya ng langis ang kadalasang kumikita ng malaki lalo na sa kanlurang Asya, Venezuela, Cambodia, Argentina, Brazil, Bolivia, at Aprika. Isa pang pamamaraan ay ang pagluluwas ng puhunan sa pamamagitan ng paggawa ng mga internal at pribadong kumpanya upang makagawa ng konsorsyum at makakuha ng mas magandang kundisyon sa negosyo sa papaunlad na mga bansa. Halimbawa nito ay ang Atalantic Community Development Group for LATIN America (ADELA) na itinayo ng 120 pribadong kumpanya at mga bangko ng kanlurang Europa, USA, Canada at Hapong na ang layunin ay magbibigay ng pondo sa mga bansang Brazil, Ecuador, Nicaragua at Chile.
  • 6. 6 Ang neo-kolonyalismo ay isang uri ng suliraning pampulitika at pang-ekonomiya na ang lahat ng estado mayaman at mahirap ay maaring masangkot. Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman A. Ipaliwanag ang mga sumusunod na tanong: 1. Ano ang kahulugan ng neokolonyalismo at anu-ano ang mga pinakamahalagang sangkap ng sistemang ginamit nito? __________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ 2. Anu-anong bansa ang nagsagawa ng neo-kolonyalismo at ano ang tunay na layunin nila? ____________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ _______________________________________________________________ B. Makikita sa ibaba ang mga pangalan ng iba’t ibang bansa. Pangkatin mo ang mga ito sa dalawa. Una, mga bansang mayayaman o makapangyarihan at ikalawa mga bansang mahirap o papaunlad pa lamang. Unang Pangkat Ikalawang Pangkat 1. 1. 2. 2. 3. 3. 4. 4. 5. 5. Aling pangkat ang nagsagawa ng neo-kolonyalismo? Ano ang kanilang katangian? ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ USA, Japan, Pilipinas, Cambodia, Kenya, Great Britain, France, Laos, Pakistan, Australia
  • 7. 7 Tandaan Mo! Lumitaw ang mga makabagong uri ng pananakop pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. Ito ay itinuturing na “neo- kolonyalismo”. Ang neo-kolonyalismo ay nangangahulugan ng bago at ibang uri ng pagsasamantala sa mahihirap na bansa. Ito ay ipinapakita sa tatlong paraan: • Ang mga mamamayam ng bagong layang estado ay sinasamantala at inaapi ng kanilang sariling mga pinunong nasusuhulan na ngayon, umaabuso sa kapangyarihan at nagpayaman ng kanilang mga sarili. • Ang ekonomiya ng mga bansang umuunlad ay patuloy na pinangingibawan • ng mayayamang bansa at mga kumpanyang multinasyonal. • Ang bagong layang mga estado ay nagsasagawa ng mga pananalakay at nagdaragdag ng teritoryong pag-aari ng ibang mga bansa Gawain 3: Paglalapat Isulat at ipaliwanag ang mga sumusunod na katanungan: 1. Paano pinapalaganap ang neo-kolonyalismo? _________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ 2. Mayroon bang naitulong ang kolonyalismo sa bansa? ___________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________ ______________________________________________________________________
  • 8. 8 ARALIN 2 MGA INSTRUMENTONG GINAMIT O URI NG NEO-KOLONYALISMO Sa araling ito, tatalakayin ang mga instrumentong ginagamit at uri ng neo- kolonyalismo upang lalong epektibo ang pananakop ng mga mayayamang bansa tulad ng sa larangan ng ekonomiya at kultural Matapos ang araling ito, inaasahan na iyong: 1. Masusuri ang mga instrumentong ginamit ng neo-kolonyalismo upang makuha nito ang nais sa malalayang bansa; at 2. Matatakay ang mga kondisyong napapaloob bago magbigay ng pang- ekonomiyang at pampulitikang tulong ang mga mayayamang bansa. Gawain 1: Pag-isipan Mo! Bago ka magsimula ng aralin, subukin mo kung makikilala mo ang nasa larawan. World Bank 1. Ano ang mahalagang ginagampanan niya sa pagpapalaganap ng neo-kolonyalismo? 2. Ano ang tunay na layunin niya sa pagbibigay ng tulong sa mga mahihirap na bansa?
  • 9. 9 Mga Instrumento O Uri ng Neo-kolonyalismo Ang mga instrumentong ginamit ng neo-kolonyalismo upang makuha nito ang gusto sa malalayang bansa ay kinabibilangan ng mga uring pang-ekonomiya at pangkultura. May mga pagkakataong ginamit din ang militar at ang mga pailalim na gawain ng mga institusyong pang-espiya. 1. Ekonomiko- napalaganap ito sa pamamagitan ng kunwaring tulong tungo sa pagpapaunlad kalagayang pangkabuhayan ng bansa, ngunit sa katotohanan ay nakatali na ang bansang tinutulungan sa patakaran at motibo ng bansang tumutulong. 2. Kultural- sa anyong ito ay nabago ang ating pananaw sa mga bagay na likas na angkin ng bansa. Dala ng mga ipinakilala ng mga dayuhan. Nagkaroon ng pagbabago ang ating buhay. Higit na pinahahalagahan ang musika, palabas, babasahin ng mga dayuhan. Nagbigay ng masamang epekto sa mga Pilipino ang pagpapairal ng wikang Ingles bilang wikang gagamitin sa mga paaralan. Itinuro ng kabihasnan at kasaysayan ng mga Amerikano kaya napabayaan ang sariling kalinangan at maging ang sariling wika. Ang mga ito ang ilan sa naging ugat upang magtaglay ang mga Pilipino ng kaisipang kolonyal na pumupuri at dumarakila sa anumang bagay na gawa ng Estados Unidos at pagsasantabi sa mga bagay na gawa sa sariling bayan. Bahagi rin ng neo-kolonyolistang kultural ang pagpasok ng iba’t ibang pagkaing Amerikano na ngayo’y palasak na sa panlasang Pilipino – hotdog, hamburger, at mansanas, na ipinagpalit na sa katutubong mga pagkaing tulad ng kalamay, puto, latik, ginataan, bibingka at marami pang iba. Maging ang mga pananaw ng mga Pilipino sa buhay ay nabahiran na rin ng imperyalismo. Naghangad ang mga Pilipino ng pagkakaroon ng mga materyal na bagay na siyang batayan ng katayuan sa lipunan. Sa pananaw ng mga katutubong pinunong pampulitika at pang ekonomiya, nakauganay ang pambansang o pansariling nilang interes sa interes ng mga neo-kolonyalista. Dahil dito, madaling impluwensyahan nitong huli ang una upang gawin ang mga hakbang na nais nila.
  • 10. 10 Dayuhang Tulong o Foreign Aid Ilang instrumento ng mga neo-kolonyalista ang napakaloob sa tinatawag na dayuhang tulong (foreign aid) – pang-ekonomiya, pangkultura, at pangmilitar. Sa Unang malas ay mga tulong na walang kondisyon, tulad ng pamimigay ng gatas sa mga bata at pamamahagi ng libreng aklat ay may kapalit. Kung titingnan maigi, ang mga tulong na ibinigay ng Estados Unidos ay napunta rin sa mga negosyanteng Amerikano. Maging ang tulong militar ng Estados Unidos ay hindi rin libre. Ang ipinamimigay na mga kagamitang militar ay mga surplus na lamang. Dayuhang Pautang o Foreign Debt Anumang pautang na ibigay ng International Monetary Fund (IMF/WORLD BANK) o ng Estados Unidos ay laging may mga kondisyon. Isa na rito ang mga kondisyon. Kabilang sa mga kondisyon ang pagbubukas ng ekonomiya sa dayuhang pamumuhunan at kalakalan, pagpapababa ng halaga ng salapi at pagsasaayos ng sistema ng pagbubuwis. Kung hindi sundin ang mga kondisyon, hindi makautang ang umuutang. Dahil dito, hindi rin makaahon sa utang ang mahihirap na bansa. Debt trap ang itinawag dito. Lihim na Pagkilos (Covert Operation) Kung hindi mapasunod nang mapayapa, gumawa ng paraan ang mga neo- kolonyalista upang guluhin ang isang pamahalaan o ibagsak ito nang tuluyan.
  • 11. 11 Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman Tukuyin kung anong uri ng neo-kolonyalismo ang ipinakita ng mga sitwasyon. _________1. Pinalaganap nang mayayamang bansa ang kanilang ideolohiya pagkatapos ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig. _________2. Nagpautang ang World Bank ng pera sa Pilipinas upang masurpotahan ang pagsasaayos ng sistema ng edukasyon. _________3. Maraming mga organization at embahada ang mga nag-alok ng mga scholarship grant para mag-aral sa kanilang bansa. _________4. Nagpadala ng mga sundalo ang bansang Amerika sa Pilipinas upang supilin ang mga terorista. _________5. Ang wikang Ingles ang siyang itinadhana at papairalin bilang wikang gagamitin sa mga paaralan. Tandaan Mo! Ayon sa nabangit, masusuri natin ang neo-kolonyalismo sa sumusunod: • Ekonomiko- nagpapalaganap ito sa pamamagitan ng kunwaring tulong tungo sa pagpapaunlad ng kalagayang pangkabuhayan ng bansa, ngunit sa katotohan ay nakatali na ang mga bansang tinutulungan sa patakaran at motibo ng bansang tumutulong. • Kultural- sa anyong ito ay nabago ang ating pananaw sa mga bagay na likas na angkin ng bansa. Dala ng mga ipinakilala ng mga dayuhan. Nagkaroon ng pagbabago ang ating buhay. Higit na pinahahalagahan ang musika, palabas, babasahin ng mga dayuhan. Pang-Pulitika, Pang-ekonomiya, Pangkultural, Pangmilitar
  • 12. 12 Gawain 3: Paglalapat A. Dapat bang tanggapin ang mga sumusunod, na mula sa mayamang bansa? Dapat Di-Dapat 1. Madalas na Pag-utang 2. Tulong teknikal 3. Produktong dayuhan 4. Tulong (gamot,pagkain) 5. Wikang dayuhan 6. Pelikulang dayuhan 7. Musikang dayuhan 8. Tulong military B. Ipaliwanag kung kailan naging mali ang pagtanggap nito at kung papaano ito maiwawasto. ___________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________
  • 13. 13 ARALIN 3 ANG EPEKTO NG NEO-KOLONYALISMO SA MGA BANSANG SINAKOP NITO. Sa araling ito, tatalakayin natin ang mga mabuti at di-mabuting epekto ng neo-kolonyalismo sa mga bansang sinakop nito. Gawain 1: Pag-isipan Mo! Gumawa ng Talahanayan ng mabuti at di-mabuting epekto ng neo-kolonyalismo. Mabuti Di- mabuti 1. 2. 3. 4. 5. 1. 2. 3. 4. 5. Epekto ng Neo-kolonyalismo Maraming naging epekto ang neo-kolonyalismo sa mga bansang sinakop at pinagsamantalahan nito. 1. Over Dependence o Labis na Pagdepende sa Iba Malinaw na umasa ng labis ang mga tao sa mga mayayamang bansa lalung-lalo na sa may kaugnayan sa United States. 2. Loss of Pride o Kawalan ng karangalan Sanhi ng impluwensya ng mga dayuhan, nabuo sa isipan ng mga tao na lahat ng galing sa kanluran ay mabuti at
  • 14. 14 magaling, na siyang dahilan kung bakit ang tao ay nawalan ng interes sa sariling kultura at produkto. 3. Continued Enslavement o Patuloy na Pang-aalipin Totoo ngang ang mga umuumlad na bansa ay malaya sa prinsipyo, ngunit sa tunay na kahulugan ng salitang kalayaan, ang mga maliliit na bansa ay patuloy pa ring nakatali sa malakolonyal at makakapitalistang interes ng kanluran. Ang lahat ng aspekto ng kabuhayan ay kontrolado pa rin ng kanluran. Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman A. Gumawa ng talaan ng mga produktong yari sa Pilipinas at Produktong galing sa ibang bansa. Mga Produktong Yari sa: A. Pilipinas 1. ________________________ 2. ________________________ 3. ________________________ 4. ________________________ 5. ________________________ B. Ibang bansa (imported) 1. ________________________ 2. ________________________ 3. ________________________ 4. ________________________ 5. ________________________ Ayon sa talahanayang ginawa mo, masasabi mo ba na ikaw ay biktima ng neo- kolonyalismo? At Bakit? Ipaliwanag. ___________________________________________ ________________________________________________________________________ ________________________________________________________________________ C. Ipaliwang sa sagutang papel ang mga sumusunod na epekto ng neo-kolonyalismo: 1. Mananatili bilang isang agricultural country ang ating bansa. 2. Stop regulating the oil prices. 3. It’s better if you import more flour and eat more bread.
  • 15. 15 4. Start Tightening your belt. D. Ipaliwanag sa sagutang papel ang mga sumusunod na tanong: 1. Paano nagsimula ang kaisipang kolonyal ng mga Pilipino? 2. Masasabi mo bang napabuti ang kalagayan ng mga Pilipino ngayon dahil sa neo- kolonyalismo? Tandaan Mo! Ang epekto ng Neo-kolonyalismo ay ang mga sumusunod: • Over Dependence o Labis na Pagdepende sa Iba – na ang ibig sabihin na umasa ng labis ang mga tao sa mga mayayamang bansa. • Loss of Pride o kawalan ng karangalan – sanhi ng impluwensya ng mga dayuhan, nabuo sa isipan ng mga tao na lahat ng galing sa kanluran ay mabuti at magaling. • Continued Enslavement o Patuloy na Pang-aalipin- ang mga umuunlad na bansa ay malaya sa prinsipyo, ngunit sa tunay na kahulugan ay nakatali pa rin sa malakolonyal na interes ng kanluran. Gawain 3: Paglalapat Gumawa ng isang sanaysay. Pumili ng isa at talakayin. 1. “ Walang bansa ang Makapag-iisa.” 2. “ Ang sariling pagkakakilanlan ay nawawala dahil sa kulturang dayuhan”.
  • 16. 16 MGA DAPAT TANDAAN SA MODYUL NA ITO Ngayong natapos mo na ang mga aralin sa modyul na ito, ano ang mahahalagang kaalaman na dapat mong tandaan? Ang neo-kolonyalismo ay isang anyo ng pananakop ng mga mayayaman at makapangyarihang bansa. Ito ay hindi tuwirang pananakop. Ang neo-kolonyalismo ay may dalawang uri: ang ekonomiko at kultural. Ang una ay sa pamamagitan ng mga tulong at pautang na ipinagkaloob sa isang mahirap na bansa. At ang kultural ay binubuo ng mga awit, palabas, babasahin at iba pa na ipinagkakaloob ng mga dayuhan sa isang bansa. Nakakaapekto ang neo-kolonyalismo sa kadahilang nagiging labis na palaasa ang mga mahirap ng bansa at kadalasan nawawala sila ng karangalan. Patuloy na inaalipin ang mga bansang maliliit dulot ng neo-kolonyalismo.
  • 17. 17 PANGHILING PAGSUSULIT: I. Panuto: Upang matiyak ang mga natutunan sa aralin. Sagutan ang mga sumusunod na gawain. Bilugan ang tamang sagot. 1. Mapayapang pananakop sa likod ng kunwaring malasakit. A. Neo B. Neo-kolonyalisno C. Imperyalismo D. Kolonyalismo 2. Ahensyang ginagamit upang maisakatuparan ng mga mayamang bansa ang kanilang adhikain. A. ADELA B. IMF-WB C. Marshall Plan D. US Aid 3. Nanguna sa pagsuporta sa mga gawain ng mga Bansang Nagkakaisa. A. Africa B. Cambodia C. Philippines D. United States 4. Nawalan ng pagkakakilanlan dahil sa pagyakap sa mga bagay na gawa ng dayuhan. A. Pagtangkilik ng sariling atin B. Pagtangkilik ng produktong banyaga C. Isipang kolonyal D. Kolonyalismo 5. Lahat ng aspeto ng pamumuhay ay kontrolado ng dayuhan. A. Continued Enslavement B. Kultural C. Kompetisyon D. Tulong mula sa dayuhan 6. Mga bansang mahihirap ay kabilang sa: A. Unang Daigdig B. Ikalawang Daigdig C. Ikatlong Daigdig D. Mga bansang Asyano
  • 18. 18 7. Tulong pinansyal at pangkabuhayan ang balat kayo ng Uring ito. A. Ekonomiko B. Foreign Aid C. Colombo Plan D. US Aid 8. Ang pananakop ng malalakas na bansa upang matamo ang kayamana at kapangyarihan ng isang bansa. A. Neo-kolonyalismo B. Imperyalismo C. Komunismo D. Sosyalismo 9. Higit ang pagpapahalaga sa mga palabas, musika, babasahin ng mga dayuhan. A. Colonial mentality B. Kultural C. Ekonomiko D. Political 10.Minana na produkto na galing sa ibang bansa. A. Pagtangkilik ng sariling atin B. Alliance for Progress C. Loss of Pride D. Peace Corps 11.Anyo ng neo-kolonyalismo na ang layunin ay ipalaganap ang ideolohiyang pang- kabuhayan at politikal. A. Nasyonalismo B. Globalisasyon C. Komunismo D. Militarismo 12.Ang mga bansang kabilang sa tinatawag na group of Seven: A. Africa at Nigeria B. Estados Unidos at Grand Britanya C. Pilipinas at Malasya D. South at North Korea 13.Bahagi ng neo-kolonyalistang kultural ay ang pagpasok ng iba’t ibang pagkaing Amerikano tulad ng: A. bibingka at pinipig B. hamburger at hotdog C. ginataan at latik D. kalamay at puto
  • 19. 19 14.Instrumento ng mga neo-kolonyalista ang pagkakaloob ng tulong pang-ekonomiya at pangkultura. A. Foreign Aid B. Foreign Debt C. Monetary Fund D. Debt Trap 15.Isinilang ang neo-kolonyalismo matapos ang: A. Digmaang China B. Ikalawang Digmaang Pandaigdig C. Digmaang Korea D. Digmaang Alemanya - B. Isulat kung ang Pangungusap ay Tama o Mali ____1. Matatawag na malaya ang isang bansa kapag nagsasarili na ito sa lahat ng aspeto ng pamumuhay. ____2. Sinasakop ang isang bansa kapag wala itong katatagan sa pulitika. ____3. Sinasakop lamang ang mahihirap na bansa. ____4. Ang mga tulong teknikal ng mayamang bansa ay may kaakibat na kapalit. ____5. Sa neo-kolonyalismo, amg mayaman ay hindi maaring mabiktima
  • 20. 20 GABAY SA PAGWAWASTO: PANIMULANG PAGSUSULIT 1. J 2. I 3. H 4. G 5. F 6. E 7. D 8. C 9. B 10.A 11.K 12.L 13.M 14.N 15.O 16.P 17.Q 18.R 19.S 20.T ARALIN 1: ANG PAMAMARAAN O SANGKAP NG SISTEMANG NEO-OLONYALISMO Gawain 1: Pag-isipan Mo! 1. Canada 2. France 3. Germany 4. Great Bratain 5. Italy 6. USA 7. Japan Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman Ang sagot ay maaring magkakaiba. Isangguni sa gurong tagapamahala ang iyong sagot. Gawain 3: Paglalapat Ang sagot ay maaring magkakaiba. Isangguni sa gurong tagapamahala ang iyong sagot.
  • 21. 21 ARALIN 2: MGA INSTRUMENTONG GINAMIT O URI NG NEO-KOLONYALISMO UPANG MAKAMIT ANG NAIS NITO Gawain 1: Pag-isipan Mo! Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman Gawain 3: Paglalapat ARALIN 3: ANG EPEKTO NG NEO-KOLONYALISMO SA MGA BANSANG NASAKOP NITO. Gawain 1: Pag-isipan Mo! Gawain 2: Pagpapalalim ng Kaalaman Gawain 3: Paglalapat PANGHULING PAGSUSULIT A. 1. B 2. B 3. D 4. C 5. A 6. C 7. A 8. B 9. B 10.C 11.B 12.B 13.B 14.A 15.A B. 1. T 2. M 3. M 4. T 5. M