1.
Ζέτα Τσιριμώκου
Εύα Τζίμα
Αγία Σοφία
Αγία Σοφία
Αγία Σοφία
Αγία Σοφία

2.
Εικ.1
1. Ο πρώτος ναός της Αγίας Σοφίας, τύπου ξυλόστεγης
βασιλικής, θεμελιώθηκε από τον Μεγάλο
Κωνσταντίνο το 330 μ.Χ. όταν μετέφερε την
πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από την
Ρώμη στην Νέα Ρώμη (Κωνσταντινούπολη αργότερα).
Η ανέγερση του ναού ολοκληρώθηκε από τον γιο του
Κωνστάντιο και εγκαινιάστηκε στις 15
Φεβρουαρίου 360.
Εικ.2
ξυλόστεγης
Ρώμη στην Νέα Ρώμη (Κωνσταντινούπολη αργότερα).
2. Η Αγία Σοφία ξανακτίσθηκε ως ξυλόστεγη
βασιλική από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β’
αφού είχε πυρποληθεί από εξαγριωμένους
υποστηρικτές του Ιωάννη του Χρυσόστομου.
(Ο ναός θα πυρποληθεί εκ νέου, το 532, κατά
τη Στάση του Νίκα.)

3.
Εικ.3 Εικ.4
Εικ.3 Εικ.4
3. Δυο έμπειροι μηχανικοί, αλλά
και αρχιτέκτονες, μαθηματικοί και
καλλιτέχνες, έδωσαν λύσεις σε
μέχρι τότε άλυτα αρχιτεκτονικά
προβλήματα. Εφάρμοσαν το
σύστημα θολοδομίας και
δημιούργησαν ένα νέο τύπο
εκκλησίας, την βασιλική με
τρούλλο, και αντισεισμική
προστασία του ναού.
4. Ο ναός έχει μέγιστες διαστάσεις
77Χ72 μέτρα και ο εντυπωσιακός
τρούλλος που κυριαρχεί σε όλη την
σύνθεση, έχει διάμετρο 33 μέτρα και
ύψος από το δάπεδο 62 μέτρα.
Εικ.5
Ο ναός έχει μέγιστες διαστάσεις
77Χ72 μέτρα και ο εντυπωσιακός
τρούλλος που κυριαρχεί σε όλη την
σύνθεση, έχει διάμετρο 33 μέτρα και
ύψος από το δάπεδο 62 μέτρα.
5. Στο προαύλιο του ναού λέγεται
πως υπήρχε κρήνη, η οποία έγραφε
τη φράση «ΝΙΨΟΝΑΝΟΜΗΜΑΤΑΜΗ
ΜΟΝΑΝΟΨΙΝ» (νίψον ανομήματα μη
μόναν όψιν, δηλ. ξέπλυνε τις αμαρτίες
σου και όχι μόνο το πρόσωπό σου). Η
φράση αυτή, αν αναγνωσθεί ανάποδα
(από δεξιά προς τα αριστερά)
αποδίδει τις ίδιες λέξεις και επομένως
και το αυτό νόημα.

4.
Εικ.6
6. Η περίφημη εικόνα της «Δεήσεως» θεωρείται από τα
ομορφότερα ψηφιδωτά του ναού. Δημιουργήθηκε το 1261
και λέγεται ότι σηματοδοτούσε το τέλος της
ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας και την επιστροφή της Αγίας
Σοφίας στην Ορθοδοξία. Απεικονίζει την Παναγία και τον
Ιωάννη τον πρόδρομο να ικετεύουν τον Χριστό την ημέρα
της κρίσεως.
Εικ.6
ομορφότερα ψηφιδωτά του ναού. Δημιουργήθηκε το 1261
Ιωάννη τον πρόδρομο να ικετεύουν τον Χριστό την ημέρα
7. Μετά την Άλωση της
Κωνσταντινούπολης το 1453 μετατράπηκε σε
μουσουλμανικό τέμενος (απεικόνιση της Αγίας
Σοφίας το 1559, μόλις έναν αιώνα μετά την
άλωση του 1453). Κατά την περίοδο
την Οθωμανικής Αυτοκρατορίας έγιναν στο ναό
σημαντικές καταστροφές στις τοιχογραφίες του
ναού (ασβεστώθηκαν).

5.
Εικ.7
8. To 1934 o Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ
εκσυγχρονισμού της Τουρκίας, μετέτρεψε το τέμενος σε
μουσείο.
Ατατούρκ, στα πλαίσια του
Τουρκίας, μετέτρεψε το τέμενος σε

6.
Εικ.8
9. Σήμερα ο ναός εξακολουθεί να είναι
μουσείο, ενώ πραγματοποιούνται σε αυτόν
πολιτιστικές εκδηλώσεις, αλλά και
εκδηλώσεις που θεωρούνται από ορισμένους
ότι δεν αρμόζουν στο χώρο, όπως
επιδείξεις μόδας.
10.
Επικρατείας της Τουρκίας
μετατροπή της
Κωνσταντινούπολης σε μουσείο το 1934
ήταν
διάσωση των
Εικ.9
10. Στις 10 Ιουλίου 2020, το Συμβούλιο της
Επικρατείας της Τουρκίας αποφάσισε ότι η
μετατροπή της Αγίας Σοφίας της
Κωνσταντινούπολης σε μουσείο το 1934
ήταν παράνομη. Γίνονται προσπάθειες για τη
διάσωση των ψηφιδωτών του ναού.