1. PAG-UNLAD NG
WIKANG PAMBANSA

2. Sa mga nakaraang aralin, pinag-aralanang kasaysayan
ng wika sa Pilipinas simula sa panahongbago pa man
dumatingang mga dayuhanhanggangsa magkaroon ng
pambansangwika. Narito ang ilang mahahalagangpangyayari
tungkol sa pag-unladng pambansangwika:
• Mula sa Pilipino,ang pambansangwika ay naging Filipino.
• Ang Surian ng Wikang Pambansa(SWP), na pangunahing
ahensiyangnamamahalasa usapingpangwika ng bansa, ay
nagingLinanganng mga Wika sa Pilipinas(LWP). Sa
kasalukuyanay kilala ang institusyongito bilangKomisyon
sa Wikang Filipino(KWF).
• Nagkaroon ng maraming usapintungkolsa pambansang
wika na hanggangsa kasalukuyanay nakaaapektopa rin sa
pag-unladat pagsulongnito.

3. Pag-unladngWikangPambansa
Patuloy angpag-unladngwikahabangitoayginagamit.Sumasabay
itosapagbabagongkulturanglipunan,kayanamanmalakiang
partisipasyonngiba’tibangsektor atkomunidadsapagsulongng
wikangisanglugaratngpambansangwika.

4. WikaatLipunan
• Ayon kina Pamela Constantino at Galileo Zafra, kapuwa
propesor sa Filipino at panitikan, “ang wika ay kalipunan
ng mga salita at ang pamamaraan ng pagsasama-
sama ng mga ito ay para magkaunawaan o
makapagtalastasan ang isang grupo ng mga tao.”
• Ang lipunan naman ay binigyang kahulugan ng UP
Diksyonaryong Filipino bilang “malaking pangkat ng mga
tao na may karaniwang pag-uugali, ideya, saloobin,
namumuhay sa isang tiyak na teritoryo, at
itinuturing ang mga sarili bilang isang yunit.”
• Ang wika, pasalita man o pasulat, ang instrumentong
ginagamit ng mga tao sa loob ng isang lipunan upang
magkaroon ng ugnayan. Sa ugnayang ito lamang
maaaring maipahayag ang saloobin, ideya, at ugali. Dito
magsisimula ang pagkakaunawaan na magiging dahilan ng
pagkakapareho at pagturing sa isang komunidad bilang isang
yunit.

5. SpeechCommunity
Angspeechcommunityayangpangkatngtaosaloobngisanglipunannamay
tiyaknawikangginagamit.

6. WikaatKultura
• Nabubuo, umuunlad, at naiiba ang wika ng
isang speech community ayon sa pang-araw-
araw nilang gawain at pamumuhay at ayon din
sa papel na kanilang ginagampanan sa pangkat
na kinabibilangan.
• Sosyo-lingguwistiko ang larangan ng pag-
aaral ng wika na nagsusuri sa pagkakaiba ng
wika at ang kaugnayan nito sa istruktura ng
lipunan.

7. Makikitaangpagigigngrelihiyosongmga
Pilipinosamgapahayagnamadalasnilang
sambitin.
• Bahalana!(mulasaekpresiyonna“Bathala
na!”nanangangahulugangipanapaubaya
ngnagsasalitaanglahat saBathala)
• Susmaryosep!(mulasaHesus, Mariaat
Jose/Joseph)

8. Wika at Kultura ng Komunidad
• Upanghigitnamaunawaanangugnayanngwikaatlipunan,
maaaringpumilingisangspeechgroupsakomunidad.Maaaring
kapanayaminangilangmiyembro atbumuo ngmgatanong batay
sasumusunod:
Tandaannanakabatayangwikasapamumuhayngmgataonggumagamitnito.
Ipinakikitanitokunggaanokalakingbahagisapamumuhayngmgailipinoang
bigas. IsangbagaynahinditotoosamgaAmerikano,AwstralyanooIngles.
Ang mgasalitang:
palay,kanin,bigas,
bahaw,tutong,sinaing
Aykatumbaslahatng
Rice saIngles

9. Inilalarawanng wikaangpagbabagongpamumuhay
nggruposailangpuntongpanahon.
Halimbawa:
Angmga salitangpasaloadatlobat ayhindi usosa
Pilipinasnoong dekada’90, angpanahonghindi pa
gaanonggumagamitng cellphoneangmgatao.

10. Maymgapamamaraansapagbuo ngmgabagongsalitaatpahayag,gaya
ngmgapamamaraansapagbuong gaylingo.
1, Pinapalitanangunangletrang“J-“o“Sh-“
(Maaaringpalitanng“Jo-” ,“Sho-” ,“Ju-” ,“Shu”, “Ky-” o“Ny-”)
OrihinalnaSalita GayLingo
alalay julalay
kapatid
baho
shupatid
nyoho /kyoho /joho

11. 2. Pinapalitananghulingmga letrang“-ash“,“-iz”, “-is “
“-ish”,“-itch”,“-ech” ,“-ush”, “o“-oosh”
OrihinalnaSalita GayLingo
ano anech
ito
taba/obese
itech
jubis
taray
wala
taroosh
wash

12. 3. Paggamitngisangsikatnapersonalidad,brandopalabas
OrihinalnaSalita Ibigsabihin
Crayola iyak
OptimusPrime Fashionmakeover
TomJones
X-Men
gutom
datinglalaki
PagodaColdWaveLotion
Anaconda
pagod
traydor

13. 4.Pagpamitngkahuluganngsalita.
Makikitaritoangpagigingmalikhainngmgataongnabibilangsa
ikatlongkasarian. Kilalarinanggsektornaitosapagiging
makulayngbuhayatmakikitaiyonsakanilang wika.
Orihinal GayLingo Ibigsabihin
Career Karir Ibigaylahat
Baboy Boy band Mataba
G.I.Joe G.I.Joe Foreignerna
Kapareha

14. Mga Tatalakaying Aralin sa
susunod na linggo:
• Gamit ng Wika sa Pangmadlang Komunikasyon
• Gamit ng Wika sa Internet at Social Media
• Kulturalna Pagkakaiba ng Pelikula at Dula
• Register at Barayti ng Wika sa Iba't Ibang
Sitwasyon
• Kalagayang Pangwika sa KulturangPilipino
• Register at Barayti ng Wika sa Iba't Ibang
Larangan
• Ang Social Media sa Pagsusuri at Pagsulat ng
mga Teksto