• Η εποχή μας επιβάλλει νέα δεδομένα στη μορφή και
τον τρόπο λειτουργίας των μουσείων. Οι νέες γενιές
μεγαλώνουν σε έναν κόσμο, όπου η πρόσβαση στην
πληρφορία είναι εύκολη και προσιτή σε όλους. Η
επικοινωνία βασίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στις εξ
αποστάσεως επαφές μέσω των social media, και οι
τάσεις ταξιδεύουν με ταχύτατους ρυθμούς από τη μια
άκρη του κόσμου στην άλλη, επηρεάζοντας τον τρόπο
σκέψης αλλά και τις επιθυμίες των ανθρώπων.

• Δεδομένων αυτών των ταχυτήτων και της
εισβολής της τεχνολογίας στις ζωές μας,
πώς μπορεί να αλλάξει το Μουσείο του
μέλλοντος;

• Παρόλο που είναι δύσκολο να προβλέψουμε
τις εξελίξεις στο εγγύς μέλλον, το μελλοντικό
Μουσείο θα χαρακτηρίζεται από 3 βασικά
γνωρίσματα:

*Ζεστός και οικείος χώρος
*Τεχνολογική υποστήριξη
*Διάδραση με τους επισκέπτες

• Το κοινό θα έχει ανάγκη από φαντασία και
δημιουργικότητα, προκειμένου να αποφύγει τα
τετριμμένα που συχνα δημιουργούν πλήξη. Το
Μουσείο θα είναι προσιτό και θα απευθύνεται σε
όλους.

*
*Οι φυσικοί χώροι του Μουσείου θα είναι λιτοί και
όχι επιτηδευμένοι (κάτι που προκαλεί στον
επισκέπτη ανασφάλεια). Παράλληλα, τα
χρώματα και η διαρρύθμιση των χώρων θα
συμβαδίζουν με τις υποδείξεις της ψυχολογίας.
Και αυτό γιατί είναι απαραίτητο ο επισκέπτης να
νιώθει οικεία και όχι μειονεκτικά. Να εισέρχεται
σε έναν χώρο που δημιουργεί μόνο θετικά
συναισθήματα.

*Οι αίθουσες διάδρασης θα είναι απαραίτητο στιοχείο για
το Μουσείο του μέλλοντος, ενώ θα εκμεταλλέυεται και
τον εξωτερικό χώρο. Στην Ελλάδα, τους περισσότερους
μήνες του έτους ο καιρός προσφέρεται για εξορμήσεις.
Άλλωστε αυτό το χαρακτηριστικό είναι ένα από τα
πολλά κίνητρα για τους επισκέπτες της χώρας μας, σε
συνδυασμό με το πολιτιστικό υπόβαθρο. Στο μέλλον
αυτό θα αξιοπείται ακόμα περισσότερο. Και η επίσκεψη
σε ένα μουσείο δε θα περιορίζεται απλά στην
περιπλάνηση σε έναν εσωτερικό χώρο, στους τοίχους
του οποίου θα στέκουν αμίλητα τα εκθέματα.

• Οι χώροι του μουσείου όμως δε θα είναι μόνο
φυσικοί. Σε μεγάλο βαθμό θα λειτουργεί διδικτυακός
χώρος επισκέψεων και διάδρασης, δίνοντας έτσι τη
δυνατότητα σε όσους μένουν μακριά ή δεν δύνανται
να επισκεφθούν ένα μουσείο, να το γνωρίσουν μέσα
από μια εξ αποστάσεως περιήγηση ή με τη συμμετοχή
σε διαδραστικά, εκπαιδευτικά πρόγράμματα.

• Στον χώρο εντάσσεται και το ύφος και το περιεχόμενο του
Μουσείου. Η θεωρία της βιωσιμότητας θα επικρατήσει και
στον πολιτιστικό τομέα. Αυτό σημαίνει ότι τα μουσεία δε θα
περιορίζονται μόνο στα αρχαιολογικά, ιστορικά, τέχνης,
λαογραφικά κ.ο.κ. Αντιθέτως, νέες ιδέες θα υλοποιούνται και
θα λαμβάνουν υπόσταση στα πλαίσια μιας έκθεσης ενός
μουσείου. Θα είναι σύγχρονα και θα θίγουν επίκαιρα θέματα
που άπτονται στον πολιτιστικό τομέα.

*
*Το βασικό μέσο επικοινωνίας θα είναι τα social media και
τα διαδικτυακά blogs των μουσείων, τα οποία είναι
εύκολα προσβάσιμα και απευθύνονται σε όλες τις
κατηγορίες των επισκεπτών. Ήδη το πεδίο των social
media αποτελεί έναν ολόκληρο επιστημονικό και
επαγγελματικό κλάδο, πράγμα που σημαίνει ότι στο
σύντομο μέλλον θα επικρατούν σε όλο το φάσμα της
καθημερινής ζωής.

Όλοι ανεξαιρέτως θα είναι πλήρως εξοικειωμένοι με την
τεχνολογία και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Άλλωστε τα
social media αποτελούν έναν τομέα πολύ οικείο για το ευρύ
κοινό και η χρήση τους το κάνει να αισθάνεται άνετα απέναντι
στο οτιδήποτε. Πρόκειται για ένα εργαλείο που δίνει εξίσου
δύναμη στον πομπό και τον δέκτη μιας πληροφορίας, μιας
διοργάνωσης ή εκδήλωσης.

• Το Μουσείο του μέλλοντος καλείται να χτίσει σχέσεις
εμπιστοσύνης με το κοινό μέσα από τις πλατφόρμες
κοινωνικής δικτύωσης. Η επαφή με αυτόν τον τρόπο θα πρέπει
να είναι τακτική και αμοιβαία. Για να γίνει αυτό το Μουσείο
θα αφουγκράζεται τις ανάγκες και τις επιθυμίες του κοινού, θα
κάνει αναρτήσεις που αφορούν την πλειοψηφία και θα καλεί
τους ενδιαφερόμενους να συμμετέχουν. Οι ενημερώσεις
ωστόσο δε θα αφορούν μόνο τις δράσεις του ίδιου του
μουσείου αλλά και θέματα της επικαιρότητας. Παράλληλα, η
σύμπραξη με άλλους πολιτιστικούς φορείς μόνο θετικές
αντιδράσεις θα μπορεί να αποσπάσει.

*
*Η διάδραση με τους επισκέπτες θα είναι το κύριο
χαρακτηριστικό που θα διαφοροποιεί το μουσείο
του μέλλοντος από αυτό του σήμερα.
*Η επιβίωση του μουσείου θα εξαρτάται από την
προτίμηση του κοινού και αυτή με τη σειρά της
θα καθορίζεται από τη θέση που έχει το κοινό
στο μουσειο.

• Οι επισκέπτες δεν θα αντιμετωπίζονται ως «πελάτες», αλλά θα
γίνονται συνδημιουργοί περιεχομένου και εξέλιξης για το
Μουσείο.
• Έτσι ο καθένας θα αισθάνεται σημαντικό και οργανικό
κομμάτι του μουσείου, ενός μουσείου «από αυτόν για αυτόν».
• Όλη η περιήγηση στο μουσείο θα είναι μια βιωματική εμπειρία
που δε θα περιορίζεται στην απλή παρατήρηση. Οι επισκέπτες
θα μετέχουν και θα αλληλεπιδρούν με τα εκθέματα.

Η διάδραση δε θα είναι εξατομικευένη, αλλά θα περιλαμβάνει
και τη διάδραση των επισκεπτών μεταξύ τους.
Ακόμη, δε θα περιορίζεται στον φυσικό χώρο του μουσείου
αλλά θα εκτείνεται σε μεγάλο βαθμό και στη διαδικτυακή
παρουσία και αλληλεπίδραση του οργανισμού με το κοινό του.
Έτσι θα δημιουργείται μια μεγάλη κοινότητα από ανθρώπους που
είτε άμεσα είτε έμμεσα θα μπορούν να ανταλλάσσυν απόψεις και
ιδέες και να προωθούν την εξέλιξη.

*
Το οικονομικό μοντέλο είναι εξ ορισμού κάτι που
αλλάζει γρήγορα και προσαρμόζεται στις ανάγκες και
το προφίλ του εκάστοτε οργανισμού.
Και σε αυτή την περίπτωση σημαντική θα είναι η
συμβολή του κοινού. Μεγάλη σημασία θα δίνεται στην
αξία των μελών και φίλων του μουσείου.

• Η ανεύρεση πόρων είναι ένα ζήτημα που απασχολεί κάθε
οργανισμό και ιδιαίτερα τους πολιτιστικούς οργανισμούς.
Σύντομα το Μουσείο δε θα στηρίζεται σε κρατική οικονομική
υποστήριξη, αλλά και σε αυτόν τον τομέα η αλληλεπίδραση με
το κοινό θα είναι απαραίτητη.

Παράλληλα το Μουσείο οφείλει να ενσωματώσει στους σκοπούς
του την κοινωνική προσφορά. Το γεγονός αυτό προσελκύει την
οικονομική συνεισφορά ιδιωτικών και δημόσιων φορέων. Στα
πλαίσια αυτού, το Μουσείο θα πρέπει να ενισχύσει την
εφευρετικότητά του και να οργανώνει εκδηλώσεις ή να
προσφέρει προνόμια σε συνδρομητές, προκειμένου να
εξασφαλίζει τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους.

Το Μουσείο του μέλλοντος δεν αποτελεί ένα μακρινό όραμα
αλλά μια κοντινή πραγματικότητα. Τα θεμέλια αυτού έχουν ήδη
αρχίσει να τίθεται και διαμορφώνονται από το ίδιο το κοινό,
από τους υπάρχοντες αλλά και τους δυνητικούς επισκέπτες.
Το Μουσείο του μέλλοντος θα στηρίζεται και θα στηρίζει τον
ατέρμονο κόσμο των social media. Θα έχει ανάγκη από την
ενεργό συμμετοχή και τον διάλογο με το κοινό του, το οποίο θα
αποτελεί μέρος του σώματος του μουσείου.
Το Μουσείο του μέλλοντος θα είναι ένας ζωντανός οργανισμός
που θα τροφοδοτείται από την παρουσία των επισκεπτών του
και θα συμβάλλει στην κοινωνική και πολιτιστική εξέλιξη.