Арга зүй, технологи

1. “БОЛОВСРОЛЫН АРГА ЗҮЙ, ТУРШЛАГЫН ЦАХИМ САН”
“БАГШИЙН АРГА ЗҮЙ”
ТАНХИМИЙН СУРГАЛТАНД
“JIGSAW” УНШЛАГЫН АРГА ХЭРЭГЛЭХ НЬ
2021.01.15
ХӨВСГӨЛ АЙМГИЙН АЛАГ-ЭРДЭНЭ СУМЫН
ЕРӨНХИЙ БОЛОВСРОЛЫН СУРГУУЛЬ

2. Нэг. “Jigsaw reading” арга зүйг хэрэгжүүлэгчийн танилцуулга
Овог нэр: Мөнхбаяр Болортуяа
Мэргэжил: Англи хэлний багш, боловсрол судлалын магистр
Ажилласан жил: 8 жил

3. Хоёр. “Jigsaw” уншлагын арга зүйн танилцуулга
Арга зүйн зорилго
“Jigsaw” уншлагын
аргааг дамжуулан
сурагч нэг бүрийн
эхийг уншаад
ойлгох чадварыг
нэмэгдүүлэх арга
барилд сургах
Арга зүйн нэр
ТАНХИМЫН
СУРГАЛТАНД
“JIGSAW”
УНШЛАГЫН АРГА
ХЭРЭГЛЭХ НЬ
“JIGSAW” АРГА ГЭЖ ЮУ ВЭ?
Энэ нь хамтран суралцах явцдаа уншаад
ойлгох чадвараа нэмэгдүүлдэг, өөрсдөө мэдлэг
бүтээдэг арга юм. Багш сурагчдыг багт
хуваадаг. Багийн гишүүн бүрт тодорхой
мэдээлэлтэй цаас тараадаг. Тэдгээр гишүүд
шинээр экспэрт багаар ажиллан өөрсдийн
мэдээллээ боловсруулдаг бас хуваалцдаг.
Эцэст нь өөрийн баг руугаа буцаж очин
өөрсдийн мэдээллийг хуваалцах замаар бүхэл
эхийг ойлгож тодорхой болгодог. Энэ бол
“Jigsaw” уншлагын аргын хамгийн гол зарчим.
Багийн бүх гишүүд ойлгох хүртэл бүх сурагчид
үүрэгтэй, хариуцлагатай оролцдог.

4. Гурав. Арга зүйн зураглал
3.1 Агуулгын хүрээ: ЕБС-н англи хэлний цөм хөтөлбөрийн суралцахуйн
зорилтууд:
R1:Recognise, identify and sound independently a wide range of language at text level
R2:Read and follow independently familiar instructions for classroom activities
R3:Read independently a range of short simple fiction and non-fiction texts with confidence and enjoyment
R4:Understand the main points of a wide range of short, simple texts on general and curricular topics by using
contextual clues
R5:Understand independently specific information and detail in short, simple texts on a range of general and curricular
topics
R6:Recognise the difference between fact and opinion in short, simple texts on a wide range of general and curricular
topics
R7:Recognise the attitude or opinion of the writer in short texts on a wide range of general and curricular topics
R8:Use independently familiar paper and digital reference resources to check meaning and extend understanding
3.2 Хэрэглээний хүрээ: Алаг-Эрдэнэ сумын ЕБС-ийн 6-12-р ангийн сурагчид

5. I шат: Судлах үе шат
Алхам.1 Багш хэрэгжүүлэх аргазүй болон ангийн сурагчдын
ерөнхий түвшинг судлана
Алхам.2 Багш тухайн ээлжит хичээлээр үзэх эхийг судлана
Алхам.3 Ээлжит хичээлийн хөтөлбөрийг боловсруулна
II шат: Хэрэгжүүлэн
турших, суралцахуйн
үе шат
Алхам 1.Багш ангийн сурагчдыг 4-5 багт хуваана. Багш багийн гишүүдийг 1-5
хүртэлх тоогоор дугаарлана. (унших эхийн агуулгаас хамаарна)
Алхам.2 Багш сонгосон эхээ багийн гишүүдийн тоогоор тарааж өгнө
Алхам.3 Сурагчид эхийн ерөнхий санааг ойлгох зорилгоор 2-3 минутанд
харааны уншлага хийнэ
Алхам.4 Ижилхэн дугаартай сурагчид нэг баг болон сууна. жишээ нь: 1
дугаартай сурагчид нэг баг болно.
Алхам.5 Ижилхэн текст авсан сурагчид тухайн текстэн дээрээ 15-20 минут
хамтарч ажиллана. Багш эхээс хамаарч хугацааг өгнө
III шат: Ахиц, үр дүнг
тооцох үе шат
Алхам.1 Багшийн өгсөн цаг дууссаны дараа сурагчид өөрийн (home) багтаа
буцаж ирнэ
Алхам.2 Багийн гишүүн бр өөрийн авсан хэсгээ бусаддаа тайлбарлаж өгнө
Алхам.3 Багаараа хамтарч бүтэн эхээ ойлгоно
Алхам.4 Уншсаны дараах даалгаврыг багаараа хамтарч гүйцэтгэн бусаддаа
илтгэнэ

6. Үе шатыг диаграммаар харуулбал:

7. I үе шат:
Судлах
хэсэг
Алхам.1
* Багш ангийн сурагчдыг судлаад судалгаанаас
ажиглагдсан ерөнхий ангийн түвшнийг ангилах
* Сурагчид өөрийгөө болон багийн гишүүдээ үнэлэх
арга барилд хөтлөх
Алхам.2 Тухайн ээлжит хичээлээр үзэх эхийг судлаад
ангийн сурагчдад зориулан цогцолбор бүрээр нь хувааж
хүнд үг хэллэгийг хялбаршуулах, зураг, дүрс гэх мэт
уншаад ойлгоход дөхөм болохуйц нэмэлт зүйлсээр
баяжуулах
Алхам.3 Ээлжит хичээлийн хөтөлбөрт оновчтойгоор
тусгаж өгөх

8. II үе шат
Хэрэгжүүлэн
турших,
суралцахуйн
үе шат
Алхам 1.
* Багш ангийн сурагчдыг 4-5 багт хуваана. Багш багийн
гишүүдийг 1-5 хүртэлх тоогоор дугаарлана. (унших
эхийн агуулгаас хамаарна)
Алхам.2
* Багш сонгосон эхээ багийн гишүүдийн тоогоор тарааж
өгнө
Алхам.3
* Сурагчид эхийн ерөнхий санааг ойлгох зорилгоор 2-3
минутанд харааны уншлага хийнэ
Алхам.4
* Ижилхэн дугаартай сурагчид нэг баг болон сууна.
жишээ нь: 1 дугаартай сурагчид нэг баг болно.
Алхам.5
* Ижилхэн текст авсан сурагчид тухайн текстэн дээрээ
15-20 минут хамтарч ажиллана. Багш эхээс хамаарч
хугацааг өгнө

9. III үе шат
Ахиц, үр дүнг
тооцох үе
шат
Алхам.1 Багшийн өгсөн цаг дууссаны дараа сурагчид
өөрийн (home) багтаа буцаж ирнэ
Алхам.2 Багийн гишүүн бүр өөрийн авсан хэсгээ
бусаддаа тайлбарлаж өгнө
Алхам.3 Багаараа хамтарч бүтэн эхээ ойлгоно
Алхам.4 Уншасны дараах даалгаврыг багаараа
хамтарч гүйцэтгэн бусаддаа илтгэнэ
Алхам.5 Багийн гишүүд бие биенийгээ үнэлнэ

10. Тав. “Jigsaw” уншлагын арга зүйгээр
дамжуулан сурагч нэг бүрийг
хөгжүүлэх чиглэл

11. 5.1 Суралцахуйн хөгжил, ахиц
1. Энэхүү уншлагын аргыг багш М.Болортуяа миний бие 2016 оноос хойш хичээл сургалтандаа
тасралтгүй хэрэглэж байгаа болно. Ингэхдээ анх миний бие Энхтайваны Корпуст америк сайн дурын
ажилтнуудад 3 сарын хугацаанд монгол хэл, соёлыг заахдаа энэхүү аргыг хэрэглэж байсан. Тэр үед
“Jigsaw reading” арга нь америк хүмүүст монгол хэлийг заахдаа багаар хувааж хамтаар хөгжүүлэн
хэрэглэсэн нь маш сайн тохирсон. Ингээд үүний үр дүнд америкчууд маань 3 сарын дараа бүгд монгол
хэлийг дундаас дээш буюу “medium - high intermediate” түвшинд эзэмшсэн юм.

12. 2. 11-р ангийн “bridge, hobbies8 people and their jobs” сэдэвт ээлжит
хичээлүүдийн явцад багш нар үнэлгээ өгөх хуудсаар үнэлсэн байдлыг
харуулбал:

13. Эхийг хэрхэн хялбар аргаар уншиж ойлгох талаар судлаад
сургалтын явцад сурах бичигт байгаа эхүүдийг “Jigsaw” аргыг
хичээл сургалтандаа тусгаснаар:
* Хүүхэд нэг бүр хичээлд оролцор оролцоо нэмэгдсэн. ялангуяа
өмнө нь сурагчид хүнд том эхтэй хичээлүүдийг уйтгартай хэцүү
гэж үздэг байсан бол энэхүү аргаар хичээл зааж эхлэснээс
хойш тэдний оролцоо нэмэгдэж, хичээлдээ сонирхолтой
болсон нь тэднийг ажиглах хуудсаар үнэлэхэд харагдсан.
* Бүрэн дунд болон суурь боловсролын цөм хөтөлбөрийн
агуулгад тусгагдсан сурагчтухайн хэлтэн орнуудын болон
дэлхий дахины соёл, уламжлалыг илүү мэдэж байх нь чухал
гэсэн баримтлалын агуулгыг багтааж чадсан.

14. 3. Сүүлийн 5 жилд ЭЕШ-нд гарсан ахицыг графикаар харуулбал:

15. 1. сургалтын хөтөлбөрийн зарчимд нийцүүлэн үнэлгээ нь хүүхэд нэг бүрийн
хөгжил, ахицыг дэмжих бодит дэмжлэг үзүүлж чадсан.
2. 2019 онд “ЭГ” бүсийн Сайн хичээл, арга зүйн илтгэлийн тэмцээнд
амжилттай оролцож тэргүүн байр эзлэн арга зүйгээ бүсийн хэмжээнд
түгээн дэлгэрүүлсэн
3. 2019 онд Аймгийн Сайн хичээл, арга зүй үйл ажиллагаанд хэлэлцүүлэн
арга зүйгээ түгээн дэлгэрүүлсэн
4. Энэхүү арга зүйгээ өөрийн хичээл сургалтанд тогтмол хэрэглэн багш
өөрийн гэсэн нэрийн арга зүйтэй болсон
5. Багш хичээлийн хөтөлбөр бэлтгэхдээ хүүхдээ идэвхжүүлэх аргатай
болсон
6. Багшийн МХХТ-н мэдлэг дээшилсэн

16. Долоо. “Jigsaw”уншлагын арга зүйн онцлог, давуу тал
Арга зүй Агуулга Хэрэглээн
ий хүрээ
Үндсэн аргачлал Үр дүн
“Jigsaw” reading
methodology
Ерөнхий
боловсролын
сургуулийн
суурь болон
бүрэн дунд
боловсролын
цөм
хөтөлбөрийн
гадаад хэлний
reading R1 - R8
хүртэлх
суралцахуйн
зорилтууд
Ерөнхий
боловсрол
ын
сургуулийн
6-12-р
ангийн
сурагчид
Энэ нь хамтран суралцах явцдаа
уншаад ойлгох чадвараа
нэмэгдүүлдэг, өөрсдөө мэдлэг
бүтээдэг арга юм. Багш сурагчдыг
багт хуваадаг. Багийн гишүүн бүрт
тодорхой мэдээлэлтэй цаас
тараадаг. Тэдгээр гишүүд шинээр
экспэрт багаар ажиллан өөрсдийн
мэдээллээ боловсруулдаг бас
хуваалцдаг. Эцэст нь өөрийн баг
руугаа буцаж очин өөрсдийн
мэдээллийг хуваалцах замаар
бүхэл эхийг ойлгож тодорхой
болгодог. Энэ бол “Jigsaw”
уншлагын аргын хамгийн гол
зарчим. Багийн бүх гишүүд ойлгох
хүртэл бүх сурагчид үүрэгтэй,
хариуцлагатай оролцдог.
Сурагчид эхийг уншаад
ойлгосон ойлголт
бэхжисэн.
Сурагчид бие
биентэйгээ хамтран
суралцах үйлийг
дэмжсэн.
Сонсох, харилцах,
асуудал шийдвэрлэх
чадваруудыг дээшилсэн.
Сурагчид хичээлийн
бүхий л үе шатуудад
үүрэгтэй хариуцлагай
оролцдог болсон.
Сурагчид бие биенээ
үнэнч шудрагаар үнэлж
сурсан гэх зэрэг үр дүн
гарсан.

17. Зарчим
“Jigsaw” уншлашын арга зүйг
хэрэгжүүлэхэд дараах зарчмыг баримтлана.
Үүнд:
★ Тухайн ангийн сурагчид болон сурах бичгээ
судална
★ Сурах бичиг дээр байгаа хүнд эхүүдээ сонгож
авна
★ Нэгж болон ээлжит хичээлдээ энэхүү аргаа
тусгана
★ Туршин хэрэгжүүлсэн даруйдаа сурагчдаар
болон өөрөө үнэлгээ хийж дүгнэнэ
★ Цаашид засан сайжруулна

18. Зөвлөмж
“Jigsaw” уншлагын аргыг жил бүр ээлжит хичээлүүддээ
тусгаж хэрэглэвээс сурагчид тус аргыг хэрэглэн дадал
болж хэрэглээ нь тогтмолжиж үр дүн гарах болно.
Ингэхдээ дараах зүйлсийг анхаарвал зохино:
· Ээлжит хичээлийн сэдэв болоод агуулгатай
уялдуулах
· Нэг жил эсвэл нэг улирал хэрэглээд зогсоохгүй
байх
· Анги танхимын зохион байгуулалтыг анхаарах
· Хэтэрхий бага ангийн (5-р анги) сурагчдад
тохиромжгүй

19. Сайн багшийн гарт
маргаашийн нар
мандана