3. H σημασία του ανθρώπινου παράγοντα
στην κοινωνική αλληλεπίδραση
Η ικανότητά μας να «διαβάζουμε» τους άλλους και να ανταποκρινόμαστε σε αυτούς
βασίζεται στη μη λεκτική επικοινωνία, κάτι το οποίο οι υπολογιστές δεν έχουν ακόμη
κατακτήσει.
(Autor, 2015)
Καθώς η ανθρώπινη διάδραση απαιτεί να μπορούμε να εξάγουμε συμπεράσματα βάσει
της συμπεριφοράς των άλλων, οι κοινωνικές δεξιότητες που βοηθούν τα άτομα να
επικοινωνούν και να επηρεάζουν τους άλλους, να ηγούνται, να προωθούν αλλαγές, να
χειρίζονται διαφωνίες και να προωθούν τη συνεργασία και την ομαδικότητα αποκτούν
ακόμη μεγαλύτερη σημασία.
(Goleman, 1998)
5. “H συναισθηματική νοημοσύνη
μπορεί να ευθύνεται για έως και
το 80% της επιτυχίας στη ζωή του
ατόμου, καθώς και για έως και
το 67% της επαγγελματικής του
επιτυχίας”
(Daniel Goleman,1995)
8. Η ικανότητα των ατόμων να κινητοποιούν τον εαυτό τους για να
πετύχουν έναν στόχο, να επιμένουν ενάντια στις ματαιώσεις, να
ελέγχουν τις παρορμήσεις τους, να χαλιναγωγούν την
ανυπομονησία τους, να ρυθμίζουν σωστά τη διάθεση τους και
να έχουν ενσυναίσθηση και αισιοδοξία.
(Goleman, 1995. Φλουρής, 2005)
Ο όρος «συναίσθημα» αφορά σε ολόκληρο το εύρος των
συναισθημάτων, από τα πιο ήπια και συχνά εμφανιζόμενα
συναισθήματα μέχρι τα βραχύβια, έντονα συναισθήματα που
διακόπτουν προσωρινά τη διαδικασία της σκέψης και
επηρεάζουν τη συμπεριφορά.
(Zhou & George, 2003)
Συναισθηματική νοημοσύνη είναι…
11. Σε τι μας είναι χρήσιμη
η συναισθηματική
νοημοσύνη;
• Υψηλότερη συναισθηματική νοημοσύνη
οδηγεί σε υψηλότερη απόδοση.
• Υψηλότερη συναισθηματική νοημοσύνη
οδηγεί σε μεγαλύτερη ικανοποίηση από
τη ζωή και την εργασία.
12. Η συναισθηματική νοημοσύνη…
▶ …σχετίζεται με την καλή υγεία, την ευεξία, αλλά και την ακαδημαϊκή και
επαγγελματική επιτυχία
▶ …επιδρά στον τρόπο που τα άτομα διαχειρίζονται το στρες και τις συνέπειές
του.
▶ …σχετίζεται θετικά με τη σχολική επίδοση και τις καλές κοινωνικές σχέσεις.
▶ …ενισχύει την ανθεκτικότητά απέναντι σε φαινόμενα όπως είναι ο εκφοβισμός, η
εγκληματικότητα, η κατάθλιψη, το αλκοόλ και η χρήση ναρκωτικών
▶ …δύναται να ωφελήσει τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, μέσω της ενσωμάτωσης
των εκάστοτε πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων και να οδηγήσει στην ανάπτυξη
αντιρατσιστικής συμπεριφοράς στο σύγχρονο πολυπολιτισμικό σχολείο.
13. Η ικανότητά μας να εντοπίζουμε, να κατανοούμε και να
διαχειριζόμαστε τα συναισθήματα αποτελεί τη βάση για
συναισθηματικές και κοινωνικές δεξιότητες που είναι
εξαιρετικά σημαντικές για την επιτυχία σε οποιοδήποτε
επάγγελμα.
Σε έναν κόσμο, όμως, επιταχυνόμενων αλλαγών και
αυξανόμενων επαγγελματικών απαιτήσεων, αυτές οι
δεξιότητες θα αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη αξία.
(Cherniss, 2000)
14. Συναισθηματική νοημοσύνη και
προσαρμοστικότητα
H προσαρμοστικότητα
μπορεί να γίνει αντιληπτή
ως δεξιότητα
συναισθηματικής
νοημοσύνης.
Η συναισθηματική
νοημοσύνη έχει
χαρακτηριστεί ως δεξιότητα-
κλειδί για την επαγγελματική
προσαρμοστικότητα.
16. H επαγγελματική
προσαρμοστικότητα περιγράφει την
ετοιμότητα του ατόμου να
ανταποκριθεί στη συνειδητή και
διαρκή διερεύνηση εαυτού και
περιβάλλοντος προκειμένου να
αντιμετωπίσει, να ακολουθήσει ή να
αποδεχτεί την αλλαγή των
εργασιακών ρόλων στη
σταδιοδρομία του και να χειριστεί με
επιτυχία όλες τις απρόβλεπτες
προσαρμογές και μεταβάσεις, που
ενδεχομένως θα απαιτηθούν από τις
αλλαγές στις εργασιακές συνθήκες
και την αγορά εργασίας ευρύτερα
(Savickas, 2009)
Η επαγγελματική προσαρμοστικότητα
(career adaptability) θεωρείται όλο και
περισσότερο ως μια πολυδιάστατη
έννοια που σχετίζεται με τη μεταβλητή
ικανότητα των ατόμων να
διαπραγματευτούν με επιτυχία τις
μεταβάσεις.
(Savickas, 2013)
Τόσο η συναισθηματική νοημοσύνη
όσο και η επαγγελματική
προσαρμοστικότητα θεωρούνται
βασικά στοιχεία της
αυτοαποτελεσματικότητας στη λήψη
απόφασης.
(Di Fabio & Saklofske, 2014 Rudolph et al., 2017)
17. Το περιεχόμενο της έννοιας της προσαρμοστικότητας (adaptivity)
δηλώνει το προσωπικό χαρακτηριστικό της ευελιξίας ή την προθυμία του
ατόμου να αντιμετωπίσει τους στόχους της σταδιοδρομίας του, τις
μεταβάσεις ή τα απροσδόκητα γεγονότα με τις κατάλληλες ενέργειες.
• Στοχοθεσία και
προετοιμασία για
το μέλλον
ενδιαφέρον
• Eυθύνη για τη δόμηση
της προσωπικής
σταδιοδρομίας
έλεγχος
• Διερεύνιση πιθανών
εαυτών και σχέσης
εαυτού & περίβάλλοντος
cur iosity
αυτοπεποίθηση
περιέργεια
• Πίστη στην προσωπική
ικανότητα διαχείρισης
της σταδιοδρομίας
Οι 4 διαστάσεις
της προσαρμοστικότητας
18. Η σημασία της επαγγελματικής
προσαρμοστικότητας
►Σχετίζεται με την ικανοποίηση από τη σταδιοδρομία, την επαγγελματική
ταυτότητα, το μειωμένο εργασιακό στρες, την απασχολησιμότητα κ.ά.
(Rudolph et al., 2017)
►Θεωρείται βασική μετα-δεξιότητα στην οποία τα άτομα μπορεί να στηριχθούν
κατά την αναμονή και προετοιμασία μεγάλων επαγγελματικών γεγονότων,
αλλαγών στη σταδιοδρομία, σχεδιασμού της σταδιοδρομίας, ανάπτυξη νέων
δεξιοτήτων και την δημιουργία μιας βιώσιμης σταδιοδρομίας
(Buyken et al., 2015)
►Λειτουργεί διαμεσολαβητικά ανάμεσα στη συναισθηματική νοημοσύνη και μια
σειρά επαγγελματικών εκβάσεων όπως είναι η ικανοποίηση από τις σπουδές, η
δέσμευση στις σπουδές, η απασχολησιμότητα και η λήψη επαγγελματικής
απόφασης
(Celik & Storme, 2017; Udayar et al., 2018)
19. Υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη:
• ενδιαφέρον
Καλύτερη αντίληψη
επαγγελματικών φιλοδοξιών
και μελλοντικών σχεδίων
• έλεγχος
Καλύτερος έλεγχος
δραστηριοτήτων που
συνδέονται με τη
σταδιοδρομία
• περιέργεια
• αυτοπεποίθηση
Μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση
για την δυνατότητα
διαχείρισης συναισθηματικών
καταστάσεων
Μεγαλύτερη ικανότητα
πρόβλεψης συναισθηματικών
συνεπειών επιλογών και
συμπεριφοράς
Προραρμοστικότητα
20. Η συναισθηματική νοημοσύνη και η προσαρμοστικότητα σταδιοδρομίας έχουν
αποδειχθεί ότι αντανακλούν εύπλαστες διαδικασίες αυτορρύθμισης που μπορούν
να διδαχθούν και να βελτιωθούν.
(Hodzic et al., 2018, Koen et al., 2012)
22. Η πράσινη συμβουλευτική
επικεντρώνεται σε θέματα
βιωσιμότητας και σε παρεμβάσεις
που σαν στόχο έχουν να
προωθήσουν μια ισορροπία
ανάμεσα στις προσωπικές
φιλοδοξίες και τις ανάγκες της
κοινωνίας και του πλανήτη
(Guichard, 2013a; Plant, 2013)
.
23. Προσωπική
ευεξία
Ανάληψη ευθύνης για το
προσωπικό μέλλον,
συμπερίληψη και εκτίμηση
από την κοινωνία, ψυχική
ευεξία, προσαρμοστική
λειτουργία και εξασφάλιση
αίσθησης αξιοπρέπειας
και αξιοπρεπούς
εισοδήματος
Βιωσιμότητακαι «ευεξία» (well being)
Οργανωσιακή
ευεξία
Εκπλήρωση
οργανωσιακών
δυνατοτήτων,
αποτελεσματικότητα,
παραγωγικότητα,
ικανοποίηση
εργαζομένων και
πελατών, προετοιμασία
εργατικού δυναμικού
Κοινοτική
ευεξία
Εκπλήρωση δυνατοτήτων
σε ατομικό και κοινοτικό
επίπεδο, συνδεσιμότητα
(κοινωνικά δίκτυα),
βιωσιμότητα (υποδομές),
ισότητα (αξίες
διαφορετικότητας,
κοινωνική δικαιοσύνη και
ατομική ενδυνάμωση)
Παγκόσμια
ευεξία
Επίτευξη ενός αποδεκτού
βιοτικού επιπέδου για
όλους που προκύπτει
από την οικονομική
ανάπτυξη,τη
συσσώρευση κεφαλαίου,
την πλεονάζουσα
παραγωγή και
ανεμπόδιστη ανάπτυξη
της ελεύθερης αγοράς
24. Στοιχεία πράσινης συμβουλευτικής:
► Βιώσιμη ανάπτυξη
► Ευαισθητοποίηση ευθύνης απέναντι στο περιβάλλον
► Σημασία της πράσινης σταδιοδρομίας
► Επιλογή σταδιοδρομίας και περιβαλλοντικές συνέπειες
► Εξισορρόπηση προσωπικής και επαγγελματικής ζωής
► Αναγνώριση της σημασίας πράσινων οργανωσιακών πρακτικών
► Καλλιέργεια επαγγελματικών πρακτικών και παρεμβάσεων που προωθούν
την ισορροπία ανάμεσα σε ατομικές φιλοδοξίες και κοινωνικές και
περιβαλλοντικές ανάγκες
27. Σύνδεση ενσυναίσθησης & πράσινης σταδιοδρομίας
Άτομα που επιδεικνύουν ευαισθησία απέναντι σε άλλα άτομα πιθανολογείται ότι θα
είναι ευαίσθητα και απέναντι στη φύση
(Mayer and Frantz, 2004)
Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι, αφενός, αποδίδονται στη φύση ανθρώπινες
ιδιότητες, και, αφετέρου, ότι αυτη η ευαισθησία θα πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τη
δόμηση της επαγγελματικής και προσωπικής ζωής
(DiFabio & Kenny, 2015)
Η ενσυναίσθηση μπορεί να καλλιεργηθεί, όπως επίσης και η σχέση της με τη
σύνδεση με τη φύση. Είναι πιθανό να μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την
ενσυναίσθηση για να προωθήσουμε τη σύνδεση με τη φύση, την πράσινη
συμβουλευτική και την προοπτική για μια θετική πράσινη ζωή και σταδιοδρομία.
(Liefländer et al., 2013)
28. Οι δυνατότητες που προσφέρει η
καλλιέργεια της ενσυναίσθησης, ως
διάστασης της συναισθηματικής
νοημοσύνης, για την προώθηση μιας
πράσινης σταδιοδρομίας τονίζουν την
κοινωνική διάσταση της συμβουλευτικής
σταδιοδρομίας και την ευθύνη του
συμβούλου απέναντι στην προοπτική για
το μέλλον.
Η συναισθηματική νοημοσύνη σχετίζεται με
τη λήψη απόφασης σε μια ασταθή και
αβέβαιη οικονομία. Αν και παραδοσιακά
θεωρείται λογική διαδικασία επικεντρωμένη
στο ταίριασμα, η ικανότητα λήψης
απόφασης σε έναν ασταθή και αβέβαιο
κόσμο βασίζεται κατά πολύ στην
προσαρμογή στην αλλαγή και τη ρύθμιση
των συνασθημάτων.
Μια σύγχρονη προοπτική
για τη συναισθηματική νοημοσύνη
29. Δραστηριότητα «Προσωπικό μανιφέστο»
1. Φτιάξε μια λίστα από τα πράγματα που είναι σημαντικά για σένα (πρόσωπα, πράγματα,
συγκεκριμένες ή αφηρημένες έννοιες).
2. Αν είναι πολλές, ομαδοποίησέ τες.
3. Ιεράρχησέ τες, με βάση τη βαρύτητα που έχουν για σένα.
4. Φτιάξε μια φράση, ή και περισσότερες, οι οποίες να βασίζονται σε όσα έχεις αποτυπώσει μέχρι
τώρα. Αυτή η φράση είναι το «προσωπικό σου μανιφέστο»
1. Ζήτησε από τον συμβουλευόμενο να σου πει λίγα λόγια για αυτό που έχει γράψει.
2. Διερεύνησε αν ο συμβουλευόμενος έμαθε/επιβεβαίωσε/ανακάλυψε/εντόπισε κάτι νέο για τον
εαυτό του.
3. Αναζήτησε στο μανιφέστο στοιχεία που συνδέουν την προσωπική με την κοινοτική και
κοινωνική ευεξία και συζήτησέ τα.
4. Εξερεύνησε εάν στο τέλος της συζήτησης ο συμβουλευόμενος θα ήθελε να αλλάξει κάτι στο
μανιφέστο του.
