1. WEBINAR
‘ONLINE KENNISOVERDRACHT’
Jozefien Godemont
Gie Van den Eeckhaut
Socius. Steunpunt sociaal-cultureel werk vzw.
12 februari 2021
Deel 2, kaderend in ons aanbod rond ‘Sterke online leerprocessen’

2. WELKOM
• Chat in de zijkant
openzetten: onze
chatmoderators kunnen
vragen doorspelen of zelf
beantwoorden.
• Technische problemen:
vermelden in de chat.
• Ten laatste om 11 uur
ronden we af.

3. EVEN VOORSTELLEN
Jezelf, in de chat – met naam en organisatie als je dat wil
Gie Van den Eeckhaut, groepsdynamica en leerprocessen, decreet, maatschappelijke
innovatie – maar ook ervaring met webinar, online-cursus groepsdynamica (MOOC),
screencast, …
Jozefien Godemont, vrijwillige inzet en lokale vrijwilligersgroepen begeleiden – maar ook
ervaring met webinar, screencast, intervisie en uitwisseling online, cocreatie online, …
Ook Silke Jaminé en Paco Sanogo zijn aan boord en zullen mee de chat modereren.

4. POLL 1:
WELKE BESCHRIJVING PAST BEST BIJ JOU?
§ Ik heb nog nooit een webinar begeleid, maar ik heb zin om te
experimenteren. Dit webinar moet mij de weg wijzen.
§ Ik heb nog nooit een webinar begeleid, en ben eerder
terughoudend. Dit webinar trekt mij hopelijk over de streep.
§ Ik heb wel al enige ervaring in het begeleiden of volgen van
webinars. Dit webinar moet mij inzicht bij brengen om daar sterker
in te worden.

5. Natuurlijk kan je gewoon je camera opzetten en
je verhaal doen zoals je dat gewoonlijk vertelt.
En dan hopen dat je publiek er wat aan heeft.
In dit webinar dagen we je uit om een stapje
verder te zetten: bewust en doelgericht je
deelnemers laten leren wat je wil dat ze leren.

6. WAT WE WILLEN DOEN …
§ Wat zal je op het einde van dit webinar weten?
§ Hoe je tot een scenario komt
§ Wat je als begeleider kan doen tijdens het webinar om je publiek te
laten leren én te boeien.
§ Inhoud, aansluitend op de screencast
§ Opbouw van een scenario
§ Sterke regie in handen nemen
§ Voorbeeld van scenario

7. ZOEK DE PAASEIEREN!
§ Opdracht vooraf: Distilleer 2 echt goede tips of
aandachtspunten voor het geven van webinars – bruikbaar
voor jezelf en voor anderen.
§ Die zouden daar nu ergens bij jou moeten klaarliggen!
§ Noteer welke tip je tegen komt in ons verhaal – en ook welke
niet!

8. HET WERK VAN DE REGISSEUR
WELOVERWOGEN
SCENARIO
STERKE REGIE

9. VERTALING NAAR KENNISOVERDRACHT:
WEBINAR ÉN SCREENCAST
WELOVERWOGEN
SCENARIO
STERKE REGIE

10. OPBOUW VAN EEN SCENARIO VOOR
KENNISOVERDRACHT
?
Leerdoelen
?
Didactische
keuzes
?
Scenario

11. Enkel
Leerinhouden
Leerprocessen
LEERDOELEN

12. KENNIS
Begrijpen Onthouden
Toepassen
Kritisch
bevragen

13. KENNIS
Begrijpen Onthouden
Toepassen
Kritisch
bevragen
• Redenering maken
• Stappen visualiseren
• Samenhang duidelijk maken
• Waarom?

14. KENNIS
Begrijpen Onthouden
Toepassen
Kritisch
bevragen
• Herhaling
• Ezelsbruggetjes
• Visualiseren
• Toetsen

15. KENNIS
Begrijpen Onthouden
Toepassen
Kritisch
bevragen
• Herhaling
• Ezelsbruggetjes
• Visualiseren
• Toetsen
BOKT

16. KENNIS
Begrijpen Onthouden
Toepassen
Kritisch
bevragen
• Casus
• Eigen voorbeelden
• Toetsen in polls

17. KENNIS
Begrijpen Onthouden
Toepassen
Kritisch
bevragen
• Vragen stellen
• Uitdagen
• Aanvullen en toevoegen

18. KENNIS
Begrijpen Onthouden
Toepassen
Kritisch
bevragen
• Redenering maken
• Stappen visualiseren
• Samenhang duidelijk maken
• Waarom?
• Herhaling
• Ezelsbruggetjes
• Visualiseren
• Toetsen
• Casus
• Eigen voorbeelden
• Toetsen in polls
• Vragen stellen
• Uitdagen
• Aanvullen en toevoegen

19. QUIZ 1: ALS IK DEZE VIER ICOONTJES GEBRUIK,
DOE IK DAT VOORAL OM DEELNEMERS …
§ … de kennis te helpen begrijpen.
§ … de kennis te helpen onthouden.
§ … de kennis te helpen toepassen.
§ … de kennis kritisch te helpen bevragen.

20. OPBOUW VAN EEN SCENARIO VOOR
KENNISOVERDRACHT
• Leerinhouden
• Gewenste leerprocessen
• Kennis begrijpen
• Kennis onthouden
• Kennis toepassen
• Kennis kritisch bevragen
Leerdoelen
?
Didactische
keuzes
?
Scenario

21. QUIZ 2: ALS IK DIT SCHEMA GEBRUIK, DOE
IK DAT VOORAL OM DEELNEMERS …
§ … de kennis te helpen begrijpen.
§ … de kennis te helpen onthouden.
§ … de kennis te helpen toepassen.
§ … de kennis kritisch te helpen bevragen.

22. OPBOUW VAN EEN SCENARIO VOOR
KENNISOVERDRACHT
• Leerinhouden
• Gewenste leerprocessen
• Kennis begrijpen
• Kennis onthouden
• Kennis toepassen
• Kennis kritisch bevragen
Leerdoelen
?
Didactische
keuzes
?
Scenario

23. DIDACTISCHE KEUZES
Gewenste
activiteit van
de deelnemer
Werkvormen Structurering
Vormgeving Duurtijd Groepsgrootte ...

24. DIDACTISCHE KEUZES
Gewenste
activiteit van
de deelnemer
Werkvormen Structurering
Vormgeving Duurtijd Groepsgrootte ...

25. DIDACTISCHE KEUZES
Gewenste
activiteit van
de deelnemer
Werkvormen Structurering
Vormgeving Duurtijd Groepsgrootte ...

26. ‘DE STRIJD OM DE AANDACHT’
Natuurlijke aandachtsbogen
online zijn korter dan offline:
§ Vermoeiend
§ Gewoonte om zelf te
sturen/klikken op
computer/smartphone
§ Getraind in korte
informatie-eenheden,
flitsende informatie
§ 10 minuten ipv 20?
Concurrentie met omgeving:
§ Sociale controle kleiner
§ Minder ‘samen-gevoel’
§ Omgeving open voor
storing: huisgenoten, mails,
gsm
§ Techniek: haperende wifi,
onvindbare knoppen

27. Strijd om
de
aandacht
Tijd
Activeer en
engageer
Verhaal
Beeld
Paaseieren

28. Strijd om
de
aandacht
Tijd
Activeer en
engageer
Verhaal
Beeld
Paaseieren
• Afwisseling: 5 à 7 minuten
• 75-80 minuten maximum
• Nooit langer dan aangekondigd!

29. Strijd om
de
aandacht
Tijd
Activeer en
engageer
Verhaal
Beeld
Paaseieren
• Afwisseling: 5 à 7 minuten
• 75-80 minuten maximum
• Nooit langer dan aangekondigd!
• Van opnemen naar doen
• Bijdrage zichtbaar maken

30. Strijd om
de
aandacht
Tijd
Activeer en
engageer
Verhaal
Beeld
Paaseieren
• Afwisseling: 5 à 7 minuten
• 75-80 minuten maximum
• Nooit langer dan aangekondigd!
• Van opnemen naar doen
• Bijdrage zichtbaar maken
• Mensen zijn geïnteresseerd in mensen
• … en hun verhalen

31. Strijd om
de
aandacht
Tijd
Activeer en
engageer
Verhaal
Beeld
Paaseieren
• Afwisseling: 5 à 7 minuten
• 75-80 minuten maximum
• Nooit langer dan aangekondigd!
• Van opnemen naar doen
• Bijdrage zichtbaar maken
• Mensen zijn geïnteresseerd in mensen
• … en hun verhalen
• Prikkelen
• Geheugensteun
• Spreken andere
verwerkingsmodus aan

32. Strijd om
de
aandacht
Tijd
Activeer en
engageer
Verhaal
Beeld
Paaseieren
• Afwisseling: 5 à 7 minuten
• 75-80 minuten maximum
• Nooit langer dan aangekondigd!
• Van opnemen naar doen
• Bijdrage zichtbaar maken
• Mensen zijn geïnteresseerd in mensen
• … en hun verhalen
• Prikkelen
• Geheugensteun
• Spreken andere
verwerkingsmodus aan
• Nieuwsgierig
• Verrassen
• Alert
• Leuk

33. AL EEN PAASEI GEVONDEN???

34. Inductief
Verhalend
Verbeeldend
Ervaringen
Deductief
Theoretisch

35. § Goede ervaring
met:
§ Praktijken
verbeelden
§ Verhalen
§ Visualiseren
§ Leerstijlen
Inductief
Verhalend
Verbeeldend
Deductief
Theoretisch

36. ‘Consumeren’
‘Activeren’ en
‘engageren’

37. § Onderzoek naar
beklijvendheid
§ Tijdens
leermoment zelf
verwerking
inbouwen – bijna
eender wat!
§ Quiz/poll
§ Eigen voorbeeld
§ Chatdiscussie
§ Vraag laten stellen
§ …
‘Consumeren’
‘Activeren’ en
‘engageren’

38. CHAT BIJ KENNISOVERDRACHT?
GOED OVER NADENKEN!
Wel
§ Check in: voorstellen
§ Technische problemen
§ Snelle feedback: emoticon,
leesteken, gevoel
§ Genereren van voorbeelden
§ Genereren van vragen
§ check out: feedback
Niet
§ Discussies
§ Permanent volgen of op
reageren als ‘lesgever’
§ ‘Parallel webinar’ tijdens je
uitleg
§ Gigantische
antwoordenstroom bij grote
groep

39. CHAT: GOED OVER NADENKEN!
Wel
§ Check in: voorstellen
§ Technische problemen
§ Snelle feedback: emoticon,
leesteken, gevoel
§ Genereren van voorbeelden
§ Genereren van vragen
§ check out: feedback
NNiet
§ Discussies
§ Permanent volgen of op
reageren als ‘lesgever’
§ ‘Parallel webinar’ tijdens je
uitleg
§ Gigantische
antwoordenstroom bij grote
groep
Sterke regie
ten dienste van
centrale leerproces!

40. HOE CHAT BEHEERSEN?
§ Permanente chatmoderatie
§ Inhoudelijke kennis: snel
beantwoorden van vragen
§ Technische kennis: snel
oplossen van problemen
§ Chat zelf sturen:
§ Sterke en duidelijke vraag
§ Poll om chat op gang te
trekken
§ Tijd geven aan chat

41. HOE CHAT BEHEERSEN?
§ Permanente chatmoderatie
§ Inhoudelijke kennis: snel
beantwoorden van vragen
§ Technische kennis: snel
oplossen van problemen
§ Chat zelf sturen:
§ Sterke en duidelijke vraag
§ Poll om chat op gang te
trekken
§ Tijd geven aan chat
Webinar wordt beter door samenwerking!
•
Bij het ontwikkelen
•
Bij het uitvoeren
•
Bij de evaluatie

42. ‘TOETSING’
§ Toets om na te gaan of
mensen iets begrijpen, zelf
kunnen beredeneren.
§ Kennistoets
§ Herkenningstoets
§ Meningen aftoetsen
§ Positie aftoetsen
§ Toffe ervaring:
herkenningstoets over
chatvoorbeelden

43. QUIZ 3: BIJ HET MAKEN VAN DIDACTISCHE
KEUZES IS … HET MEEST BEPALEND
§ de leerinhoud
§ de mogelijke werkvormen
§ het gewenste leerproces van de deelnemers
§ de groepsgrootte

44. OPVOLGING: IT AIN'T OVER TILL IT'S OVER
§ Opvolging vragen
§ Aansluitend als uitloop van het webinar (soms wel leegloopgevoel)
§ Blog of mail achteraf met belangrijkste vragen en aanzet voor een
antwoord
§ Webinar als motor voor verder aanbod
§ Beschikbaar voor herbekijken
§ Monteren van opname als screencast

45. OPBOUW VAN EEN SCENARIO VOOR
KENNISOVERDRACHT
•Leerinhouden
•Gewenste leerprocessen
•Kennis begrijpen
•Kennis onthouden
•Kennis toepassen
•Kennis kritisch bevragen
Leerdoelen
•Strijd om de aandacht
•Inductief/deductief –verhalend
en verbeeldend/theoretisch
•Engageren-consumeren: Chat en
‘Toetsing’
•Opvolging
Didactische
keuzes •Opbreken in scenes:
•inhouden
•activiteiten
•Methodisch en technisch uitwerken
•Visuele ondersteuning uitwerken
•Instructies voor techniek
•Instructies voor jezelf als begeleider
Scenario

46. HET WERK VAN DE REGISSEUR
WELOVERWOGEN
SCENARIO
STERKE REGIE

47. Sterke
regie
Alert sturen
Transparant
structureren
Verhalen
vertellen
Betrekken
en
engageren

48. Sterke
regie
Alert sturen
Transparant
structureren
Verhalen
vertellen
Betrekken
en
engageren
Ik zorg dat het vooruit gaat.
Een goed ritme, een tempo dat toelaat
dat mensen alles verstaan
maar ook dat alles kan doordringen.
En ik speel in op mijn deelnemers!

49. Sterke
regie
Alert sturen
Transparant
structureren
Verhalen
vertellen
Betrekken
en
engageren
Ik werk stap voor stap.
Ik bouw op.
Ik herhaal.
Ik geef aan waar we zitten in het verhaal.

50. Sterke
regie
Alert sturen
Transparant
structureren
Verhalen
vertellen
Betrekken
en
engageren
Ik ben mij voortdurend bewust van mijn
deelnemers en doe er alles aan
om hen mee te nemen in het verhaal.
Ik stel vragen. Ik vraag hen om iets te doen.
Ik antwoord graag op hun vragen
als ze bijdragen aan het leerproces.

51. Sterke
regie
Alert sturen
Transparant
structureren
Verhalen
vertellen
Betrekken
en
engageren
Ik vertel verhalen. Over praktijken.
Over goede voorbeelden en
eigen ervaringen.
En ik doe dat authentiek, naturel,
vanuit mijn buik.

52. NOG NAAR PAASEIEREN GEZOCHT???

53. OPBOUW VAN EEN SCENARIO

54. MEERWAARDE SCENARIO
54
Uitgepuurd
verhaal
Ondersteunende
structuur
Voldoende
interactie
Timing
Taakverdeling
medewerkers

56. LESSONS LEARNT
56
OPBOUW VAN HET SCENARIO INTEGRATIE DIMENSIES
REGIEMODEL

58. KRIJTLIJNEN BEPALEN
•Leerinhouden
•Bouwstenen vrijwilligersbeleid
•Decretaal kader
•Inhoud, proces en vorm vrijwilligersbeleidsplan
•Evaluatie en bijsturing
•Gewenste leerprocessen
•Kennis integreren
•Kennis toepassen
Leerdoelen
•Aandacht deelnemers vasthouden via een
logische structuur en een helder verhaal
•Deelnemers betrekken door reflectie- en
toepassingsvragen
•Leerinhouden tastbaar maken door
praktijkvoorbeelden
•Toepassing kennis faciliteren door kaders,
tools, tips and tricks
•Visueel werken en tekst beperken
Didactische
keuzes •Opbreken in scenes:
•inhouden
•activiteiten
•Methodisch en technisch uitwerken
•Visuele ondersteuning uitwerken
•Instructies voor techniek
•Instructies voor jezelf als begeleider
Scenario?

59. OPKNIPPEN IN SCÈNES

60. SCENARIO OPBOUWEN

61. INTEGRATIE DIMENSIES REGIEMODEL
Sterke
regie
Alert sturen
Transparant
structureren
Verhalen
vertellen
Betrekken
en
engageren

62. STRUCTUUR
62
SITUEREN
Overloop de opbouw
Situeer tussentijds
Geef slides betekenisvolle titels
Vat samen/kondig aan
VISUALISATIE
Beelden
Iconen
Kleuren
SIGNAALWOORDEN
Opsommen
Verbanden leggen
Terugblikken/aankondigen

63. INTEGRATIE DIMENSIES REGIEMODEL
Sterke
regie
Alert sturen
Transparant
structureren
Verhalen
vertellen
Betrekken
en
engageren

64. VERHAAL
64
STA VOOR JE VERHAAL
Belang
Passie
BEWAAK DE RODE DRAAD
Verhaallijn
Kernboodschappen
MAAK HET TASTBAAR
Voorbeelden
Schema’s en modellen
MAAK HET TOEPASBAAR
Bruikbare strategieën
Tools
Tips

65. INTEGRATIE DIMENSIES REGIEMODEL
Sterke
regie
Alert sturen
Transparant
structureren
Verhalen
vertellen
Betrekken
en
engageren

66. INTERACTIE
66
VIA DE CHAT
Contact maken bij het begin
Chatvragen
Napraten op het einde
MET VRAGEN
Vertel je verhaal via prikkelende vragen
Lanceer pollvragen
Stel chatvragen

67. INTEGRATIE DIMENSIES REGIEMODEL
Sterke
regie
Alert sturen
Transparant
structureren
Verhalen
vertellen
Betrekken
en
engageren

68. STURING
68
PRESENTATIE
Presenteer dynamisch
Kijk in de camera
Wissel af tussen slide, presentator,
combinatie
AFWISSELING
KENNIS - INTERACTIE
TIJD EN TEMPO
Time vooraf
Houd het tempo hoog

69. POLL 2: WELKE UITSPRAAK SLUIT HET
MEESTE AAN BIJ JOUW ERVARING?
§ Dit webinar heeft me een goed inzicht gegeven in
hoe ik zelf een webinar kan voorbereiden en
begeleiden.
§ Dit webinar heeft me meer vertrouwen gegeven om
zelf een webinar te geven.
§ Dit webinar helpt me niet echt op weg.
§ Dit webinar reikt me heel concrete handvatten aan
om zelf een webinar te geven.
§ Dit webinar maakt me eerder bang om er zelf aan te
beginnen: zoveel waar je moet of kan over nadenken!

70. AANKONDIGING AANBOD ONLINE LEREN:
ZIE ONZE KALENDER!
§ Sterk geloof in ‘Blended learning’: webinar over ‘Sterke
online leerprocessen’ – ‘Naar een didactiek van het online
leren’
§ kan nog aangevraagd worden tegen betaling – mailtje
sturen en we volgen op!

71. AANKONDIGING AANBOD ONLINE LEREN:
ZIE ONZE KALENDER!
§ Zoomsessies over werken met kansengroepen (gratis, erg
beperkt, kennisopbouw/cocreatie vanuit echte ervaringen)
§ Mensen met mentale beperking (Gie Van den Eeckhaut)
§ Mensen in armoede (Jozefien Godemont)
§ Senioren met lage digitale geletterdheid (Jozefien Godemont)
§ Anderstalige mensen (Silke Jaminé)

72. AANKONDIGING AANBOD ONLINE LEREN:
ZIE ONZE KALENDER!
§ Interactief online leren (drie maal herhaald – Jacqueline
Van Leeuwen)
§ Online cocreatie: interactief aan de slag met leervragen en
ideeën (reeks van 3 - Jozefien Godemont)

73. Screencast
Widget
Filmpje
Eigen
voorbeeld
posten
Individuele
coaching
Webinar
MOOC
Intervisie
Brainstorm
Uitwisseling
Individueel
Leren in of van de groep
Acteurs
Kijkers
‘Online’ sociaal-cultureel leren?

74. POLL 3: HOEVEEL PAASEIEREN HEB JE
GEVONDEN?
§ Geen
§ Eén
§ Twee

75. CHAT
§ Schrijf in de chat de tips of aandachtspunten die jij voor
ogen had maar die je niet zag terugkomen in ons webinar.
§ Maak de oogst rijk! Je krijgt alle aanvullende goeie tips en
ideeën nadien doorgestuurd!

76. UITCHECKEN: “HIER STAAN TOT
AFSCHEID WEER MIJN VRIEND …”
§ Feedback: vragenlijst in
mailbox – graag invullen.
§ Emoticon als afscheid?