Grumbullimi

1. Shkolla e Mesme Bujqësore ”Arberia” Gjilan
Profili arsimor: Teknik i perpunimit te mishit
Lënda: Lënda e parë ushqimore
Tema: Grumbullimi dh transporti i qumeshtit
Klasa: X-9
Mësimdhënësja: Shpresa Devaja

2.  Qumështi i ftohur pas mjeljes, sidomos i mjeljes së
mbrëmjes, duhet të mbahet në një temperaturë të ulët deri
në kohën e duhur.
 Qumështi mund të vendoset në një bodrum në
temperaturë 10-12 oC dhe temperatura e ulët do të ruhet.
 Qumështi i ftohur mund të mbulohet me materiale të
ndryshme ose të vendoset në kthina të izoluara.
 Mënyra më të mirë dhe më e sigurtë është vënia e
qumështit në frigorifer.
 Vënia e qumështit të ngrohtë nuk është e mirë, sepse
ftohja zhvillohet ngadalë.
GRUMBULLIMI DHE TRANSPORTI I QUMËSHTIT

3.  Mënyra moderne e ruajtjes së qumështit është përmes
përdorimit të vaskave ose laktofrizëve me pajisjet e montuara
për ftohjen e ujit i cili qarkullon mes të mureve të dyfishta të
laktofrizit (diku quhen tanke të ftohjes ose duplikatorë).
 Kjo mënyrë e ruajtjes zakonisht përdoret në fermat e mëdha ose
në pikat grumbulluese të qumështit.
 Në vaskë (laktofriz) është e montuar paisja për përzierje që
përzihet qumështin në mënyrë të unifikoj temperaturën.
 Kapaciteti i tyre është i tillë që qumështi ftohet në +4 °C për rreth
1 orë.
GRUMBULLIMI DHE TRANSPORTI I QUMËSHTIT

4.  Laktofrizët mundësojnë ruajtjen e qumështit
për më gjatë se 48 orë dhe atë të mbledhur
nga një ose më shumë prodhues.
 Grumbullimi i qumështit nga prodhuesit e
ndryshëm në vaska të mëdha kanë
përparësinë sepse shpejtë arrijnë
temperaturën e ulët, por qumështi i
prodhuesve të ndryshëm mund të ketë cilësi
të dobët dhe të ndikoj në sasinë tjetër.
 Këto vaska duhet të pastrohen mirë dhe të
vendosen në qumështoren e fermës ose në
objekte të veçanta për grumbullimin e
qumështit.
FTOHJA E QUMËSHTIT - LAKTOFRIZËT

5.  Fermat e mëdha janë të pajisura kryesisht me këmbyes
gypor ose pllakor të ngrohtësisë.
 Ftohësit gypor përbëhen nga sistemi i gypave paralel të
cilët janë të montuar brenda një cilindri të mbyllur.
 Qumështi kalon nëpër gypa, ndërsa mjeti për ftohje në
hapësirën e lirë nga ana e jashtme.
Ftohësit gypor Ftohësit pllakor
FTOHJA E QUMËSHTIT - FTOHËSIT GYPOR DHE PLLAKOR

6. VENDI (PIKA) GRUMBULLUES
 Është njësi ku përgaditet dhe grumbullohet qumështi
drejtëpërdrejtë nga prodhuesit.
 Për këtë arsye janë organizuar vendet grumbulluese. Vendi
grumbullues është i paisur me laktofriz ose bidona për pranim
të qumështit, qumështmatës dhe pajisjet tjera përcjellëse për
konstatimin e cilësisë së qumështit.
 Këtu qumështi peshohet, filtrohet, analizohet në përbërësit
fiziko - kimik dhe organoleptik dhe eventualisht ftohet dhe
përgatitet për transport.

7.  Në Europë (edhe te ne) më së shumti përdoren bidonat prej
lëgurës së aluminit dhe ata të plastikës. Bidonat prej
qelikut të cilat nuk ndryshken nuk janë të përhapur shumë
përshkak të peshës së rëndë dhe çmimit të lartë.
 Kapacitetiti I bidonave sillet prej 10-50 litra.
TRANSPORTI I QUMËSHTIT
TRANSPORTI ME BIDONA
 Qumështi deri në qumështore mund të transportohet në
bidona ose në cisterna trasportuese.

8.  Për transportin e qumështit, cisternat për qumësht
gjithnjë e më shumë po bëjnë zëvendësimin e bidonave.
 Përpunohen prej lëndëve të ndryshme: llamarinës së
çelikut, aluminit edhe prej plastikës.
 Ekzistojnë lloje të ndryshme të cisternave për qumësht.
 Në cisterna mund të sigurohen kushte më të mira
higjienike.
Cisternat për transportin e qumështit
TRANSPORTI ME CISTERNA
TRANSPORTI I QUMËSHTIT

9.  Cisternat në krahasim me bidonat e kanë sipërfaqen më të vogël për
ç’arsye kontaminimi me mikroorganizma nga sipërfaqja është i vogël.
 Cisternat mund të pastrohen dhe dezinfektohen më mirë. Shumica e
cisternave janë të pajisura me pajisje për larje dhe sanitizim.
 Sot prodhohen cisterna me izolim, që pengojnë ndikimin e
temperaturave të jashtme.
 Disa cisterna i kanë të montuara pajisjet për ftohje ashtu që gjatë
transportit mund të mbajnë vazhdimisht temperaturën e ultë.
TRANSPORTI ME CISTERNA
TRANSPORTI I QUMËSHTIT

10.  Në pajisjen për ftohjen dhe ruajtjen e qumështit në stallë qumështi
ftohet në mes 2-4 ºC dhe në të ruhet 24, 48 ose 72 orë.
 Kjo mënyrë e ruajtjes është një nga parakushtet e organizimit të
grumbullimit të qumështit më së shumti një herë në 24 orë ose më së
paku një herë në 48 ose 72 orë, dhe është e domosdoshme përshkak
të shpenzimeve të larta të grumbullimit të qumështit.
 Ftohjen e qumështit e siguron qarkullimi i lëngut shumë të ftohtë mes
mureve të dyfishta të pajisjes si dhe përzierja e qumështit me
përzierëse mekanike.
 Për të penguar humbjen e energjisë së ftohjes dhe kontaminimin e
qumështit nga atmosfera, ata ftohës mbulohen me kapak.
PAJISJET PËR RUAJTJEN E QUMËSHTIT NË STALLË
RUAJTJA E QUMËSHTIT NË STALLË

11.  Përdorimi i pajisjeve për ftohjen dhe ruajtjen e qumështit është
ekonomikisht i arsyeshëm vetëm nëse qumështi mbetet në vendin e
prodhimit 24-72 orë.
 Nëse qumështi grumbullohet çdo 24 orë, duhet ftohur deri në 8 ºC,
ndërsa nëse grumbullohet çdo 48 orë, duhet ftohur deri në 2 ºC.
 Temperaturat më të larta se 4 ºC ndikojnë në zhvilimin e
mikroorganizmave psihrotrof.
Pajisjet për ftohjen dhe ruajtjen e qumështit
PAJISJET PËR RUAJTJEN E QUMËSHTIT NË STALLË
RUAJTJA E QUMËSHTIT NË STALLË