1. unicef.es/gal/educa • ACTIVIDADE DÍA UNIVERSAL DA INFANCIA 2019 / 01
PORTODOS OS
MEUS COMPAÑEIROS!
Este curso propoñémosche que fagades brilar as boas ideas que tedes para mellorar a
vosa contorna e que as celebredes ao grande o 20 de novembro, Día da Infancia. Entre
todos podemos elaborar un plan que faga desta celebración algo memorable.
Cambiemos as regras de xogo!
DÍA UNIVERSAL
DA INFANCIA
20N
En función da idade e grao de madurez do alumnado:
• Recoñecer a participación infantil como un dereito e
como unha responsabilidade.
• Fortalecer as competencias de traballo en equipo,
resolución de problemas, planificación e diálogo.
• Lograr identificar un problema próximo desde un
enfoque de dereitos: Que dereito ou dereitos están
relacionados con esta situación?
• Definir un obxectivo para solucionar o problema:
concreto, alcanzable polo grupo, relevante para os
participantes e os beneficiarios, medible e que poida ser
logrado ao longo do curso.
• Elaborar un plan para o logro do obxectivo marcado e
comprometernos co desenvolvemento do devandito plan.
Obxectivos
• Caderno de fichas de planificación “Por min e por todos
os meus compañeiros : 6 pasos para cambiar o mundo
desde a miña aula”. Dispoñible para descargar e
personalizar en: unicef.es/educa/participación
• Espazo nunha parede para ir despregando o plan
• Papel continuo, cartolina, folios, post-it…
• Material para escribir, colorear e facer colaxe.
• Imaxes, recortes e elementos que dean apoio visual aos
elementos do noso plan.
Materiais necesarios
• “Educa dando ás: Ideas para que a participación na aula
e o centro educativo contribúa a desenvolver o máximo
potencial de cada estudante”, guía de actividades e
recursos de educación en dereitos e cidadanía global
sobre participación infantil, dispoñible en
unicef.es/educa/participación
• “Glosario sobre participación”: neste documento
atoparedes definicións sinxelas a conceptos relacionados
coa participación infantil e os dereitos, responsabilidades
e competencias relacionados. Dispoñible en
unicef.es/gal/educa/participacion
Material de apoio
2. unicef.es/gal/educa • ACTIVIDADE DÍA UNIVERSAL DA INFANCIA 2019 / 02
Na primeira parte desta actividade traballaremos na detec-
ción dun problema da nosa contorna que nos preocupe
como grupo. Quizais sexa un tema que xurdise nalgunha
das asembleas que celebramos cos alumnos en educa-
ción infantil ou nas titorías de primaria e secundaria. Pode-
des facer unha consulta na aula e elixir mediante votación
o problema específico sobre o que queredes traballar. A
temática é libre: xa sexa unha cuestión ambiental, de con-
vivencia, de uso de espazos e tempos, unha causa solida-
ria… O problema pode afectarnos a nós ou a outros
nenos, nenas e adolescentes, o importante é que sexa
algo co potencial suficiente como para mobilizar ao grupo
na procura e desenvolvemento de solucións concretas e
adaptadas á nosa contorna.
É importante que, unha vez identificado o problema, sexa-
mos capaces de asocialo a un dereito e reflexionemos
sobre a responsabilidade que supón solucionalo.
A segunda parte é o desenvolvemento dun plan para solu-
cionar o problema. Para iso podedes descargarvos o ca-
derno de fichas dispoñible en
unicef.es/gal/educa/participacion. O caderno contén unha
serie de fichas que son unha adaptación de metodoloxías
e ferramentas de desenvolvemento de proxectos que per-
miten guiar o proceso desde a definición da idea ata a co-
municación do proxecto. Hai dúas versións: unha para
alumnado de infantil e primeiro ciclo de primaria e outra
para segundo ciclo de primaria e secundaria, pero pó-
dense facer as modificacións necesarias para simplificar
ou enriquecer as actividades.
As fichas poden imprimirse, adaptarse a un formato máis
grande (por exemplo, cartolinas), escribir sobre elas, com-
pletalas con post- it ou utilizalas como base para facer
unha colaxe que reflicta o plan dun modo totalmente vi-
sual. As fichas, a medida que se van definindo, quedan
nun lugar visible da aula, para que podamos revisalas a
medida que poñemos en marcha a nosa idea.
Xunto ás fichas colocaremos a imaxe da man, que pode-
mos asinar todos como selo do compromiso co noso pro-
xecto. A firma pode facerse mediante unha fórmula na
que cada participante pon a súa man sobre o debuxo e di
“Por min e por todos os meus compañeiros” antes de asi-
nar. É importante que cada participante poida percibir a re-
lación que existe entre o cumprimento dos seus dereitos
e o doutras persoas e que entenda que ten a responsabili-
dade de protexer os seus dereitos e os dos demais nenos
e nenas.
A semana do 20 de novembro é o momento para desenvol-
ver o traballo que realizastes e demostrar que a participa-
ción infantil é máis que un xogo de nenos. Difundídea para
que todo o mundo coñeza a vosa celebración! Grazas por
celebrar este día tan importante para toda a infancia!
3. unicef.es/gal/educa • ACTIVIDADE DÍA UNIVERSAL DA INFANCIA 2019 / 03
AS FICHAS (I)
1. Definición da nosa idea:
ter unha idea non basta para solucionar un
problema, pero sen ela, non poderemos
acadalo. A idea necesita estar consensuada
polo grupo (por exemplo, mediante votación).
1
Que imos facer? Para que?
Dereitos asociados á nosa idea
Participación Non Discriminación
Opinión
Identidade
Familia
Equidade
Saúde Xogo
Non violencia
gualdade
unicef.es/gal/educa/participacion
1 A nosa ideaA nosa idea
Que imos facer?
a é a nosa idea:Est
Que imos facer?
a é a nosa idea:
Para que?
ectivas e os nosos obxnosas met
Isto é o que queremos conseguir: as
os.ectiv
Isto é o que queremos conseguir: as
SSSaSaaSaaúaúúú
N
úú
N
úúú
No
údd
Noo
d
o
ddúdd
nn
dddSaúd
NonnNNonNo
S úa ddúdúdddúddSa dúaúdúddúaúúd
No
úSaSSSaS
Dereitos asociados á nosa idea
N nNonNon
e
v
e
vivi
eeE
iole
E
leeen
Eq
Id
n
enIdenn
uqu
i
nt
i
i
ncia
dntidid
d
a
d
didda
da
a
d
OO
adaddad
ade
OOpi
de
pi
dde
iOpiOOpev en in ieiolevi aenle
da
OO
ide ennt didt dan adedeE
ee u de
e ntid
E dadadedaui
Id
ddadequiida
I
add
piOo Opiivi ncia
n eIdene ad
Dereitos asociados á nosa idea
eIdentidadeadee
EququuiduidEquEqquEquidade
ee
vvviolencia
eeX
ninió
Xee
ió
Xo
ón
Xogog
l
F
og
d
Fa
og
d
F
go
aa
goo
m
o
m
d
milili
d
iaa
ddddl
ma ilimi
ió
mF
ogXogoe
mi
ogoXoge oogoeXooge
ldd
a
nión
Fa aF ialiFa
l
Familia
l
ggo
dd
gogoeXXoXXXoXXXXogo
ld d
n ónniónónniónnió
.es/gal/educa/participacionunicef.es/gal/educa/participacion
PPPaaaaP rtticcciarticiParticiP tirtPa caPaP cParticia ciP ipppacaciónnnn ggggggggguuguuuuN
uipaciónp ggn N
ggn gupa gunp ga gguggip ci uguuaciónn guuN
gguN
uuNo
auoon
uaaan D
aallalldddddddaaaaaaaddDisc i
derim na
deeerimi
enaccon D i i acrimioNoo
ddaan
du ldldaadadau a
ua edaaddedaa eln DD c i iri inaco
uaualaua deedalalu duaua addeualdadeuaua da adeNoonn DDisc inascrimi acNon D scriminacoNoon inan DD scscriminac
eeeecc n
ec n
eeeeciónc nc ón
2. Identificación dos
destinatarios: a quen beneficia esta
idea? Como son? Que necesitan? Nós saimos
beneficiados tamén? Ao axudar e colaborar co
outros na solución do problema,
convertémonos en compañeiros e
compañeiras?
2
Os nosos compañeiros! Que podemos facer por eles?
Beneficios para eles
Beneficios para nós
unicef.es/gal/educa/participacion
2 DestinatariosDestinatariosDestinatariosDestinatarios
Os nosos compañeiros!Os nosos compañeiros!Os nosos compañeiros!
as son as súas necesidades e o que podemos fEst
Que podemos facer por eles?
as son as súas necesidades e o que podemos f
Que podemos facer por eles?
acer para solucionalas:as son as súas necesidades e o que podemos f
Que podemos facer por eles?
acer para solucionalas:
Estes son os beneficios para as persoas ás que v
Beneficios para eles
Estes son os beneficios para as persoas ás que v
Beneficios para eles
a dirixida a nosa idea:Estes son os beneficios para as persoas ás que v
Beneficios para eles
a dirixida a nosa idea:
o noso grA
Beneficios para nós
amén benefícialle estupo to noso gr
Beneficios para nós
a idea porque:amén benefícialle est
Beneficios para nós
.es/gal/educa/participacionunicef.es/gal/educa/participacion
3. Recoñecemento do equipo:
para poder traballar eficazmente como un
equipo, é importante que os seus membros
sintan que o son. Isto implica aspectos
creativos e de motivación (elixir un nome, un
lema…) e prácticos e executivos (reparto de
tarefas e roles).
3
Nome do proxecto
Quen son? Tarefas e roles
Cal é o noso lema?
unicef.es/gal/educa/participacion
3 O noso equipoO noso equipoO noso equipo
Nome do proxecto
O noso equipo
Nome do proxecto
ulamos o noso prosí titA
Quen son?
ecto:xulamos o noso pro
Nome do proxectoNome do proxecto
Tarefas e rolesTTarefas e roles
Este é o noso nome do grupo:Este é o noso nome do gr epartímonos o traballo destR a maneira:epartímonos o traballo desta maneira:
Cal é o noso lema?
a frase como lema:Eliximos est
Cal é o noso lema?
a frase como lema:
Cal é o noso lema?
.es/gal/educa/participacionunicef.es/gal/educa/participacion
4. unicef.es/gal/educa • ACTIVIDADE DÍA UNIVERSAL DA INFANCIA 2019 / 04
AS FICHAS (II)
4. Planificación de actividades: a
complexidade desta fase dependerá moito do grao de
madurez do grupo, xa que as habilidades de planificación
evolucionan substancialmente ao longo da infancia e a
adolescencia. Para os nenos e nenas máis pequenos pode
ser moi interesante enfocar as competencias de
planificación desde a base do seguimento de rutinas, xa
sexan de convivencia, de hixiene, de nutrición ou outras,
mentres que os maiores poden desenvolver programas
máis complexos baseados en metodoloxías de
desenvolvemento de proxectos (no glosario, dispoñible en
unicef.es/gal/educa/participacion hai algúns exemplos).
4
Como imos a levar a cabo a idea? Listaxe de tarefas
Liña de tempo
DATATAREFA
4 ActividadesActividades
Que pasos imos seguir e como v
Como imos a levar a cabo a idea?
ámonos a organizarQue pasos imos seguir e como v
Como imos a levar a cabo a idea?
ámonos a organizar
Como imos a levar a cabo a idea? Listaxe de tarefasListaxe de tarefas
Liña de tempoLiña de tempo
AATAAREFTTAD
5. Identifcación de recursos e
colaboradores: para poñer en marcha a
nosa idea necesitamos saber que recursos e
competencias temos, cales podemos acadar e
quen nos pode axudar a conseguilos. As persoas
que nos axudan son tamén os nosos compañeiros
e compañeiras!
5
Que temos? Que máis necesitamos? Quen nos pode axudar?
unicef.es/gal/educa/participacion
5 Recursos e colaborRecursos e colaborRecursos e colaborRecursos e colabor esadorrradores
Que temos?
emplo, papel, lapis ou alguén que debuxx(por e
Isto xa o temos e non necesit
Que temos?
e ben):emplo, papel, lapis ou alguén que debux
amos conseguir máisIsto xa o temos e non necesit
Que máis necesitamos?
persoas
Isto non o temos e necesit
e ben):
amos conseguir máis
Que máis necesitamos?
amos pedirllo a outrasIsto non o temos e necesit
Que máis necesitamos? Quen nos pode axudar?
os nosos compañeiros!:
as son as persoas que nos vEstamos pedirllo a outras
Quen nos pode axudar?
os nosos compañeiros!:
an a axudaras son as persoas que nos v
Quen nos pode axudar?
amén sonTa.an a axudar
.es/gal/educa/participacionunicef.es/gal/educa/participacion
6. Comunicación: unha parte importante
dun proxecto que a miúdo se esquece, é a súa
comunicación: como imos a informar aos
beneficiarios?, necesitamos crear materiais
informativos? Imos facer unha presentación? Que
medios de comunicación utilizaremos?, podemos
contactar con outra xente para que nos axude a
difundir a mensaxe (por exemplo: medios locais ou
UNICEF)? Canta máis xente coñeza e apoie o noso
proxecto, máis compañeiros teremos.
6
A quen llo contamos? Que medios imos usar?
#PorTodosMisCompañeros
unicef.es/gal/educa/participacion
6 ComunicaciónComunicaciónComunicaciónComunicación
Queremos que moit
A quen llo contamos?
ente coñeza a nosa idea e ímosllo a fa xQueremos que moit
A quen llo contamos?
acer así:ente coñeza a nosa idea e ímosllo a f emplo: a radio ou o blog escolarxor eP
Que medios imos usar?
, asa radio ou o blog escolarr, as redes Sociais…
Que medios imos usar?
, as redes Sociais…
.es/gal/educa/participacionunicef.es/gal/educa/participacion
o#PorToodosMisCompañerosodosMisCompañeros
5. unicef.es/gal/educa • ACTIVIDADE DÍA UNIVERSAL DA INFANCIA 2019 / 05
ALGUNHAS RECOMENDACIÓNS:
• Se difundides a vosa campaña en redes sociais, usade os hashtag #EducaDandoAs e
#PorTodosMisCompañeros para que chegue ao maior número de xente posible.
• Facede fotos do proceso, das fichas e da man coas vosas firmas. Facédeas tamén do proxecto cando
estea en proceso de execución e cando o comuniquedes.Todas estas fotos axudaranvos a que outros
coñezan o voso proxecto e a que, co tempo, poidades ter unha visión de todo o traballo realizado.
• Asegurádevos de que as persoas ás que fotografades danvos permiso para tomarlles fotos. Ás veces as
fotos poden substituírse por debuxos!
• Organizade un equipo de reporteiros que fagan o seguimento da xornada e poidan escribir un post para o
voso blogue ou para www.unicef.es/gal/educa/blog
• Se queredes convidar a medios locais ao evento, enviádelles antes unha convocatoria e unha nota de prensa.
• Nas vosas comunicacións, lembrade dar as grazas a quen vos axudara no voso proxecto.
• Descobre máis ideas para o desenvolvemento desta actividade en www.unicef.es/gal/educa/participacion