محیط زیست

1. ‫بسم‬

2. ‫آن‬ ‫هاي‬ ‫آلودگي‬ ‫و‬ ‫زيست‬ ‫محيط‬

3. ‫آن‬ ‫هاي‬ ‫آلودگي‬ ‫و‬ ‫زيست‬ ‫محيط‬
‫جهان‬ ‫محيطي‬ ‫زيست‬ ‫عمده‬ ‫مشكل ت‬
‫گرما‬‫ي‬‫زم‬ ‫ش‬‫ي‬‫ن‬
‫ازن‬ ‫ليه‬ ‫شدن‬ ‫سوراخ‬
‫اسيدي‬ ‫هاي‬ ‫باران‬
‫وارونگ‬‫ي‬‫هوا‬
‫زيستگاهها‬ ‫رفتن‬ ‫بين‬ ‫از‬
‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫تعريف‬
‫آلودگي‬ ‫تعريف‬
‫آلودگي‬ ‫انواع‬
‫هوا‬ ‫آلودگي‬
‫آب‬ ‫آلودگي‬
‫خاك‬ ‫آلودگي‬
‫صوتي‬ ‫آلودگي‬
‫آلودگيها‬ ‫ساير‬

4. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫تعريف‬
‫برگيرنده‬ ‫”در‬ ‫و‬ “‫كننده‬ ‫احاطه‬ ” ‫معناي‬ ‫به‬ ‫فارسي‬ ‫در‬ ‫محيط‬
‫آن‬ ‫انگليسي‬ ‫معادل‬ ، ‫است‬ “‫دنيا‬ENVIRONMENT‫)محيط‬
(‫ناپايدار‬ ‫و‬ ‫متغير‬
‫دكتر‬ ‫فارسي‬ ‫فرهنگ‬ ‫در‬‫ح‬‫شده‬ ‫معني‬ ‫اينگونه‬ ‫زيست‬ ‫محيط‬ ، ‫ميد‬
:‫است‬
‫از‬ ‫اعم‬ ‫كند‬ ‫مي‬ ‫زندگي‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫انسان‬ ‫كه‬ ‫جائي‬
‫خانواده‬ ‫يا‬ ‫جامعه‬ ‫يا‬ ‫شهر‬ ‫يا‬ ‫كشور‬

5. ‫زيست‬ ‫مباحث‬ ‫در‬ ‫كليدي‬ ‫و‬ ‫مهم‬ ‫هاي‬ ‫واژه‬
‫محيطي‬
‫استاندارد‬ ‫تعريف‬ ‫طبق‬ISO 14000‫واژه‬ENVIRONMENT
:‫از‬ ‫عبارتست‬
، ‫گياهان‬ ، ‫طبيعي‬ ‫منابع‬ ، ‫خاك‬ ، ‫آب‬ ، ‫هوا‬ ‫شامل‬ ‫محيطي‬
‫سازمان‬ ‫كه‬ ‫آنها‬ ‫بين‬ ‫متقابل‬ ‫روابط‬ ‫و‬ ‫انسان‬ ، ‫جانوران‬
.‫نمايد‬ ‫مي‬ ‫فعاليت‬ ‫آن‬ ‫در‬
:‫اكولوژي‬
‫با‬ ‫رابطه‬ ‫در‬ ‫جاندار‬ ‫موجودا ت‬ ‫مطالعه‬ ‫به‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫دانشي‬
‫و‬ -‫كنند‬ ‫مي‬ ‫زندگي‬ ‫آنها‬ ‫كه‬ ‫جائي‬ – ‫طبيعيشان‬ ‫محيط‬
‫برقرار‬ ‫محيط‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫ارگانيسم‬ ‫بين‬ ‫كه‬ ‫روابطي‬ ‫همچنين‬
.‫پردازد‬ ‫مي‬ ، ‫شود‬ ‫مي‬

6. ‫زيست‬ ‫مباحث‬ ‫در‬ ‫كليدي‬ ‫و‬ ‫مهم‬ ‫هاي‬ ‫واژه‬
‫محيطي‬
:(‫بوم‬ ‫)زيست‬ ‫سيستم‬ ‫اكو‬
‫شده‬ ‫تشكيل‬ ‫زنده‬ ‫غير‬ ‫محيط‬ ‫و‬ ‫زنده‬ ‫موجودا ت‬ ‫از‬ ‫كه‬ ‫است‬ ‫محيطي‬
، ‫گياهان‬ ‫انواع‬ ‫شامل‬ ‫جنگل‬ ‫يك‬ ‫اكوسيستم‬ “‫مثل‬ .‫باشد‬
‫است‬ ‫بيني‬ ‫ذره‬ ‫زنده‬ ‫موجودا ت‬ ‫حتي‬ ‫و‬ ‫هوا‬ ، ‫خاك‬ ، ‫آب‬ ، ‫جانوران‬
.‫هستند‬ ‫متقابل‬ ‫ارتباط‬ ‫در‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫همه‬ ‫كه‬
:‫پايدار‬ ‫توسعه‬
‫توانايي‬ ‫به‬ ‫زدن‬ ‫لطمه‬ ‫بدون‬ ‫را‬ ‫حاضر‬ ‫نسل‬ ‫احتياجا ت‬ ‫كه‬ ‫اي‬ ‫توسعه‬
.‫نمايد‬ ‫مي‬ ‫براورده‬ ‫خود‬ ‫نيازهاي‬ ‫نمودن‬ ‫تامين‬ ‫در‬ ‫آتي‬ ‫هاي‬ ‫نسل‬
:‫پاك‬ ‫آوري‬ ‫فن‬
‫آنها‬ ‫كردن‬ ‫رها‬ ‫از‬ ‫جلوگيري‬ ‫و‬ ‫ضايعا ت‬ ‫و‬ ‫زباله‬ ‫رساندن‬ ‫حداقل‬ ‫به‬
. ‫طبيعت‬ ‫در‬ ‫موجود‬ ‫ها‬ ‫آب‬ ‫در‬ ‫يا‬ ‫و‬ ‫درجو‬

7. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫آلودگي‬ ‫تعريف‬
‫به‬ ‫زمين‬ ‫و‬ ‫خاك‬ ، ‫هوا‬ ، ‫آب‬ ‫به‬ ‫خارجي‬ ‫ماده‬ ‫هرگونه‬ ‫شدن‬ ‫وارد‬
‫را‬ ‫آن‬ ‫بيولوژيككي‬ ‫يكا‬ ‫شيميايكي‬ ، ‫فيزيككي‬ ‫كيفيكت‬ ‫ككه‬ ‫ميزانكي‬
‫زنده‬ ‫موجودا ت‬ ‫ساير‬ ‫يا‬ ‫انسان‬ ‫حال‬ ‫به‬ ‫كه‬ ‫دهد‬ ‫تغيير‬ ‫اي‬ ‫بگونه‬
. ‫باشد‬ ‫مضر‬ ‫ابنيه‬ ‫و‬ ‫آثار‬ ‫يا‬ ‫گياهان‬ ‫يا‬
‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫قسمتهاي‬ ‫از‬ ‫هريك‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫ممكن‬ ‫آلودگي‬ ‫اين‬
.‫آيد‬ ‫بوجود‬

8. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
:‫آلينده‬ ‫ماده‬
‫طبيعي‬ ‫يا‬ ‫مجاز‬ ‫غلظت‬ ‫از‬ ‫بيش‬ ‫غلظتي‬ ‫داراي‬ ‫كه‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫گفته‬ ‫اي‬ ‫ماده‬ ‫به‬
.‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫مطلوب‬ ‫نا‬ ‫اثر‬ ‫زنده‬ ‫موجودا ت‬ ‫برروي‬ ‫و‬ ‫بوده‬
•:‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫ها‬ ‫كننده‬ ‫آلوده‬
‫احتراق‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ ‫هاي‬ ‫آلودگي‬
‫صنعتي‬ ‫ضايعا ت‬
‫راديواكتيو‬ ‫مواد‬
‫شهري‬ ‫زباله‬
‫سروصدا‬ ‫يا‬ ‫صو ت‬
‫حرار ت‬
‫شيميايي‬ ‫مواد‬
‫ها‬ ‫مرداب‬ ، ‫جنگلها‬ ‫سوزي‬ ‫آتش‬ ، ‫ها‬ ‫آتشفشان‬ ) ‫طبيعي‬ ‫هاي‬ ‫كننده‬ ‫آلوده‬
(....‫و‬

9. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫آلودگ‬‫ي‬‫هوا‬

10. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫تعر‬‫ي‬: ‫هوا‬ ‫ف‬
‫بعنوان‬ ‫هوا‬‫ي‬‫ي‬‫تعر‬ ‫ک‬‫ي‬‫ي‬‫برا‬ ‫ييلح‬‫ي‬‫يط‬‫مص‬ ‫ف‬‫ي‬‫توص‬‫ي‬‫مخلوط‬ ‫ف‬‫ي‬
‫هر‬ ‫که‬ ‫ازگازها‬‫ي‬‫نازک‬ ‫قشر‬ ‫ک‬‫ي‬‫زم‬ ‫اطراف‬ ‫در‬ ‫را‬‫ي‬‫م‬ ‫بوجود‬ ‫ن‬‫ي‬
‫ي‬‫م‬ ‫برده‬ ‫بکار‬ ،‫يدي‬‫ن‬‫آور‬‫ي‬.‫ترک‬ ‫شود‬‫ي‬‫ي‬‫ا‬ ‫ب‬‫ي‬‫ي‬‫زم‬ ‫از‬ ‫مخلوط‬ ‫ن‬‫ي‬‫ن‬
‫حدود‬ ‫تا‬ ‫بال‬ ‫بطرف‬50‫ما‬‫ي‬‫ا‬ ‫يهيي‬‫ملحظ‬ ‫بل‬ ‫قا‬ ‫بطور‬ ‫ل‬‫ي‬‫ثابت‬
.‫است‬
‫ترک‬ ‫درصد‬‫ي‬‫فراوان‬ ‫حسب‬ ‫بر‬ ‫هوا‬ ‫بات‬‫ي‬:
‫ن‬‫ي‬) ‫تروژن‬N2)----------------------------------------------------78/90‫درصد‬
‫اکس‬‫ي‬)‫ژن‬O2) ----------------------------------------------------20/95‫درصد‬
)‫آرگون‬Ar) ---------------------------------------------------------0/93‫درصد‬
‫د‬‫ي‬‫اکس‬‫ي‬)‫دکربن‬Co2) ----------------------------------------0/032‫درصد‬

11. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫تعر‬‫ي‬‫آلودگ‬ ‫ف‬‫ي‬:‫هوا‬
‫و‬ ‫ماده‬ ‫شدن‬ ‫اضافه‬‫ي‬‫خارج‬ ‫مواد‬ ‫ا‬‫ي‬‫ک‬ ‫که‬ ‫هوا‬ ‫به‬‫ي‬‫ف‬‫ي‬‫ت‬
‫تغ‬ ‫را‬ ‫هوا‬‫يي‬‫وضع‬ ‫در‬ ‫تفاوت‬ ‫باعث‬ ‫و‬ ‫داده‬ ‫ر‬‫ي‬‫طب‬ ‫ت‬‫ي‬‫ع‬‫ي‬‫هوا‬
‫وهمچن‬ ‫گردد‬‫يي‬‫مضراتي‬ ‫ن‬‫ي‬‫برا‬ ‫را‬‫ي‬‫ابن‬ ‫و‬ ‫جانداران،آثار‬‫ي‬‫ه‬
‫باشد،آلودگ‬ ‫داشته‬ ‫بدنبال‬‫ي‬.‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫محسوب‬ ‫هوا‬

12. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫آل‬‫ي‬‫ها‬ ‫نده‬‫ي‬:‫هوا‬
‫گاز‬ ‫جمله‬ ‫از‬ ‫گازها‬CO2,CO,Nox,SOx:
‫اکس‬‫ي‬‫ها‬ ‫دکننده‬‫ي‬‫فتوش‬‫ي‬‫م‬‫ي‬‫ا‬‫يي‬
‫ه‬‫ي‬‫ترک‬ ‫و‬ ‫دروکربنها‬‫ي‬‫آل‬ ‫بات‬‫ي‬‫فرار‬
‫ترک‬‫ي‬‫هالوژنه‬ ‫بات‬
‫معلق‬ ‫جامد‬ ‫مواد‬
Dust‫ي‬‫وغبار‬ ‫گرد‬ ‫ذرات‬ ‫ا‬
Smog‫دوده‬ ‫يا‬
‫مايعات‬‫هوا‬ ‫در‬ ‫معلق‬
‫آب‬ ‫بخار‬

13. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫گازها‬‫ي‬‫آل‬‫ي‬:‫هوا‬ ‫نده‬
‫ترک‬‫ي‬‫گوگرد‬ ‫بات‬‫ي‬:
‫ا‬ ‫ماده‬ ‫گوگرد‬‫ي‬‫طب‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬‫ي‬‫خالص‬ ‫بصورت‬ ‫هم‬ ، ‫عت‬
‫ترک‬ ‫بصورت‬ ‫هم‬ ‫و‬‫ي‬‫د‬ ‫عناصر‬ ‫با‬ ‫ب‬‫ي‬‫گر‬‫ي‬‫م‬ ‫افت‬‫ي‬‫با‬ ‫و‬ ‫شود‬
‫اکس‬‫ي‬‫ترک‬ ‫ژن‬‫ي‬‫اکس‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫ب‬‫ي‬‫دها‬‫ي‬‫گوگرد‬‫ي‬‫م‬ ‫بوجود‬ ‫را‬‫ي‬
.‫آورد‬
‫نظ‬‫ي‬:‫ر‬SO-SO2-SO3-SO4-S2O3-S2O7
‫مق‬ ‫در‬‫ي‬‫آزما‬ ‫اس‬‫ي‬‫شگاهي‬‫ي‬‫تشک‬ ‫امکان‬‫يي‬‫اکس‬ ‫تمام‬ ‫ل‬‫ي‬‫دها‬‫ي‬
‫هوا‬ ‫در‬ ‫اما‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫فوق‬‫ي‬‫د‬ ‫آزاد‬‫ي‬‫اکس‬‫ي‬‫وتر‬ ‫دگوگرد‬‫ي‬
‫اکس‬‫ي‬‫م‬ ‫بوجود‬ ‫گوگرد‬ ‫د‬‫ي‬‫آ‬‫ي‬.‫د‬

14. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
SO2:
‫د‬‫ي‬‫اکس‬‫ي‬‫غ‬ ، ‫دگوگرد‬‫ي‬‫ب‬ ، ‫رآتشزا‬‫ي‬‫غ‬ ‫و‬ ‫رنگ‬‫ي‬‫انفجار‬ ‫ر‬‫ي‬‫م‬‫ي‬
‫ها‬ ‫غلظت‬ ‫در‬ . ‫باشد‬‫ي‬‫نزد‬‫ي‬‫ک‬ppm 3‫بو‬ ،‫ي‬‫سوزش‬ ‫و‬ ‫زننده‬
‫آور‬‫ي‬‫اصل‬ ‫منبع‬ ‫و‬ ‫دارد‬‫ي‬‫تول‬‫ي‬‫طب‬ ‫،منابع‬ ‫آن‬ ‫د‬‫ي‬‫ع‬‫ي‬‫فعال‬ ‫و‬‫ي‬‫تها‬‫ي‬
.‫است‬ ‫انسان‬
‫جهان‬ ‫اصول‬ ‫برطبق‬‫ي‬‫سالنه‬ ‫که‬ ‫شده‬ ‫برآورد‬146‫م‬‫ي‬‫ل‬‫ي‬‫ون‬
‫تن‬SO2‫مستق‬‫ي‬‫م‬ ‫اتمسفر‬ ‫وارد‬ ‫ما‬‫ي‬.‫گردد‬

15. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫تول‬ ‫منابع‬‫ي‬‫د‬SO3‫و‬SO2:
‫يي‬‫ي‬‫يب‬‫ي‬‫ط‬ ‫يعي‬‫ي‬‫ب‬‫منا‬‫ي‬‫ع‬‫ي‬:‫اکس‬ ،‫آتشفشانهييا‬ ‫شامييل‬‫ي‬‫دشدن‬
‫سولف‬‫ي‬‫ده‬‫ي‬.‫هوا‬ ‫در‬ ‫دروژن‬
‫فعال‬‫ي‬‫تها‬‫ي‬‫انسان‬‫ي‬:‫سيوختها‬ ‫احتراق‬ ‫شاميل‬‫ي‬‫فس‬‫ي‬‫ل‬‫ي‬
‫کارخانجات‬ ،‫آنها‬ ‫مشتقات‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ،‫گاز‬ ،‫سنگ‬ ‫زغال‬ ‫مثل‬
‫تول‬‫ي‬‫اس‬ ‫د‬‫ي‬‫سولفور‬ ‫د‬‫ي‬‫ته‬ ، ‫ک‬‫ي‬‫پال‬ ، ‫گوگرد‬ ‫ه‬‫ي‬‫شگاهها‬‫ي‬
‫ن‬ ‫و‬ ‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬‫ي‬‫روگاهها‬‫ي‬.‫برق‬
‫مقاد‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫سنگ‬ ‫زغال‬ ‫تمام‬ ‫در‬ ‫گوگرد‬‫ي‬‫ر‬‫ي‬‫دامنه‬ ‫در‬2/0
‫تا‬7.‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫سنگ‬ ‫زغال‬ ‫وزن‬ ‫از‬ ‫درصد‬

16. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫اکس‬ ‫اثرات‬‫ي‬‫دها‬‫ي‬: ‫مواد‬ ‫بر‬ ‫گوگرد‬
‫ا‬‫ي‬‫اکس‬ ‫ن‬‫ي‬‫پوس‬ ‫اثر‬ ‫ل‬ً ‫ا‬ ‫معمو‬ ‫دها‬‫ي‬‫دگ‬‫ي‬‫و‬‫ي‬‫زدگ‬ ‫زنگ‬ ‫ا‬‫ي‬‫افزا‬ ‫را‬ ‫فلزات‬‫ي‬‫م‬ ‫ش‬‫ي‬
‫همچن‬ .‫دهند‬‫يي‬‫د‬ ‫کاهيش‬ ‫در‬ ‫معليق‬ ‫ذرات‬ ‫بعنوان‬ ‫ن‬‫يي‬‫قابل‬ ‫فاصيله‬ ‫)کاهيش‬ ‫د‬
‫رو‬‫ي‬‫توجه‬ ‫قابل‬ ‫اثر‬ (‫ت‬‫ي‬. ‫دارند‬
: ‫انسان‬ ‫بر‬ ‫اثر‬
‫گاز‬SO2‫و‬SO3‫تنهيا‬‫گازها‬‫ييي‬‫مي‬ ‫کيه‬ ‫هسيتند‬‫ي‬‫تنها‬ ‫بيه‬ ‫تواننيد‬‫ييي‬‫به‬ ‫منجير‬
‫ب‬‫ي‬‫مار‬‫ي‬‫ها‬‫ي‬‫ر‬ ‫مزمين‬‫ي‬‫و‬‫ي‬‫ز‬ ‫آثار‬ ‫مجموع‬ ‫شوند.در‬‫ي‬‫افزا‬ ،‫آنهيا‬ ‫انبار‬‫يي‬‫ناراحت‬ ‫ش‬‫ي‬
‫تنفسي‬‫ي‬‫ب‬ ‫مخاط‬ ‫سيوزش‬ ،‫ي‬‫ني‬‫ي‬‫خشکي‬ ،‫ي‬‫مجار‬ ‫و‬ ‫گليو‬‫ي‬‫تنفس‬‫ي‬‫بروز‬ ‫و‬
‫برونش‬‫ي‬‫م‬ ‫مزمن‬ ‫ت‬‫ي‬.‫باشد‬

17. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫گ‬ ‫بر‬ ‫اثر‬‫ي‬: ‫اهان‬
‫اکس‬‫ي‬‫دها‬‫ي‬‫سا‬ ‫مانند‬ ‫گوگرد‬‫ي‬‫طر‬ ‫از‬ ‫گازها‬ ‫ر‬‫ي‬‫ها‬ ‫روزنه‬ ‫ق‬‫ي‬‫برگ‬
‫فضا‬ ‫وارد‬‫ي‬‫ب‬‫ي‬‫سلول‬ ‫ن‬‫ي‬‫گ‬‫ي‬‫سبب‬ ‫برگ‬ ‫به‬ ‫ورود‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫اهان‬
‫واکنشها‬‫ي‬‫ش‬‫ي‬‫م‬‫ي‬‫ا‬‫ييي‬‫سير‬‫ي‬‫ع‬‫ي‬‫مي‬‫ي‬‫غلظتها‬ ‫.در‬ ‫گردد‬‫ي‬‫باعث‬ ‫کيم‬
‫موقت‬ ‫توقف‬‫ي‬‫گ‬ ‫رشد‬‫ي‬‫غلظتها‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫اه‬‫ي‬‫گ‬ ‫مرگ‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫بال‬‫ي‬‫م‬ ‫اه‬‫ي‬
.‫شود‬
‫مقاد‬ ‫وجود‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫جنگلها‬ ‫در‬‫ي‬‫ز‬ ‫ر‬‫ي‬‫اکس‬ ‫اد‬‫ي‬‫دها‬‫ي‬‫هوا‬ ‫در‬ ‫گوگرد‬
‫سال‬ ‫طول‬ ‫در‬‫ي‬‫تبد‬ ‫دراز‬ ‫ان‬‫ي‬‫اس‬ ‫به‬ ‫ل‬‫ي‬‫اس‬ ‫باران‬ ‫بصورت‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫د‬‫ي‬‫د‬‫ي‬
‫زم‬ ‫خاک‬ ‫در‬‫ي‬‫نها‬‫ي‬‫جنگل‬‫ي‬‫م‬ ‫انباشته‬‫ي‬.‫شود‬

18. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫ترک‬‫ي‬‫ن‬ ‫بات‬‫ي‬:‫دار‬ ‫تروژن‬
‫درب‬‫ي‬‫اکس‬ ‫تمام‬ ‫ن‬‫ي‬‫دها‬‫ي‬‫ن‬‫ي‬،‫تروژن‬NO‫)منواکس‬‫ي‬‫و‬ (‫دازت‬NO2
‫)د‬‫ي‬‫اکس‬‫ي‬‫م‬ ‫مهمتر‬ (‫دازت‬‫ي‬.‫باشند‬
NO: ‫گاز‬‫ي‬‫ب‬ ‫است‬‫ي‬‫غ‬ ،‫رنگ‬‫ي‬‫ول‬ ‫اشتعال‬ ‫رقابل‬‫ي‬‫ب‬‫ي‬‫و‬ ‫بو‬
‫سم‬‫ي‬.
NO2: ‫ا‬ ‫قهوه‬ _ ‫قرميز‬ ‫رنيگ‬ ‫بيا‬ ‫اسيت‬‫ي‬‫غ‬ ،‫ي‬‫اشتعال‬ ‫رقابل‬
‫وشد‬‫ي‬‫زا‬ ‫خفقان‬ ‫.دا‬

19. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫تول‬ ‫منابع‬‫ي‬‫د‬NO‫و‬NO2:
‫ا‬‫ي‬‫اکس‬ ‫ن‬‫ي‬‫حرارتها‬ ‫در‬ ‫دها‬‫ي‬‫بال‬‫ي‬‫سوختن‬ ‫مواد‬ ‫احتراق‬‫ي‬
‫ترک‬ ‫از‬‫يي‬‫ن‬ ‫ب‬‫ي‬‫اکسي‬ ‫بيا‬ ‫هوا‬ ‫تروژين‬‫ي‬‫تول‬ ‫ژن‬‫يي‬‫م‬ ‫د‬‫ي‬.‫شود‬
‫بنابرا‬‫ي‬‫اصل‬ ‫منابع‬ ‫ن‬‫ي‬‫تول‬‫ي‬‫ا‬ ‫د‬‫ي‬‫دستگاهها‬ ، ‫گاز‬ ‫ن‬‫ي‬‫حرارت‬‫ي‬
‫ها‬ ‫کوره‬ ‫جمله‬ ‫از‬‫ي‬‫دستگاهها‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫کارخانه‬‫ي‬‫حرارت‬‫ي‬
‫نانوا‬ ، ‫منازل‬‫يي‬‫م‬ ...‫هاو‬‫ي‬.‫باشد‬

20. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫اکس‬ ‫اثرات‬‫ي‬‫دها‬‫ي‬‫ن‬‫ي‬:‫انسان‬ ‫بر‬ ‫تروژن‬
‫شخص‬ ‫اگر‬‫ي‬‫کوتاه‬ ‫مدت‬‫ي‬‫معرض‬ ‫در‬ppm500‫گاز‬NO2‫قرار‬
‫بگ‬‫ي‬‫ناراحت‬ ،‫رد‬‫ي‬‫ها‬‫ي‬‫ر‬ ‫حاد‬‫ي‬‫و‬‫ي‬‫پ‬‫ي‬‫عرض‬ ‫ودر‬ ‫کرد‬ ‫خواهد‬ ‫دا‬10-2
‫ب‬ ‫از‬ ‫روز‬‫ي‬.‫رفت‬ ‫خواهد‬ ‫ن‬
‫همچن‬‫ي‬‫ن‬‫ا‬‫ي‬‫ناراحت‬ ‫باعث‬ ‫گاز‬ ‫ن‬‫ي‬‫ها‬‫ي‬‫مجار‬ ‫و‬ ‫چشم‬‫ي‬‫بروز‬ ، ‫تنفس‬
‫برونش‬‫ي‬‫فعال‬ ‫کاهش‬ ،‫ت‬‫ي‬‫تها‬‫ي‬.‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫سرفه‬ ‫و‬ ‫سردرد‬ ،‫ششها‬
‫گ‬ ‫بر‬ ‫اثر‬‫ي‬: ‫اهان‬
‫غلظتها‬ ‫در‬‫ي‬‫ز‬‫ي‬‫ناگهان‬ ‫و‬ ‫اد‬‫ي‬‫برگها‬‫ي‬‫گ‬‫ي‬‫سر‬ ‫اهان‬‫ي‬‫پلس‬ ‫عا‬‫ي‬‫و‬ ‫شده‬ ‫ده‬
‫تغ‬‫ييي‬‫مي‬ ‫رنيگ‬ ‫ر‬‫ي‬‫خ‬ ‫و‬ ‫دهنيد‬‫ي‬‫لي‬‫ي‬‫مي‬ ‫خشيک‬ ‫زود‬‫ي‬‫غلظت‬ ‫شوند.در‬
‫ها‬‫ي‬‫ها‬ ‫،لکه‬ ‫کم‬‫يي‬‫رو‬‫ي‬‫م‬ ‫ظاهر‬ ‫برگ‬‫ي‬‫شب‬ ‫شودکه‬‫ي‬‫لکه‬ ‫به‬ ‫ه‬
‫ها‬‫ي‬‫د‬ ‫از‬ ‫حاصل‬‫ي‬‫اکس‬‫ي‬‫م‬ ‫دگوگرد‬‫ي‬. ‫باشد‬

21. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫ترک‬‫ي‬:‫دار‬ ‫کربن‬ ‫بات‬
‫کربن‬‫ي‬‫ک‬‫ي‬‫غ‬ ‫عناصر‬ ‫از‬‫ي‬‫رفلز‬‫ي‬‫خالص‬ ‫بصورت‬ ‫که‬ ‫است‬
‫ي‬‫مواد‬ ‫بصورت‬ ‫ا‬‫ي‬‫نظ‬‫ي‬‫نفت‬ ،‫سنگ‬ ‫زغال‬ ‫ر‬‫ي‬‫سا‬ ‫ا‬‫ي‬‫ترک‬ ‫ر‬‫ي‬‫بات‬
‫آلي‬‫ي‬‫معدني‬ ‫و‬‫ي‬‫ي‬‫مي‬ ‫افيت‬‫ي‬‫وس‬ ‫بصيورت‬ ‫شود.کربين‬‫ي‬‫ع‬‫ي‬
‫م‬ ‫مصرف‬ ‫سوخت‬ ‫بعنوان‬‫ي‬‫سبب‬ ‫آن‬ ‫احتراق‬ ‫و‬ ‫گردد‬
‫تول‬‫ي‬‫گازها‬ ‫د‬‫ي‬CO‫و‬CO2‫م‬‫ي‬.‫شود‬

22. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
CO:‫سوختن‬ ‫مواد‬ ‫ناقص‬ ‫احتراق‬ ‫محصول‬‫ي‬‫است‬.‫گاز‬‫ي‬
‫آب‬ ‫شعله‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫اشتعال‬ ‫قابل‬ ‫است‬‫ي‬‫م‬‫ي‬‫قابل‬ ‫بطور‬ ‫و‬ ‫سوزد‬
‫ا‬ ‫ملحظه‬‫ي‬‫غ‬‫ي‬‫است‬ ‫آب‬ ‫در‬ ‫حل‬ ‫.رقابل‬
‫گاز‬‫ي‬‫بي‬‫ي‬‫بي‬ ‫و‬ ‫بيو‬‫ي‬‫هم‬ ‫اتفاقا‬ ‫و‬ ‫اسيت‬ ‫رنيگ‬‫يي‬‫موجب‬ ‫امير‬ ‫ن‬
‫ا‬ ‫بودن‬ ‫تر‬ ‫خطرناک‬‫ي‬‫م‬ ‫گاز‬ ‫ن‬‫ي‬‫اصل‬ ‫منشأ‬ .‫باشد‬‫ي‬‫ا‬‫ي‬‫در‬ ‫گاز‬ ‫ن‬
‫وسا‬ ،‫شهرها‬‫ي‬‫نقل‬ ‫ط‬‫ي‬‫موتور‬ ‫ه‬‫ي‬‫کل‬ ‫البته‬ ‫و‬‫ي‬‫وسا‬ ‫ه‬‫ي‬‫گرما‬ ‫ل‬‫ي‬‫ش‬‫ي‬
‫منابع‬ ‫و‬‫ي‬‫م‬ ‫دارند‬ ‫کار‬ ‫سرو‬ ‫احتراق‬ ‫با‬ ‫که‬‫ي‬. ‫باشد‬
CO2:‫ترک‬ ‫تمام‬ ‫يل‬‫ي‬‫کام‬ ‫يوختن‬‫ي‬‫س‬ ‫يول‬‫ي‬‫محص‬‫ي‬‫آل‬ ‫بات‬‫ي‬
.‫اسيت‬‫ي‬‫ک‬‫ي‬‫تشک‬ ‫عناصير‬ ‫از‬‫يي‬‫آنکه‬ ‫بيا‬ ‫و‬ ‫هواسيت‬ ‫دهنده‬ ‫ل‬
‫درهوا‬ ‫مقدارش‬03/0‫اهم‬ ‫اما‬ ،‫است‬ ‫درصد‬‫ي‬‫بس‬ ‫ت‬‫ي‬‫ز‬ ‫ار‬‫ي‬‫اد‬‫ي‬
‫برا‬‫ي‬‫زندگ‬‫ي‬‫گ‬‫ي‬‫دارد‬ ‫جانداران‬ ‫و‬ ‫.اهان‬

23. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫اثرات‬CO:‫انسان‬ ‫بر‬
‫منواکس‬‫ي‬‫غلظتها‬ ‫در‬ ‫دکربن‬‫ي‬‫ز‬‫ي‬‫در‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫کشنده‬ ‫اد‬
‫غلظتها‬‫ي‬‫خستگ‬ ‫باعث‬ ‫کم‬‫ي‬‫سرگ‬ ،‫سردرد‬ ،‫ي‬‫و‬ ‫تشنج‬ ، ‫جه‬
‫م‬ ‫تهوع‬‫ي‬‫شود‬.
‫صيورت‬ ‫در‬‫ي‬‫م‬ ‫کيه‬‫ي‬‫منواکسي‬ ‫زان‬‫ي‬‫از‬ ‫دکربن‬ppm 750‫ب‬‫ي‬‫شتر‬
.‫شد‬ ‫خواهد‬ ‫مرگ‬ ‫سبب‬ ‫شود‬
‫اثرات‬CO2:
‫افزا‬‫ي‬‫ب‬ ‫ش‬‫ي‬‫د‬ ‫حد‬ ‫از‬ ‫ش‬‫ي‬‫اکس‬‫ي‬‫گازها‬ ‫مسأله‬ ‫به‬ ‫کربن‬ ‫د‬‫ي‬
‫ا‬ ‫گلخانه‬‫ي‬‫زم‬ ‫شدن‬ ‫گرم‬ ‫بحران‬ ‫و‬‫ي‬‫م‬ ‫باز‬ ‫ن‬‫ي‬.‫گردد‬

24. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫اکس‬‫ي‬‫ها‬ ‫دکننده‬‫ي‬‫فتوش‬‫ي‬‫م‬‫ي‬‫ا‬‫يي‬:
‫اکسي‬‫ي‬‫ها‬ ‫دکننده‬‫ي‬‫فتوش‬‫ي‬‫م‬‫ي‬‫ا‬‫ييي‬‫آل‬ ‫بعنوان‬ ‫اغلب‬‫ي‬‫ها‬ ‫نده‬‫ي‬
‫ثانو‬‫يي‬‫نت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫انيد‬ ‫شده‬ ‫شناختيه‬ ‫ه‬‫ي‬‫جيه‬‫ي‬‫کسير‬‫ي‬‫ب‬ ‫واکنيش‬‫ي‬‫ن‬
‫ه‬‫ي‬‫اکسي‬ ‫و‬ ‫دروکربنهيا‬‫ي‬‫ها‬ ‫دکننده‬‫ي‬‫ن‬‫ي‬‫اشعه‬ ‫کميک‬ ‫بيه‬ ‫تروژين‬
‫خورش‬ ‫بنفش‬ ‫ماوراء‬‫ي‬‫تول‬ ‫د‬‫ي‬‫م‬ ‫د‬‫ي‬.‫شود‬
‫ازمهمتر‬‫ي‬‫اکس‬ ‫ن‬‫ي‬‫ها‬ ‫کننده‬ ‫د‬‫ي‬‫فتوش‬‫ي‬‫م‬‫ي‬‫ا‬‫يي‬‫م‬‫ي‬‫ازن‬ ‫به‬ ‫توان‬
)O3‫پراکس‬ ‫و‬ (‫ي‬‫است‬‫ي‬‫ن‬ ‫ل‬‫ي‬) ‫ترات‬P.A.N.‫کرد‬ ‫اشاره‬ (
‫ا‬‫ي‬‫پد‬ ‫جاد‬‫ي‬‫دود‬ ‫مه‬ ‫ده‬‫ي‬‫ترک‬ ‫غبار‬ ‫ا‬‫ي‬‫ب‬‫ي‬‫ما‬ ‫معلق‬ ‫قطرات‬ ‫از‬‫ي‬‫و‬ ‫ع‬
‫مهمتر‬ ، ‫دودهيا‬‫يي‬‫اکسي‬ ‫مشکيل‬ ‫ن‬‫ي‬‫ها‬ ‫دکننده‬‫ي‬‫فتوش‬‫ي‬‫م‬‫ي‬‫ا‬‫يي‬
.‫است‬

25. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫وغبار‬ ‫گرد‬ ‫ذرات‬)Dust(‫از‬ ‫کمتر‬ ‫قطر‬ ‫با‬10
‫م‬‫ي‬:‫کرون‬
‫ا‬‫ي‬‫بدل‬ ‫ذرات‬ ‫ن‬‫ي‬‫بس‬ ‫قطر‬ ‫ل‬‫ي‬‫جر‬ ‫،توسط‬ ‫کوچک‬ ‫ار‬‫ي‬‫هوا‬ ‫ان‬
‫مجار‬ ‫سيرتاسر‬ ‫در‬‫ي‬‫ر‬‫ي‬‫و‬‫ي‬‫مواد‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫پراکنده‬ ‫انسان‬
‫ش‬‫ي‬‫م‬‫ي‬‫ا‬‫يي‬‫مستق‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫همراه‬‫ي‬‫م‬ ‫پخش‬ ‫آنجا‬ ‫در‬ ‫ما‬‫ي‬‫نما‬‫ي‬.‫د‬
‫وغبار‬ ‫گرد‬ ‫ذرات‬)Dust(‫ب‬ ‫قطر‬ ‫با‬‫ي‬‫از‬ ‫شتر‬10
‫م‬‫ي‬:‫کرون‬
‫ا‬‫ي‬‫بافتها‬ ‫جدار‬ ‫درسطح‬ ‫ذرات‬ ‫ن‬‫ي‬‫مخاط‬‫ي‬‫تنفس‬‫ي‬‫فوقان‬‫ي‬
‫نش‬ ‫تيه‬‫يي‬‫موجي‬ ‫حرکات‬ ‫توسيط‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫ن‬‫ي‬‫پرزها‬ ‫شکل‬‫ي‬
‫مخاط‬‫ي‬‫العملها‬ ‫عکس‬ ‫توسط‬ ‫و‬‫ي‬‫تنفس‬‫ي‬‫نظ‬‫ي‬‫و‬ ‫ر:سرفه‬

26. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫ه‬‫ي‬‫ترک‬ ‫و‬ ‫دروکربنها‬‫ي‬‫آل‬ ‫بات‬‫ي‬:‫فرار‬
‫گازها‬‫ي‬‫سيوختها‬ ‫احتراق‬ ‫از‬ ‫شده‬ ‫متصياعد‬‫ي‬‫فس‬‫ي‬‫ل‬‫ي‬‫و‬
‫آل‬ ‫مواد‬‫ي‬‫ش‬‫ي‬‫م‬‫ي‬‫ا‬‫يي‬‫م‬‫ي‬‫بس‬ ‫که‬ ‫باشند‬‫ي‬‫ار‬‫ي‬‫خطرناک‬ ‫آنها‬ ‫از‬
‫مي‬ ‫سيرطانزا‬ ‫و‬‫ي‬‫دارا‬ ‫و‬ ‫باشنيد‬‫ي‬‫متفاوتي‬ ‫انواع‬‫ي‬‫قب‬ ‫از‬‫ي‬‫ل‬
‫اسيتالدئ‬‫ي‬‫اسي‬ ، ‫د‬‫ي‬‫فورم‬ ‫د‬‫يي‬‫فرمالدئ‬ ،‫بنزن‬ ،‫ک‬‫يي‬‫د‬ ، ‫فنل‬ ،‫د‬‫ي‬
‫ات‬‫ي‬‫آم‬ ‫ل‬‫ي‬‫ات‬ ‫منو‬ ،‫ن‬‫ي‬‫آم‬ ‫ل‬‫ي‬‫ات‬ ،‫ن‬‫ي‬‫نفتال‬ ، ‫،کلروفرم‬ ‫بنزن‬ ‫ل‬‫ي‬،‫ن‬
‫م‬ ...‫و‬ ‫متانول‬ ، ‫استون‬ ،‫تولوئن‬‫ي‬.‫باشند‬

27. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫ترک‬‫ي‬:‫دار‬ ‫فلوئور‬ ‫بات‬
‫گاز‬ ‫عنصر‬ ‫فلوئور‬‫ي‬‫طب‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬‫ي‬‫خالص‬ ‫بصورت‬ ‫عت‬
‫ي‬‫نمي‬ ‫افيت‬‫ي‬‫ترک‬ ‫هوا‬ ‫رطوبيت‬ ‫بيا‬ ‫و‬ ‫شود‬‫يي‬‫اس‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫ب‬‫ي‬‫د‬
‫فلوئور‬‫ي‬‫در‬‫يي‬) ‫ک‬HF‫تول‬ ‫را‬ (‫يي‬‫مي‬ ‫د‬‫ي‬‫کيه‬ ‫کنيد‬‫ي‬‫ک‬‫ي‬‫از‬
‫خطرناکتر‬‫ي‬‫مح‬ ‫ساز‬ ‫آلوده‬ ‫مواد‬ ‫ن‬‫يي‬‫ز‬ ‫ط‬‫ي‬‫منابع‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫ست‬
‫تول‬‫يي‬‫تول‬ ‫کارخانجات‬ ‫از‬ ‫عبارتنيد‬ ‫آين‬ ‫د‬‫يي‬‫کودها‬ ‫د‬‫ي‬‫ش‬‫ي‬‫م‬‫ي‬‫ا‬‫يي‬،
‫سرام‬‫ي‬‫ساز‬ ‫ک‬‫ي‬.‫آهن‬ ‫ذوب‬ ‫و‬

28. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
:‫معلق‬ ‫جامد‬ ‫مواد‬
‫مواد‬‫ي‬‫ر‬ ‫ذرات‬ ‫شاممل‬‫يم‬،‫آتشفشانها‬ ‫خاکسمتر‬ ‫خاک‬ ‫ز‬
‫و‬‫ي‬‫روسمها،باکتر‬‫ي‬‫ها‬ ‫گرده‬ ،‫هما‬‫ي‬‫گمل،و‬‫يم‬‫ذراتم‬ ‫ا‬‫ي‬‫طر‬ ‫از‬ ‫کمه‬‫ي‬‫ق‬
‫صمنا‬‫ي‬‫فرآ‬ ‫توسمط‬ ‫ع‬‫ي‬‫ند‬‫ي‬‫نظ‬‫يم‬‫،آس‬ ‫خردکردن‬ ‫ر‬‫ي‬،‫کردن‬ ‫اب‬
‫سا‬‫يي‬‫ا‬ ...‫و‬ ‫دن‬‫ي‬‫م‬ ‫جاد‬‫ي‬‫نت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شود‬‫ي‬‫هوا‬ ‫با‬ ‫جه‬‫يي‬‫انسان‬ ‫که‬
‫م‬ ‫تنفس‬‫ي‬‫م‬ ‫تنفس‬ ‫دستگاه‬ ‫وارد‬ ‫کند‬‫ي‬.‫گردد‬
‫کل‬ ‫بطور‬ ‫معلق‬ ‫مواد‬‫ي‬‫ي‬‫تجز‬ ‫از‬ ‫ا‬‫ي‬‫همپاش‬ ‫و‬ ‫ه‬‫ي‬‫ها‬ ‫تکه‬‫ي‬
‫موادتشک‬ ‫بزرگ‬‫يم‬‫مم‬ ‫ل‬‫ي‬‫شوندو‬‫يم‬‫ذرات‬ ‫تجمع‬ ‫و‬ ‫تراکمم‬ ‫از‬ ‫ا‬
. ‫ملکول‬ ‫شامل‬ ‫کوچکتر‬

29. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫دوده‬)Smog(:
‫است‬ ‫ناقمص‬ ‫احتراق‬ ‫محصمول‬ ‫کمه‬ ‫کربمن‬ ‫معلمق‬ ‫ذرات‬
‫و‬‫ي‬‫کم‬‫ي‬‫متداولتر‬ ‫از‬‫يم‬‫ها‬ ‫کننده‬ ‫آلوده‬ ‫ن‬‫ي‬‫م‬ ‫هوا‬ ‫جاممد‬‫ي‬
‫سطح‬ ‫کربن،نسبت‬ ‫ذرات‬ ‫ضخامت‬ ‫بودن‬ ‫نازک‬ ‫باشد.بعلت‬
‫ا‬‫ي‬‫ز‬ ‫وزنشان‬ ‫به‬ ‫ذرات‬ ‫ن‬‫ي‬. ‫است‬ ‫اد‬
‫ا‬ ‫سطح‬‫ي‬‫بس‬ ‫ذرات‬ ‫ن‬‫ي‬‫شد‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫فعال‬ ‫ار‬‫ي‬‫قابل‬ ‫دا‬‫ي‬‫جذب‬ ‫ت‬
‫ش‬ ‫مواد‬‫ي‬‫م‬‫ي‬‫ا‬‫مي‬‫م‬‫ي‬‫همچن‬ ‫و‬‫م‬‫م‬‫ي‬‫ه‬ ‫ن‬‫ي‬‫دروکربنها‬‫ي‬‫سرطانزا‬‫ي‬
.‫دارد‬ ‫را‬ ‫هوا‬ ‫در‬ ‫موجود‬
‫ز‬ ‫عمق‬ ‫تا‬ ‫قطرشان‬ ‫بودن‬ ‫کوچک‬ ‫بعلت‬ ‫دوده‬ ‫ذرات‬‫ي‬‫در‬ ‫اد‬
‫ر‬‫ي‬‫پ‬ ‫ه‬‫ي‬‫شرو‬‫ي‬‫م‬‫ي‬.‫کنند‬

30. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫آلودگ‬‫ي‬‫آب‬

31. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫پذيرنده‬ ‫آبهاي‬ ‫انواع‬
‫سطحي‬ ‫آبهاي‬
‫آبها‬ ‫مثل‬‫ي‬‫تگرگ‬ ‫و‬ ‫برف‬ ، ‫باران‬ ‫از‬ ‫حاصل‬
‫جاري‬ ‫آبهاي‬
‫ها‬ ‫رودخانه‬ ‫مثل‬
‫راكد‬ ‫آبهاي‬
‫تالب‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫درياچه‬ ، ‫درياها‬ ، ‫اقيانوسها‬ ‫مثل‬
‫ها‬
‫زيرزميني‬ ‫آبهاي‬
‫قنات‬ ‫و‬ ‫چاه‬ ،‫چشمه‬ ‫مثل‬

32. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫آب‬ ‫هاي‬ ‫آلينده‬ ‫انواع‬
‫فرآ‬ ‫از‬ ‫حاصل‬ :‫صنعتي‬ ‫پسابهاي‬‫ي‬‫صنا‬ ‫ند‬‫ي‬‫ع‬
‫ادار‬ ‫مناطق‬ :‫انساني‬ ‫فاضلبهاي‬‫ي‬‫مسکون‬ ‫و‬‫ي‬
‫سطحي‬ ‫آبهاي‬ ‫آبروهاي‬:‫آبها‬ ‫روان‬‫ي‬‫ناش‬‫ي‬‫از‬
‫بارندگ‬‫ي‬

33. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫خاك‬ ‫هاي‬ ‫آلينده‬ ‫انواع‬
‫خاك‬ ‫به‬ ‫ضايعات‬ ‫ريز‬ ‫دور‬
‫خانگي‬ ، ‫صنعتي‬ ‫هاي‬ ‫زباله‬‫ي‬‫بهداشتي‬ ‫ا‬
‫فلزي‬ ‫ضايعات‬
...‫و‬ ‫نيكل‬ ، ‫روي‬ ، ‫سرب‬ ، ‫آزبست‬ ‫مثل‬ ‫خطرناك‬ ‫جامد‬ ‫مواد‬
‫شامل‬ ‫مايعات‬
‫صنعتي‬ ‫پساب‬
‫شوينده‬ ‫مواد‬ ‫انواع‬ ، ‫بازها‬ ‫و‬ ‫اسيدها‬ ‫مانند‬ ‫شيميايي‬ ‫مواد‬
، ‫ها‬ ‫كش‬ ‫حشره‬ ، ‫شيميايي‬ ‫سموم‬ ‫انواع‬ ‫مثل‬ ‫خطرناك‬ ‫مواد‬
...‫و‬
(...‫و‬ ‫مازوت‬ ، ‫)گازوئيل‬ ‫نفتي‬ ‫و‬ ‫سوختي‬ ‫مواد‬
‫فلزات‬ ‫زنگاب‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫زباله‬ ‫شيرابه‬

34. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫ها‬ ‫آلودگي‬ ‫ساير‬
‫آلودگ‬‫ي‬‫صوت‬‫ي‬
‫تصويري‬ ‫آلودگي‬
‫اكتيو‬ ‫راديو‬ ‫آلودگي‬
‫نفتي‬ ‫آلودگي‬
‫آلودگ‬‫ي‬‫حرارت‬‫ي‬
...‫و‬ ‫ارتعاشات‬

35. ‫زيست‬ ‫محيط‬ ‫شناخت‬
‫جهان‬ ‫محيطي‬ ‫زيست‬ ‫عمده‬ ‫مشكلت‬
‫زمين‬ ‫شدن‬ ‫گرم‬
‫ازن‬ ‫ليه‬ ‫شدن‬ ‫سوراخ‬
‫اسيدي‬ ‫هاي‬ ‫باران‬
‫وارونگ‬‫ي‬‫هوا‬
‫زيستگاهها‬ ‫رفتن‬ ‫بين‬ ‫از‬