เนื้อหา

1. อ.สุชีรา ธนาวุฒิ
โปรแกรมวิชาการจัดการ คณะวิทยาการจัดการ
มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา

2.  การประกันภัย หมายถึง การสัญญาว่าถ้าภัยเกิด
ขึ้นและมีความเสียหายเกิดขึ้นด้วยนั้น ผู้เอา
ประกันภัยไม่ต้องเผชิญหรือรับภาระความเสียหาย
แต่เพียงผู้เดียว ผู้รับประกันภัยจะชดใช้ค่า
เสียหายให้ตามสัญญาประกันภัยที่ได้ทำากันไว้
 ตัวอย่าง นายกบ ทำาประกันภัยรถยนต์ไว้ ซึ่งไม่
ได้หมายความว่ารถยนต์ของนายกบ จะไม่เกิด
อุบัติเหตุหรือเกิดความเสียหาย การทำาประกันภัย
รถยนต์ของนายกบ เป็นหลักประกันว่าหาก
รถยนต์ของนายกบ ประสบอุบัติเหตุเกิดความเสีย
หายตามเงื่อนไขที่ตกลงตามสัญญาประกันภัยเมื่อ

3.  ในพระคัมภีร์ไบเบิลเกี่ยวกับโจเซฟและความอดอยาก
ในประเทศอียิปต์ ซึ่งถือว่าเป็นที่มีของการประกันภัย
อันดับต้น ๆ เท่าที่ถูกบันทึกไว้ในประวัติศาสตร์ เล่ากัน
ว่าคืนวันหนึ่งฟาโรห์ทรงพระสุบินว่า มีวัวอ้วนเจ็ดตัว
กำาลังถูกวัวผอมเจ็ดตัวกัดกิน โจเซฟทำานายฝันว่า
ประเทศอียิปต์จะมีพืชพันธุ์ธัญญาหารอุดมสมบูรณ์เป็น
เวลาเจ็ดปี และต่อจากนั้นจะเกิดความแห้งแล้ว
ประชาชนจะอดอยากปากแห้งอีกเป็นเวลาเจ็ดปี ดังนั้น
จึงได้ทูลเสนอต่อกษัตริย์ฟาโรห์ให้สะสมธัญญาหารใน
ปีที่สมบูรณ์เอาไว้สำาหรับเลี้ยงประชาชนในปีที่ข้าวยาก
หมากแพง วิธีนี้เรียกได้ว่าเป็นหลักประกันภัยพื้นฐาน
กล่าวคือ มีการเก็บออมตั้งแต่วันนี้เพื่อไว้ใช้ในอนาคต
ซึ่งหาความแน่นอนไม่ได้

4. มีการมอบหมายให้บุคคลอื่นทำาหน้าที่ในการขนส่ง
“สินค้าหรือวัตถุดิบไปจำาหน่ายแทน ซึ่งเรียกว่า พ่อค้า
”เร่ (Traveling Salesman) และเพื่อเป็นหลัก
ประกันว่าพ่อค้าเร่จะไม่โกงเจ้าของสินค้า พ่อค้าเร่จะ
ต้องมอบทรัพย์สิน ภรรยา บุตรไว้กับเจ้าของสินค้า
เพื่อเป็นหลักประกัน (Guarantee)
 เมื่อพ่อค้าเร่เดินทางกลับมาจากการขายสินค้าแล้ว
พ่อค้าเร่จะต้องแบ่งกำาไรให้กับเจ้าของสินค้าครึ่งหนึ่ง
หากพ่อค้าเร่หนีหรือถูกโจรปล้น บรรดาทรัพย์สิน
ภรรยา และบุตรของพ่อค้าเร่จะต้องตกไปเป็นทาส
ของเจ้าของสินค้า
 เงื่อนไขดังกล่าวทำาให้พ่อค้าเร่ไม่พอใจ จึงได้มีการ
ตกลงเงื่อนไขกันใหม่ว่า หากการสูญเสียสินค้าไม่ได้มี
สาเหตุจากความผิดพลาดของพ่อค้าเร่ และพ่อค้าเร่

5.  ยุคต่อมา ชาวกรีกได้พัฒนาแนวคิดของชาวบาบิโล
เนียนมาประยุกต์ใช้กับกิจการเดินเรือ เจ้าของเรือผู้
ต้องการจะส่งสินค้าไปขายยังเมืองอีกเมืองหนึ่งแต่
ขาดเงินในในการค้าขายจะนำาเรือของตนมาเป็นหลัก
ประกันเงินกู้ โดยมีเงื่อนไขว่าถ้าเรือสินค้ากลับจาก
การขายสินค้าแล้วจะต้องชดใช้เงินที่กู้ไปทั้งหมด
หากมีการบิดพลิ้วนายทุนเงินกู้จะยึดเรือเพื่อชดใช้เงิน
“ ”กู้ ข้อตกลงนี้เรียกว่า สัญญาบอตตอมรี่
(Bottomry)

6.  หากผู้กู้ไม่ได้เป็นเจ้าของเรือ แต่มีสินค้าส่งไปขายใน
ลำาเรือ หรือจะซื้อสินค้าและนำากลับมาโดยเรือ ผู้กู้จะ
เอาสินค้าเป็นหลักประกันสำาหรับเงินกู้ได้เช่นเดียวกัน
ข้อตกลงนี้เรียกว่า “สัญญาเรสปอนเดนเทีย”
(Respondentia)
 จากการเกิดขึ้นของข้อตกลงทั้งสอง ถือเป็นจุดเริ่มต้น
ของการประกันภัยทางทะเล ต่อมาได้มีการจัดตั้ง
สถาบันการประกันภัยทางทะเลขึ้นที่กรุงเอเธนส์

7.  ชาวจีนอาศัยแม่นำ้าแยงซีเกียงเป็นเส้นทางสำาคัญใน
การขนส่งสินค้าไปขายยังต่างเมือง ซึ่งมีความเสี่ยงต่อ
ภัยธรรมชาติ เช่น ลมพายุ ฝนตกหนัก และแม่นำ้าที่
ไหลเชี่ยว พ่อค้าชาวจีนเกรงว่าหากประสบภัยดัง
กล่าวจะเกิดความเสียหายต่อสินค้า จึงได้มีการกระ
จายสินค้าลงไปในเรือลำาอื่น ๆ เพราะหากเรือลำาใด
เกิดความเสียหาย สินค้าก็จะไม่เสียหายทั้งหมด ยังคง
มีสินค้าเหลืออยู่ในเรือลำาอื่น ทำาให้กิจการของพ่อค้า
ไม่ต้องหยุดชะงักหรือล้มละลาย
 หลักการเช่นนี้เป็นการกระจายความเสี่ยง

8.  ค.ศ.12 ชาวลอมบาร์ด ประเทศอิตาลี ได้อพยพมา
ตั้งถิ่นฐานในกรุงลอนดอน ได้นำาระบบเงินกู้ ได้แก่
สัญญาบอตตอมรี่ (Bottomry Bond) และสัญญาเรส
ปอนเดนเทีย (Respon-Dentia Bond) มาประยุกต์
ใช้โดย กลุ่มพ่อค้าชาวลอมบาร์ดได้คิดระบบกระจาย
ความเสี่ยงภัยที่อาจเกิดขึ้นจากการขนส่งสินค้าทาง
ทะเลโดยไม่ให้กู้เงินในลักษณะการจัดหาเรือและซื้อ
สินค้า แต่จะชำาระเงินให้กรณีเกิดภัยพิบัติทางทะเล
แล้วก่อให้เกิดความเสียหายกับตัวเรือและสินค้าที่
ขนส่งกับเจ้าของเรือและสินค้า แทนวิธีการเรียกเก็บ
ค่าธรรมเนียมหรือเบี้ยประกันภัย (Premium) จาก
เจ้าของเรือหรือสินค้า

9.  ประเทศอังกฤษ ค.ศ.17 มีการค้าขายทางทะเล
มากกว่าประเทศอื่นในโลก การประกันภัยทางเรือและ
สินค้าในกรุงลอนดอนจึงมีผู้มีความประสงค์เข้ารับ
เสี่ยงภัยจำานวนมาก บรรดาร้านกาแฟเป็นสถานที่
พบปะกันระหว่างพ่อค้า ร้านกาแฟของเอ็ดเวิร์ด ลอยด์
(Edward Lolyd) เป็นร้านกาแฟที่มีพ่อค้ามาพบปะ
เจรจาเป็นจำานวนมาก และยังได้ให้ความช่วยเหลือทั้ง
พ่อค้าและผู้รับประกันภัยเป็นจำานวนมาก นอกจากนี้
ลอยด์ยังได้หาข่าวเกี่ยวกับการเดินเรือ สถิติของเรือ
และความสามารถของเรือแต่ละลำา รวมทั้งข้อมูลของ
กัปตันและลูกเรือมาเสนอพ่อค้าและผู้รับประกันภัย ต่อ
มาลอยด์ได้ออกหนังสือพิมพ์รายวันซึ่งเก่าแก่ที่สุดใน
ลอนดอน และตั้งคณะกรรมการขึ้นมาบริหารธุรกิจ
ประกันภัย

10.  ในประเทศไทยการประกันภัยเริ่มเข้ามามีบทบาท
ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ซึ่งได้เริ่มมีการค้าขายกับ
ชาวต่างชาติบ้างแล้ว ประกันภัยประเภทแรกที่เข้ามา
คือ การประกันภัยทางทะเลและขนส่ง แต่เป็นกรณีที่
ชาวต่างชาติรับประกันภัยเอง
 พ.ศ.2368 สมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว
(รัชกาลที่ 3) ทรงสั่งซื้อเครื่องพิมพ์ดีดจากประเทศ
อังกฤษ และทรงเกรงว่าจะเกิดความเสียหายระหว่าง
การขนส่ง จึงทรงมีพระราชดำารัสรับสั่งให้เอาประกัน
ภัยเครื่องพิมพ์ดีดระหว่างการขนส่งในนามของ
พระองค์เอง

11.  สมัยรัชกาลที่ 4 มีตัวแทนห้างร้านเข้ามาตั้งห้าง
ค้าขายในประเทศไทย รวมถึงตัวแทนของบริษัท
ประกันภัยต่างประเทศด้วย
 สมัยรัชกาลที่ 5 กิจการประกันภัยยังคงดำาเนินอยู่
นอกจากการรับประกันภัยทางทะเลและอัคคีภัยแล้ว
การประกันชีวิตและการประกันภัยรถยนต์ได้เข้ามามี
บทบาทเพิ่มขึ้น
 กฎหมายฉบับแรกที่เกี่ยวข้องกับการประกันภัยที่มี
หลักฐานปรากฎอย่างชัดเจน คือ พระราชบัญญัติ
ลักษณะเข้าหุ้นส่วนและบริษัท ร.ศ. 130 (พ.ศ.2454)

12.  ในสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาล
ที่ 7) ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราช
บัญญัติควบคุมกิจการค้าขายอันกระทบถึงความ
ปลอดภัยหรือผาสุกแห่งสาธารณชน พ.ศ. 2471 และ
กระทรวงเศรษฐการในสมัยนั้น ได้กำาหนดเงื่อนไข
การประกอบธุรกิจประกันชีวิตและธุรกิจประกัน
วินาศภัยขึ้น
 พ.ศ. 2510 รัฐบาลได้ประกาศใช้พ.ร.บ.ประกัน
วินาศภัย พ.ศ. 2510 ซึ่งห้ามรับประกันภัยผ่านตัวแทน
จึงได้มีบริษัทประกันภัยต่างชาติเข้ามาขอตั้งสาขาใน
ประเทศไทย โดยรัฐบาลจะออกใบอนุญาตให้ ต่อมา
ถูกยกเลิกในปี พ.ศ. 2535

13.  ประกันภัยในประเทศไทยแบ่งเป็น 2 ประเภทใหญ่ ๆ
คือ การประกันชีวิต (Life Insurance) และการ
ประกันวินาศภัย (Non-Life Insurance)
 การประกันภัยบุคคล อาจได้แก่ การประกันชีวิต การ
ประกันอุบัติเหตุ การประกันสุขภาพ
 การประกันทรัพย์สิน อาจได้แก่ การประกันอัคคีภัย
การประกันภัยทางทะเลและขนส่ง
 การประกันภัยรถยนต์ การประกันภัยเบ็ดเตล็ด
 การประกันภัยความรับผิด หมายถึง ความรับผิดของ
บุคคลหนึ่งต่อบุคคลอื่นที่ได้รับความเสียหายจากผล
การกระทำาของตน อาจได้แก่ ความรับผิดต่อบุคคล
ความรับผิดชอบของผู้ประกอบอาชีพเฉพาะ ความรับ
ผิดของธุรกิจ

14.  ผู้รับประกันภัย (Insurer) หมายถึง คู่สัญญาฝ่ายซึ่ง
ตกลงจะชดใช้ค่าสินไหมทดแทน หรือชดใช้เงิน
จำานวนหนึ่งให้แก่ผู้ได้รับความเสียหายจากภัยที่เกิด
ขึ้น ซึ่งได้แก่ บริษัทประกันชีวิต ที่ได้รับใบอนุญาต
ประกอบธุรกิจประกันชีวิต รวมถึงสาขาของบริษัท
ประกันชีวิตต่างประเทศ ที่ได้รับใบอนุญาตประกอบ
ธุรกิจประกันชีวิตในราชอาณาจักร
 ผู้เอาประกันภัย (Insured) หมายถึง คู่สัญญาฝ่ายซึ่ง
ตกลงจะส่งเบี้ยประกันภัยให้แก่ผู้รับประกันภัยจน
กระทั่งครบกำาหนดตามที่ตกลงกันไว้ในสัญญาการ
ประกัน ผู้เอาประกันภัยเป็นบุคคลธรรมดาหรือ
นิติบุคคลก็ได้

15.  ผู้รับผลประโยชน์ (Beneficiary) หมาย
ถึง บุคคลผู้ถูกระบุไว้ในกรมธรรม์การ
ประกันภัย ให้เป็นผู้ได้รับค่าสินไหม
ทดแทน หรือรับจำานวนเงินชดใช้ให้ ซึ่ง
อาจจะเป็นบุคคลคนหนึ่งคนเดียวกับ
ผู้เอาประกันภัยหรือไม่ก็ได้

16.  กรมการประกันภัย เป็นหน่วยงานของ
รัฐบาลทำาหน้าที่ดูแล กำากับ ควบคุม ส่ง
เสริมบริษัทประกันภัยซึ่งเป็นธุรกิจที่
เกี่ยวข้องกับผลประโยชน์หรือส่วนได้เสีย
ของประชาชนจำานวนมาก เป็นกิจการ
ที่จะดำารงอยู่ได้และเจริญก้าวหน้าเมื่อตั้ง
อยู่บนมาตรฐานของความมั่นคงและความ
เชื่อถือของประชาชน การประกันภัยจึง
เป็นกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่รัฐบาลต้อง
ควบคุม ดูแล และให้การส่งเสริม

17.  สถาบันประกันภัยไทย
สถาบันประกันภัยไทยเป็นอีกองค์กร
หนึ่งที่เกี่ยวข้องกับผลการปฏิบัติงานของ
ธุรกิจประกันภัย ประสิทธิภาพและความ
สำาเร็จของธุรกิจประกันภัยมาจากการ
พัฒนาบุคลากรของตนให้มีความรู้ความ
สามารถและทันสมัย สถาบันประกันภัยมี
ส่วนสำาคัญยิ่งในการพัฒนาและยกระดับ
ความรู้ ความสามารถแก่บุคลากรเหล่า

18.  สมาคมประกันชีวิตไทย
สมาคมประกันชีวิตไทยเป็นอีกองค์กร
หนึ่งที่จัดตั้งขึ้นเพื่อประโยชน์ของรัฐและ
ธุรกิจประกันภัย มุ่งส่งเสริมกิจการ
ประกันชีวิตให้เกิดความมั่นคง รวมทั้ง
คอยดูแลให้ดำาเนินไปตามกฎหมายอย่าง
เคร่งครัด

19.  สมาคมประกันวินาศภัย กำากับดูแล
และส่งเสริมผู้ประกอบธุรกิจประกันภัยที่
ไม่อยู่ในมาตรฐานระดับสากล ด้านการ
กำาหนดนโยบายขาดการประสานงานกับ
ภาคการเงินอื่นทำาให้ไม่เป็นไปในทิศทาง
เดียวกัน และด้านการคุ้มครองผู้บริโภคที่
เป็นไปอย่างล่าช้าขาดประสิทธิภาพ

20.  การสร้างความเชื่อมั่นต่อธุรกิจประกันชีวิต
 สร้างความเข้าใจเกี่ยวกับการประกันชีวิต
 สร้างศรัทธาให้เกิดแก่อาชีพตัวแทน ตัวแทนประกัน
ชีวิตทุกคนจะต้องพัฒนาตนเองทั้ง
 จรรยาบรรณของตัวแทนประกันชีวิต
 จรรยาบรรณต่อผู้เอาประกันชีวิต
 ซื่อสัตย์ต่อผู้เอาประกันชีวิต
 ให้บริการและรักษาประโยชน์ต่อผู้เอาประกันชีวิต
 รักษาความลับของผู้เอาประกัน โดยเปิดเผยเฉพาะ
ข้อมูลซึ่งเป็นข้อกำาหนดที่ผู้
เอาประกันจะต้องแถลงข้อความจริงเพื่อการพิจารณารับ
ประกันของบริษัทเท่านั้น

21.  ไม่เสนอขายนอกเงื่อนไขกรมธรรม์
 ไม่สนับสนุนให้สละกรมธรรม์เดิมเพื่อทำาใหม่
 ไม่ลดหรือเสนอที่จะลดค่าบำาเหน็จจากการประกันชีวิตให้
กับผู้เอาประกัน
เพราะผิดจรรยาบรรณและผิดต่อกฏหมาย
จรรยาบรรณต่อบริษัทประกันชีวิต
 ซื่อสัตย์ต่อบริษัท
 รักษาความลับของบริษัทต่อบุคคลภายนอก
เปิดเผยข้อความจริงของผู้เอาประกันชีวิตต่อบริษัทเพื่อ
ประกอบการพิจารณารับประกัน
 ไม่ให้ร้ายทับถมบริษัทอื่น เพื่อรักษาภาพพจน์ที่ดีของ
ธุรกิจ

22.  จรรยาบรรณต่อเพื่อนร่วมอาชีพ
 ซื่อสัตย์ต่อเพื่อนร่วมอาชีพ
 ไม่ให้ร้ายทับถมซึ่งกันและกัน
 เป็นผู้ที่หมั่นศึกษาเพิ่มเติมอย่างสมำ่าเสมอ
 ธำารงไว้ซึ่งศักดิ์ศรีและคุณธรรมแห่งอาชีวะปฏิญาณ
ประพฤติตนอยู่ใน
ศีลธรรมประเพณีอันดีงาม