Presentatie tijdens de SURFAcademy workshop Kwaliteitsmodellen en keurmerken voor open leermateriaal. Utrecht, 20-6-2018

1. Kwaliteitsmodellen en
keurmerken voor OER
Workshop SURFacademy - 20-6-2018
Linda le Grand
Kirsten Veelo
Robert Schuwer

2. Agenda
•Kwaliteitsmodellen 101
•Ervaringen
•Keurmerken
•Aan de slag!
2

3. Kwaliteitsmodellen
101

4. Wat is kwaliteit van open leermaterialen?
•Breed begrip
•Fitness for use (Juran, 1951)
•Conformance to requirements (Crosby, 1979)
•Contextafhankelijk
•Deel van kwaliteitszorgsysteem van instelling
4

5. Waarom nadenken over kwaliteit open
leermaterialen?
•Vertrouwen
-Hindernis voor delen en hergebruik
•Handvat voor docent
5

6. Vragen
1. Waar kan ik open leermaterialen vinden?
2. Hoe kan ik bepalen of het open leermateriaal dat ik vind mag worden
hergebruikt op de wijze die ik voor ogen heb?
3. Hoe moet ik zoeken naar open leermateriaal om dat materiaal te
vinden dat het beste past bij mijn situatie?
4. Hoe kan ik snel bepalen of het leermateriaal dat ik vind past bij mijn
situatie?
5. Hoe kan ik snel bepalen of het leermateriaal dat ik vind van voldoende
kwaliteit is?
6

7. Kwaliteitsmodel
•Criteria in 3 categorieën
-Voor leermaterialen
-Voor digitale leermaterialen
-Voor open (digitale) leermaterialen
•Per criterium
-Eén of meer eisen
•Per eis (optioneel)
-Normering voor onderscheid voldoende/onvoldoende
7

8. Voorbeeld 1
•Categorie: Leermateriaal
•Criterium: Toegankelijkheid
•Eis: Voertaal van leermateriaal
•Normering: Engels of Nederlands
8

9. Voorbeeld 2
•Categorie: Leermateriaal
•Criterium: Vakinhoudelijke kwaliteit
•Eis: Inhoud is actueel
•Normering: -
9

10. Voorbeeld 3
•Categorie: Open leermateriaal
•Criterium: Toegankelijkheid
•Eis: Het materiaal bevat een open licentie
•Normering: Ja
10

11. Voorbeelden van criteria
•Vakinhoudelijke kwaliteit
•Didactische kwaliteit
•Toegankelijkheid
-Taal, gebruikte technologie, vindbaarheid, duurzaamheid, open licentie
•Vormgeving
11

12. Criterium en eis
•Criterium dient om structuur in de lijst van eisen aan te
brengen
•Onderscheid tussen criterium en eis is niet altijd duidelijk
•Praktijk: wanneer criterium niet direct duidelijk is, maar de eis
wel, formuleer dan de eis zonder criterium (of creëer criterium
“overig”)
12

13. Hoe kom je tot een kwaliteitsmodel?
1. Inventariseer of er voor het vakgebied eisen aan
leermateriaal bestaan
2. Bepaal de criteria van leermateriaal waaraan eisen moeten
worden gesteld
3. Formuleer per criterium de eisen en per eis de
drempelwaarde
4. Bepaal per eis de zwaarte van die eis
13

14. Proces
14

15. Organisatie
•Projectgroep
•Context: lokaal of (inter)nationaal
•Belang van de community van betrokkenen
15

16. Startpunt: minimaal generiek kwaliteitsmodel
16
(Schuwer, 2013)

17. Ervaringen

18. Boegbeeldproject hbo verpleegkunde
•Proces
•Resultaat
-Zie hier
•Functioneren in de praktijk
-Eisen lastig te interpreteren
-Eisen te streng
•Zie verder https://hbo-vpk.blogspot.nl
18

19. ESoE/HR/Wikiwijs
•Studenten maken open
digitaal leermateriaal
•Kwaliteitseisen aangepast
aan opleidingsdoel
•‘Beloning’ community
19

20. Ervaringen Wikiwijs
•Gemeenschappelijkheid
•Rol doelgroep (‘anoniem’/passief – actief)
•Open – gesloten karakter
•Totstandkoming collectie materiaal
•Toepassing kwaliteitsmodel
•Beoordelaars
•Visie op delen
•Metadata
20
Vooral VO, daarnaast
PO, MBO, SO (HO)

21. Succesfactoren
•Actieve community
•‘Passende’ kwaliteit (bruikbaarheid)
•Vertrouwen in kwaliteitsbewaking
•Vindbaarheid
•Interne trekker(s)
•Tijdige overdracht
21

22. Alternatieve aanpakken
•KlasCement: redactieraad
•MERLOT
-~20 Editorial Boards, ieder met peer reviewers
-Gestructureerd proces
-Reviews worden gepubliceerd
- Voorbeeld
- Review template
-Niet alle materialen hebben een peer review
•Zie https://www.merlot.org/
22

23. 23
Keurmerken

24. Keurmerk
•Kwaliteitsstempel in Wikiwijs
•Op basis van zelf te definiëren criteria
•Te gebruiken als zoekargument
•Te koppelen aan startpagina

25. Keurmerkgroepleden
•Keurmerkgroepleden kennen keurmerk
toe
•Vullen eventueel metadata aan
•Beoordelen materiaal met sterren en tekst
•Geven eventuele verbetersuggesties aan
Keurmerk
-beheer

26. Mouseover op ‘HBO
Verpleegkunde’ geeft een
korte uitleg van het
keurmerk
Aan het groene icoon is
te zien dat een keurmerk
is toegekend.
Mouseover laat zien om
welk keurmerk het gaat
Klikken op ‘HBO
Verpleegkunde’ toont het
kwaliteitsmodel

27. Klikken op ‘HBO
Verpleegkunde’ toont het
kwaliteitsmodel

28. Zoeken op keurmerk
Keurmerk kan
indien gewenst
uiteindelijk het
criterium voor een
startpagina worden.
gericht zoeken op
keurmerk in
Wikiwijs

29. SURF infrastructuur voor open leermaterialen

30. http://preview.surfcatalog.nl/#/

31. Dank u! Vragen?
r.schuwer@fontys.nll.legrand@kennisnet.nlkirsten.veelo@surfnet.nl

32. Colofon
References
• Crosby, P. B. (1979). Quality is free: the art of making quality certain. McGraw-Hill, New York.
• Juran, J. (1951). Juran’s Quality Control Handbook. McGraw-Hill, New York.
• Schuwer, R. (2013). Kwaliteit van open leermaterialen. SURF, Utrecht. https://www.surf.nl/binaries/content/assets/surf/nl/kennisbank/2013/rapport-
kwaliteit-van-open-leermaterialen-07-11-2013.pdf
Afbeeldingen
• Pocketwatch. CC0 BRRT https://pixabay.com/en/watch-pocket-watch-time-clock-684840/
• Open Lion. CC-BY Hester Jelgerhuis
• Russian doll. CC0 PublicDomainPictures https://pixabay.com/en/doll-russian-russia-moscow-game-314345/