2. Përmbajtja
1. Hyrja………………………………………………………………………………………..3
2.Bashkëpunimu në mes shkollës dhe familjes……………………………………….…4
3. Fushat e veprimit dhe përgjegjësitë…………………………………………………….4
4. Përse duhet të bashkëpunojnë mësimëdhënësit dhe prindërit ……………………..5
5. Bashkëpunimi me prindër ……………………………………………………………….6
6. Aktivitetet e prindërve…………………………………………………………………….6
7. Kushtet e nevojshme për bashkëpunim me prindër………………………………….7
8. Çka e vështirëson bashkëpunimin me prindër?......................................................7
9.Disa mendime për mundësitë e fillimit të bashkëpunimit me prindër………………. 8
10. Përfundimi………………………………………………………………………………..9
11. Literatura…..……………………………………………………………………………10
2
3. Hyrje
Shkolla dhe familja përbëjnë dy faktorë të rëndësishëm në edukimin dhe arsimimin
e brezit të ri. Megjithë ndryshimet midis këtyre dy faktorëve të edukimit, duhet theksohet
se shkolla ka një rol të rëndësishëm në përgatitjen e familjes për edukimin e fëmijës, dhe
kjo është një karakteristikë e saj. Raporti që krijohet ndërmjet shkollës dhe familjes varet
nga shumë faktorë. Rëndësi të madhe ka motivi që konsiston në dëshirën dhe
gatishmërinë për bashkëpunim që është në favor të edukimit të brezit të ri.
Duke u nisur nga praktika shkollore por edhe nga trajtimet e ndryshme shkencore
pedagogjike, mund të thuhet se është e pamundur të zhvillohet dhe të realizohet puna
edukative-arsimore pa bashkëpunim aktiv të familjes dhe shkollës. Në këtë funksion
logjika dhe arsyet e bashkëpunimit të shkollës me familjen shihen si unitet të
veprimtarisë praktike për qëllime të njëjta. Ky bashkëpunim duhet të mbështetet mbi baza
të disa objektivave reale dhe funksionale si që janë: nevoja për bashkëpunim, format për
bashkëpunim, format për arsimim pedagogjik të prindërve, masa për përmirësimin e
kushteve për punë në shkollë, masa për përmirësimin e suksesit të nxënësve.
Shikuar në këtë kontest raporti i shkollës dhe familjes është i kushtëzuar
reciprokisht dhe ky raport ka rëndësi parësore për afirmimin e shkollës.Në të vërtetë ky
raport implikon që familja me ndihmën e veprimtarisë edukative – arsimore të
pedagogjizohet,kurse ndikimi i familjes mbi shkollën reflektohet në shoqërimin e
familjes me shkollën.Bashkëpunimi në mes të shkollës dhe familjes do të jetë më i
frytshëm dhe do të garantojë sukses më të lartë nëse këto dy faktorë do të kuptojnë
pozitat e tyre si partnerë të barabartë në këmbimin e informatave dhe përvojave. Në të
njëjtën linjë duhet të jetë edhe bashkëpunimi i shkollës me bashkësinë e
prindërve.Shkolla i saktëson objektivat e aktiviteteve të përbashkëta. Gjat punës me
prindërit duhet pasur parasysh edhe vështirësitë me të cilat mund të ballafaqohemi si dhe
gjetjen e aktiviteteve dhe veprimeve të cilat do t`i tejkalojnë pengesat në këtë drejtim.Në
ktë drejtim duhet të studjohen edhe përvojat e shkollave euro-perëndimore.
bashkëpunimi në mes shkollës dhe familjes do të thotë këmbim i informatave
dhe përvojave
fushat e bashkëpunimit-përgjegjësitë,
përse duhet bashkëpunuar?
bashkëpunimi me prindër,
kushtet e nevojshme për bashkëpunim,
çka e vështirëson bashkëpunimin
disa mendime për mundësitë e fillimit të bashkëpunimit,
këshilla për të zhvilluar një bashkëpunim institucional,
këshilli i prindërve.
Me këtë punim do të mundohemi që të paraqesim disa aktivitete me të cilat
mendojmë se mund të ndikojnë në bashkëpunimin e ngusht të shkollës më familjen.Më
poshtë do të paraqesim disa pyetje të cilat janë të trajtuara. Bashkëpunimi në mes të
shkollës dhe familjes duhet të organizohet në mënyrë që ai të jetë permanent dhe serioz.
Ky bashkëpunim nuk duhet të lejohet që të trajtohet si çështje vullneti dhe gadishmërie e
shkollës mësuesve dhe e prindërve. 1
1
http://www.naimfrasheri.org-Qasje të reja për bashkëpunim në mes të shkollës dhe familjes
3
4. Bashkëpunimi në mes familjes shkollës
Që nga momenti i shkuarjes së fëmijëve në shkollë, në mes të prindërve dhe
shkollës krijohet një lidhje reciproke e afatizuar (derisa fëmijët të shkojnë në shkollë,
d.m.th. deri në mbarim të shkollimit). Që nga ai moment njohja me njëri tjetrin dhe
informimi reciprok bëhen të domosdoshme. Në këtë kontekst fëmija bëhet urë lidhëse në
mes të këtyre dy faktorëve. Prindërit duan të dijnë se cili apo cila është mësuesi e djalit
apo vajzës së tyre. Mësuesit gjithashtu duan të dijnë se cilët janë prindërit e nxënësit.
Nevoja e prindërve për të ditur më shumë për përbërjen e klasës, për orarin e mësimit, për
shkollën etj. bëhet gjithnjë e më e theksuar, kurse pretendimi i shkollës për ti mbështetur
si duhet dhe sa duhet nxënësit e tyre i detyron ata që të grumbullojnë informata për
personalitetin e nxënësit, kushtet sociale etj. Për këtë qëllim, mësimdhënësit në fillim të
vitit shkollor organizojnë mbledhje prindore dhe i njoftojnë prindërit me qëllimet
kryesore të programit mësimor, tekstet mësimore dhe format e punës duke vënë theks të
veçantë në rëndësinë e bashkëpunimit, i ftojnë prindërit për bashkëpunim të ndërsjellë.
Çka do të thotë bashkëpunim?
Bashkëpunim në mes prindërve dhe shkollës do të thotë këmbim i
informatave dhe përvojave
Në këtë bashkëpunim që të dyja palët do të duhej të bisedojnë, ta dëgjojnë njëri-
tjetrin, ta njohin njëri-tjetrin dhe t’i kuptojnë e mbështesin synimet e njëri-tjetrit. Në
fushën e bashkëpunimit në mes të prindërve dhe mësuesve - shkollës me rëndësi të
madhe është njohja dhe respektimi i detyrimeve, të drejtave dhe të kompetencave të njëri-
tjetrit, gjegjësisht mospërzierja në kompetencat të njëri-tjetrit.
4
5. Përse duhet të bashkëpunojnë mësimdhënësit me prindërit ?
Prindërit dhe mësimdhënësit duhet të bashkëpunojnë për atë se:
- edhe prindërit edhe mësuesit pretendojnë dhe mundohen që fëmijët, gegjësisht
nxënësit e tyre t’i edukojnë dhe aftësojnë që të bëhen të zellshëm, të ndërgjegjshëm,
të aftë e të pavarur në jetë.
- prindërit dhe mësuesit edhe pse kanë përgjegjësi të ndryshme, edhe pse kryejnë
detyra të ndryshme, duhet ta mbështetsin njëri-tjetrin që t’i arrijnë qëllimet e
caktuara.
- shkolla përveç arsimimit të nxënësve, u ndihmon dhe i përkrah prindërit në edukimin
e fëmijëve të tyre.
- mësuesit për arritjen e qëllimeve edukativo-arsimore kanë nevojë për përkrahjen e
prindërve.
- me bashkëpunim të ndërsjellë ndihmohet integrimi i fëmijës në shkollë.
- fëmija duke ndjerë besimin në mes të prindërve dhe mësuesve lirohet nga konflikti i
lojalitetit.
- mësuesit dhe prindërit duke biseduar e bashkëpunuar, në marrëveshje reciproke i
shfrytëzojnë mundësitë për zhvillimin harmonik të personalitetit të nxënësit.
- si rezultat i bashkëpunimit të mirë edhe suksesi i nxënësve do të jetë më i mirë.
- si rezultat i bashkëpunimit të mirë që të tre faktorët do të jenë të kënaqur.
Bashkëpunimi i mirëfilltë në mes të prindërve dhe mësimdhënësve krijon vetëbesim
dhe besim të ndërsjellë te njëri-tjetri, vetëpërgjegjësi dhe përgjegjësi ndaj njëri-tjetrit,
respekt, tolerancë dhe mirëkuptim ndaj njëri-tjetrit, gatishmëri për zgjidhje të favorshme
për palët dhe kompromis Përmes bashkëpunimit shkolla- arsimtarët dhe prindërit arrijnë
ta flakin frikën, pasigurinë dhe paragjykimet ndaj njëri-tjetrit. Përmes bashkëpunimit,
mësimdhënësit dhe prindërit arrijnë të jenë më objektiv në vlerësim e situatave, në
vlerësimin e të arriturave të nxënësve etj. Duke bashkëpunuar me njëri tjetrin
5
6. mësimdhënësit dhe prindërit shtojnë komeptencën e tyre sociale dhe profesionale dhe
kontribuojnë në procesin e zhvillimit dhe përparimit të arsimit.2
Me rëndësi: Prindërit duhet ta perceptojnë dhe vlerësojnë veten si faktorë,
gjegjësisht persona të pazëvendësueshëm, sepse nga ana fëmijëve të tyre perceptohen dhe
vlerësohen si të tillë (më të rëndësishëm, më të dashur etj.). Mësuesit gjithashtu duhet ta
perceptojnë dhe vlerësojnë veten ekspertë, por jo të pazëvendësueshëm. Që të dy faktorët
suksesin e punës së tyre edukativo-arsimore duhet ta shohin në bashkëpunim të
ndërsjellë. Bashkëpunimi në mes të prindërve dhe mësuseve nuk duhet të trajtohet si
çështje vullneti dhe gatishmërie e mësuesve dhe prindërve të motivuar për bashkëpunim,
por si pjesë integrale e punës institucionale.
Bashkëpunimi me prindër
Format e ndryshme te bashkëpunimit me prindërit
Fillimi
- një festë
- një projekt
- një lojë
- një pyetësor etj.
Mbrëmje informative
Aktivitete të përbashkëta të shkollës dhe të prindërve
Arsimimi i prindërve
- Këshilli i prindërve Bashkëpunimi me prindërit
Njohja
Shkëmbimi i informacioneve
Ruajtja e kontakteve
Shfrytëzimi i dyanshëm i resurseve
Aktivitetet e prindërve
Bashkëpunimi në ndonjë projekt
Bashkëpunimi në ditët për vizita të prindërve
Përkujdesja për detyrat e shtëpisë
Organizimi i ditës së parë të shkollës
Referate
Festa me rastin e përfundimit të vitit shkollor
Organizimi i mbrëmjeve me prindër
Organizimi i mbledhjeve vjetore të prindërve
Bashkëpjesëmarrja në aktivitetet sportive
Përcjellja në rast ekskursionesh/ udhëtimesh shkollore
Vizita në shkollë gjatë një jave / apo mëngjesi
Grupet punuese për probleme aktuale
Përpunimi i informacioneve
Ndihma në përkujdesjen ndaj të rinjve me probleme të ndryshme
Projekte, p.sh.: Shkolla përkrah shëndetin e nxënësve
Bashkëpunimi për çështje publike
Përpunimi i broshurave shkollore
Fletë informative për prindër
2
Xh. Beluli,pedagog në Sh. F. „ Naim Frashëri“ Tetovë ( konsultime nga praktika shkollore ).
6
7. Përgatitja e zgjedhjeve për zgjedhjen e përfaqësuesve nga ana e prindërve
Sigurimi i rrugës për në shkollë
Rregullimi i oborrit të shkollës etj.
Kushtet e nevojshme për bashkëpunimin me prindër
Marrëveshje të qarta
Ndarje të qarta të detyrave
Kulturë e hapur dhe tolerante gjatë bisedave
Bashkëpunim i vërtetë në mes të mësuesve dhe prindërve
Grupi udhëheqet prej prindërve dhe dëshirohet një punë eficiente dhe me synime
të qarta
Mbledhjet mbahen me një rend dite si dhe mbahet një proçesverbal
Shkëmbim i rregullt i informacioneve prindër- arsimtarë
Bashkëpunim konstruktiv
Respekt i dyanshëm
Kultura e komunikimit dhe e kritikës janë të domosdoshme
Arsimtarët dhe prindërit janë të kënaqur me konceptin e përfaqësimit përmes
njerëzve të zgjedhur dhe nga kjo del një bashkëpunim plot besim
Vlerësim i punës
Këshillimi i prindërve dhe i arsimtarëve në fushën e bashkëpunimit
Besim i ndërsjellë
Akceptimi i grupit të prindërve
Bashkëpunimi i prindërve është eficient vetëm nëse prapa tij qëndron deri diku
një profesionalizëm
Bashkëpunimi i prindërve duhet të mbetet autonom
Prindërit duhet që ta marrin me shumë seriozitet detyrën e tyre të edukatorit të
fëmijëve
Çka e vështirëson bashkëpunimin me prindërit
Problemet e komunikimit
Grupet e mëdha të prindërve
Mbledhje kaotike
Skepticizmi nga të dyja palët
Frika nga përzierja në kompetenca
Ndërrimi i shpeshtë i përfaqësuesve të prindërve
Ngarkesa me punë e arsimtarëve dhe prindërve
Definimi i pamjaftueshëm i kompetencave
Rezistenca ndaj së resë
Përvoja të këqija të arsimtarëve me prindërit
Mendime të ndryshme për një qëllim të përbashkët
Grupi i prindërve nuk merret seriozisht me bashkëpunimin
Interesimi i vogël i prindërve
Parashikime të gabuara
Mungesa e përkrahjes financiare 3
3
Xh. Beluli,pedagog në Sh. F. „ Naim Frashëri“ Tetovë ( konsultime nga praktika shkollore ).
7
8. Disa mendime për mundësitë e fillimit të bashkëpunimit me prindër
Të aktivizohen organizatat e prindërve që veç më ekzistojnë
Të bëhen marrëveshje të qarta
Të krijohen struktura të qarta
Të punohet në grupe të vogla
Të përpunohen informacione të përgjithshme për kuptimin dhe qëllimin e
bashkëpunimit me prindër
Të rregullohen kompetencat dhe fushat e detyrave
Të hartohet plan vjetor transparent
Të zhvillohet propagandë
Të kemi durim dhe besim në njëri tjetrin
Të informohet personeli arsimor dhe drejtoria e shkollës
Të përpunohet një koncept i përbashkët bashkëpunimi në mes të arsimtarëve dhe
prindërve
Të zhvillohet politikë e kujdesshme informative
Të kemi tolerancë
Të bashkëpunohet së paku një vit
Të bëhet një punë e kujdesshme paraprake
Të merren persona kompetent nga ana e prindërve dhe arsimtarëve
Koncepti për bashkëpunimin me prinder duhet të jetë i gatshëm dhe t`u shpërndahet
personave që bashkëpunojnë
Të fillohet (të mos pritet gjatë)
Këshilli i prindërve
Këshilli i prindërve është organ që i bashkon prindërit e nxënësve të një shkolle. Ai
është një hallkë tjetër në mes nxënësve, arsimtarëve dhe udhëheqësisë së shkollës që
dëshiron të kontribuojë për t’i njohur zhvillimet, problemet dhe të bashkëveprojë për
zgjidhjen e tyre. Këshilli i prindërve është i hapur për iniciativa dhe për kritikë. Komentet
shqyrtohen dhe propozimet për zgjidhje të ndryshme përpunohen në grupe projektuese,
pastaj i dërgohen drejtorisë së shkollës. Këshilli i prindërve nuk ka ndikim në planin
mësimor, në format mësimore ose në mënyrën se si e bëjnë vlerësimin e nxënësve
arsimtarët.Kjo është në kompetencat e drejtorisë së shkollës dhe të Byros për Zhvillimin e
Arsimit. Megjithatë këshilli i prindërve mund të diskutojë rreth këtyre temave dhe të
ofrojë këshilla konstruktive. Shkolla jonë ka përvojë shumë të mirë në këtë drejtim. Kjo
mund të vërtetohet edhe me aktivitetet dhe punët të cilat janë kryer në shkollën tonë gjtë
tërë kohës sa ekziston shkolla. Këshilli i përindërve në shkollë punon sipas programës
vjetore të cilën e sjell vetë këshilli.
Përfundimi
8
9. Shkolla është organizatë me funksion specifik. Ajo ka për qëllim dhe detyrë të planifikojë
aktivitete që do të sjellin rezultate dhe sukses të lartë. Kjo do të thotë se qëllimi parësor
është suksesi i nxënësve.Niveli i këtyre rezultateve determinohet edhe nga faktorë të
mjedisit ku shkolla e zhvillon aktivitetin e saj. Me bashkëpunim kuptojmë partneritetin e
barabartë në këtë rast të shkollës dhe familjes. Ky bashkëpunim ka për qëllim arritjen e
susesit sa më të lartë në mësim,por ngërthenedhe tema dhe pyetje të tjera me rëndësi për
të dy palët.Në vazhdim do të paraqes konkluza të cilat drejtori i shkollës duhet t`i ketë
parasysh gjat bashkëpunimit me prindër.
1. Bashkëpunimi i shkollës dhe familjes është një çështje kyçe për zhvillimin e një
shkolle të mirë.Për bashkëpunim të tillë përgjegjës janë të gjithë personat kryesorë:
arsimtarët, nxënësit, drejtori, prindërit, shërbimi pedagogjik,administrata e
shkollës,etj.
2. Shkolla dhe familja janë të detyruar të bashkëpunojnë, sepse ata e kuptojnë rëndësinë
e bashkëpunimit. Ata e kuptojnë pozitën e tyre dhe e perceptojnë veten si faktorë të
barabartë në biseda. Obligimet dhe detyrat i kryejnë në bashkëpunim dhe respektim të
barabartë, duke mos u përzier në kompetencat e shkollës.
3. Bashkëpunimi i shkollës dhe familjes nuk duhet të trajtohet si çështje vullneti dhe
gadishmërie e mësuesve dhe prindërve të motivuar për bashkëpunim, por si pjesë
integrale e punës intucionale ku në qendër qëndron mirëqenia e fëmijës.
4. Familja më shumë duhet të fokusohet në detyrat edukative, kurse shkolla në detyrat
arsimore dhe sociale.
- familja- e drejta dhe detyrimi për: përkujdesje, edukim, shpenzime të jetës, arsimin
dhe përparësi në fushat : religjion, politikë, etikë, moral dhe vlerat personale.
Shkolla në këto fusha duhet ta akceptojë përparësinë e familjes dhe nuk guxon të
ndikojë në mënyrë të njëanëshme dhe dozë të tepruar mbi nxënësit.
- shkolla ka detyrim në: dhënien e njohurive dhe zhvillimin e shkathtësive, përkrahje
familjeve në edukimin e fëmijëve.
- Shkolla ka përparësi në fushat: mënyra e mësimdhënies,metodat e mësimdhënies
dhe zgjedhjen e temave sipas planprogramës mësimore
Familja duhet ta akceptojë përparësinë e shkollës-mësuesit në fushën e mësimdhënies
dhe lirinë në zgjedhjen e metodave në bazë të planit mësimor.
5. Familja e informon shkollën për aspekte familjare të cilat kanë ndikim në shkollë.
Shkolla e informon familjen mbi ndodhitë kryesore në raport me mësimin dhe
shkollën. Familja përkrahin shkollën në fushën e saj. Shkolla përkrah familjen në
fushën e tyre. Bashkëpunimi i mirëfilltë në mes shkollës dhe familjes krijon
vetëbesim dhe besim të ndërsjellë te njëri – tjetri, vetëpërgjegjësi dhe përgjegjësi ndaj
njëri tjetrit, respekt, tolerancë, mirëkuptim dhe gatishmëri për zgjidhje të favorshme
për palët dhe kompromis
Literatura
9
10. 1. Gj. Kasapi, Pedagogjia Shkollore (Shkup, 2006)
2. John D. Shkolla dhe shoqëria ( përkthim shqip Plejad Tiranë 2003 ).
3.Xh. Beluli,pedagog në Sh. F. „ Naim Frashëri“ Tetovë ( konsultime nga praktika
shkollore ).
10