proyecto expuesto en la exposición "makeover", organizada por el NAI

2. PLUSKUST
De Nederlandse kust behoort tot een van de meest populaire en
grootste openbare ruimten van Nederland waar mensen hun
schaarse vrije tijd het liefst doorbrengen. Toch wordt hier weinig
geïnvesteerd in de kwaliteit van voorzieningen terwijl er wel grote
investeringen worden gedaan om de veiligheid van Nederland te
verbeteren. Is het niet denkbaar om deze investeringen te combi-
neren en zo verschillende belangen aan deze meest gewilde plek
van Nederland te combineren.
PLUSKUST is een project welke de ruimtelijke- en programmati-
sche potenties van de Nederlandse kust onderzoekt in combinatie
met het versterken van de kustverdediging.
Ontwerp - Bart Spee (06 46247164_bartspee@zonnet.nl) - Andre van der Slik (06 50518454_slik72@zonnet.nl) - ©301102
2

4. WAT IS DE NEDERLANDSE KUST
De kust, de rand van Nederland, een plek die een aantrekkings-
kracht uitoefend op iedereen. De oneindige plas water, de weids-
heid van de stranden en de lichtgebogen horizon geven vele
mensen het gevoel van vrijheid en rust.
De kust is tevens onderdeel van de Europese Ecologische
Hoofdstructuur wat de kust de status geeft van een internationaal
beschermd natuurgebied. Een inventarisatie van dieren en
planten in de Noordzee, waaronder 230 vissoorten, laat zien hoe
veelzijdig de Noordzee is.
4

5. NEDERLANDSE KUST NATUUR EN LANDSCHAP
FLORA EN FAUNA NEDERLANDSE KUST BINNEN DE NOORDZEE

6. IMAGO
Doordat de verschillende badplaatsen zich tegenwoordig steeds
meer richten op de grote massa, is er onderling een grote
concurrentiestrijd ontstaan. Het eenzijdige voorzieningenniveau
aan de kust heeft ervoor gezorgd dat de kustplaatsen steeds
meer op elkaar zijn gaan lijken, de kust heeft hierdoor zijn
eigenheid verloren en een plat en banaal imago gekregen.
De suffe eenvormige reeks van strandtenten is hier een
voorbeeld van.
Het lijkt erop alsof er naast het onderhoud van de kust niet in de
kwaliteit van de voorzieningen mag worden geïnvesteerd, omdat
de kust toch al zo mooi is van zichzelf.
6

7. VOORZIENINGEN NIVEAU VOORZIENINGEN NIVEAU
BEZOEKERS KUST BEBOUWING

8. PROBLEEMSTELLING
Als gevolg van de klimaatverandering zal de zeespiegel deze
eeuw gemiddeld ca. 60 cm stijgen. Tevens wordt de kans op
zwaardere stormen groter en zal de gemiddelde neerslag
toenemen met ca. 10%. Door deze invloeden zal de erosie en
afslag van de kust toenemen, wat een vergroot gevaar voor de
bescherming van laag Nederland met zich meebrengt.
Steeds meer mensen willen in hun schaarse vrije tijd recreëren
aan de kust. Daarnaast neemt de vraag naar wonen en werken
aan de kust toe. Ook industrie en alternatieve vormen van energie
zullen meer ruimte in beslag nemen aan de Nederlandse kust.
Al deze belangen zijn binnen het huidige beleid vaak een
belemmering voor het dynamisch in stand houden van onze
kustlijn.
8

9. DE ZEESPIEGEL STIJGT CA. 60CM TOENAME NEERSLAG CA. 10% SCHOON DRINKWATER TEKORT EROSIE AAN DE KUST
BODEMDALING MAX. 60 CM 60% BNP KOMT UIT LAAG NL NATUUR OPEN VOOR RECREATIE 1400HA EXTRA VOOR TOERISME
DYNAMISCH KUSTBEHEER LANDBOUW NEEMT AF GLASTUINBOUW VRAAGT RUIMTE INDUSTRIE EIST COMPENSATIE
VISSTAND HISTORISCH LAAG 10% VAN ENERGIE IN 2010 GROEN 1/3 VAN NL ONDER ZEENIVEAU RIVIERWATER AFVOER STIJGT

10. OPGAVE
De opgave is samen te vatten in twee hoofdvragen:
1 Hoe kunnen de tegenstrijdige belangen, welke een ruimtelijke
druk op de kust vormen, integraal worden aangepakt?
2 Hoe kan de bestaande Nederlandse kust afkomen van zijn
platte en banale imago?
De diverse belangen spelen zich af op verschillende schaal-
niveaus en kennen een verschillend tijdsverloop.
De kustmorfologie kent bijvoorbeeld een ander tijdsverloop dan
de programmatische inpassingen van wonen en werken.
10

11. DRUK OP DE KUST VANUIT VERSCHILLENDE BELANGEN
SCHAAL TIJD

12. BENADERING
Bescherming tegen overstromingen is een belangrijke bestaans-
voorwaarde voor Nederland. De uitdaging is dan ook het ruim-
tegebruik van de kust in harmonie te brengen met de duurzame
bescherming van laag Nederland. Door het toepassen van nieuwe
en verschillende manieren van kustversterking wordt er naast het
waarborgen van de veiligheid ook land gewonnen.
Door over de gehele kustlijn per kustvak versterkingen toe te
passen, ontstaat er een reeks van aan elkaar geschakelde
kustprofielen, welke een zeer gevarieerd kustlandschap vormen.
Deze kustprofielen: hoogdijk, hoogduin, breedstrand en breed-
duin, scheppen tevens condities voor het plannen van nieuwe
gecombineerde programma’s.
12

13. VERSCHILLENDE BELANGEN INTEGRALE BENADERING
HOOGDIJK HOOGDUIN
BREEDSTRAND BREEDDUIN

14. 4 ONTWERPEN
Binnen de mogelijke kustprofieltypes zijn 4 locatie gebonden
scenario’s uitgewerkt. Zij laten zien hoe er in, op of zelfs door
dijken en duinen heen kan worden gebouwd zonder dat het een
belemmering vormt voor het kustbeheer. Door de verschillende
programma’s te combineren ontstaat er een compact en hoog-
waardig voorzieningenniveau.
Deze manier van bouwen zal enerzijds ruimte vragen en
anderzijds veel ruimte opleveren in de vorm van weidse
landschappen. Per kustprofieltype zullen de potenties van deze
kustlocaties zichtbaar worden gemaakt.
14

15. GroFri DUTCH MOUNTAINS BeNeDu DUINLAND

16. AFSLUITSTAD (GroFri)
De dijkverzwaring in Groningen en Friesland wordt gecombineerd
met infrastructurele voorzieningen. Hiermee is het mogelijk deze
kust in relatie met de wadden-eilanden economisch verder te
ontwikkelen. Op deze ‘plug-in’ dijk kunnen verschillende
programma’s aantakken. De reeds bestaande transferia vormen
de basis voor verdere ontwikkelingen. De transferia zullen tevens
een knooppunt worden voor personen- en goederenvervoer door
de dijk heen en naar het achterland.
Bezoekers van het transferium kunnen gebruik maken van de
shoppingmall die in de strip is opgenomen en voor een langdurig
verblijf kan er een overnachting worden geboekt in het sluishotel
welke zich als een schil om het getijdenbassin heen vormt.
Door deze combinatie van de diverse programma’s met het trans-
ferium wordt het gebouw een startpunt en knooppunt van verschil-
lende activiteiten.
16

17. DISTRIBUTIE
TRANSFERIUM
FISHFARMING-
GETIJDENBASSIN
SLUISHOTEL
INFRASTRUCTUUR WATERBASSIN-FISHFARMING
WADLOPEN AFSLUITSTAD

18. KIJKDUIN (DUTCH MOUNTAINS)
Door te bouwen in de hoge duinen kunnen programma’s als
individueel wonen ontstaan in harmonie met het karakteristieke
duinberglandschap.De bouwtypologie van de woningen vormt
geen belemmering voor de dynamische werking van de duinen.
Met een fundament in de bestaande duinvoet kunnen de
uitstekende woonkokers met voldoende overlengte in de duinen
worden opgenomen. De individule woonkokers zijn collectief
aangesloten op de zoetwaterbel in de duinen. Het verbruikte
(vervuilde) water vormt een voedingsbron voor biomassateelt.
Het water zal op natuurlijke wijze gefilterd worden en weer in de
duinen terugkeren. Het hierdoor ontstane begrip
‘verantwoord verspillen van water’ vormt tevens het thema voor
de interieur programma’s.
18

19. WATERCYCLUS VERANTWOORD VERSPILLEN
PANORAMA WONINGEN KIJKDUIN

20. OLAROCK (BeNeDu)
Als attractor voor de ontwikkeling van massatoerisme op de
brede stranden zijn hoogwaardige programmatische voorzienin-
gen nodig welke seizoens onafhankelijk functioneren als een
indoor-camping en een fishfarm restaurant.
Het gebouw staat in de vloedlijn en zal door zijn smalle foot-
print het dynamisch kustbeheer minimaal beinvloeden. Naar
boven toe wordt het volume groter om plaats te bieden aan de
indoor activiteiten. Door verschillende vormen van alternatieve
energie in het gebouw te integreren en deze te combineren met
verschillende programma onderdelen ontstaan er verrassende
ruimtelijke taferelen. De commerciele programma’s rondom de
glazen windturbinekoker en het indoor-beach onder de
PV-cellen koepel zijn hier een voorbeeld van.
20

21. VORMEN VAN ALTERNATIEVE ENERGIE OLAROCK DISCO
CAMPING ZEEZICHT OLAROCK

22. DUINKAS (DUINLAND)
Door de combinatie van wonen, werken en recreëren in de brede
duinen kan het kassengebied zeewaarts uit breiden.
Door de Noordzee het gebouw in te trekken ontstaat er een echt
TROPICANA waar echte paprika’s en tomaten groeien waarvan
het verbruik van deze gezonde snacks bij het entreekaartje is
inbegrepen.
De woningen bevinden zich in de op het zuiden georienteerde
schil van de kas en hebben vertikaal gelaagde plantages en
kwekerijen op hun dak. Door de positionering van de gelaagde
gewassen op licht en de zoet-/zoutwaterstromen ontstaat er een
vertikale kas. Wonen, werken en recreëren in een duinkas.
22

23. DIFFERENTIATIE VEGETETIE ZON INTENSITEIT ECHT TROPICANA
DUINHOTEL DUINKAS

24. PLUSKUST
Een overzicht van deze vier specifiek locatiegebonden ontwerpen,
binnen de ontwikkelde ruimtelijke condities van de door mega-
suppleties ontstane kustlandschappen, geven in zijn totaliteit een
indruk van de ruimtelijke potenties en overlevingskansen van de
Nederlandse kust.
Hoe deze eruit zou kunnen gaan zien!
En hoe deze ingevuld zouden kunnen worden.
Hopelijk vormen deze studies een eye-opener voor het ruimtelijk
denken en plannen binnen het kustgebied en geeft het een
reflectie en/of aanvulling op het huidige politieke denken.
Want de kust kan MEER zijn dan dat het nu is! PLUSKUST
24

25. NL-KUST 2002 NL-KUST 2012
hoogdijk
breedstrand
breedstrand
breedduin
hoogduin
breedstrand
hoogduin
breedduin
hoogduin
breedstrand
breedduin
breedstrand
breedstrand
breedstrand
NL-KUST + PROGRAMMA DE NIEUWE KUSTKAART