1. Sistem Pencernaan
Sistem Pencernaan Ruminan
Sistem Pencernaan Bukan Ruminan

2.  Pencernaan – Proses penguraian
bahan makanan daripada bentuk
kasar kepada bentuk yang mudah
diserap oleh sel haiwan.

3.  Melibatkan aktiviti mekanikal
Pengunyaha
Peristalsis usus
n
 Melibatkan aktiviti kimia
Tindakbalas Aktiviti
enzim mikrob
(fermentasi)

4. Sistem
Pencernaan
Haiwan
Bukan
Ruminan
ruminan
Lembu Kerbau Ayam Itik

5.  Haiwan ruminan –meluahkan semula
makanan daripada perut ke dalam
mulut untuk dikunyah berulangkali.
 Pengunyahan semula dilakukan bagi
memastikan makanannya telah lumat
dan mudah dicerna.

6. Sistem Pencernaan Ruminan
rektum retikulum
dubur
esofag
usus us
usus kecil
besar

7.  Organ bahagian
perut terbesar
 Makanan disimpan
di rumen setelah
ditelan
 Proses fermentasi
 Fermentasi ke atas
selulosa ini
menghasilkan
protein dan
vitamin.

8.  Menyimpan air yang
diminum oleh
ternakan.
 Cecair ini digunakan
untuk membasahkan
bahan makanan
 Memudahkan
regurgitasi
(pemuntahan
makanan belum cerna
ke mulut)
 Memisahkan bahan

9.  Menyimpan bahan
makanan telah
dikunyah halus dan
ditelan.
 Bahan makanan yg
masih kasar
diasingkan supaya tak
memasuki abomasum,
digaul hingga sebati
dan air dalam bahan
makanan diserap
semula.

10.  Perut jati – proses
pencernaan sebenar
berlaku
 Mengeluarkan asid
hidroklorik, enzim pepsin
dan renin.
 Asid hidroklorik – bunuh
bakteria & protozoa yg
ganggu tubuh
 Pepsin – hidrolisis protein
kepada polipeptida

12.  Laluan makanan
Mulut Esofagus Rumen (fermentasi)
Omasum Mulut
(bahan Retikulum
kasar
(kunyah
semula) (regurgitasi)
diasingkan)
Abomasum Usus Usus
(perut jati) kecil besar
Dubu
Rektum
r

13. Sistem Pencernaan Bukan
Ruminan
 Organ sistem pencernaan bukan
ruminan terdiri daripada paruh,
esofagus, tembolok, proventrikulus,
hempedal, duodenum, usus, sekum
dan kloaka.

15. Mematuk
makanan
Paruh
Kanji
gula

16. Menyalur
Esofagus makanan ke
tembolok
Menyimpan
Tembolok sementara
makanan
Asid hidroklorik –
membunuh mikrob
Proventrikulus
Enzim menukar
protein kepada
peptida dan
polipeptida

17. Mengisar
Hempedal
makanan
Kanji invertase maltosa
Peptida tripsin asid amino
Usus
Lemak lipase asid lemak dan
gliserol
Serap zat makanan

19.  Terdiri daripada
mendibel atas dan
mendibel bawah.
 Mengeluarkan air liur
yang akan membasah
dan melembutkan
makanan.
 Mempunyai enzim
ptialin.

20.  Esofagus - menyalur
makanan ke tembolok.
 Tembolok –
menyimpan sementara
makanan.

21.  Proventrikulus – perut
sebenar yang
mengandungi kelenjar
untuk merembeskan
asid hidroklorik
 Mempunyai enzim
pepsin yang dapat
menukar protein kepada
peptida dan polipeptida.

22.  Mempunyai dinding
yang kasar dan
berotot untuk
mengisar makanan.
 Butiran makanan
yang halus kemudian
disalur ke usus untuk
dicerna.

23. Usus, Hempedu, Pankreas
 Kelenjar pada dinding usus, pankreas
dan hempedu akan merembeskan
enzim untuk membantu pencernaan.
Kanji invertase maltosa
Peptida tripsin asid amino
Lemak lipase asid lemak dan gliserol
Maltosa maltase glukosa

24.  Hasil proses pencernaan ialah zat
makanan, bahan berlemak dan bahan
tidak cerna.
 Zat makanan spt mineral, asid amino,
glukosa akan diserap oleh dinding
usus.

25.  Bahan berlemak diangkut oleh sistem
limfa.
 Bahan tidak cerna dikumpulkan dalam
sekum sebelum dikeluarkan melalui
kloaka sebagai tinja.

28. Melakukan bedah siasat
 Tujuan: Melakukan bedah siasat ke
atas ayam/puyuh untuk menunjukkan
sistem pencernaan.
 Bahan dan alatan: Ayam/puyuh yg
telah disembelih, set pembedahan,
papan alas, paku, skateur, sarung
tangan, penutup hidung, dulang

29. Langkah kerja
1.Sediakan seekor ayam/puyuh yang
telah disembelih dan dicabut bulunya
2.Letakkan ayam/puyuh di atas papan,
pakukan kepak.
3.Tekan kedua-dua paha supaya kaki
rata dan terbuka serta pakukan.
4. Buang kulit yang menutupi abdomen.

30. 5. Potong otot dada menggunakan
pisau sehingga tersentuh tulang
tengah dan tulang pangkal kepak.
6. Potong tulang menggunakan skateur
atau alat yang sesuai di bahagian kiri
dan kanan.
7. Keluarkan penutup abdomen (dada)
berhati-hati dengan menggunting
bahagian yang masih terlekat.

31. 8. Perhatikan kedudukan sebenar
organ.
9. Keluarkan organ sistem pencernaan
dengan berhati-hati.
10. Letakkan di atas dulang dan
rungkaikan supaya semua organ yang
terlibat dalam sistem pencernaan
dikenal pasti.
11. Lakar dan labelkan organ-organ
sistem pencernaan yg lengkap.

34. Langkah keselamatan
1. Berhati-hati semasa melakukan
pembedahan bagi mengelak sistem
pencernaan terjejas.
2. Pastikan alatan yang digunakan
berfungsi dengan baik.
3. Pegang dan tarik organ sistem
pencernaan dengan perlahan
semasa mengeluarkannya dari
abdomen.